Europa Środkowa i Wschodnia w okresie poszukiwania własnej tożsamości politycznej oraz zmian systemowych

Abstract: The paradigm of the political identity of Central and Eastern Europe was being formed on the sidelines of the paradigm of modernization of the region’s states, getting beyond control of the East (authoritarianism) and heading towards Western democracies. In the process of democratization of the countries of the region, the transformation paradigm developed by Western political scientists had to be adapted to the Eastern European reality. The countries of the region underwent a complex process of systemic changes in the political and economic dimension, and some also in the state-building and nation-building dimensions. Three decades of transformation point to a significant group of countries in which democratization has been successful or is heading in the right direction. The second group of states balances between hybrid regimes and non-consolidated democracy, while the third group of countries has failed the experiment of democratization.

Bibliography:

Antoszewski A., Reżimy polityczne państw postradzieckich, [w:] R. Herbut,
W. Baluk (red.), Transformacja systemów politycznych państw obszaru byłego Związku Radzieckiego, Wrocław 2010.
Antoszewski A., Tranzycja polityczna, [w:] Leksykon politologii, pod red. A. Antoszewskiego i R. Herbuta, Wrocław 2000.
Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnego świata, Gdańsk 2001.
Baluk W., Kształtowanie systemu partyjnego Ukrainy w okresie transformacji ustrojowej (1987–2004), Wrocław 2006.
Baluk W., Wyobrażenia nowej Europy Wschodniej, „Wschód Europy” 2016, nr 1.
Baluk W., Czajowski A. (red.), Ustroje polityczne krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, Wrocław 2007.
Brzeziński Z., O Polsce, Europie i świecie 1988–2001, Warszawa 2002.
Brzostek M., Europa Środkowo-Wschodnia – między demokracją a demokratyzacją, „Acta Politica Polonica” 2017, nr 2 (40).
Carothers T., The End of the Transitional Paradigm, „Journal of Democracy” 2002, vol. 13, no. 1.
Cichosz M., Transformacja demokratyczna – przyczyny, przebieg i efekty procesu, [w:] A. Antoszewski (red.), Systemy polityczne Europy Środkowej i Wschodniej. Perspektywa porównawcza, Wrocław 2006.
Czachor R., Postradzieckie reżimy polityczne w perspektywie neopatrymonialnej, Wrocław 2015.
Dobek-Ostrowska B., Hiszpania i Polska: elity polityczne w okresie przejścia do demokracji. Analiza porównawcza, Wrocław 1996.
Dziemidok-Olszewska B., Systemy rządów państw Europy Środkowej i Wschodniej, [w:] H. Chałupczak, M. Pietraś, P. Tosiek (red.), Europa Środkowo-Wschodnia w procesie transformacji i integracji. Wymiar polityczny, Zamość 2010.
Gans-Morse J., Searching for Transitologists: Contemporary Theories of Post-Communist Transitions and the Myth of a Dominant Paradigm, „Post–Soviet Affairs” 2004, 20, 4.
Hnatiuk O., Pożegnanie z imperium. Ukraińskie dyskusje o tożsamości, Lublin 2003.
Holzer J., Balik S., Postkomunistyczne reżimy niedemokratyczne, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków – Nowy Sącz 2009.
Huntington S., Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa 1995.
Jabłoński A. W., Teorie zmiany i rozwoju politycznego w XX wieku, [w:] A.
Antoszewski (red.), Demokracja w III Rzeczypospolitej, Wrocław 2002.
Jelonek A. W., W stronę nieliberalnej demokracji. Szkice z antropologii politycznej Azji Południowo-Wschodniej, Warszawa 2002.
Karl T., Schmitter F., Diemokratizacyja: koncepty, postułaty, gipotiezy. Razmyszlenija po powodu primienimosti tranzitołogiczieskoj paradigmy pri izuczienii postkomunisticzieskich transformacyj, „Polis” 2004, nr 4.
Kenney P., Rewolucyjny karnawał. Europa Środkowa 1989, Wrocław 2005.
Kizwalter T., „Zachód porwany …” , „Kwartalnik Historyczny” 2013, nr 4.
Kłoczowski J., Europa Środkowowschodnia w historiografii krajów regionu, Lublin 1993.
Kłoczowski J., Europa Środkowo-Wschodnia i jej miejsce w Europie, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2007, z. 1.
Kłoczowski J., Europa Środkowo-Wschodnia jako przedmiot badań, „Kwartalnik Historyczny” 2013, nr 4.
Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 2005.
Kundera M., Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, „Zeszyty Literackie” 1984, nr 5.
Kuzio T., Transition in Post-Communist States: Triple or Quadruple?, „Politics” 2001, vol. 21 (3).
Linz J., Stepan A., Problems of democratic transition and consolidation: Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe, Baltimore 1996.
Markiewicz B. A., Sfera publiczna a kwestia tożsamości politycznej, „Filo-Sofija” 2014, nr 1 (24).
