Transformacje w Europie Środkowej i Wschodniej 1989-2019

Issue editor: Jakub Olchowski

ISSN: 1732-1395

e-ISSN: 2719-2911

Number of pages: 407

Publisher: Instytut Europy Środkowej

Edition: Lublin 2019

DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.1

Articles

Article

Podziały przestrzeni Europy Środkowo-Wschodniej (en translation)

Views count: 1129
In the article, referring to quantitative indicators, the subject of analysis is the identification of the dividing line of the previously shared space of Central and Eastern Europe. This means that this part of Europe is changing, shifting the previous dividing line. This line during the Cold War symbolically ran along the Elbe River, dividing Europe into two opposing political, military and ideological blocks. The new dividing line has been symbolically shifted from the Elbe River to the Bug River and concerns political, economic and social standards. It is therefore a multifaceted phenomenon. Strengthening the division occurs, on the one hand, between the countries that joined the European Union, and on the other, which remained in the post-Soviet area.

M. Pietraś, Podziały przestrzeni Europy Środkowo-Wschodniej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 11-49, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.1.

Berglund S., Ekman J., Deegan-Kraus K. (eds), The Handbook of Political Change in Eastern Europe, Cheltenham 2014.

Bernhagen P., Marsh M., Voting and Protesting: Explaining Citizen Partici- pation in Old and New European Democracies, „Democratization” 2007, vol. 14, no. 1.

Bliss P., Central European Regimes: Putting Contemporary Trends in Contex, „Harvard International Review” 2018, Spring.

Bninska M., Poland is the leader in the FDI inflow in Central and Southeast Europe, https://financialobserver.eu /poland/ poland-is-the-leader-in- the-fdi-inflow-in-central-and-southeast-europe/.

Börzel T., Lebani B., „The transformative power of Europe” beyond enlarge- ment: the EU’s performance in promoting democracy in its neighbourhood, „East European Politics” 2017, vol. 33, no. 1.

Bruszt L., Regional Normalization and National Deviations: EU Integra- tion and Transformations in Europe’s Eastern Periphery, „Global Policy” 2015, vol. 6, June.

Burlyuk O., Sapovalova N., Veni, Vidi… Vici? EU performance and two faces of conditionality towards Ukraine, „East European Politics” 2017, vol. 33, no. 1. Cianetti L., Dawson J., Hanley S., Rethinking „democratic backsliding” in Cen- tral and Eastern Europe – looking beyond Hungary and Poland, „East European Politics” 2018, vol. 34, no. 3.

Corruption Perception Index 2004, http://www.offnews.inf.

Corruption Perception Index 2010, https://www. transparency.org/cpi2010/results.

Corruption Perception Index 2017: Short Methodology Note, https://www.transparency.org/news/feature/corruption_perceptions_index_2017#research. Democracy in Crisis. Freedom in the World 2018, Washington D.C. 2018.Democracy Index 2012. Democracy at a standstill. A Report from The Economists Intelligence Unit, London 2013.

Democracy Index 2017. Free speech under attack. A Report by The Economist Intelligence Unit, London 2018.

Democracy Index 2018. Me too? Political participation, protest and democracy. A Report by The Economist Intelligence Unit, London 2019.

Ekiert G., Kubik J., Contentious Politics in New Democracies: East Germa- ny, Hungary, Poland, and Slovakia, 1989–1993, „World Politics” 1998, vol. 50, no. 4.

Ekman J., Gerghina S., Podolian O., Challenges and realities of political par- ticipation and civic engagement in Central and Eastern Europe, „East Eu- ropean Politics” 2016, vol. 32, no. 1.

Epstein R., Jacoby W., Eastern Enlargement Ten Years ON: Transcending the East-West Divide?, „JCMS: Journal of Common Market Studies” 2014, vol. 52, no. 1.

Fagan A. et al., Unintended consequences of EU Conditionality on (Potential) Candidates, MAXCAP Working Paper Series, no. 14, Berlin 2015.

Gulczyński M., Nauka o polityce, Warszawa 2007.

Gygli S., Haelg F., Sturm J.-E., The KOF Globalisation Index – Revisited, The KOF Working Paper 439, Zurich 2018.

Halecki O., Borderlands of Western Civilization. A History of East Central Europe, New York 1952.

Holmes K., Two Decades of Measuring Economic Freedom: A Look Back on the Index, [w:] T. Miller, A. B. Kim, K. R. Holmes (eds), 2014 Index of Economic Freedom, Washington D.C. 2014.

