Unia Europejska z perspektywy państw Europy Środkowej

Issue editor:

ISSN: 1732-1395

e-ISSN: 2719-2911

Number of pages: 151

Publisher: Instytut Europy Środkowej

Edition: Lublin 2024

DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.4

Articles

Article

Znaczenie Unii Europejskiej dla integracji i bezpieczeństwa Europy w latach 1993-2024 oraz jej perspektywy

Views count: 26
The article presents the European Union, especially its creation, evolution and significance for the integration and security of Europe from 1993 to 2024. In addition, it shows the EU’s prospects and its place in the emerging new international order. The author states that today it is difficult to imagine not only our continent, but the whole world without the EU. It is one of the main actors of contemporary international relations and, together with NATO, co-creates the Euro-Atlantic security system, which guarantees the maintenance of peace in Europe and in the world. It has contributed to the development of comprehensive cooperation between the countries of our continent and has strengthened Europe’s position in the international arena.
J. M. Fiszer, Znaczenie Unii Europejskiej dla integracji i bezpieczeństwa Europy w latach 1993-2024 oraz jej perspektywy, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2024), z. 4, s. 7-26, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.4.1

1. Barcz J., Unia Europejska wobec niepraworządnego państwa członkowskiego, „Państwo i Prawo” 2019, nr 1.
2. Barcz J., Znaczenie Traktatu z Maastricht w rozwoju integracji europejskiej. Nadal aktualne wyzwania, [w:] Państwo – prawa człowieka – mniejszości narodowe, red. E. Godlewska, M. Lesińska-Staszczuk, K. Michalczuk-Wlizło, Lublin 2023.
3. Bielawska A., Koncepcja Unii politycznej niemieckiej chadecji na tle politycznego i gospodarczego rozwoju Unii Europejskiej (1990-2017), Poznań 2019.
4. Bielawska A., Niemiecka chadecja wobec konfliktu rosyjsko-ukraińskiego, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2015, nr 9.
5. Bielecki J., Polska jest już bogatsza od dziewięciu państw Unii, „Rzeczpospolita”, 25.10.2023.
6. Bielecki J., Weto coraz trudniejsze do obrony, „Rzeczpospolita”, 25.05.2023.
7. Borkowski P. J., Międzyrządowość w procesie integracji europejskiej, Warszawa 2013.
8. Chojan A., Unia Europejska a brexit. Analiza z perspektywy państw Grupy Wyszehradzkiej, „Biuletyn Analiz i Opinii” 2021, nr 02 (43).
9. Cini M. (red.), Unia Europejska. Organizacja i funkcjonowanie, Warszawa 2007.
10. Czarnecki M., Utrzymać jedność Zachodu. Rozmowa z Ekkenhardem Brose, szefem Federalnej Akademii Polityki Bezpieczeństwa w Berlinie, „Gazeta Wyborcza”, 14.07.2023.
11. Dokumenty Wspólnot Europejskich, Lublin 1994.
12. Doliwa-Klepacki Z. M., Wspólnoty Europejskie, Białystok 1993.
13. Dziesięć lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Próba bilansu i nowe otwarcie, J. M. Fiszer (red.), Warszawa 2015.
14. Fiszer J. M., Parlament Europejski po wyborach z czerwca 2009 roku, [w:] Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, J. M. Fiszer (red.), Warszawa 2011.
15. Fiszer J. M., Czy Stany Zjednoczone tracą pozycję światowego hegemona? Jeśli tak, to dlaczego?, [w:] Stany Zjednoczone słabnącym hegemonem? Przejawy, przyczyny i skutki dla świata w XXI wieku, J. M. Fiszer, A. Chojan (red.), Warszawa 2022.
16. Fiszer J. M., Geneza traktatu z Maastricht i jego znaczenie dla integracji i bezpieczeństwa Europy, „Studia Polityczne” 2023, t. 51, nr 3.
17. Fiszer J. M., Modernizacja Unii Europejskiej w dobie kryzysu i kształtowania się nowego ładu globalnego. Szanse i zagrożenia, „Politeja” 2013, nr 26.
18. Fiszer J. M., Państwa specyficzne na przykładzie współczesnych Chin oraz ich rola w stosunkach międzynarodowych, [w:] Państwo – prawa człowieka – mniejszości narodowe, E. Godlewska, M. Lesińska-Staszczuk, M. Michalczuk-Wlizło (red.), Lublin 2023.
19. Fiszer J. M., Unia Europejska a Polska. Dziś i jutro, Toruń 2002.
20. Fiszer J. M., Unia Europejska po brexicie, [w:] Unia Europejska-Chiny w XXI wieku, J. M. Fiszer (red.), Warszawa 2018.
21. Fiszer J. M., Will China Take over the World by the Middle of the 21 st Century?, „Studia Polityczne” 2022, nr 1, t. 50.
22. Gadomski W., Nie takie Chiny straszne, jak je malują, „Gazeta Wyborcza”, 22.01.2024.
