„Мир хатам, війна палацам!” Ukraińscy anarchiści wobec teorii i praktyk Euromajdanu

„Peace to the huts! War on the palaces!” Anarchists towards the theories and practices of Euromaidan

Abstract: Euromaidan was a key event in the contemporary social and political history of Ukraine. Various political forces took part in the mass protests: from the extreme right to anarchists who were opponents of any statehood. The article aims to analyze the Ukrainian anarchists’ attitude to the “revolution of dignity”. Anarchism is considered to be a social movement which attempted to exist in the “dialogue of freedom” as an independent political force. Anarchist theoretical reflections (appeals, analytical texts) and political practice (medical and educational activities, participation in demonstrations, forced confrontations and the occupation of government buildings) during the Euromaidan were analyzed, based on the sources (press, appeals, interviews, personal experiences) produced by Ukrainian anarchist organizations (Direct Action, Autonomous Workers’ Union, Revolutionary Confederation of Anarcho-Syndicalists by the name of N.I. Makhno, Union of Anarchists of Ukraine and near-anarchist Autonomous Resistance). The study found that anarchists were unable to join the protests on a consolidated basis. Maidan accelerated the process of synthesizing anarchist and nationalist ideas and practices, revealing the weakness of the libertarian movement. Despite declaring common values, such as direct democracy or economic demands, the movement revealed large ideological divisions (e.g. non-participation in the protests of the Union of Anarchists of Ukraine and the Revolutionary Confederation of Anarcho-Syndicalists). Anarchists failed to obtain social capital and after Maidan, most of the organizations collapsed. However, the experience gained by anarchists has affected the radicalization of such movements, updating the issues of interaction with other political forces, the use of violence and the preparation of anarchists for possible mass protests in the future.

Bibliography:

25 liutoho u Lvovi vidbuvsia Marsh vilnykh liudei, Vk.com, 26.02.2014, https://vk.com/avtonomnyi_opir?w=wall-42618162_27739.

Aktywizacja społeczeństwa obywatelskiego: wydarzenia na kijowskim Euromajdanie, A. Wojtaszak (red.), Szczecin 2014.

Anarkhicheskoe dvizhenie i Maydan: interv’yu s uchastnikom AST Khar’kov, Bruno.noblogs.org, 11.05.2014, https://bruno.noblogs.org/?p=212.

Anarkhicheskoe dvizhenie i Maydan: interv’yu s volontyorami iz podpol’nogo gospitalya v Kieve, Bruno.noblogs.org, 14.06.2014, http://bruno.noblogs.org/?p=328.

Anarkhist iz Donetska: „Zayavlyat’ o sebe v antimaydanovskom dvizhenii kak politicheskaya sila my ne khoti”. Besedoval Vitaly Listyev, „Avtonom” 2015, nr 36, s. 3.

Anarkhistka iz Kieva: „Nikomu iz politikov doveryat’ nel’zya”, „Avtonom” 2015, nr 36, s. 4-5.

Anarkhisty Dokumenty i materialy, t. 1: 1883-1916 gg., sost. avt. pred., vved. i komm. V.V. Kriven’kijj, Moskva 1998.

Anarkho-sindikalisty k narodu Ukrainy. Obrashchenie RKAS imeni Makhno, Makhno.ru, 29.01.2014, http://www.makhno.ru/forum/showthread.php?t=1663.

Autonomous Workers’ Union Statements on Euromaidan, Avtonomia.net, 08.12.2013, http://avtonomia.net/2013/12/08/autonomous-workers-union-statements-euromaidan/.

Avrich P., The Russian anarchists, Princeton 1967.

Avtonomnoe Deystvie, Chorny maydan, Youtube.com, 07.2.2014, https://www.youtube.com/watch?v=mzqjHGjPu14.

Avtonomnoe Deystvie, Rkasmaidan, Youtube.com, 12.02.2014, https://www.youtube.com/watch?v=6XK14i5APpA.

„Avtonomnyi Opir” zainiav druhyi poverkh u Lvivskii oblasnii derzhavnii administratsii, Vk.com, 25.01.2014, https://vk.com/avtonomnyi_opir?w=wall-42618162_19138.

Avtonomy zaiavliaiut pro zainiattia druhoho poverkhu Lvivskoi ODA, komendant – sprostovuie, Varianty.lviv.ua, 25.02.2014, https://varianty.lviv.ua/17221-avtonomyy-zaiavliaiut-pro-zainiattia-druhoho-poverkhu-lvivskoi-oda-komendant-sprostovuie.

Azarov V., Chuma na oba vashi doma!, Azarov.net, 22.1.2014, http://www.azarov.net/blog/211-a-plague-on-both-your-houses.html.