Human Development Indices and Indicators 2018. Statistical Update, New York 2018.

Human Development Report 2013. The Rise of the South: Human Progress in a Diverse World, New York 2013.

Index of economic freedom 2018, https://www.heritage.org/index/ranking. Jacobsson K. (ed.), Urban Grassroots Movements in Central and Eastern Europe, Farnham 2015.

Klingemann H. D., Fuchs D., Zielonka J., Dissatisfied Democrats. Democratic Maturation in Old and New Democracies, [w:] R. Dalton, Ch. Weizel (eds), Civic Culture Transformed: From Allegiant to Assertive Citizens, Cambridge 2014.

Kłoczowski J., Europa Środkowo-Wschodnia w przestrzeni europejskiej, http:// jazon.hist.uj.edu.pl/zjazd/materialy/kloczowski.pdf.

KOF Globalization Index 2012, https://www.kof.ethz.ch/en/forecasts-and- indicators/indicators/kof-globalisation-index.html.

Marchenko A., Civic activities in Eastern Europe. Links with democratic po- litical culture, „East European Politics” 2016, vol. 32, no. 1.

Miller T., Holmes K., 2010 Index of Economic Freedom. The Link Between Economic Opportunity and Prosperity, https://www.heritage.org/index/ pdf/2010/index2010_highlights.pdf.

Miller T., Kim A., Roberts J. (eds), 2018 Index of Economic Freedom, Wash- ington D.C. 2018.

Nations in Transit 2013. Authoritarian Aggression and the Pressures of Aus- terity. Selected Data from Freedom House’s Annual Analysis of Democratic Development from Central Europe and Eurasia, Washington D.C. 2013.

Nations in Transit 2018. Confronting Illiberalism, Washington D.C. 2018. Norris P., Democratic Phoenix: Reinventing Political Activism, Cambridge 2002.

O’Driscoll G. P., Fuelner E. J., O’Grady M. A., 2003 Index of Economic Freedom, Washington 2003.

Pietraś M., Europa Środkowo-Wschodnia w strukturze ładu międzynarodowego, [w:] H. Chałupczak, M. Pietraś P. Tosiek (red.), Europa Środkowo- -Wschodnia w procesie transformacji i integracji. Wymiar polityczny, Zamość 2010.

Pietraś M., Globalizacja jako proces zmiany społeczności międzynarodowej, [w:] M. Pietraś (red.), Oblicza procesów globalizacji, Lublin 2002.

Pietraś M., Istota i zakres procesów globalizacji, „Sprawy Międzynarodowe” 2002, nr 2.

Pietraś M., „Pęknięta” przestrzeń gospodarcza w Europie Środkowo-Wschod- niej, [w:] H. Chałupczak, M. Pietraś, Ł. Potocki (red.), Europa Środkowo- -Wschodnia w procesie transformacji i integracji. Wymiar gospodarczy, Zamość 2018.

Pietraś M., Procesy globalizacji, [w:] M. Pietraś (red.), Międzynarodowe sto- sunki polityczne, Lublin 2007.

Pietraś M., Specyfika Europy Środkowo-Wschodniej jako przestrzeni społecz- nej, [w:] H. Chałupczak, M. Pietraś, E. Pogorzała (red.), Europa Środko- wo-Wschodnia w procesie transformacji i integracji. Wymiar społeczny, Zamość 2013.

Piskorska B., Soft power w polityce UE wobec państw Partnerstwa Wschod- niego, Lublin 2017.

Reporters Without Borders, Press Freedom Index 2013, http://en.rsf.org/press- freedom-index-2013,1054.html.

Reporters Without Borders, 2018 World Press Freedom Index, https://rsf.org/ en/ranking_table?sort=asc&order=Ranking.

Schwab K. (ed.), The Global Competitiveness Report 2017–2018, Geneva 2017. Schwab K., Porter M. (eds), The Global Competitiveness Report 2006–2007, Basingstoke 2006.