23. Greven T., USA i Europa w obliczu podziału w kwestii Ukrainy, „IPG-Journal” 2023.
24. Grosse T. G., Pokryzysowa Europa. Dylematy Unii Europejskiej, Warszawa 2018.
25. Grzymisławskił Ł., Xi chce rozmawiać ze Stanami. Doskonale, „Gazeta Wyborcza”, 17.11.2023.
26. Gűnther M., Wchodzenie w erę euro, „Deutschland” 1998, nr 4.
27. Halesiak A., Jakiej Unii Europejskiej potrzebujemy?, Kongres Obywatelski, 18.01.2014, https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/jakiej-unii-europejskiej-faktycznie-potrzebujemy/ [18.01.2024].
28. Kamiński T., Gzik M., Trzydzieści lat niewygodnego partnerstwa – ewolucja stosunków UE-Chiny, [w:] Unia Europejska w turbulentnym świecie. 30 lat traktatu z Maastricht, J. M. Fiszer, T. Stępniewski (red.), Lublin-Warszawa 2022.
29. Kazimierczuk A., Trump podważa art. 5 NATO. „Będę zachęcał Rosję, by robiła, co chce”, Rzeczpospolita, 11.02.2024, https://www.msn.com/pl-pl/wiadomości/polska/trump-podwaza-art-5-nato-będę-zachęcał-rosję-by-robiła-co-chce/ [11.02.2024].
30. Keams I., Collapse: Europe After The European Union, Biteback Publishing, Londyn 2018.
31. Kiwerska J., Kanclerz Merkel i relacje transatlantyckie, „IZ Policy Papers” 2022, nr 39.
32. Koczan M., Wpływ wojny na Ukrainie na międzynarodową pozycję Rosji, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2023, vol. 17, nr 2.
33. Kortunow A., Restoration, reformation, or revolution? Blueprints for the world order after the Russia-Ukraine conflict, „China International Strategy Review” 2022, nr. 4.
34. Kosman M., Konflikt rosyjsko-ukraiński z perspektywy niemieckiej (luty 2014 r. – luty 2015 r.), „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2015, vol. 9, no. 1.
35. Koszel B., Rola Niemiec w procesach decyzyjnych Unii Europejskiej w XXI wieku, Poznań 2019.
36. Krauthammer Ch., The Unipolar Moment, „Foreign Affairs” 1990/1991, vol. 70, no.1, s. 23-33.
37. Kruczkowska M., Jak przywódca z przywódcą, „Gazeta Wyborcza”, 17.11.2023.
38. Lewandowski J., Unia Europejska musi się odnaleźć w niespokojnych czasach, „Gazeta Wyborcza”, 23.02.2024.
39. Łastawski K., Od idei do integracji europejskiej, Warszawa 2003.
40. Maciejasz D., Polskie firmy schodzą ze szlaku, „Gazeta Wyborcza”, 01.04.2022.
41. Maciejasz D., Zachód uzależniony od Chin, „Gazeta Wyborcza” 18.03.2022.
42. Marczak M., I kto tu rządzi?, „ Newsweek Polska”, dodatek specjalny, grudzień 2009.
43. Maull H. W., World Polities in Turbulence, „International Politik und Gesellschaft” 2011, nr 1.
44. Piechowicz M., Ewolucja Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony UE w kontekście teorii integracji oraz realizowanych działań, „Przegląd Politologiczny” 2022, nr 28.
45. Polska w Europie jutra. Polityka europejska Polski w kontekście zmian międzynarodowych XXI wieku, J. Barcz, J. Truszczyński (red.), Warszawa 2021.
46. Przyborowska-Klimczak A., Skrzydło-Tefelska E., Dokumenty europejskie, t. 3, Warszawa 2007.
47. Sosnowski Ł., Podział mandatów do Parlamentu Europejskiego, [w:] Traktat z Lizbony – postanowienia, ocena i implikacje, J. M. Fiszer, T. Stępniewski (red.), Warszawa 2008.
48. Szomburg J. M, Wielobiegunowy świat czy implozja Wschodu?, Kongres Obywatelski, 15.02.2024, https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/wielobiegunowy-swiat-czy-implozja-wschodu/ [15.02.2024].
49. Szymański A., Perspektywy rozszerzenia Unii Europejskiej, [w:] Przyszłość Unii Europejskiej, K. A. Wojtaszczyk, T. Wallas, P. Stawarz (red.), Warszawa 2023.
50. Weidenfeld W., Wessles W., Europa od A do Z. Podręcznik integracji europejskiej, Gliwice 1999.
51. Węc J. J, Spór o kształt ustrojowy Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej w latach 1950-2010, Kraków 2012.
52. Węc J. J., Traktat Lizboński. Polityczne aspekty reformy ustrojowej Unii Europejskiej w latach 2007-2009, Kraków 2011.
53. Wieliński B. T., Unijny komisarz obrony? Kluczowe będzie inne stanowisko, „Gazeta Wyborcza”, 22.02.2024.
54. Wojciechowski J. A., Europa po liftingu, Warszawa 2008.
55. Wojtaszczyk K. A., Strategie integracji europejskiej a podziały na polskiej scenie politycznej, [w:] Przyszłość Unii Europejskiej, K. A. Wojtaszczyk, T. Wallas, P. Stawarz (red.), Warszawa 2023.
56. Wowra P., Uwarunkowania mocarstwowości Chin, „Nowa Polityka Wschodnia” 2018, nr 3 (18).
57. Żukrowska K., Skutki unii walutowej dla procesów integracji, „Sprawy Międzynarodowe” 1997, nr 3.