Azarow W., Anarchiści idą do rad, „Inny Świat” 2007, nr 24, s. 29-31.

Azarow W., Miejska autonomia. Alternatywna wspólnota wobec zmowy miasta, „Inny Świat” 2007, nr 24, s. 27-28.

Bidenko A., Suchasni ukrainski realii teorii anarkhizmu, „Liudyna i polityka” 2000, nr 4, s. 77-82.

Biolog, U rubezha gryadushchikh bitv, „Avtonom” 2015, nr 6, s. 7-8.

Byshok C., Kochetkov A., Evromaydan imeni Stepana Bandery. Ot demokratii k diktature, vtoroe izdanie, Moskva 2014.

Byt’ skinkhedom: istoriya antifashista Sokrata, red.-sost. D. Okrest, lit red. K. Arenina, Moskva 2022.

Channell-Justice E.S., Left of Maidan: Self-Organization and the Ukrainian State on the Edge of Europe, New York: CUNY Academic Works, 2016.

Chornyi Maidan/Sotsialna Revoliutsiia, Vk.com, 02.03.2014, http://vk.com/wall-65052490_870.

Chwedoruk R., Syndykalizm rewolucyjny – antyliberalna rewolta XX wieku, Warszawa 2013.

Czas Euromajdanu, R. Potocki i in. (red.), Warszawa 2014.

Darch C., Nestor Makhno and Rural Anarchism in Ukraine, 1917-1921, London 2020 i in.

Fiszer J.M., Ukraina między Wschodem a Zachodem. Stanowisko Polski wobec akcesji Ukrainy do NATO i Unii Europejskiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, 17(2019), z. 2, s. 251-275.

Grinberg D., Ruch anarchistyczny w Europie Zachodniej 1870-1914, Warszawa 1994.

Hrycak J., Prorok we własnym kraju. Iwan Franko i jego Ukraina (1856-1886), przeł. A. Korzeniowska-Bihun, A. Wylegała, Warszawa 2011.

Hurska-Kowalczyk L., Opozycja parlamentarna wobec Euromajdanu na Ukrainie, „Annales UMCS, Sectio K (Politologia)” 2021, vol. 28, issue 1, s. 125-137.

Insarow M., „My, ukrainskie revolyutsionery i povstantsy” (Zapadnoukrainskaya burzhuaznaya revolyutsiya 1940-kh godov), Odessa 2009.

Ishchenko V., Far right participation in the Ukrainian Maidan protests: an attempt of systematic estimation, „European Politics and Society”, vol. 17, 2016, p. 453-472, DOI: https://doi.org/10.1080/23745118.2016.1154646.

Ishchenko V., Left divergence, right convergence: anarchists, Marxists, and nationalist polarization in the Ukrainian conflict 2013–2014, „Globalizations”, vol. 17, 2020, no. 5, s. 820-839, DOI: https://doi.org/10.1080/14747731.2020.1722495.

Ishchenko V., The Ukrainian Left during and after the Maidan Protests, 2016, https://cslr.org.ua/wp-content/uploads/2016/01/The_Ukrainian_Left_during_and_after_the.pdf.

Iskhod 2. Raskol. Kniga-letopis’ Kievskogo Maydana glazami pervoy interbrigady anarkhistov.

Jekaterynczuk A., Kogo reprezentował kijowski Majdan 2013-2014? Struktura społeczno-demograficzna i kulturowa kijowskiego Euromajdanu w Kijowie, oczekiwania oraz ewolucja. Socjologiczny obraz kijowskiego Majdanu z końca 2013 – początku 2014 roku, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, 12(2014), z. 2, s. 157-181.

Kemskyi S., Chuiesh, Maidane?, Ukrainska Pravda, 19.12.2013, http://www.pravda.com.ua/columns/2013/12/19/7007716.

Khai zhyve narodna revoliutsiia! Stosuietsia kozhnoho!, Vk.com, 01.12.2013, http://vk.com/wall-46812643_898.

Khodorivska N., Studentska asambleia: desiatok malenkykh revoliutsii, „Spilne” 2015, nr 9, s. 136-143.

Kvit D.S., The Ideology of the Euromaidan, „Social, Health, and Communication Studies Journal” 2014, no. 1, s. 27-40.

L’vov 19-21 fevralya 2014, Bruno.noblogs.org, 27.02.2014, http://bruno.noblogs.org/?p=133.

Laskowski P., Szkice z dziejów anarchizmu, Warszawa 2006.