Müller K., „Countries in Transition”. Dróżki rozwoju we wschodnioeuropejskiej transformacji, [w:] T. Buksiński (red.), Postkomunistyczne transformacje, Poznań 2002.
Podolak M., Systemy polityczne w regionie – między autorytaryzmem a demokracją, [w:] M. Podolak (red.), Bałkany: Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość, Lublin 2013.
Przeworski A., Demokracja i rynek, [w:] J. Szczupaczyński (wyb. i oprac.), Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, t. 2, Warszawa 1998.
Sartori G., Teoria demokracji, Warszawa 1994.
Skorupka A., Demokratyzacja świata według Samuela Huntingtona, „Rocznik Filozoficzny Ignatiarum” 2016, nr 2.
Słowikowski M., Jedna Rosja w systemie politycznym Federacji Rosyjskiej, Łódź 2018.
Sokół W., Transformacja ustrojowa państw Europy Środkowej i Wschodniej – próba bilansu, [w:] W. Sokół, M. Żmigrodzki (red.), Systemy polityczne
państw Europy Środkowej i Wschodniej, Lublin 2005.
Stępień A., Jedność kulturowa Europy Środkowej – mit, czy rzeczywistość?, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2010, vol. 6.
Szeląg P., Bałkany a Unia Europejska. Perspektywy integracyjne państw bałkańskich, [w:] P. Czubik (red.), Bałkany u progu zjednoczonej Europy, Kraków 2008.
Szporluk R., Europa Wschodnia umarła! Niech żyje Europa Wschodnia!, „Arkana” 2010, nr 6.
Waldenberg M., Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej: dzieje konfliktów i idei, Warszawa 2000.
Wandycz P., O czasach dawniejszych i bliższych. Studia z dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, Poznań 2009.
Włodkowska-Bagan A., Rywalizacja mocarstw na obszarze poradzieckim, Warszawa 2013.
Wojnicki J., Ewolucja systemów politycznych państw postjugosłowiańskich, „Studia i Komentarze IEŚW”, nr 10.
Zdaniuk B., Konsolidacja państwa w Republice Mołdawii, Warszawa 2016.
Zieliński E., Wspólnota Niepodległych Państw, [w:] K. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2003.
Zuzankiewicz P., Z badań nad genetyczną i funkcjonalną interpretacją transformacji systemowej, „Rocznik Nauk Politycznych” 2004, nr 7.
Банс Б., Элементы неопределенности в переходный период, „Полис” 1993, № 1 [Bans B., Elementy neopredelennosti v perekhodnyi period, „Polis” 1993, no. 1].
Барвінська П., Cтановлення східноєвропейських студій та інтерпретації Східної Європи у Німецькій і Австро-Угорській імперіях, „Україна модерна”, http://uamoderna.com/md/barvinska-east-europe-germanhistoriography,5.08.2015 [Barvіns’ka P., Stanovlennia skhіdnoievropeis’kykh studіi ta іnterpretatsії Skhіdnoї Ievropy u Nіmets’kіi і Avstro-Uhors’kіi іmperіiakh, „Ukraїna moderna”, http://uamoderna.com/md/barvinskaeast-europe-german-historiography, 5.08.2015].
Бовдунов А., Современная Восточная Европа: границы понятия и геополитическая организация (социокультурный аспект), „Вестник Московского университета”, сер. 18: Социология и политология, 2013, № 1 [Bovdunov A., Sovremennaia Vostochnaia Evropa: granitsy poniatiia i geopoliticheskaia organizatsiia (sotsiokul’turnyi aspekt), „Vestnik Moskovskogo universiteta”, ser. 18: Sotsiologiia i politologiia, 2013, no. 1].
Бжезінський З., Стадії посткомуністичних перетворень, [w:] Є. Бистрицький і ін. (ред.), Політологія посткомунізму: політичний аналіз посткомуністичних суспільств, Київ 1995 [Bzhezins’kyi Z., Stadiї postkomunistychnykh peretvoren’, [in:] Ie. Bystryts’kyi і іn. (red.), Polіtolohіia postkomunіzmu: polіtychnyi analіz postkomunіstychnykh suspіl’stv, Kyїv 1995].
Вульф Л., Винайдення Східної Європи. Мапа цивілізації у свідомості епохи просвітництва, Київ 2009 [Vul’f L., Vynaidennia Skhіdnoї Ievropy. Mapa tsyvіlіzatsії u svіdomostі epokhy prosvіtnytstva, Kyїv 2009].
Гельман В., Постсоветские политические трансформации (Наброски к теории), „Полис” 1993, № 1 [Gel’man V., Postsovetskie politicheskie transformatsii (Nabroski k teorii), „Polis” 1993, no. 1].
Макаренко Б. И., Посткоммунистические страны: как изменить трансформацию?, www.mgimo.ru/uploads/files/Makarenko%20Transformation.doc [10.07.2019] [Makarenko B. I., Postkommunisticheskie
strany: kak izmenit’ transformatsiiu?, www. mgimo.ru/uploads/files/Makarenko%20Transformation.doc, 10.07.2019].
Фукуяма: Перемога України над популізмом має значення для Європи, https://www.pravda.com.ua/news/2018/03/30/7176236/ [10.07.2019] [Fukuiama: Peremoha Ukraїny nad populіzmom maie znachennia dlia Ievropy, https://www.pravda. com.ua/news/2018/03/30/7176236/,10.07.2019].
Шипунов Г., Особливості становлення транзитології як напрямку політичної науки, [w:] Українська національна ідея: реалії та перспективи розвитку, Львів 2006, вип. 6 [Shipunov G., Osoblyvostі stanovlennia tranzytolohії iak napriamku polіtychnoї nauky, [in:] Ukraїns’ka natsіonal’na іdeia: realії ta perspektyvy rozvytku, L’viv 2006, vyp. 6].

PDF: Download