Europa Środkowa w polityce zagranicznej Białorusi

Central Europe in the foreign policy of Belarus

Abstract: The article is dedicated to Central Europe in the foreign policy of Belarus. In the process of shaping the concept of Belarus’ foreign policy in the early 1990s, Minsk considered the Central European option. Already at that time, attention was paid to the region of Central Europe and the need to center the road between East and West. However, NATO enlargement in the region led to the choice of the eastern vector and to close cooperation with Russia. After 20 years of close integration, it turned out that the alliance with Russia is not perfect. Belarus has once again activated the Central European vector in foreign policy. Central Europe is a natural area for the pursuing Belarussian interest. Cooperation with neighboring countries (Poland, Lithuania, Latvia, Hungary) is a positive impulse for comprehensive economic and possibly political reforms in the near future.

Bibliography:

Belarus’ i Latviia gotoviat vizit Lukashenko v Rigu, Naviny.by, 19.07.2018, https://naviny.by/new/20180719/1532009432-belarus-i-latviya-gotovyat-vizit-lukashenko-v-rigu. Białoruś–Polska. Wizyta Mieczasława Hryba w Warszawie w relacjach białoruskiej prasy, „Biuletyn Białoruski OSW” 1994, nr 3. Bińkowski H., Nowe otwarcie w relacjach Warszawa–Mińsk w kontekście procesu reintegracji białorusko-rosyjskiej, [w:] Stosunki polsko-białoruskie w 25 lat po podpisaniu Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, red. A. Daniluk, J. Hofmokl, J. Nadolska, Warszawa 2018. Czachor R., Białoruska polityka neutralności i bezatomowości w latach 90., „Zeszyty Naukowe Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Techniki w Polkowicach” 2011, nr 4. Deklaracja o dobrym sąsiedztwie, wzajemnym zrozumieniu i współpracy między Rzeczpospolitą Polską i Republiką Białorusi, „Zbiór Dokumentów” 1992, nr 2. Deklaratsiia Verkhovnogo Soveta Respubliki Belarus’ 27 iiulia 1990 g. № 193-XІІ „O gosudarstvennom suverenitete Respubliki Belarus’”, Pravo.by, https://pravo.by/document/?guid=3871&p0=V09000193. Fedorov A., Pochemu Riga otnositsia k ofitsialʹnomu Minsku terpimee Varshavy i Vil’niusa?, Naviny.by, 16.02.2018, https://naviny.by/article/20180216/1518758577-pochemu-riga-otnositsya-k-oficialnomu-minsku-terpimee-varshavy-i. Fedorov A., Sleduiushchei tochkoi na karte Evrosoiiuza dliia Lukashenko mozhet stat’ Budapesht, Naviny.by, 11.03.2020, https://naviny.by/article/20200311/1583904601-sleduyushchey-tochkoy-na-karte-evrosoyuza-dlya-lukashenko-mozhet-stat. Fedorowicz K., Białoruś – zapomniany sąsiad Polski, [w:] Stosunki Polski z Litwą, Białorusią i Ukrainą 450 lat po unii lubelskiej, red. T. Stępniewski, B. Surmacz, Lublin 2019. Fedorowicz K., Białoruś, Łotwa, Litwa – bałtycka asymetria, „Komentarze IEŚ” 174(77/2020), 20.04.2020, https://ies.lublin.pl/komentarze/bialorus-lotwa-litwa-baltycka-asymetria-174-77-2020. Fedorowicz K., Białoruś, Mołdawia i Ukraina w poszukiwaniu nowych koncepcji bezpieczeństwa, [w:] Białoruś, Mołdawia i Ukraina wobec wyzwań współczesnego świata, red. T. Kapuśniak, K. Fedorowicz, M. Gołaś, Lublin 2009. Fedorowicz K., Perspektywy rozwoju stosunków polsko-białoruskich w zmieniającej się rzeczywistości geopolitycznej, [w:] Polska i Białoruś we współczesnej Europie, red. J. Tymanowski, A. Daniluk, J. Bryll, Warszawa 2015. Fedorowicz K., Polityka Polski wobec Rosji, Ukrainy i Białorusi w latach 1989–2010, Poznań 2011. Fedorowicz K., Viktor Orbán w Mińsku. Nowy sojusznik Białorusi w