Conditions and prospects for cooperation between Polish and Ukrainian local governments

Uwarunkowania i perspektywy współpracy jednostek samorządu terytorialnego Polski i Ukrainy

Abstract: Bliskie sąsiedztwo Polski i Ukrainy, zbieżność celów politycznych narodów obu krajów oraz ciągłe dążenia w kierunku rozwoju demokracji i decentralizacji życia publicznego determinują potrzebę intensyfikacji współpracy w różnych obszarach funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki. Ważną sferą współpracy jest sektor publiczny, w szczególności zaś na poziomie samorządu terytorialnego. Współpraca samorządowa obu krajów była widoczna już na początku przemian społeczno-ustrojowych i politycznych po 1990 r. Rozwój tej współpracy, z różnym skutkiem dokonywał się w okresie lat dziewięćdziesiątych XX w., zaś w jeszcze większym stopniu po wejściu Polski do Unii Europejskiej. W ostatnim trzydziestoleciu społeczności lokalne i regionalne na Ukrainie stały się ważnym partnerem polskich samorządów terytorialnych, zarówno na poziomie lokalnym, jak i regionalnym. Realizowana współpraca samorządowa opiera się na zróżnicowaniu i wielowymiarowości form i modeli. Jedne wynikają z przepisów prawa, inne zaś oparte są na wzajemnych doświadczeniach, dotychczasowych kontaktach i sympatiach władz publicznych. Celem opracowania jest analiza i prezentacja uwarunkowań oraz form polsko-ukraińskiej współpracy samorządowej. Celem jest także ukazanie barier współpracy oraz określenie propozycji rozwiązań usprawniających kontakty partnerskie jednostek terytorialnych. Współpracę samorządową obu krajów utrudnia niewątpliwie brak członkostwa Ukrainy w UE, a także często wzajemne niezrozumienie i nieakceptowanie doświadczeń historycznych. Z drugiej strony, wspólne cele na różnych poziomach życia społecznego, publicznego i gospodarczego stanowią znaczący czynnik motywujący do zacieśniania współpracy i osiągania dzięki niej efektu synergicznego.

Bibliography:

Act of 5 June 1998 on county government, Dz. U. 2013, item 595.

Act of 5 June 1998 on province self-government, Dz. U. 2013, item 596.

Act of 7 November 2008 on the European Grouping of Territorial Cooperation, Dz. U. 2008, no. 218, item 1390.

Act of 8 March 1990 on municipal self-government, Dz. U. 2013, item 594.

Act of 15 September 2000 on the rules of accession of local authorities to international associations of local and regional communities, Dz. U. 2000, no. 91, item 1009.

Adamczyk W., Phare – zarządzanie środkami Funduszu Małych Projektów przez stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, “Kontrola Państwowa”, 2003, no. 2.

Bierzyńska-Sudoł M., Dyplomacja samorządowa jako innowacyjny instrument zarządzania regionem, “Rocznik Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy”, 2016, vol. 15.

Buczkowski Ł., Żukowski L. J., Formy współpracy międzynarodowej lokalnych jednostek samorządu terytorialnego, http://www.wspia.eu/file/18697/05-Buczkowski+Żukowski.pdf [05.07.2021].

Czarnow S., Niektóre aspekty prawne współpracy transgranicznej i euroregionów, “Państwo i Prawo”, 1997, no. 10.

European Committee of the Regions, List of European Groupings of Territorial Cooperation, https://portal.cor.europa.eu/egtc/CoRActivities/Documents/Official_List_of_the_EGTCs.pdf?Web=0, inf. [3.07.2021].

European Parliament resolution of 15 March 2007 on local authorities and development cooperation (2006/2235(INI)), OJ C 301E, 13.12.2007.

Euroregion Karpacki, Historia Euroregionu, http://www.karpacki.pl/euroregion-karpacki/historia-euroregionu/ [03.07.2021].

Euroregion Karpacki, Strategia rozwoju turystyki uzdrowiskowej w polsko-ukraińskiej części Euroregionu Karpackiego, http://www.karpacki.pl/stowarzyszenie-karpaty/projekty-wlasne-zakonczone/strategia-rozwoju-turystyki-uzdrowiskowej-w-polsko-ukrainskiej-c [01.07.2021].

Euroregion Roztocze, Historia powstania, https://euroregionroztocze.org.pl/stowarzyszenie-samorza%cc%a8dow-euroregion-roztocze/historia-powstania/ [03.07.2021].

Grochalski S. M., Transgraniczność – potencjalny element dezintegracji?, [in:] Samorząd – Rozwój – Integracja, M. Barański (ed.), Katowice 2003.

Grosse T. G., Strategia UE dla regionu Karpat?, “Samorząd Terytorialny”, 2016, no. 7-8.

Gwizdała J. P., Euroregiony jako forma współpracy transgranicznej w Europie, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, 2015, vol. 2, no. 74.

Historyczne resentymenty blokują współpracę z miastami na Ukrainie, Rozmowa Janusza Króla z Prezydentem Zamościa Andrzejem Wnukiem, Wspólnota.org.pl, 24.05.2021, https://wspolnota.org.pl/news/historyczne-resentymenty-blokuja-wspolprace-z-miastami-na-ukrainie [03.07.2021].

Kaczmarczyk K., Rozwój lokalnych form współpracy transgranicznej w Polsce południowo-wschodniej, [in:] Prawo i ustrój Rzeczypospolitej Polskiej w perspektywie integracji z Unią Europejską, M. Grzybowski, M. Berdel-Dudzińska (eds.), Rzeszów 2002.