Łaniewski A., Od insurekcji do rewolucji. Białoruski ruch anarchistyczny a protesty w 2020 r., „Sprawy Międzynarodowe” 2021, nr 2, s. 17-37, DOI: https://doi.org/10.35757/SM.2021.74.2.04.

„Maidan – tse svidotstvo absoliutnoi orhanizatsiinoi nezdatnosti livykh”. Interviu iz Zakharom Popovychem. Rozmovliav Taras Salamaniuk, „Spilne” 2015, nr 9, s. 108-109.

Malendowicz P., Ruch anarchistyczny w Europie wobec przemian globalizacyjnych przełomu XX i XXI wieku, Warszawa 2013.

Marushkina I., Avtonomnyi opir: Borotys treba ne proty odnykh paniv za inshykh paniv, a proty tsiloho panivnoho klasu, Varianty.lviv.ua, 17.02.2014, https://varianty.lviv.ua/16493-avtonomnyi-opir-borotys-treba-ne-proty-odnykh-paniv-za-inshykh-paniv-a-proty-tsiloho-panivnoho-klasu.

Maydan v Kieve 2014, Youtube.com, 09.02.2014, https://www.youtube.com/watch?v=DvY2NoZoI-U.

Mystetskyi Barbakan. Trykutnyk devianosto dva: Antolohiia, Kyiv 2015.

Narodny Nabat (NN): chasto zadavaemye voprosy, Vk.com, 27.01.2014, http://vk.com/wall-53143926_1545.

Nestor Makhno. Krest’yanskoe dvizhenie na Ukraine. 1918-1921: Dokumenty i materialy, V. Danilov, T. Shanin (red.), Moskva 2006.

Okrest D., Liva ploshcha, Rabkor.ru, 31.01.2014, http://rabkor.ru/columns/interview/2014/01/31/leftists-on-maidan/.

Open Letter to the European Left, Avtonomia.net, 18.01.2014, http://avtonomia.net/2014/01/18/open-letter-european-left/.

Osadczy W., Integracja europejska Ukrainy a problem „europejskości” w życiu politycznym państwa, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, 12(2014), z. 2, s. 139-152.

Partiya regionov nazvala vsekh vrazheskikh agentov v Ukraine (polny spisok), Glavkom, 11.12.2013, http://glavcom.ua/articles/16072.html.

Platonenko V., Vospominaniya tarpana, „Avtonom” 2015, nr 6, s. 10.

Pochemu anarkhistam ne nuzhna federalizatsiya Ukrainy, Shiitman.ninja, 04.12.2014, https://www.shiitman.ninja/2014/04/12/pochemu-anarhistam-ne-nuzhna-federalizatsiya- ukrainy/.

Propozytsii do Verkhovnoi Rady i novoho Ministra Osvity zaproponovani nezalezhnoiu studentskoiu profspilkoiu „Priama diia”, Vk.com, 23.02.2014, https://vk.com/wall-5600972_3111.

Proty politseiskoho ta ulpravыitrapravoho teroru! Zaiava AST-Kyiv, Avtonomia.net, 06.12.2013, http://avtonomia.net/2013/12/06/proti-politsejs-kogo-ta-ul-trapravogo-teroru-zayava-ast-kiyiv/.

Rasskazy tryokh ochevidtsev o napadenii prorossiyskikh aktivistov na storonnikov Maydana v Khar’kove 13 aprelya, Avtonomia.net, 19.04.2014, http://avtonomia.net/2014/04/19/rasskazy-tryoh-ochevidtsev-o-napadenii-prorossijskih-aktivistov-na-storonnikov-majdana-v-harkove-13-aprelya/.

Revolyutsiya i grazhdanskaya voyna v Ukraine 2013-2014 gg. Rossiysko-ukrainsky sbornik statey. Ot Maydana do Novorossii: mnenie anarkho-kommunistov, Moskva 2015.

Rewolucja w imię godności: ukraiński Euromajdan 2013-2014, G. Skrukwa, M. Studenna-Skrukwa (red.), Toruń 2015.

Rezolyutsiya AST-Khar’kov „Prichiny narodnogo vosstaniya. Libertarnaya programma sotsial’nykh preobrazovaniy”, Avtonomia.net, 26.01.2014, http://avtonomia.net/2014/01/26/rezolyutsiya-ast-har-kov-prichiny-narodnogo-vosstaniya-libertarnaya-programma-sotsial-ny-h-preobrazovanij/.

Rublev D.I., Rossiysky anarkhizm v XX veke, Moskva 2019.

Savchenko V., Diialnist anarkhistskykh orhanizatsii v Ukraini u 1903-1929 rr.: istorychnyi aspekt ta politychna praktyka, Kyiv 2017.