Unii Europejskiej, „Komentarze IEŚ” 204(107/2020), 12.06.2020, https://ies.lublin.pl/komentarze/viktor-orban-w-minsku-nowy-sojusznik-bialorusi-w-unii-europejskiej-204-107-2020. Fedorowicz K., Wybrane problemy w stosunkach polsko-białoruskich, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2008, rok (6). Fiszer J.M., Stępniewski T., Świder K., Polska–Ukraina–Białoruś–Rosja. Obraz politycznej dynamiki regionu, Warszawa 2019. Habowski M., Stosunki Białorusi z Polską, [w:] Białoruś w stosunkach międzynarodowych, red. I. Topolski, Lublin 2009. Halecki O., Historia Europy – jej granice i podziały, Lublin 2002. Kakareko K., System polityczno-prawny Białorusi, Warszawa 2018. Karbalevich V., Mesto Pol’shy v politikie Belarusi, [w:] Natsional’no-gosudarstvennye interesy Respubliki Belarus’, red. L.F. Zaiko, Minsk 1999. Karbalewicz W., Ewolucja stosunków Białorusi i Polski. Spojrzenie z Mińska, [w:] Stosunki polsko-białoruskie w 25 lat po podpisaniu Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, red. A. Daniluk, J. Hofmokl, J. Nadolska, Warszawa 2018. Kłoczowski J., Europa Środkowowschodnia w historiografii krajów regionu, Lublin 1993. Kobets V., Ia uveren, belorusskij narod smozhet dobitsia pobedy, Isans, 01.09.2020, https://isans.org/articles/vladimir-kobecz-ya-uveren-belorusskij-narod-smozhet-dobitsya-pobedy.html. Konstitutsiia Respubliki Belarus’ 1994 goda (s izmeneniiami i dopolneniiami, priniatymi na respublikanskikh referendumakh 24 noiabria 1996 g. i 17 oktiabria 2004 g.), Pravo.by, https://pravo.by/pravovaya-informatsiya/normativnye-dokumenty/konstitutsiya-respubliki-belarus/. Konwencja konsularna między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białoruś, sporządzona w Warszawie dnia 2 marca 1992 r., Dziennik Ustaw 1994, nr 50 poz. 197. Krawczenko P., Między radzieckim młotem i polskim kowadłem. Prehistoria i historia zawarcia polsko-białoruskiego Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy 25 lat temu: od konfrontacji do zrozumienia i współpracy korzystnej dla obu stron, [w:] Stosunki polsko-białoruskie w 25 lat po podpisaniu Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, red. A. Daniluk, J. Hofmokl, J. Nadolska, Warszawa 2018. Kuźniar R., Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2008. Latviiskie vlasti ne budut zapreshchat’ pokupku ėlektroėnergii s BelAĖS, Naviny.by, 16.01.2017, https://naviny.by/new/20170116/1484580845-latviyskie-vlasti-ne-budut-zapreshchat-pokupku-elektroenergii-s-belaes. Lipai Ia., Belarus’ vnov’ primet chempionat mira po khokkeiu, Naviny.by, 19.05.2017, https://naviny.by/article/20170519/1495196057-belarus-vnov-primet-chempionat-mira-po-hokkeyu. Litva vnov’ postavila pered Belarus’iu vopros ob Ostrovetskoĭ AĖS, Naviny.by, 04.06.2020, https://naviny.by/new/20200604/1591299812-litva-vnov-postavila-pered-belarusyu-vopros-ob-ostroveckoy-aes. Malak K., Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Białorusi, Warszawa 2003. Mironowicz E., Polityka zagraniczna Białorusi 1990–2010, Białystok 2011. Mironowicz E., Polska–Białoruś: ćwierć wieku szorstkiego sąsiedztwa, [w:] Polska i Białoruś we współczesnej Europie, red. J. Tymanowski, A. Daniluk, J. Bryll, Warszawa 2015. Mrozek K., Reset i kontynuacja. Polityka rządu PiS wobec Białorusi, Warszawa 2018. Naumczuk A., Białoruska koncepcja strefy bezatomowej, „Biuletyn Białoruski OSW” 1996, nr 7. Niepodległość. Sytuacja polityczna. Strona Józefa Darskiego – Jerzego Targalskiego, https://jozefdarski.pl/3977-niepodleglosc. Poczobut A., System Białoruś, Gliwice 