Educational and scientific programmes for the citizens of Belarus as an example of science diplomacy – a political and legal analysis

Programy edukacyjne i naukowe dla obywateli Białorusi jako przykład dyplomacji naukowej. Analiza politologiczno-prawna

Abstract: Specyfika aktualnych wydarzeń na Białorusi (kryzys polityczny, społeczny, ekonomiczny oraz prowadzenie działań wywierających negatywny wpływ na funkcjonowanie ruchów opozycyjnych) powoduje, że państwo to staje się areną rywalizacji o wpływy. W kontekście przedmiotu niniejszej analizy kluczowe znaczenie ma rywalizacja zwłaszcza w zakresie oddziaływania innych państw na społeczeństwo białoruskie. Narzędzie rywalizacji o wpływy może stanowić dyplomacja naukowa. Istotne znaczenie w analizie tego problemu ma fakt, że ten rodzaj działań może być zarówno instrumentem współpracy z innymi państwami regionu, jak i narzędziem rywalizacji o wpływy. Potencjał w postaci naukowej społeczności Białorusi stanowi przedmiot zainteresowania takich państw, jak: Polska, Ukraina, Litwa i Niemcy. Bez wątpienia efektywność i skuteczność realizacji działań z zakresu dyplomacji naukowej wobec Białorusi wpisuje się w dobrze pojęty polski interes narodowy. Celem artykułu było przeprowadzenie analizy politologiczno-prawnej procesu wykorzystywania przez Polskę dyplomacji naukowej jako narzędzia oddziaływania na naukową społeczność Białorusi. Kolejnym celem badawczym było przeprowadzenie analizy działań podejmowanych przez inne państwa w regionie – Ukrainę i Litwę. W artykule przeprowadzono również analizę uwarunkowań formalnoprawnych, dotyczących rozwiązań normatywnych stosowanych w wymienionych państwach umożliwiających podejmowanie i realizację kształcenia przez obywateli Białorusi. Analizie poddano również programy edukacyjne oraz naukowe oferowane studentom i naukowcom z Białorusi w Polsce. Całość rozważań uzupełnia i zamyka próba oceny skuteczności działań dotychczas realizowanych.

Bibliography:

Act of 7 July 2017 on the Polish National Agency for Academic Exchange (Journal of Laws2017, item 1530).

Act of 20 July 2018, Law on Higher Education and Science (Journal of Laws of 2018, item1668).

Copeland D., Science Diplomacy, w: C. M. Constantinou, P. Kerr, P. Sharp (eds), The SAGEHandbook of Diplomacy, London 2016.

Flink T., Schreiterer U., Science diplomacy at the intersection of S&T policies and foreignaffairs: Toward a typology of national approaches, “Science and Public Policy”, 2010,37(9).

Guidelines and Rules for Implementing the Project Solidarity with Students, adopted on 10 December 2020.

Higher education and its finances in 2019, Statistics Poland, Gdańsk 2020.

https://www.clingendael.org/sites/default/files/pdfs/20121030_research_melissen.pdf.

https://nawa.gov.pl/solidarni-z-bialorusia/informacje-dla-studentow/znajdz-uczelnie.

Įsakymas dėl paramos teikimo Baltarusijos Respublikos piliečių studijoms, 2020 m. rugsėjo 28 d. No. V-1462.

Łuszczuk M., Dyplomacja naukowa jako forma współpracy i rywalizacji w Arktyce, “Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych”, 2017, 12/2.

Prokop M., Brin P., Stosunki białorusko-ukraińskie w kontekście Partnerstwa Wschodniego, “Historia i Polityka”, 2019, no. 27(34).

Russian Statistical Yearbook, Moscow 2020.

Statute of the European University of the Humanities adopted on 25 July 2019, https://drive.google.com/file/d/1EeJeFdLjvmmCaxUwDrXrVl_G_Y29vQsf/view.

Study in Poland, Studenci zagraniczni w Polsce. Raport, 2014.

Study in Poland, Studenci zagraniczni w Polsce. Raport, 2015.

Study in Poland, Studenci zagraniczni w Polsce. Raport, 2016.

Study in Poland, Studenci zagraniczni w Polsce. Raport, 2017.

Study in Poland, Studenci zagraniczni w Polsce. Raport, 2018.

Study in Poland, Studenci zagraniczni w Polsce. Raport, 2019.

Surmacz B., Ewolucja współczesnej dyplomacji, Lublin 2015.

Szkarłat M., Pojęcie dyplomacji dla nauki, “Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”, 2020, vol. 65(1).

Turekian V., Macindoe S., Copeland D., Davis L. S., Patman R. G., Pozza M., The Emergence of Science Diplomacy, w: L. S. Davis, R. G. Patman (ed.), Science Diplomacy. New Day or False Dawn, World Scientific Publishing 2015.

Uhoda mizh Ministerstvom osvity i nauky Ukrayiny ta Ministerstvom osvity Respubliky Bilorus’ pro spivrobitnytstvo v haluzi osvity, Oficiinyi visnyk Ukrainy, 2003, no. 31, act code 25973/200.

Website of National University of Kyiv-Mohyla Academy: https://dfc.ukma.edu.ua.

Website of Poznan City Hall: https://www.poznan.pl.

Website of The Centre for East European Studies University of Warsaw: https://studium.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2019/02/Regulamin-Programu.pdf.

Website of The Conference of Rectors of Academic Schools in Poland: https://www.krasp.org.pl/resources/upload/dokumenty/stanowisko_KRASP-RGNiSW PSRP_represje_wobec_narodu_bialoruskiego.pdf.

Website of the Polish National Agency for Academic Exchange: https://nawa.gov.pl/nawa/aktualnosci/solidarni-ze-studentami-inauguracja-wspolnego-dzialania-nawa-i-krasp.

Website of the Presidium of The Conference of Rectors of Academic Schools in Poland: https://www.krasp.org.pl/resources/upload/dokumenty/Uchwały/Dokument%20nr%2020-VIII.pdf.

Website of the Vilnius Gediminas Technical University: https://vilniustech.lt.

Website of the Vilnius University: https://www.vu.lt.

Zakon Ukrainy pro ratyfikatsiyu Dohoviru pro druzhbu, dobrosusidstvo i spivrobitnytstvo mizh Ukrayinoyu i Respublikoyu Bilorus, Vidomosti Verkhovnoi Rady (ВВР – ukr.) 1997, no. 26, item 175.

Zakon Ukrainy pro vyshchu osvitu, Vidomosti Verkhovnoi Rady (ВВР – ukr.) 2014, no. 37-38, item 2716.

PDF: Download