Article

Europeizacja organizacji społeczeństwa obywatelskiego

Views count: 15
Organized interest groups and advocacy organizations in democratic states play a crucial role in shaping public policies and influencing the final form of development models implemented. Individual public policies are created and executed both at the national level and within the framework of the European Union (EU). Simultaneously, the process of European integration has led to an increased transfer of competencies from the national to the European level. Consequently, interest groups aiming to maintain influence over legislation cannot rely solely on access to national public policy channels; they must also invest resources in lobbying at the European level. Therefore, the goal of this analysis is to explore whether and how organized interest groups from selected Central and Eastern European countries are subject to Europeanization pressure.
P. Kamiński, S. Czarnecki, Europeizacja organizacji społeczeństwa obywatelskiego, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2024), z. 4: Unia Europejska z perspektywy państw Europy Środkowej, s. 27-43, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.4.2

1. Allern E. H., Otjes S., Poguntke T., Hansen V., Marshall D., Saurugger S., Conceptualizing and measuring party-interest group relationships, „Party Politics” 2020, nr 27 (6), s. 1254-1267.
2. Beyers J., Kerremans B., Critical resource dependencies and the Europeanization of domestic interest groups, „Journal of European Public Policy” 2007, nr 14 (3), s. 460-481.
3. Binderkrantz A. S., Rasmussen A., Comparing the domestic and the EU lobbying context: perceived agenda-setting influence in the multi-level system of the European Union, „Journal of European Public Policy” 2015, nr 22 (4), s. 552-569.
4. Börzel T. A., When Europeanization Hits Limited Statehood. The Western Balkans as a Test Case for the Transformative Power of Europe, „KFG Working Papers” 2011, nr 30, s. 3-18.
5. Bulmer S., Theorizing Europeanization, [w:] Europeanization, P. Graziano, M.P. Vink, (red.), London 2008.
6. Cekik A., Adapting to Europe? Business Interests and Civil Society Groups in Accession Countries, „West European Politics” 2017, nr 5 (40), s. 1066-1087.
7. Cohen I. L., Arato A., Civil Society and Political Theory, Cambridge 1992.
8. Comission of the Euroean Communities, TOWARDS THE ENLARGED UNION Strategy Paper and Report of the European Commission on the progress towards accession by each of the candidate countries, Brussels 2002.
9. Crepaz M., Hanegraaff M., The funding of interest groups in the EU: are the rich getting richer?’, „Journal of European Public Policy” 2020, nr 27 (1), s. 102-121.
10. Czarnecki S., Piotrkowska E., Interest Groups and Political Parties in Central and Eastern Europe, „Interest Groups & Advocacy” 2021, nr 10 (4), s. 376-398.
11. De Bruycker I., Framing and advocacy: A research agenda for interest group studies, „Journal of European Public Policy” 2016, nr 24 (5), s. 775-787.
12. Dür A., Mateo G., The Europeanization of interest groups: Group type, resources and policy area, „European Union Politics” 2014, nr 15 (4), s. 572-594.
13. Featherstone K., Radaelli C. M., The Politics of Europeanization, Oxford 2003.
14. Flockhart T., Europeanization or EU-ization? The Transfer of European Norms across Time and Space, „Journal of Common Market Studies” 2010, nr 48 (4), s. 787-810.
15. Greenwood J., The lobby regulation element of the European Transparency Initiative: Between liberal and deliberative models of democracy, „Comp Eur Polit” 2012, nr 9, s. 317-343.
16. Howard M. D., The Weakness of Civil Society in Post-Communist Europe, Cambridge 2003.
17. Hussein K., Conclusion: The National Co-ordination of EU Policy: Confronting the Challenge, [w:] The National Co-ordination of EU Policy: The Domestic Level, K. Hussein Kassim, G. Peters, V. Wright (red.), Oxford 2000.
18. Kamiński P., Filling the blanks. Political parties, interest groups, and representation of civil society, [w:] Exploring Organized Interests in Post-Communist Policy-Making, M. Dobbins, R. Riedel (red.), London 2021.
19. Kaminski P., It Is All About Money! What Drives Interest Groups’ Relations with Political Parties in Central and Eastern Europe?, „Political Studies Review” 2022, nr 21 (2), s. 321-339.
20. Kanol D., Europeanization of domestic interest groups, „Interest Groups & Advocacy” 2016, nr 5, s. 165-171.
21. Klüver H., Measuring interest group influence using quantitative text analysis, „European Union Politics” 2009, nr 10 (4), s. 535-549.
22. Ladrech R., Europeanization and Political Parties: Towards a Framework for Analysis, „Party Politics” 2002, nr 8 (4), s. 17.
23. Makowski G., Rozwój sektora organizacji pozarządowych w Polsce po 1989 r., „Obywatelstwo i Społeczeństwo Obywatelskie w Polsce” 2015, nr 4 (44), s. 57-85.
24. Otjes S., Rasmussen A., The Collaboration Between Interest Groups and Political Parties in Multi-party Democracies: Party System Dynamics and the Effect of Power and Ideology, „Party Politics” 2017, nr 23 (2), s. 96-109.
25. Pérez-Solórzano Borragán N., EU Accession and Interest Politics in Central and Eastern Europe, „Perspectives on European Politics and Society” 2004, nr 5 (2), s. 243-272.
26. Potluka O., Špaček M., Remr J., Non-governmental Organizations as Partners: Obstacles in the EU Cohesion Policy?, „Ekonomický časopis” 2017, nr 65, s. 715-736.
27. Radelli C. M., Policy transfer in the European Union, „Governance” 2000, nr 13 (1), s. 25-43.
28. Riedel R., Riedel R., Europeizacja – koncepcje i agenda badawcza, [w:] Europeizacja – mechanizmy, wymiary, efekty, R. Riedel, A. Pacześniak (red.), Oslo-Toruń-Wrocław 2010.
29. Sanchez Salgado R., Rebalancing EU Interest Representation? Associative Democracy and EU Funding of Civil Society Organizations, „Journal of Common Market Studies” 2014, nr 2 (52), s. 337-353.
30. Tresch A., Fischer M., In search of political influence: Outside lobbying behaviour and media coverage of social movements, interest groups and political parties in six Western European countries, „International Political Science Review” 2015, nr 36 (4), s. 355-372.
31. Wedel J. R., Collision and collusion: The strange case of Western aid to Eastern Europe, New York 2018.

Article

Postrzeganie wybranych aspektów związanych z członkostwem w Unii Europejskiej w zakresie funkcjonowania przedsiębiorczości w państwach karpackich (Republice Czeskiej, Słowacji, Polsce i Ukrainie)

Views count: 17
Geographical indications have been protected internationally since 1883 and have been protected by the European Community since the 1970s. Currently, there are about 3,500 names of agricultural products and foodstuffs in the EU register of geographical indications. The purpose of this article is to verify how selected aspects related to EU membership, i.e., EU policy on the quality of agricultural products and foodstuffs are perceived in terms of the functioning of entrepreneurship in the Carpathian countries: Czech Republic, Slovakia, Poland, and Ukraine. The results of focus group interviews conducted in 2021 as part of a study commissioned by the New Direction Foundation on Carpathian products, their producers and surrounding institutions were used to achieve this goal. The scale of use of EU solutions analyzed indicates that 20 years of experience is only the beginning of the road for Central European countries in terms of product protection. The lack of a GI protection system means the demise of local and regional producers.
A. Pieniążek, A. Nizioł, E. Nycz, M. Stopa, K. Szpara, Postrzeganie wybranych aspektów związanych z członkostwem w Unii Europejskiej w zakresie funkcjonowania przedsiębiorczości w państwach karpackich (Republice Czeskiej, Słowacji, Polsce i Ukrainie), „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2024), z. 4: Unia Europejska z perspektywy państw Europy Środkowej, s. 45-60, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.4.3

