New wave of regional cooperation in Central Europe as a response to new threats

Abstract: The aim of the article is to examine the revival of regional cooperation in 2015 in Central Europe in the context of new challenges and threats emerging from the international environment for the security of Poland and other Central and Eastern European states. I focus on the Bucharest Nine (Bucharest format, B9), the Three Seas Initiative (3SI), and the reactivation of the Visegrad Group. The most significant research question concerns correlations between the new wave of regionalism in Central Europe and new threats. The results of the research confirm the main thesis that new threats became the primary impulse for the new wave of regional cooperation, initiated in 2015. Among the new threats, the article points out to the policy of the Russian Federation, perceived after the annexation of Crimea in 2014 as the primary source of military threat for Central Europe. In terms of non-military threats, strengthening German-Russian energy cooperation was considered as a significant challenge for the energy security of Central European states. In a broader sense, the source of most serious threats for Central Europe came from the erosion of the Euro-Atlantic system. The theoretical and methodological framework is based on realist assumptions and qualitative research methods.

Bibliography:

Adamczyk, A., ‘Visegrad Group countries and the immigration crisis in the European Union’, Przegląd Europejski, vol. 43, no. 1, 2017, https://doi.org/10.31338/1641-2478pe.1.17.1.

Backer, R., Wincławska, M., Rak, J., Metodologia badań politologicznych, Warszawa: Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych, 2016.

Bajda, P., ‘The Visegrad Group between the Trade-mark and the Political Organization of the Peripheral Countries’, in: Is Visegrad Still a Central European “Trade Mark”?, eds. J. Marušiak, P. Bajda, Bratislava: Publishing House of the Slovak Academy of Sciences, 2013.

Bauerova, H., ‘Migration Policy of the V4 in the Context of Migration Crisis’, Politics in Central Europe, vol. 14, no. 2, 2018, https://www.researchgate.net/publication/327723240_Migration_Policy_of_the_V4_in_the_Con-text_of_Migration_Crisis, https://doi.org/10.2478/pce-2018-0011.

Chojan, A., ‘The United States on the Three Seas Initiative’, Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, vol. 17, no. 3, 2019, https://doi.org/10.36874/riesw.2019.3.5.

Chojan, A., ‘The Visegrad Group and the Migration Crisis in Europe: a Discussion in the Context of the Global Strategy for the European Union’s Foreign and Security Policy’, in: Place and Role of the Visegrád Group Countries in the European Union, eds. J. Fiszer, A. Chojan, P. Olszewski, Warszawa: IPS PAS, 2019.

Czaputowicz, J., Teorie stosunków międzynarodowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.

Czyż, A., ‘Państwa Grupy Wyszehradzkiej wobec kryzysu migracyjnego’, Studia Politicae Universitatis Silesiensis, vol. 18, 2017.

Czyż, A., Współpraca regionalna państw Grupy Wyszehradzkiej. Doświadczenia i perspektywy, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018.

Dahl, M., ‘Evolution of Germany’s Stance Regarding the Three Seas Initiative’, Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, vol. 17, no. 3, 2019, https://doi.org/10.36874/riesw.2019.3.4.

Devine, F., ‘Metody jakościowe’, in: Teorie i metody w naukach politycznych, eds. D. Marsh, G. Stoker, Kraków: Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.

Discours du Président Jean-Claude Juncker au sommet de l’Initiative des Trois Mers, Bucarest, 18 September 2018, Commission européenne, http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-18-5825_fr.htm.

Dziewiałtowski-Gintowt, B., ‘One Belt, One Road Between Three Seas: China’s Soft-power Policy Towards “New” EU Members’, Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, vol. 17, no. 3, 2019, https://doi.org/10.36874/riesw.2019.3.6.

‘Emmanuel Macron warns Europe: NATO is becoming brain-dead’, The Economist, 7 November 2019, https://www.economist.com/europe/2019/11/07/emmanuel-macron-warns-europe-nato-is-becoming-brain-dead .

Filary-Szczepanik, M., Anarchia i dyscyplina. Rzecz o realistycznych teoriach stosunków międzynarodowych Hansa Morgenthaua i Kennetha Waltza, Kraków: Wydawcnitwo Naukowe Akademii Ignatianum, 2019.

Glaser, Ch.L., ‘Realists as Optimists: Cooperation as Self-Help’, International Security, vol. 19, no. 3, 1994-1995, https://doi.org/10.2307/2539079.

Groszkowski, J., ‘Czechy i Słowacja wobec kryzysu migracyjnego’, Analizy OSW, 16 September 2015.