Article

Europa Środkowa i Wschodnia w okresie poszukiwania własnej tożsamości politycznej oraz zmian systemowych

Views count: 1128
The paradigm of the political identity of Central and Eastern Europe was being formed on the sidelines of the paradigm of modernization of the region’s states, getting beyond control of the East (authoritarianism) and heading towards Western democracies. In the process of democratization of the countries of the region, the transformation paradigm developed by Western political scientists had to be adapted to the Eastern European reality. The countries of the region underwent a complex process of systemic changes in the political and economic dimension, and some also in the state-building and nation-building dimensions. Three decades of transformation point to a significant group of countries in which democratization has been successful or is heading in the right direction. The second group of states balances between hybrid regimes and non-consolidated democracy, while the third group of countries has failed the experiment of democratization.

W. Baluk, Europa Środkowa i Wschodnia w okresie poszukiwania własnej tożsamości politycznej oraz zmian systemowych, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 51-78, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.2.

Antoszewski A., Reżimy polityczne państw postradzieckich, [w:] R. Herbut,
W. Baluk (red.), Transformacja systemów politycznych państw obszaru byłego Związku Radzieckiego, Wrocław 2010.
Antoszewski A., Tranzycja polityczna, [w:] Leksykon politologii, pod red. A. Antoszewskiego i R. Herbuta, Wrocław 2000.
Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnego świata, Gdańsk 2001.
Baluk W., Kształtowanie systemu partyjnego Ukrainy w okresie transformacji ustrojowej (1987–2004), Wrocław 2006.
Baluk W., Wyobrażenia nowej Europy Wschodniej, „Wschód Europy” 2016, nr 1.
Baluk W., Czajowski A. (red.), Ustroje polityczne krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, Wrocław 2007.
Brzeziński Z., O Polsce, Europie i świecie 1988–2001, Warszawa 2002.
Brzostek M., Europa Środkowo-Wschodnia – między demokracją a demokratyzacją, „Acta Politica Polonica” 2017, nr 2 (40).
Carothers T., The End of the Transitional Paradigm, „Journal of Democracy” 2002, vol. 13, no. 1.
Cichosz M., Transformacja demokratyczna – przyczyny, przebieg i efekty procesu, [w:] A. Antoszewski (red.), Systemy polityczne Europy Środkowej i Wschodniej. Perspektywa porównawcza, Wrocław 2006.
Czachor R., Postradzieckie reżimy polityczne w perspektywie neopatrymonialnej, Wrocław 2015.
Dobek-Ostrowska B., Hiszpania i Polska: elity polityczne w okresie przejścia do demokracji. Analiza porównawcza, Wrocław 1996.
Dziemidok-Olszewska B., Systemy rządów państw Europy Środkowej i Wschodniej, [w:] H. Chałupczak, M. Pietraś, P. Tosiek (red.), Europa Środkowo-Wschodnia w procesie transformacji i integracji. Wymiar polityczny, Zamość 2010.
Gans-Morse J., Searching for Transitologists: Contemporary Theories of Post-Communist Transitions and the Myth of a Dominant Paradigm, „Post–Soviet Affairs” 2004, 20, 4.
Hnatiuk O., Pożegnanie z imperium. Ukraińskie dyskusje o tożsamości, Lublin 2003.
Holzer J., Balik S., Postkomunistyczne reżimy niedemokratyczne, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków – Nowy Sącz 2009.
Huntington S., Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa 1995.
Jabłoński A. W., Teorie zmiany i rozwoju politycznego w XX wieku, [w:] A.
Antoszewski (red.), Demokracja w III Rzeczypospolitej, Wrocław 2002.
Jelonek A. W., W stronę nieliberalnej demokracji. Szkice z antropologii politycznej Azji Południowo-Wschodniej, Warszawa 2002.
Karl T., Schmitter F., Diemokratizacyja: koncepty, postułaty, gipotiezy. Razmyszlenija po powodu primienimosti tranzitołogiczieskoj paradigmy pri izuczienii postkomunisticzieskich transformacyj, „Polis” 2004, nr 4.
Kenney P., Rewolucyjny karnawał. Europa Środkowa 1989, Wrocław 2005.
Kizwalter T., „Zachód porwany …” , „Kwartalnik Historyczny” 2013, nr 4.
Kłoczowski J., Europa Środkowowschodnia w historiografii krajów regionu, Lublin 1993.
Kłoczowski J., Europa Środkowo-Wschodnia i jej miejsce w Europie, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2007, z. 1.
Kłoczowski J., Europa Środkowo-Wschodnia jako przedmiot badań, „Kwartalnik Historyczny” 2013, nr 4.
Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 2005.
Kundera M., Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, „Zeszyty Literackie” 1984, nr 5.
Kuzio T., Transition in Post-Communist States: Triple or Quadruple?, „Politics” 2001, vol. 21 (3).
Linz J., Stepan A., Problems of democratic transition and consolidation: Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe, Baltimore 1996.