1. Belletti G., Marescotti A., Sanz-Canada J., Vakoufaris H., Linking protection of geographical indications to the environment: Evidence from the European Union olive-oil sector, „Land Use Policy” 2015, vol. 48, s. 94-106.
2. Belletti G., Marescotti A., Touzard J. M., Geographical Indications, Public Goods, and Sustainable Development: The Roles of Actors’ Strategies and Public Policies, „World Development” 2017, vol. 98, s. 45-57.
3. Boga R., Paül V., Because of its size, it’s not worth it!: The viability of small-scale geographical indication schemes, „Food Policy” 2023, vol. 121, s. 1025-1049.
4. Cei L., Stefani G., Defrancesco E., How do local factors shape the regional adoption of geographical indications in Europe? Evidences from France Italy and Spain, „Food Policy” 2021, nr 105 (102170), s. 1-13.
5. Cele unijnych systemów jakości, ec.europa.eu, 26.04.2018, https://agriculture.ec.europa.eu/farming/geographical-indications-and-quality-schemes/geographical-indications-and-quality-schemes-explained_pl/ [23.03.2024].
6. Crescenzi R. i in., Geographical Indications and local development: the strength of territorial embeddedness, „Regional Studies” 2022, nr 56 (3), s. 381-393.
7. Damska-Grzybowska M., Grzybowski M., Dostosowanie prawa polskiego do wymogów unijnych w zakresie geograficznych oznaczeń pochodzenia produktów spożywczych – wybrane zagadnienia, „Unia Europejska – perspektywy społeczno-ekonomiczne” 2014, nr 6, s. 95-109.
8. De Filippis F. i in., The international trade impacts of Geographical Indications: hype or hope? „Food Policy” 2022, nr 112, s. 1023-1071.
9. Dimitrova V., Marinov G., Boshnakov P., Wine Quality Improvement Based on the Perception of Protected Designation of Origin (PDO) and Protected Geographical Indication (PGI): Evidence from Bulgaria, [w:] Innovation, Quality and Sustainability for a Resilient Circular Economy, „The Role of Commodity Science” 2024, vol. 1, s. 193-199.
10. Dobieżyński K., Ewolucja podejścia do jakości żywności oraz podstawowe cechy systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych w Unii Europejskiej, „Problems of World Agriculture/Problemy Rolnictwa Światowego” 2013, nr 13 (28), s. 65-75.
11. Duvaleix S. i in., Geographical indications and trade: Firm-level evidence from the French cheese industry, „Food Policy” 2021, nr 102, s. 102-111.
12. eAmbrosia. The EU geographical indications register, ec.europa.eu, https://ec.europa.eu/agriculture/eambrosia/geographical-indications-register/ [23.03.2024].
13. Fernández-Zarza M., Amaya-Corchuelo S., Aguilar Criado E., Institutional density and public policies in two cases of geographical indications from Mexico and Spain, „Journal of Agrarian Change” 2019, nr 19 (2), s. 361-379.
14. Green Paper on agricultural product quality, op.europa.pl, 15.10.2008, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/5b0882f5-55f7-41b5-af74-296820b1030f/language-en/ [23.03.2024].
15. Hajdukiewicz A., Ochrona unijnych oznaczeń geograficznych w stosunkach handlowych Unii Europejskiej z Kanadą w świetle umowy CETA, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2019, nr 16 (2), s. 39-58.
16. Hajdukiewicz A., Oznaczenia geograficzne produktów rolno-spożywczych jako kwestia sporna w negocjacjach transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania” 2015, t. 41, nr 1, s. 39-51.
17. Kapała A., Ochrona oznaczeń geograficznych produktów rolnych i środków spożywczych w prawie międzynarodowym, „Przegląd Prawa Rolnego” 2007, nr 1, s. 149-165.
18. Lamarque P., Lambin E. F., The effectiveness of market-based instruments to foster the conservation of extensive land use: the case of Geographical Indications in the French Alps, „Land Use Policy” 2015, nr 42, s. 706-717.
19. Likudis Z., Olive Oils with Protected Designation of Origin (PDO) and Protected Geographical Indication (PGI), [w:] Products from Olive Tree, D. Boskou, M. Lisa Clodoveo (red.), Rijeka 2016, s. 175-190.
20. Meloni G., Swinnen J., Trade and terroir. The political economy of the world’s first geographical indications, „Food Policy” 2018, nr 81, s. 1-20.
21. Nowe przepisy dotyczące oznaczeń geograficznych UE w celu ochrony produktów i producentów, pfpz.pl, https://www.pfpz.pl/nowosci/?id_news=8958&lang_id=1/ [23.03.2024].
22. Penker M. i in., Polycentric structures nurturing adaptive food quality governance – Lessons learned from geographical indications in the European Union, „Journal of Rural Studies” 2022, nr 89, s. 208-221.
23. Pro Carpathia, Carpathian products: their producers and business environment institutions, NewDirection, 2021, https://newdirection.online/publication/carpathian_products/ [23.03.2024].
24. Quinones-Ruiz X. F. i in., Insights into the black box of collective efforts for the registration of Geographical Indications, „Land Use Policy” 2016, nr 57, s. 103-116.
25. Quinones-Ruiz X. F. i in., Why early collective action pays off: evidence from setting Protected Geographical Indications, „Renewable Agriculture and Food Systems” 2017, nr 32 (2), s. 179-192.
26. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 665/2014 z 11 marca 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w odniesieniu do warunków używania stosowanego fakultatywnie określenia jakościowego „produkt górski”, eur-lex.europa.eu 26.06.2014, https://eur-lex.europa.eu/eli/reg_del/2014/665/oj/ [23.03.2024].
27. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2411 z 18 października 2023 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) 2017/1001 i (UE) 2019/1753, eur-lex.europa.eu, 27.10.2023, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=OJ%3AL_202302411#d1e847-1-1/ [23.03.2024].
28. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych, data.europa.eu, 14.12.2012, http://data.europa.eu/eli/reg/2012/1151/oj/ [23.03.2024].
29. Tetwejer U., Znaczenie systemu ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych oraz artykułów spożywczych w Unii Europejskiej, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu” 2010, nr 12 (1), s. 230-234.
30. Török Á. i in., Understanding the Real-World Impact of Geographical Indications: A Critical Review of the Empirical Economic Literature, „Sustainability” 2020, nr 12 (22), s. 9434.
31. Traditional specialities guaranteed, eur-lex.europa.eu, 05.07.2011, https://eur-lex.europa.eu/EN/legal-content/summary/traditional-specialities-guaranteed. html/ [23.03.2024].
32. Tregear A., Török Á., Gorton M., Geographical indications and upgrading of small-scale producers in global agro-food chains: A case study of the Makó Onion Protected Designation of Origin, „Environment and Planning A: Economy and Space” 2016, nr 48 (2), s. 433-451.
33. Vergamini D. i in., Explaining regional dynamics of marketing strategies: The experience of the Tuscan wine producers, „Journal of Rural Studies” 2019, nr 72, s. 136-152.
34. Wniosek dotyczący Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie oznaczeń geograficznych Unii Europejskiej w odniesieniu do wina, napojów spirytusowych i produktów rolnych oraz systemów jakości produktów rolnych, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, (UE) 2017/1001 i (UE) 2019/787 oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1151/2012, op.europa.eu, 01.03.2024, https://op.europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/675e0de2-d7df-11ee-b9d9-01aa-75ed71a1/language-pl/ [23.03.2024].
35. Wymann von Dach S., Ruiz Peyré F. (red.), Vibrant mountain communities. Regional development in mountains: Realizing potentials, tackling disparities, Bern (Centre for Development and Environment) 2020.