Guzzini, S., Realizm w nauce o stosunkach międzynarodowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2017.

Jakóbik, W., ‘Nord Stream 2 w polityce zagranicznej rządu RP w latach 2015-2018’, Sprawy Międzynarodowe, no. 4, 2018, https://doi.org/10.35757/sm.2018.71.4.06.

Joint Declaration of the Fourth Summit of the Three Seas Initiative (Ljubljana, 5-6 June 2019), https://three.si/joint-declaration.

Joint Declaration on “Allied Solidarity and Shared Responsibility” by the Presidents of the Republic of Bulgaria, the Republic of Estonia, Hungary, the Republic of Latvia, the Republic of Lithuania, the Republic of Poland, Romania and the Slovak Republic and the President of the Chamber of Deputies of the Parliament of the Czech Republic, http://nato.mae.ro/ en/local-news/904.

Joint Statement Of The Heads Of Governments Of The Visegrad Group Countries, Prague, 4 September 2015, http://www.visegradgroup.eu/documents/official-statements#_2015.

Joint Statement of V4 Interior Ministers on the Establishment of the Migration Crisis Response Mechanism, Warsaw, 21 November 2016, http:// www.visegradgroup.eu/calendar/2016/joint-statement-of-v4.

Joint Statement on the Three Seas Initiative (The Dubrovnik Statement), http://three-seas.eu/wp-content/uploads/2018/06/DUBROVNIK.pdf.

Kardaś, Sz., ‘Nord Stream 2 w polityce energetycznej Rosji’, Sprawy Międzynarodowe, no. 4, 2018, https://doi.org/10.35757/sm.2018.71.4.05.

Kik, K., ‘Regionalne aspekty polityki zagranicznej Polski’, Myśl Ekonomiczna i Polityczna, no. 2, 2019.

Kowal, P., Orzelska-Stączek, A., Inicjatywa Trójmorza: geneza, cele i funkcjonowanie, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2019, https:// www.academia.edu/39367833/Inicjatywa_Tr%C3%B3jmorza_geneza_ cele_i_funkcjonowanie_The_Three_Seas_Initiative_origins_goals_and_ functioning.

Koziej, S., ‘The role of the Visegrád Group in European Security’, in: Place and Role of the Visegrád Group Countries in the European Union, eds. J. Fiszer, A. Chojan, P. Olszewski, Warszawa: IPS PAS, 2019.

Kozub-Karkut, M., ‘Neoclassical Realism and Foreign Policy Analysis – A Possible Way of Integration?’, Teoria Polityki, no. 3, 2019, www.ejournals.eu/pliki/art/14198/ https://doi.org/10.4467/25440845tp.19.011.10294.

Lamont, Ch., Research methods in international relations, Los Angeles: Sage Publications Ltd., 2015.

Legro, J.W., Moravcsik, A., ‘Is Anybody Still a Realist?’, International Security, vol. 24, no. 2, 1999, https://www.princeton.edu/~amoravcs/library/anybody.pdf, https://doi.org/10.1162/016228899560130.

Łoskot-Strachota, A., Bajczuk, R., Kardaś, Sz., ‘Nord Stream 2 divides the West’, OSW commentary, 18 June 2018.

Maas, H., ‘Courage to Stand Up for Europe’, 13 June 2018 https://www.auswaertiges-amt.de/en/newsroom/news/maas-europeunited/2106528.

Maas, H., ‘Making plans for a new world order’, 22 August 2018, https://global. handelsblatt.com/opinion/making-plans-new-world-order-germany-us-trump-trans-atlantic-relations-heiko-maas-europe-956306.

‘National Security Bureau head: Bucharest Nine unity strengthens NATO’, prezydent.pl, 5 April 2019, https://www.prezydent.pl/en/news/art,1010,national-security-bureau-head-bucharest-nine-unity-strengthens-nato.html.

National Security Strategy of the Republic of Poland, Warsaw 2007.

Organizacje i ugrupowania międzynarodowe wobec wyzwań XXI wieku: multilateralna współpraca państw w świecie postzimnowojennym, ed. I. Wróbel, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006.

Orzelska, A., ‘Bezpieczeństwo Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie ładu globalnego ze szczególnym uwzględnieniem roli Polski’, in: System euroatlantycki w wielobiegunowym ładzie międzynarodowym, eds. J. Fiszer, P. Olszewski, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2013, http://isppan.waw.pl/wp-content/uploads/2017/03/agnieszka_orzelska_art1.pdf.