Markiewicz B. A., Sfera publiczna a kwestia tożsamości politycznej, „Filo-Sofija” 2014, nr 1 (24).
Müller K., „Countries in Transition”. Dróżki rozwoju we wschodnioeuropejskiej transformacji, [w:] T. Buksiński (red.), Postkomunistyczne transformacje, Poznań 2002.
Podolak M., Systemy polityczne w regionie – między autorytaryzmem a demokracją, [w:] M. Podolak (red.), Bałkany: Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość, Lublin 2013.
Przeworski A., Demokracja i rynek, [w:] J. Szczupaczyński (wyb. i oprac.), Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, t. 2, Warszawa 1998.
Sartori G., Teoria demokracji, Warszawa 1994.
Skorupka A., Demokratyzacja świata według Samuela Huntingtona, „Rocznik Filozoficzny Ignatiarum” 2016, nr 2.
Słowikowski M., Jedna Rosja w systemie politycznym Federacji Rosyjskiej, Łódź 2018.
Sokół W., Transformacja ustrojowa państw Europy Środkowej i Wschodniej – próba bilansu, [w:] W. Sokół, M. Żmigrodzki (red.), Systemy polityczne
państw Europy Środkowej i Wschodniej, Lublin 2005.
Stępień A., Jedność kulturowa Europy Środkowej – mit, czy rzeczywistość?, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2010, vol. 6.
Szeląg P., Bałkany a Unia Europejska. Perspektywy integracyjne państw bałkańskich, [w:] P. Czubik (red.), Bałkany u progu zjednoczonej Europy, Kraków 2008.
Szporluk R., Europa Wschodnia umarła! Niech żyje Europa Wschodnia!, „Arkana” 2010, nr 6.
Waldenberg M., Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej: dzieje konfliktów i idei, Warszawa 2000.
Wandycz P., O czasach dawniejszych i bliższych. Studia z dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, Poznań 2009.
Włodkowska-Bagan A., Rywalizacja mocarstw na obszarze poradzieckim, Warszawa 2013.
Wojnicki J., Ewolucja systemów politycznych państw postjugosłowiańskich, „Studia i Komentarze IEŚW”, nr 10.
Zdaniuk B., Konsolidacja państwa w Republice Mołdawii, Warszawa 2016.
Zieliński E., Wspólnota Niepodległych Państw, [w:] K. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2003.
Zuzankiewicz P., Z badań nad genetyczną i funkcjonalną interpretacją transformacji systemowej, „Rocznik Nauk Politycznych” 2004, nr 7.
Банс Б., Элементы неопределенности в переходный период, „Полис” 1993, № 1 [Bans B., Elementy neopredelennosti v perekhodnyi period, „Polis” 1993, no. 1].
Барвінська П., Cтановлення східноєвропейських студій та інтерпретації Східної Європи у Німецькій і Австро-Угорській імперіях, „Україна модерна”, http://uamoderna.com/md/barvinska-east-europe-germanhistoriography,5.08.2015 [Barvіns’ka P., Stanovlennia skhіdnoievropeis’kykh studіi ta іnterpretatsії Skhіdnoї Ievropy u Nіmets’kіi і Avstro-Uhors’kіi іmperіiakh, „Ukraїna moderna”, http://uamoderna.com/md/barvinskaeast-europe-german-historiography, 5.08.2015].
Бовдунов А., Современная Восточная Европа: границы понятия и геополитическая организация (социокультурный аспект), „Вестник Московского университета”, сер. 18: Социология и политология, 2013, № 1 [Bovdunov A., Sovremennaia Vostochnaia Evropa: granitsy poniatiia i geopoliticheskaia organizatsiia (sotsiokul’turnyi aspekt), „Vestnik Moskovskogo universiteta”, ser. 18: Sotsiologiia i politologiia, 2013, no. 1].
Бжезінський З., Стадії посткомуністичних перетворень, [w:] Є. Бистрицький і ін. (ред.), Політологія посткомунізму: політичний аналіз посткомуністичних суспільств, Київ 1995 [Bzhezins’kyi Z., Stadiї postkomunistychnykh peretvoren’, [in:] Ie. Bystryts’kyi і іn. (red.), Polіtolohіia postkomunіzmu: polіtychnyi analіz postkomunіstychnykh suspіl’stv, Kyїv 1995].
Вульф Л., Винайдення Східної Європи. Мапа цивілізації у свідомості епохи просвітництва, Київ 2009 [Vul’f L., Vynaidennia Skhіdnoї Ievropy. Mapa tsyvіlіzatsії u svіdomostі epokhy prosvіtnytstva, Kyїv 2009].
Гельман В., Постсоветские политические трансформации (Наброски к теории), „Полис” 1993, № 1 [Gel’man V., Postsovetskie politicheskie transformatsii (Nabroski k teorii), „Polis” 1993, no. 1].
Макаренко Б. И., Посткоммунистические страны: как изменить трансформацию?, www.mgimo.ru/uploads/files/Makarenko%20Transformation.doc [10.07.2019] [Makarenko B. I., Postkommunisticheskie
strany: kak izmenit’ transformatsiiu?, www. mgimo.ru/uploads/files/Makarenko%20Transformation.doc, 10.07.2019].
Фукуяма: Перемога України над популізмом має значення для Європи, https://www.pravda.com.ua/news/2018/03/30/7176236/ [10.07.2019] [Fukuiama: Peremoha Ukraїny nad populіzmom maie znachennia dlia Ievropy, https://www.pravda. com.ua/news/2018/03/30/7176236/,10.07.2019].
Шипунов Г., Особливості становлення транзитології як напрямку політичної науки, [w:] Українська національна ідея: реалії та перспективи розвитку, Львів 2006, вип. 6 [Shipunov G., Osoblyvostі stanovlennia tranzytolohії iak napriamku polіtychnoї nauky, [in:] Ukraїns’ka natsіonal’na іdeia: realії ta perspektyvy rozvytku, L’viv 2006, vyp. 6].