Article

Rozwój sieci archiwalnej na Słowacji. Rys historyczny

Views count: 8
The aim of the article is to present an outline of the formation of the archival network in Slovakia, a complex issue that requires knowledge of not only the language and culture, but also the geopolitical history of the country. I notice a gap in Polish literature on the subject in this area because no one has addressed the issue discussed so far. For a significant period of time, Slovakia was part of the Austro-Hungarian monarchy and was united with the Czech Republic, which undoubtedly had a significant impact on the formation of archival traditions. The main subject of considerations was the modernization of the technical and legal basis sanctioning the principles of archive activity. The progress of archival science in Slovakia is noticeable, although the development of methodological foundations and good practices took longer than in neighboring countries, which resulted from the lack of sovereignty. The archival network is dense, which results from the history of the creation of individual archives. The work methodology is related to an attempt to present an overview of the development process of the archival network, from its oldest forms to the present day. The main research methods I used to implement the issue were analysis and synthesis. In order to present the development of the network as a historical process, I had to touch on many aspects, including: causality, determinants, regularities, indication of internal and external factors influencing its formation. The most authoritative materials I used are archival acts, apart from them I used several publications containing important information. I think I managed to achieve satisfactory results, allowing for preliminary knowledge of the issue.
B. Tekely Skrętowicz, Rozwój sieci archiwalnej na Słowacji. Rys historyczny, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2024), z. 4: Unia Europejska z perspektywy państw Europy Środkowej, s. 81-93, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.4.5

1. Dobrotková M., Vy´voj archívov na Slovensku: Dejiny archívnictva a archívov v Európe a na Slovensku, Trnava: Trnavská univerzita, 2022.
2. Fukasová D., Pôdohospodársky archív a jeho zástoj v dejinách slovenského archívnictva, „Dejiny – internetový časopis Inštitútu Prešovskej univerzity FFPU vPrešove”, nr 1, Preszów 2012, s. 48-61, http://dejiny.unipo.sk/PDF/Dejiny_1_2012.pdf [06.06.2024].
3. Gabriková A., Archív Povereníctva vnútra, jeho pôsobenie a úlohy v rámci slovenského archívnictva, „Slovenská archivistika”, R. 50, nr 2, Bratysława 2020, s. 35-49.
4. Hanus J., Kartous P., Španková M., Archívna legislatíva v posledných dvoch decéniách, [w:] Archívy po roku 1989: víťazstvá a prehry, Bratislava 2011, s. 5-24.
5. Marsina R., Archívy a archivári pred vydaním vládneho nariadenia o archívnictve v roku 1954 a formovanie siete archívov na slovensku [w:] Zborník Spoločnosti slovenských archivárov 2014, Bratislava 2015, s. 150-164.
6. Marsina R., Vedecká Archívna Rada po roku 1989, [w:] Archívy po roku 1989: víťazstvá a prehry, Bratislava 2011, s. 25-31.
7. Rakoš E., Úvahy o archivistike, „Slovenská archivistika”, R. 38, nr 1, Bratysława 2003, s. 5-30.
8. Vládní nařízení ze dne 7. května 1954 o archivnictví, Zbierka zákonov č. 29/1954.
9. Vrabcová E., Slovenský Národný Archív po roku 1989, [w:] Archívy po roku 1989: víťazstvá a prehry, Bratislava 2011, s. 80-81.
10. Vyhláška Ministerstva vnútra Slovenskej republiky, ktorou sa vykonávajú niektoré ustanovenia zákona o archívoch a registratúrach a o doplnení niektorých zákonov, Zbierka zákonov č. 628/2002.
11. Zákon Slovenskej národnej rady z 19. decembra 1975 o archívnictve, Zbierka zákonov č. 149/1975.
12. Zákon z 30. septembra 2015, ktorým sa mení a dopĺňa zákon č. 395/2002 Z.z. o archívoch a registratúrach a o doplnení niektorých zákonov v znení neskorších predpisov a ktorým sa mení zákon č. 455/1991 Zb. o živnostenskom podnikaní (živnostenský zákon) v znení neskorších predpisov, Zbierka zákonov č. 266/2015.
13. Zákon zo 17. mája 2002 o archívoch a registratúrach a o doplnení niektorých zákonov, Zbierka zákonov č. 395/2002.

Article

Polityka migracyjna Polski wobec zjawiska nielegalnej migracji. Przykład granicy polsko-białoruskiej

Views count: 10
The state’s migration policy is a critical component of migration management. It defines the conditions for the entry, stay, and departure of foreigners and regulates several other areas crucial for the state’s socio-economic development. A characteristic feature of migration policy is that it does not explain the causes of migration but rather responds to them. Increasing migration flows require the state to take action in the realm of migration management. One important aspect of migration management is combating irregular migration, the uncontrolled nature of which can pose a threat to state security. The purpose of this article is to present Poland’s migration policy and its significance in ensuring the security of citizens in the context of counteracting illegal immigration. Legal and institutional instruments employed in addressing this form of migration are discussed. Additionally, based on statistical data published by the Border Guard, the scale of illegal immigration at the Polish-Belarusian border between 2015 and 2023 is estimated. The article also highlights the importance of artificially induced migration pressure orchestrated by the Alexander Lukashenko regime in relation to the security of Poland and the European Union. The situation at the Polish-Belarusian border, involving the instrumental use of migrants, is examined as an element of hybrid warfare.
G. Tutak, Polityka migracyjna Polski wobec zjawiska nielegalnej migracji. Przykład granicy polsko-białoruskiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2024), z. 4: Unia Europejska z perspektywy państw Europy Środkowej, s. 95-114, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.4.6

