Święto Niepodległości jako „miejsce pamięci”

Independence Day as a “Place of Remembrance”

Rafał Wnuk

ORCID: Rafał Wnuk:

Pages: 167-186

Edition: Lublin 2024

DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.S.8

Citation method: R. Wnuk, Święto Niepodległości jako „miejsce pamięci”, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2018-2024), Zeszyt specjalny, Wracamy, s. 167-186, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.S.8

Abstract: In this article Independence Day is regarded as a “place of remembrance” within the meaning of Pierre Nora. The author presents the history of the holiday, its place in historical politics, evolution of the meanings given to it and the ways of celebrating it. According to the author, in the last decade, in connection with the accelerated modernization of Polish society, there has been a profoundly different interpretation of the Independence Day. In the article five models of interpreting and worshipping this holiday have been separated and characterized: traditionalist-national, Law and Justice, nationalist-European, libertarian-citizen, and left-wing equality.

Bibliography:

Aktualność przesłań Matek Polskiej Niepodległości. Z Małgorzatą Tkacz-Janik rozmawia Gert Röhrborn, 26.11.2018, Heinrich Böll Stiftung Warszawa, https://pl.boell.org/pl/2018/11/26/aktualnosc-przeslan-matek-polskiej-niepodleglosci.
Assmann J., Kultura pamięci, [w:] M. Saryusz-Wolska (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa.
Współczesna perspektywa niemiecka, Kraków 2009.
Bartoszewski W., 1859 dni Warszawy, Kraków 1984.
Chojnowski A., 11 listopada, [w:] Węzły pamięci niepodległej Polski, Kraków–Warszawa 2014.
Chrzczonowicz M., Światowe media o Polsce jednym głosem: rządzący ręka w rękę z organizacjami faszystowskim, OKO.press, 12.11.2017, https://oko.press/swiatowa-prasa-o-polsce-jednym-glosem-rzadzacy-reka-w-reke-z-faszystami/.
Duda A., Przemówienie z 12.11.2016. Prezydent chce wspólnego świętowania, TVN24, https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/politycy-o-pomysle-prezydenta-na-wspolne-obchody-swieta-niepodleglosci,691421.html.
Dutkiewicz, HGW, socjaliści, Żydzi i muzułmanie – czyli kogo zaprasza Prezydent, Media Narodowe – Marsz Niepodległości, 13.09.2017, https://medianarodowe.com/11-listopadabez-narodowcow-andrzej-duda-nie-chce-ich.
Igrzyska Wolności – Bitwa o historię. Alternatywne Święto Niepodległości, Liberté, 05.11.2018, https://liberte.pl/45834-2/.
Kaczmarski K., Muszyński W. J., Sierchuła R., Generał Józef Haller 1873-1960, Warszawa 2017.
Kisiel B., Poznań świętuje 100. rocznicę odzyskania niepodległości – oficjalne obchody na placu Wolności rozpoczęte, „Głos Wielkopolski”, 11.11.2018, https://gloswielkopolski.pl/poznan-swietuje-100-rocznice-odzyskania-niepodleglosci-oficjalne-obchody-na-placu-wolnosci-rozpoczete-zdjecia/ar/13656096.
Komorowski: 11 listopada to nasz dzień. Nie świętujmy go przeciwko sobie, 11.11.2011, https://www.wprost.pl/kraj/269441/Komorowski-11-listopada-to-nasz-dzien-Nie-swietujmy-go-przeciwko-sobie.html.
Kończal K., Co dwa stopnie, to nie jeden. Kronika (nie)obecności „miejsc pamięci” w badaniach historycznych, „Zapiski Historyczne”, t. LXXIII, 2008, z. 2-3.
Król M., Wstęp, [w:] M. Halbwachs, Społeczne ramy pamięci, Warszawa 1969, s. VII-XXVI.
Kurpas A., Dlaczego PiS boi się Marszu Niepodległości, Media Narodowe – Marsz Niepodległości, 03.11.2018, https://medianarodowe.com/opinia-kurpas-dlaczego-pis-boi-sie-marszu-niepodleglosci.
Kwiatkowski P. T., Nijakowski L. M., Szacka B., Szpociński A., Między codziennością a wielką historią. Druga wojna światowa w pamięci zbiorowej społeczeństwa polskiego, Gdańsk–Warszawa 2010.
Marsz Polski Niepodległej we Wrocławiu, 11.11.2018. „Życie i śmierć dla Narodu!”, wPrawo.pl, 05.11.2018, https://wprawo.pl/2018/10/30/marsz-polski-niepodleglejwe-wroclawiu-11-11-2018-zycie-i-smierc-dla-narodu-zapraszamy/.
Mieliśmy szczęście, że trafiliśmy na przywódców, którzy umieli być razem, PAP, 11.11.2018, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C356279%2Cprezydent-mielismy-szczescie-ze-trafilismy-na-przywodcow-ktorzy-umieli-byc.
Obracht-Prondzyński C., Wykład na stulecie niepodległości wygłoszony 8 listopada 2018, portal Miasta Gdańska, min. 33-36, https://www.gdansk.pl/tv/wyklad-wradzie-miasta-gdanska-prof-cezary-obracht-prondzynski-na-100-lecie-niepodleglosci-polski,v,1408.
Patronat Narodowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w Stulecie Odzyskania Niepodległości, Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 02.12.2017, http://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/art,792,patronat-narodowy-prezydenta-rp-w-stulecie–odzyskania-niepodleglosci–zloz-wniosek.html.
Polacy o Narodowym Święcie Niepodległości i polityce pamięci, „CBOS. Komunikat z badań”, Warszawa 2018, nr 142.
Pomian K., Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin 2006.
Prezydent podziękował za wspólne świętowanie 11 listopada, 12.11.2012, https://wiadomosci.wp.pl/prezydent-podziekowal-za-wspolne-swietowanie-11-listopada-6031548723319425a.
Schwertner J., Krzysztof Bosak: walka z rządem o Marsz Niepodległości dopiero się rozpoczęła, Onet, 11.11.2018, https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/krzysztof-bosak-walka-z-rzadem-o-marsz-niepodleglosci-dopiero-sie-rozpoczela/e0zq7h2.
Świadomość historyczna Polaków. Raport z badań CBOS Nr 68/2016, Warszawa, kwiecień 2016.
Theus J., Wielka parada na Świętym Marcinie i obchody 100-lecia niepodległości na pl. Wolności, Wyborcza.pl, Poznań, 11.11.2018, http://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,24155985,wielka-parada-na-sw-marcinie-i-obchody-100-lecianiepodleglosci.html.
Ważny apel! Prezydent Andrzej Duda: W Święto Niepodległości stańmy razem obok siebie, jak Polak z Polakiem, wPolityce.pl, 23.10.2018, https://wpolityce.pl/polityka/418388-prezydent-duda-w-swieto-niepodleglosci-stanmy-razem.
Wolff-Powęska A., Powstań, Polsko! Rocznice w służbie propagandy, „Polityka”, 13.11.2018, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/1771144,1,rocznice-historyczne-w-sluzbie-propagandy.read.
Wystawa „Niepodległa. Ojcowie Niepodległości” w Dworku Prezydenta RP w Ciechocinku, 22.01.2018, http://www.prezydent.pl/aktualnosci/rocznica-niepodleglosci/aktualnosci/art,15,wystawa-niepodlegla-ojcowie-niepodleglosci-w-dworku-prezydenta-rp-w-ciechocinku.html.