Shmidt M., The neo-Makhnovist revolutionary project in Ukraine, Anarkismo.net, 05.12.2014, https://www.anarkismo.net/article/27678.

Slukvin M., Studentski protesty Maidanu ta uchast livykh, „Spilne” 2015, nr 9, s. 151-152.

Snyder T., Ukraine: The Haze of Propaganda, The New York Review of Books, 01.03.2014, http://www.nybooks.com/daily/2014/03/01/ukraine-haze-propaganda/.

Statement about the situation in Ukraine from AWU (Autonomous Workers Union), Avtonomia.net, 19.02.2014, http://avtonomia.net/2014/02/19/zayavlenie-ast-kiev-o-situatsii-v-ukraine/.

Stępniewski T., NATO, ukraiński kryzys i szara strefa bezpieczeństwa Europy Wschodniej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, 12(2014), z. 5, s. 183-199.

Studencka Akcja Bezpośrednia, „Inny Świat” 2015, nr 44, s. 18-20.

Świder K., Geopolityczne uwarunkowania trwałości i nietrwałości postradzieckiego państwa ukraińskiego, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, 12(2014), z. 5, s. 97-122.

The anarchist thought in Europe at the beginning of the 21st century: the collection of documents and other source material, ed. and compl. by P. Malendowicz, Piła 2011.

The Palgrave handbook of anarchism, C. Levy, M.S. Adams (eds.), Palgrave Macmillan, Springer 2018.

The social movements reader. Cases and concepts, J. Goodwin, J.M. Jasper (eds.), Hoboken 2014.

The Statement of the Independent student union „Direct Action”, Direct-action.org.ua, 25.01.2014, http://direct-action.org.ua/1726.

Three Revolutions: Mobilization and Change in Contemporary Ukraine, I-II, P. Kowal i in. (eds.), Stuttgart 2019.

Tokarczyk R., Nowa lewica. Rodowód – ruchy – ideologia – recepcja, Kraków 2010.

U Lvovi deputaty-svobodivtsi vlashtuvaly sutychku z avtonomamy, Varianty.lviv.ua, 22.02.2014, https://varianty.lviv.ua/17952-u-lvovi-deputaty-svobodivtsi-vlashtuvaly-sutychku-z-avtonomamy.

Ukraine’s Euromaidan. Analyses of Civil Revolution, D.R. Marples, F.V. Mills (eds.), Stuttgart 2015.

Vasylchuk O., Livyi radykalizm ta anarkhizm v Ukraini, Cherkasy 2019.

Verstiuk V.F., Makhnovshchyna: selianskyi povstanskyi rukh na Ukraini (1918-1921), Kyiv 1991.

Vidhomin povstannia 18 liutoho, Vk.com, 18.02.2014, https://vk.com/avtonomnyi_opir?w=wall-42618162_67267/.

Vladu – milionam, ne milioneram!, Vk.com, 07.12.2013, https://vk.com/avtonomnyi_opir?w=wall-42618162_10683.

Volia abo smert. Biitsiam Chornoi Hvardii Ukrainy, Kyiv 2014.

Volina O., Razve my vybirali ètu vlast’?, „Brukivka” 2014, nr 2, s. 2.

Volk I., Medytsyna sprotyvu, „Spilne” 2015, nr 9, s. 95-101.

Volodarsky A., Kolonka na Èkhe: vzglyad na Maydan sleva, Shiitman.ninja, 21.02.2014, https://www.shiitman.ninja/2014/02/21/10476/.

Williams M.D., Black Flags and Social Movements: A Sociological Analysis of Movement Anarchism, Manchester 2017.

Wishart A., The Radical Left in Ukraine since Maidan: The Case of the National Anarchist Movement, Master Thesis, University of Tartu, Faculty of Social Sciences, 2019.

Włodkowska-Bagan A., Kultura strategiczna in statu nascendi. Casus Ukrainy, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, 18(2020), z. 4, s. 35-58.

Za èto pravye b’yut levykh na Maydane, S-a-u.org, 05.12.2013, http://s-a-u.org/publications/916-for-this-right-beat-left-on-maydan.html.

Zayavlenie Soyuza anarkhistov Ukrainy „O razgone Evromaydana i nashey pozitsii”, S-a-u.org, 30.11.2013, http://s-a-u.org/documents/docs/911-about-overclocking-evromaydan.html.

Zhmyr V.F., Vybrane, Kyiv 2012.

Związek Anarchistów Ukrainy. Nie ma takiej szajki jak ta, „Inny Świat” 2007, nr 24, s. 24-26.

PDF: Download