Orzelska, A., ‘Współpraca regionalna w Europie Środkowej i Wschodniej (1990-2000)’, Studia Polityczne, no. 13, 2002.

Orzelska-Stączek, A., ‘Inicjatywa Trójmorza w świetle teorii realizmu. Polityczne aspekty nowej formy współpracy dwunastu państw’, Sprawy Międzynarodowe, no. 1, 2019, http://czasopisma.isppan.waw.pl/index.php/sm/article/view/130, https://doi.org/10.35757/sm.2019.72.1.07.

Orzelska-Stączek, A., ‘Między transatlantycką i postatlantycką wizją Europy. Zagrożenia dla bezpieczeństwa z perspektywy Polski’, in: Polityka Federacji Rosyjskiej i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa międzynarodowego, ed. M. Banasik, Warszawa: Difin, 2019.

Orzelska-Stączek, A., ‘Should the Visegrad Group become an international organization?’, in: Place and Role of the Visegrád Group Countries in the European Union, eds. J. Fiszer, A. Chojan, P. Olszewski, Warszawa 2019.

Orzelska-Stączek, A., Ukielski, P., Inicjatywa Trójmorza z perspektywy jej uczestników, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2020.

Pachocka, M., ‘Understanding the Visegrad Group states’ response to the migrant and refugee crises 2014+ in the European Union’, Yearbook of Polish European Studies, vol. 19, 2016.

Rogozińska, A., ‘Dziewiątka Bukaresztańska i Idea Trójmorza jako inicjatywy wzmacniające bezpieczeństwo Europy Środkowo-Wschodniej’, in: Polityka Federacji Rosyjskiej i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa międzynarodowego, ed. M. Banasik , Warszawa: Difin, 2019.

Roth, M., ‘Niemcy o sporze UE z Polską: Chodzi o wolność’ [German minister of state for Europe in interview with J. Bielecki], Rzeczpospolita, 19 September 2018.

Ruszel, M., ‘Znaczenie gazociągu Nord Stream 2 dla polityki energetycznej Republiki Federalnej Niemiec’, Sprawy Międzynarodowe, no. 4, 2018, https://doi.org/10.35757/sm.2018.71.4.04.

Stępniewski, T., Soroka, G., ‘The Three Seas Initiative: Geopolitical Determinants and Polish Interests’, Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, vol. 17, no. 3, 2019, https://doi.org/10.36874/riesw.2019.3.2.

Szczerski, K., Utopia europejska: kryzys integracji i polska inicjatywa naprawy, Kraków: Biały Kruk, 2017.

Teoria realizmu w nauce o stosunkach międzynarodowych, eds. J. Czaputowicz, E. Haliżak, Warszawa: Wydawnictwo Rambler, 2014.

The Economist Intelligence Unit, https://country.eiu.com/article.aspx?artic leid=1823495766&Country=Poland&topic=Politics_1.

White Book on National Security of the Republic of Poland, 2013, https:// koziej.pl/wp-content/uploads/2017/01/WhiteBook_NationalSecurity_ PL_2013.pdf.

Więcławski, J., Teoria realizmu Hansa J. Morgenthaua: koncepcje, krytyka i znaczenie dla współczesnych stosunków międzynarodowych, Olsztyn: Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2014.

Wilczek, P., Poland’s ambassador to the United States, Mosbacher G., United States’ ambassador to Poland, ‘Partnerstwo polsko-amerykańskie jest silniejsze niż kiedykolwiek’, Rzeczpospolita, 13 November 2018.

Wiśniewski, B., Popescu, O., Ehl, M. et al., ‘Trójmorze – nowy instrument w polskiej polityce zagranicznej’, Polski Przegląd Dyplomatyczny, vol. 71, no. 4, 2017.

Zając, J., Poland’s Security Policy: The West, Russia, and the Changing International Order, London: Palgrave Macmillan, 2016.

Zięba, R., ‘Rola ugrupowań subregionalnych w nowym systemie bezpieczeństwa europejskiego’, Studia Europejskie, no. 1, 2000.

Żurawski vel Grajewski, P., Baeva Motusić, A., Redlowska, K., Adriatic – Baltic – Black Sea: Visions of Cooperation, Warszawa: Institute for Eastern Studies, 2017, http://www.forum-ekonomiczne.pl/wp-content/ uploads/2017/08/Adriatyk-Ba%C5%82tyk-Morze-Czarne16x24_2017en_ PDF.pdf.

PDF: Download