Article

Плинність партійних систем у посткомуністичних країнах (1992-2019) (en translation)

Views count: 1200
The paper offers a thorough analysis of the main types of party systems and their changes in the post-Soviet countries between 1992 and 2019. The evolution of the main criteria concerning the party systems classification has been analyzed. We use a database of all parliamentary elections which took place in the post-communist countries since 1992. This article concludes that the majority of party systems of the post-Soviet countries are not stable and suffering permanent changes. On this basis, 16 party systems that continue to exist in the post-communist countries from 1992 to 2019 are almost half-assigned to the predominant party types. Our findings indicate that Kyrgyzstan and Moldova have moved from a predominant party type to a multiparty type. Russia, Armenia, and Ukraine have changed their party systems from a multiparty type to a predominant party type. Azerbaijan, Kazakhstan, and Tajikistan remain in the predominant party system since the first elections. Slovakia, the Czech Republic and the Baltic countries have remained in the multiparty types since the first elections.

W. Lebediuk, Плинність партійних систем у посткомуністичних країнах (1992-2019), „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 79-95, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.3.

Armingeon K., Careja R., Institutional change and stability in postcommunist countries, 1990–2002, „European Journal of Political Research” 2008, vol. 47, no. 4.
Golosov G., Party system classification: A methodological inquiry, „Party Politics” 2011, vol. 17.
Golosov G., The Effective Number of Parties: A New Approach, „Party Politics” 2009, vol. 10.
Kitschelt H., European Party Systems: Continuity and Change, [in:] M. Rhodes, P. Heywood, V. Wright (eds), Developments in West European Politics, London 1997.
Laakso M., Taagepera R., “Effective” Number of Parties: A Measure with Application to West Europe, „Comparative Political Studies” 1979, vol. 12, no. 1.
Lijphart A., Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries, New Haven 1999.
Mainwaring S., Introduction: Party Systems in Latin America, [in:] S. Mainwaring, R. Timothy (eds), Building Democratic Institutions: Party Systems in Latin America, Stanford 1995.
Mair P., Party System Change. Approaches and Interpretations, Oxford 1997.
Molinar J., Counting the Number of Parties: An Alternative Index, „American Political Science Review” 1991, vol. 85, no. 4.
Rae D., A Note on the Fractionalization of Some European Party Systems, „Comparative Political Studies” 1968, vol. 1, no. 3.
Sartori G., Parties and party systems. A framework for analysis, New York 1976.
Schedler A., Electoral Authoritarianism: The Dynamics of Unfree Competition, London 2006.
Slomczynski K., Shabad G., Zielinski J., Fluid Party Systems, Electoral Rules and Accountability of Legislators in Emerging Democracies: The Case of Ukraine, „Party Politics” 2008, vol. 14, no. 1.
Taagepera R., Conservation of Balance in the Size of Parties, „Party Politics” 2005, vol. 11.
Taagepera R., Extension of the Nagayama Triangle for Visualization of Party Strengths, „Party Politics” 2004, vol. 10.
Taagepera R., Shugart M., Seats and Votes: The Effects and Determinants of Electoral Systems, New Haven 1989.
Дюверже М., Политические партии, Москва 2000 [Diuverzhe M., Politicheskie partii, Moskva 2000].