Kaczmarczyk K., Wybrane aspekty współpracy transgranicznej, “Samorząd Terytorialny”, 2001, no. 7-8.

Kaczmarek T., Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich, Poznań 2005.

Kawałko B., Wybrane problemy polsko-ukraińskiej współpracy transgranicznej, “Barometr Regionalny”, 2011, vol. 24, no. 2.

Ksenicz I., Polsko-ukraińska współpraca samorządowa – wnioski z badan, “Samorząd Terytorialny”, 2018, no. 7-8.

Kusiak R., Możliwości prawne transgranicznej współpracy samorządowej w świetle konwencji i umów zawartych przez Polskę, “Acta Universitatis Wratislavinsis. Przegląd Prawa i Administracji”, 1997, no. 38.

Kusiak-Winter R., Uwagi o zasadach przystępowania jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych, “Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji”, 2003, no. 53.

Malarski S., Formy i środki prawne współpracy zagranicznej społeczności lokalnych i samorządów terytorialnych, “Śląsk Opolski”, 2001, no. 2.

Mierosławska A., Czynniki aktywizujące i hamujące rozwój współpracy transgranicznej, “Samorząd Terytorialny”, 2004, no. 3.

Modzelewski W. T., Dylematy w określaniu aktywności zagranicznej samorządów terytorialnych – kategoria paradyplomacji, “Samorząd Terytorialny”, 2019, no. 3.

Musiał W.J., Bilateralna współpraca gmin na przykładzie Białegostoku i Grodna, “Białostockie Studia Prawnicze”, 2012, no. 12.

Nowakowski J. M., Kluczkowski J., Luft B., Magdziak-Miszewska A., Polityka Wschodnia Polski. Raport, Warszawa 2019, https://ambasadorowiedotorg.files.wordpress.com/2020/01/polska-polityka-wschodnia.pdf [03.07.2021].

Nowak T., Ruch miast i gmin bliźniaczych w województwie mazowieckim, “Samorząd Terytorialny”, 2011, no. 12.

Osikowicz Ż., Współpraca transgraniczna Ukrainy i Polski w strukturze stosunków międzynarodowych na przykładzie wybranych euroregionów (zarys i problematyka), “Zarządzanie w Kulturze”, 2017, vol. 2, no. 18.

Ostrowski B., Współpraca samorządów Dolnego Śląska ze Wschodem. Raport z badań i rekomendacje, Wojnowice 2020.

Pasiut J., Założenia polityki zagranicznej miast w odniesieniu do aktualnej polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej, “Samorząd Terytorialny”, 2014, no. 11.

Poleszczuk J. et al., Samorządowa i obywatelska współpraca transgraniczna w województwie podlaskim, Białystok 2013.

Skorupska A., Wsparcie samorządowe dla Ukrainy, “Biuletyn PISM”, 2014 nr 27, pp. 1-2.

Skowron S., Skowron Ł., Gąsior M., Szanse i bariery współpracy gospodarczej przygranicznych regionów Polski i Ukrainy z perspektywy wybranych instytucji dialogu społecznego, “Studia i Prace WNEiZ US”, 2016, vol. 44, no. 2.

Sowiński R., Udział polskich samorządów w zrzeszeniach międzynarodowych, “Samorząd Terytorialny”, 2002, no. 6.

The Agreement between the Government of the Republic of Poland and the Government of Ukraine on Interregional Cooperation of 24 May 1993, https://www.gov.pl/web/mswia/ukraina [03.07.2021].

The Cabinet of Ministers of Ukraine Decree of 14 April 2021 No. 408 on approval of the State Programme of Development of Cross-Border Cooperation for 2021-2027, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/408-2021-%D0%BF#Text [15.10.2021].

The Constitution of the Republic of Poland, 2 April 1997, Dz. U. 1997, no. 78, item 483.

The European Charter of Local Self-Government, Dz. U. 1994, no. 124, item 607.

The Ministry of Foreign Affairs, List of European Groupings of Territorial Cooperation, https://www.gov.pl/web/dyplomacja/wykaz-europejskich-ugrupowan-wspolpracy-terytorialnej [3.07.2021].

The Treaty between the Republic of Poland and Ukraine on Good Neighbourliness, Friendly Relations and Cooperation signed in Warsaw on 18 May 1992, Dz. U. 1993, no. 125, item. 573.

Wejner A., Informacja przede wszystkim. Powiatowa współpraca międzynarodowa, “Wspólnota”, 2000, no. 41.

Wejner A., Nowy kierunek Wschód, “Wspólnota Powiatowa”, 2000, no. 6.

Wieczorek I., Szewczak M., Współpraca międzynarodowa miast polskich. Doświadczenia JST, Łódź 2018.

Woźniak M., Współpraca międzynarodowa jednostek samorządu terytorialnego w świetle prawa polskiego i standardów międzynarodowych, “Samorząd Terytorialny”, 2005, no. 4.

Zakon Ukraїni ‘Promіscevesamovrjaduvannja v Ukraїnі’, Vіdomostі Verhovnoї Radi Ukraїni (VVR), 1997, no. 24, st. 170, vіd 21 travnja 1997 r., https://zakon.rada.gov.ua/.

Zieliński M., Współpraca transgraniczna między władzami lokalnymi państw Unii Europejskiej, [in:] Polska w Unii Europejskiej. Perspektywy, warunki, szanse i zagrożenia, C. Mik (ed.), Toruń 1997.

Związek Miast Polskich, Współpraca miast partnerskich, https://www.miasta.pl/strony/wspolpraca-miast-partnerskich [03.07.2021].

PDF: Download