1. Babets I., Nielegalna imigracja a bezpieczeństwo gospodarcze państw Unii Europejskiej, [w:] Nielegalna imigracja w aspekcie kryminalistycznym, kryminologicznym i bezpieczeństwa państwa, P. Łabuz, I. Malinowska, M. Michalski, T. Safjański (red.), Warszawa 2018.
2. Bhabha J., Rights Spillovers. The Impact of Migration on the Legal System of Western States, [w:] International Migration and Security. Opportunities and Challenges, E. Guild, J. van Selm (red.), New York 2005.
3. Duszczyk M., Ewolucja polskiej polityki migracyjnej w zakresie migracji zarobkowych po 1 maja 2004 r., „Studia BAS” 2014, nr 4 (40).
4. Fekete L., A Suitable Enemy: Racism, Migration and Islamophobia in Europe, New York 2009.
5. Gizicki W., Pankevych I., Security Management in Poland During a Crisis Situation – Formal and Practical Aspects. Indications for Ukraine, „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział W Lublinie” 2022, nr 1.
6. Granica polsko-białoruska — trzy dni niepokoju, 20.05.2024, https://www.strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/13324,Granica-polsko-bialoruska-trzy-dni-niepokoju/ [30.07.2024]
7. Hollifield J. F., Jacobson D., Migration and the State, [w:] The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Globalization, G. Ritzer (red.), Chichester–Malden 2012.
8. Klaus W., Szulecka M., Wykład 23. Migracje nieudokumentowane, [w:] 25 wykładów o migracjach, Lesińska M., Okólski M. (red.), Warszawa 2018.
9. Lesińska M., Migracje we współczesnej analizie politologicznej – niewykorzystany potencjał, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2012, nr 2.
10. Lesińska M., Duszczyk M., Wykład 19. Polityka migracyjna, [w:] 30 wykładów o migracjach, Lesińska M., Okólski M. (red.), Warszawa 2023.
11. Lubiewski P., Nielegalna imigracja. Zagrożenia bezpieczeństwa, cz. 1, Szczytno 2016, s. 44.
12. Łodziński S., Szonert M., Polityka migracyjna „bez polityki”. Antynomie tworzenia polityki migracyjnej w Polsce w okresie 2016-2022, https://www.migracje.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2023/02/CMR-WP-130-188-1/ [30.07.2024].
13. Nielegalne przekroczenia granicy z Białorusią w 2021 r., 12.01.2022, https://www.strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/9689,Nielegalne-przekroczenia-granicy-z-Bialorusia-w-2021-r/ [30.07.2024].
14. Okólski M., Refleksje na temat kształtowania polityki migracyjnej w Polsce, [w:] Polityka migracyjna Polski, K. Głąbicka, M. Okólski, D. Stola, Warszawa 1998.
15. Przełom roku na polsko-białoruskiej granicy, 02.01.2024, https://www.podlaski.strazgraniczna.pl/pod/aktualnosci/58410,Przelom-roku-na-polsko-bialoruskiej-granicy/ [30.07.2024].
16. Raczyński R., Wpływ migracji międzynarodowych na bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2015, nr 2.
17. Raport o ostanie bezpieczeństwa w Polsce w 2016 roku, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji 2017.
18. Rok 2022 w Straży Granicznej, 02.01.2023, https://www.strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/11135,Rok-2022-w-Strazy-Granicznej/ [30.07.2024].
19. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 20 sierpnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych, Dz.U. 2021 poz. 1536.
20. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 12 czerwca 2024 r. w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Republiką Białorusi, Dz.U. 2024 poz. 861.
21. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 2 września 2021 r. w sprawie wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego, Dz.U. 2021 poz. 1612.
22. Srogosz T., Status prawny nieoznakowanych żołnierzy w wojnie hybrydowej, „Sprawy Międzynarodowe” 2015, nr 4.
23. Stępniewski T., Gra sił w kontestowanym sąsiedztwie Unii Europejskiej i Rosji, „Studia Europejskie” 2017, nr 4.
24. Stępniewski T., The evolution of the European Union’s eastern neighbourhood since the Russia-Ukraine war, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2023, nr 21.
25. Straż Graniczna. Informacja statystyczna za 2023 r., https://www.strazgraniczna.pl/pl/granica/statystyki-sg/2206,Statystyki-SG/ [30.07.2024].
26. Tapinos G., Irregular Migration: Economic and Political Issues, [w:] OECD, Combating the Illegal Employment of Foreign Workers 2000.
27. Tutak G., Polityka imigracyjna Polski w latach 2004-2015, Lublin 2023, s. 411.
28. Ustawa z 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2005 r. nr 90 poz. 757.
29. Ustawa z dn. 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, Dz.U. z 2024 r. poz. 769 tekst jedn.
30. Ustawa z dn. 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U. z 2024 r. poz. 17 tekst jedn.
31. Visher C., Weisburd D., Identifying what Works: Recent Trends in Crime Prevention Strategies, „Law and Social Change” 1998, t. 28, nr 3-4.

Article

Czeskie i słowackie ugrupowania radykalnej i ekstremalnej prawicy politycznej i ich stosunek do Unii Europejskiej

Views count: 11
Upadkowi Związku Sowieckiego na początku lat 90. XX w. towarzyszyło odrodzenie idei suwerenności państw należących wcześniej do strefy wpływów Moskwy na obszarze Europy Środkowej. Odzyskanie wolności umożliwiło rozwój różnych idei politycznych, czemu towarzyszy pojawienie się ugrupowań głoszących poglądy radykalnie oraz ekstremalnie nacjonalistyczne. W przypadku radykalnej prawicy mamy do czynienia ze sprzeciwem wobec systemu demokracji liberalnej oraz idei federacyjnej Unii Europejskiej (UE). Partie ekstremalne najczęściej odwołują się do idei neofaszystowskich czy neonazistowskich oraz odrzucają przynależność do UE. Część tych ugrupowań znajdując się w parlamentach własnych państw oraz w Parlamencie Europejskim. Większość z nich nie ma zdolności koalicyjnych, a inne antysystemowe znalazły się poza strukturami rządzącymi własnych państw. Przedmiotem analizy jest stosunek do UE partii radykalnej i ekstremalnej prawicy wywodzących się z dwóch państw powstałych w 1993 r. po rozpadzie Czechosłowacji– Republiki Czeskiej i Republiki Słowacji.
A. Wojtaszak, Czeskie i słowackie ugrupowania radykalnej i ekstremalnej prawicy politycznej i ich stosunek do Unii Europejskiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2024), z. 4: Unia Europejska z perspektywy państw Europy Środkowej, s. 115-134, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.4.7