2013. Porozumienie między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białoruś o nawiązaniu stosunków dyplomatycznych z 2 marca 1992 roku, „Zbiór Dokumentów” 1992, nr 3. Prem’er Vengrii vystupil za otmenu sanktsii ES v otnoshenii Belarusi, Naviny.by, 05.06.2020, https://naviny.by/new/20200605/1591369977-premer-vengrii-vystupil-za-otmenu-sankciy-es-v-otnoshenii-belarusi. Rozanov A., Belarus’, Rossiia i novaia Evropa, „Belorusskii Zhurnal Mezhdunarodnogo Prava i Mezhdunarodnykh Otnoshenii” 1998, № 2. Rozanov A., Belorusskaia diplomatiia: osnovye orientiry vneshnei politiki, „Beliarusskaia dumka” 1992, № 8. Rozanov A., K bez’iadernoi zone v Tsentral’noi i Vostochnoi Evrope, „Belarus’ v Mire” 1996, № 2. Shadurskii B., Formirovanie kontseptual’nykh osnov vneshnei politiki Respubliki Belarus’ (1991–2011), „Vesnіk BDU” 2011, № 3. Shadurskii V., Printsip mnogovektornosti vo vneshnei politike Belarusi, [w:] Problemy vneshnei politiki i bezopasnosti: Belarus’ – Pol’sha: istoriia i perspektivy sotrudnichestva, red. A.V. Rusakovich, Minsk 2009. Shanshieva L.N., Belarus’: vneshnie i vnutrennie faktory bezopasnosti, „Problemy evropeiskoi bezopasnosti” 2018, № 3. Skubiszewski K., Polityka zagraniczna i odzyskanie niepodległości. Przemówienia, oświadczenia, wywiady 1989–1993, Warszawa 1997. Skubiszewski K., Polska polityka zagraniczna w 1991 roku, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” 1991. Snapkouski U., Belaruskaia dėiarzhaunasts’ i dyplamatyia u XX st., „Belorusskii Zhurnal Mezhdunarodnogo Prava i Mezhdunarodnykh Otnoshenii” 2001, № 1. Snapkouski U., Geapalitychnae stanovishcha Belarusi: uchora i sënnia, „Belaruska minuushchyna” 1994, № 2. Snapkoўskі U., Gіstoryia zneshniai palіtykі Belarusі, Minsk 2004. Snapkoўskі U., Shliakh skroz’ stagoddze: belaruska-polʹskіia adnosіny 1918 2017 gg., Minsk 2017. Sobczak J., Stosunki Polski z Białorusią, [w:] Polska i jej nowi sąsiedzi (1989–1993), red. Cz. Mojsiewicz, Poznań–Toruń 1994. Tikhomirov A.V., V otnosheniiakh Minska i Pragi prodolzhaetsia period zamorozki, Naviny.by, 16.02.2013, https://naviny.media/rubrics/politic/2013/02/16/ic_articles_112_180864. Tikhomirov A.V., Vneshniaia politika Respubliki Belarus’ (1991–2015 gg.), Minsk 2017. Tokarz G., Uwarunkowania geopolityczne polityki państwa białoruskiego po upadku ZSRR, [w:] Polska–Białoruś. Wybrane aspekty polityczne i gospodarcze, red. M.S. Wolański, G. Tokarz , Toruń 2007. Tomaszewski A., Europa Środkowa. Dobra kultury a dziedzictwo kultury, [w:] Europa Środkowa – nowy wymiar dziedzictwa, red. J. Purchla, Kraków 2002. Tymanowski J., Białoruś między Wschodem a Zachodem. Ideologiczne uwarunkowania polityki zagranicznej państwa, [w:] Polska i Białoruś we współczesnej Europie, red. J. Tymanowski, A. Daniluk, J. Bryll, Warszawa 2015. Tymanowski J., Rola i znaczenie Republiki Białoruś we współczesnej Europie, Toruń 2017. Ulakhovich V.E., Vneshniaia politika Respubliki Belarus’ v 1991-2001gg.: opyt kontseptual’nogo samoopredeleniia, [w:] Vneshniaia politika Belarusi v istoricheskoi retrospektive, Minsk 2002. Usov P., Powstanie, konsolidacja i funkcjonowanie reżimu neoautorytarnego na Białorusi, Warszawa 2014. V Minsk pribyl prem’er-ministr Latvii, Naviny.by, 16.01.2020, https://naviny.by/new/20200116/1579163202-v-minsk-pribyl-premer-ministr-latvii. Warszawski szczyt Inicjatywy Środkowoeuropejskiej, „Przegląd Rządowy” 1995, nr 11. Winnicki Z.J., Europa Środkowa czy Europa Środkowo-Wschodnia? Europejskie kręgi cywilizacyjne, „Wschodnioznawstwo” 2017, nr 11.

PDF: Download