1. 10 bodov za naše Slovensko! Volebný program politickej strany Kotleba – Ľudová strana Naše Slovensko, http://www.naseslovensko/ [22.02.2024].
2. Belousovová: Národnú politiku na rozdiel od SNS nezneužívam na kradnutie, 07.03.2012,
3. https://www.topky.sk/cl/1000104/1302342/Belousovova-Narodnu-politiku-na-rozdiel-od-SNS-nezneuzivam-na-kradnutie/ [20.03.2023].
4. Caiani M., Císař O. (eds), Radical Right Movement Parties in Europe, New York 2018.
5. Eatwell R., The Rebirth of the “Extreme Right” in Western Europe? „Parliamentary Affairs” 2000, vol. 53, s. 407-425.
6. Euroskeptici řekli „NE Bruselu“. Volby budou referendem, 13.01.2014, http://www.prvni zpravy.cz/zpravy/politika/euroskeptici-rekli-ne-bruselu-volby-budou-referendem/ [22.02.2024].
7. Fligstein N., Polyakowa A., Sandholtz W., European Integration, Nationalism, and European Identity, „Journal of Common Market Studies” 2012, t. 50, s. 106-122.
8. Gołębiewska I., Analiza komparatystyczna współczesnych nacjonalizmów państw Europy Środkowo-Wschodniej i Zachodniej, „Acta Universitas Wratislaviensis. Studia and Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2014, t. 36, nr 2, s. 101-124.
9. Heath J. A., „Sayonara Okamura:” – A Study of The Ill- fated Czech Far Right, Oxford 2017.
10. Kasprowicz D., Europejska (de)konstrukcja: ewolucja programowa partii skrajnie prawicowych wobec kwestii europejskich, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologia” 2012, nr 7, s. 150-166.
11. Kasprowicz D., Populistyczna radykalna prawica jako obszar badawczy, Kraków 2017.
12. Kim S., Discourse, Hegemony, and Populism in the Visegrád Four, New York 2022.
13. Kollár B., V jednote je sila, preto sme vstúpili do hnutia Európa národov a slobody, Bratislava, 13.05.2019, https://hnutie-smerodina.sk/aktuality/boris-kollar-v-jednote-je-sila-preto-sme-vstupili- hnutia-europa-narodov- slobody/ [20.03.2024].
14. Kornat M., Polityka zagraniczna Polski1938-1939. Cztery decyzje Józefa Becka, Gdańsk 2012.
15. Kotleba je vinný. Kvôli šekovej kauze prišiel o mandát poslanca, https://www.ta3.com/clanok/233019/kotleba-je-vinny-kvoli-sekovej-kauze-prisiel-o-mandat- poslanca/ [23.01.2024].
16. Kuruc J., Addressing Right-wing Extremism in Slovakia, [w:] Mapping of Violent Right-wing Extremist Groups in Central and Eastern Europe, H. J. Schindler, M. Zaborowski (red.), Bratislava, November 2023, s. 50-59.
17. Lewkowicz Ł., Ekstremizm prawicowy Partii Ludowej–Nasza Słowacja w Republice Słowackiej: ideologia i praktyka polityczna, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, z. 3, s. 175-193.
18. Łętocha R., W stronę Europejskiego nacjonalizmu? Tendencje unifikacyjne we współczesnych europejskich ruchach nacjonalistycznych, „Ateneum. Polskie Studia Politologiczne” 2018, t. 58, s. 7-19.
19. Malendowicz P., W drodze do władzy… Nacjonalistyczne projekty państw Europy XXI wieku, Bydgoszcz 2017.
20. Malendowicz P., Symptomaty antydemokratyzmu w myśli politycznej i aktywności partii radykalnie nacjonalistycznych w Europie na początku XXI wieku. Analiza wybranych przykładów, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2020, t. 42, nr 1, s. 59-77.
21. Mareš M., Right-Wing Extremism in the Czech Republic, Friedrich-Ebert-Stiftung, September 2012, s. 1-12, https://library.fes.de › pdf-files › id-moe/ [26.03.2024].
22. Mareš M., Who’s Who in the Czech Republic, [w:] Mapping of Violent Right-wing Extremist Groups in Central and Eastern Europe, H. J. Schindler, M. Zaborowski (red.), Bratislava, November 2023, s. 24-32.
23. Mesežnikov G., Gyárfášová O., Súčasný pravicový extrémizmus a ultranacionalizmus na Slovensku: Stav, trendy, podpora, Bratislava 2016, s. 24.
24. Minkenberg M., The Rise of the Radical Right in Eastern Europe: between Mainstreaming and Radicalization, „Georgetown Journal of International Affairs” 2017, vol. 18, no. 1, s. 27-35.
25. Mudde C. (ed.), Racist Extremism in Central & Eastern Europe, New York 2005.
26. Mudd C., Populist Radical Right Parties in Europe, Cambridge 2007.
27. Naše názory a postoje, https://www.hnutie-republika.sk/nazory/#extremizmus/ [22.03.2024].
28. Odborník na extrémizmus. Mareš: Slovenské voľby sú pre Rusko veľmi dôležité, 01.06.2023, https://dennikn.sk/3404909/odbornik-na-extremizmus-mares-slovenske-volby-su-pre-rusko-velmi-dolezite/ [23.03.2004].
29. Paulovicova N., The far right ĽSNS in Slovakia and its reconstruction of the nation, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2020, R. 18, z. 1, s. 177-197.
30. Petícia za vystúpenie zo zločineckej organizácie NATO, http://www.lsnase slovensko.sk/.
31. Proč je nezbytné vystoupit z EU, jak to učinit a jaká je alternativa, https://aliancenarodnich sil.cz/program-ans/ [24.02.2024].
32. Program o vévyhlásenie vlády z 21. februára 1939, https://www.slsah.sk/udalosti-predchadzajuce-slavnemu-14-marcu-1939/#programove-vyhlasenie/ [23.02.2024].
33. Pirro A.L.P. (red.), The Populist Radical Right in Central and Eastern Europe. Ideology, Impact, and Electoral Performance, New York 2015.
34. Pavlát L.: Adam B. Bartoš aneb česká autentická pravice, 01.03.2012, https://web.archive.org/web/20150924142957/http://www.rozhlas.cz/radio_cesko/analyzy/_zprava/leo-pavlat-adam-b-bartos-aneb-ceska-autenticka-pravice-1025675 [23.02.2024].
35. Pytlas B. (ed.), Radical Right Parties in Central and Eastern Europe: Mainstream Party Competition and Electoral Fortune, New York 2015.
36. Skobrtal M., Stosunek partii nacjonalistycznych Polski, Republiki Czeskiej, Słowacji i Węgier do integracji europejskiej, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2010, nr 4, s. 171-190.
37. SHO: Predstavujeme vám náš novelizovaný program. Revolučný program pre Slovensko, 10 juna 2023, https://sho.sk/sho-predstavujeme-vam-nas-novelizovany-program-revolucny-program-pre-slovensko/ [14.02.2024].
38. Spoločný program polityckej strany Identita a Demokracia, 13.06.2019, https://www.sns.sk/o-nas/partneri-v-ep/ [20.03.2023].
39. Szyszlak E., Populizm partii skrajnej prawicy na Słowacji. Studium przypadku, „Studia Europejskie – Studies in European Affairs” 2019, nr 3, s. 9-27.
40. Tokarczyk R., Teoretyczna a praktyczna istota współczesnego ekstremizmu politycznego, [w:] Doktryny i ruchy współczesnego ekstremizmu politycznego, E. Olszewski (red.), Lublin 2004, s. 13-35.
41. Ústavnísoud od mítlnávrh Dělnické strany proti jej í muroz puštění [online], Brno: Ústavní soud, 31.04.2010.
42. Végh Z., Central Europe’s Radical Right and EU Foregin Policy, „Policy Paper”, May 2021, https://www.jstor.org/stable/resrep31801/ [22.02.2024].
43. Volebný program – Eurovoľby 2019, https://www.slsah.sk/volebny-program-eurovolby-2019/#volebny-program-2019/ [12.02.2024].
44. Vznikla aliance za nezavislost CR, 30.10.2023, http://www.dsss.cz/vznikla-aliance-za-nezavislost-cr/ [23.03.2024].
45. Voľby do Národnej Rady Slovenskej Republiky 2023, https://volby.statistics.sk/nrsr/nrsr2023/sk/vysledky_hlasovania_strany/ [21.01.2024].
46. Walker S., How a Slovakian neo-nazi got elected, https://www.theguardian.com/world/2019/feb/14/how-a-slovakian-neo-nazi-got-elected/ [28.01.2024].
47. Výsledky hľadania pre: Čo si myslíte oprevej Slovenskej Republike a Prezidentovi Tisovi, https://www.hnutierepublika.sk/wpcontent/uploads/2023/08/REPUBLIKA_brozura_HOAXY _NAHLAD/ [22.03.2024].
48. Where We Stend. Working on a better Europe, Adopted by Congress of the APF, June 16, 2015, Brussels, https://apfeurope.eu/where-we-stand/ [22.02.2024].
49. Wojtas K., Partia Ludowa Nasza Słowacja – kontynuacja czy nowość w systemie partyjnym Słowacji, „Studia Politologiczne” 2018, vol. 47, s. 101-118.
50. Zenkner P., On był první. Populista i politicjý podnikatel, 05.06.2013, https://www.demokratickystred.cz/on-byl-prvni-populista-i-politicky-podnikatel [22.03.2024].

Article

Agresja Rosji na Ukrainę – podzwonne dla realizmu politycznego

Views count: 11
The article focuses on analyzing Russia’s policy towards Ukraine from the perspective of political realism, highlighting the limitations of this approach. After the annexation of Crimea and the 2022 invasion of Ukraine, political realism gained popularity but fails to account for subjective and immaterial factors such as ideology and strategic culture. It is difficult to accept the reductionist view of realists who attribute Russia’s aggression to a rational response to NATO’s expansion, without analyzing the historical, cultural, and emotional motives behind Moscow’s actions. The article argues that Russia’s war against Ukraine is not solely based on geopolitical calculations but stems from ideological and imperial ambitions to dominate Ukraine. It must be emphasized that realist analyses are increasingly inadequate in the face of dynamic international realities and multidimensional conflicts, necessitating more complex and interdisciplinary theoretical approaches.
J. Olchowski, Agresja Rosji na Ukrainę – podzwonne dla realizmu politycznego, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2024), z. 4: Unia Europejska z perspektywy państw Europy Środkowej, s. 135-151, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.4.8

1. Baluk W., Wyobrażenia Nowej Europy Wschodniej, „Wschód Europy. Studia Humanistyczno-Społeczne” 2016, nr 1.
2. Bugajski J., Państwo upadłe. Droga do rozpadu Rosji, Warszawa 2024.
3. Eitelhuber N., The Russian Bear: Russian Strategic Culture and What it Implies for the West, „Connections. The Quarterly Journal” 2009, vol. IX, no. 1.
4. Fukuyama F., A Country of Their Own. Liberalism Needs the Nation, „Foreign Affairs”, May/June 2022, https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-04-01/francis-fukuyama-liberalism-country.
5. Jones D. M. & Smith M. L. R., Return to Reason: Reviving Political Realism in Western Foreign Policy, „International Affairs” 2015, vol. 91, no. 5.
6. Kupiecki R., Konflikt zbrojny na Ukrainie a bezpieczeństwo europejskie, „Zeszyty Naukowe AON” 2015, nr 3.
7. Lachowski T., Stępniewski T., Russia’s War on Ukraine: Geopolitics, International Law, and Genocide, “Prace IEŚ” 2023, nr 10.
8. Mearsheimer J. J., Why the Ukraine Crisis Is the West’s Fault. The Liberal Delusions That Provoked Putin, „Foreign Affairs” 2014, http://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2014-08-18/why-ukraine-crisis-west-s-fault.
9. Michta A. A., Europe’s New Fault Line in the East, [w:] Transatlantic Relations in a Changing European Security Environment, red. R. Kupiecki, A. A. Michta, Warsaw-Washington 2015.
10. Motyl A. J., America’s Leading ‘Realist’ Keeps Getting Russia Wrong, „The Hill” 2023, http://thehill.com/opinion/international/4079666-americas-leading-realist-keeps-getting-russia-wrong/.
11. Motyl A. J., The Surrealism of Realism: Misreading of the War in Ukraine, „World Affairs Journal” 2015, vol. 177, no. 5.
12. Motyl A. J., The Ukraine crisis according to John J. Mearsheimer: Impeccable Logic, Wrong Facts, http://europeanleadershipnetwork.org/commentary/the-ukraine-crisis-according-to-john-j-mearsheimer-impeccable-logic-wrong-facts/.
13. Olchowski J., Relacje Ukrainy z NATO – trudne partnerstwo, „Prace IEŚ” 2021, nr 6.
14. Piskorskaya, G., Strategii nepryamykh deystviy i «myagkoy sily» v informatsionnoy voyne Rossii protiv Ukrainy, „Wschód Europy” 2015, nr 1.
15. Sakwa R., ‘New Cold War’ or Twenty Years’ Crisis? Russia and International Politics, „International Affairs” 2008, vol. 84, no. 2.
16. Smalec Ł., Kultura strategiczna a paradygmat realistyczny. Krytyka, rywalizacja i perspektywy współpracy, „e-Politikon” 2012, nr 2.
17. Snyder T., Historian Timothy Snyder: Ukrainian Crisis Is Not About Ukraine, It’s About Europe, „Delfi”, 2015, http://www.delfi.lt/en/politics/historian-timothy-snyder-ukrainian-crisis-is-not-about-ukraine-it-s-about-europe-66368672.
18. Wojnowski M., Koncepcja wojny sieciowej Aleksandra Dugina jako narzędzie realizacji celów geopolitycznych Federacji Rosyjskiej, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2017, nr 16.