Лебедюк В., Еволюція методологічних підходів до вивчення партійних систем, [w:] Розвиток політичної науки: європейські практики та національні перспективи, Чернівці 2013 [Lebediuk V., Evoliutsіia metodolohіchnykh pіdkhodіv do vyvchennia partіinykh system, [in:] Rozvytok polіtychnoї nauky: ievropeis’kі praktyky ta natsіonal’nі perspektyvy, Chernіvtsі 2013].
Лебедюк В., Типологія партійних систем: минуле та сьогодення, „Політичний менеджмент” 2013, № 59 [Lebediuk V., Typolohіia partіinykh system: mynule ta s’ohodennia, „Polіtychnyi menedzhment” 2013, no. 59].
Швирков О., Партийные системы постсоветского пространства: дефицит теории?, [w:] О. Фісун (ред.), Партійна система України після парламентських виборів – 2012, Харків 2012 [Shvirkov O., Partiinye sistemy postsovetskogo prostranstva: defitsit teorii?, [in:] O. Fіsun (red.), Partіina systema Ukraїny pіslia parlaments’kykh vyborіv – 2012, Kharkіv 2012].

Article

Transformacja polityczna w Rosji w latach 90. XX wieku – główne problemy

Views count: 1223
In december 1991, the Soviet Union collapsed. This fact can be considered to be the most significant geopolitical event of the second half of the 20th century. As a result of the collapse of the USSR, fifteen union republics – the main units of the administrative-political and national division of the Soviet federation – gained state sovereignty and independence. One of the most important results of this process was the creation of Russia (Russian Federation), which declared itself and was recognized as the main successor of the Soviet empire. The young state faced many difficulties, which – at the level of internal policy – include carrying out socio-political-economic transformation, overcoming the deep structural crisis inherited from the late USSR, or building modern durable democratic institutions and democratic political culture. This meant that the new Russian elites needed to make a radical system change and to develop new political mechanisms in the management of this enormous country. The article will present the main problems faced by Russia and its establishment in the 1990s, with many turning points and breakthrough moments, specific to countries undergoing intensive and multifaceted post-communist transformation. Due to the importance and the role of Russia in the international system, the directions and tendencies of changes taking place in this country are particularly important, especially from the perspective of post-Soviet states and the countries of the former socialist block.

K. Świder, Transformacja polityczna w Rosji w latach 90. XX wieku – główne problemy, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 97-121, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.4.

Baluk W., Federalizm i polityka regionalna, [w:] B. J. Albin, W. Baluk (red.), Europa Wschodnia – dekada transformacji. Rosja, Wrocław 2003.
Czajowski A., Demokratyzacja Rosji w latach 1987–1999, Wrocław 2001.
Czajowski A., Partie polityczne i wybory, [w:] B. J. Albin, W. Baluk (red.), Europa Wschodnia – dekada transformacji. Rosja, Wrocław 2003.
Furier A., Dekada Jelcyna. Uwarunkowania rosyjskich przemian społecznych i politycznych 1991–2000, Szczecin 2003.
Graczow A., Gorbaczow, tłum. M. B. Jagiełło, Warszawa 2003.
Hanley E., Jerzowa N., Anderson R., Rosja: stary produkt w nowym opakowaniu, [w:] I. Szelenyi, D. Treiman, E. Wnuk-Lipiński (red.), Elity w Polsce, w Rosji i na Węgrzech – wymiana czy reprodukcja, tłum. J. Wasilewski, E. Wnuk-Lipiński, Warszawa 1995.
Jelcyn B., Notatki prezydenta: od puczu do puczu, tłum. M. Kotowska, Warszawa 1995.
Jelcyn B., Wyznania, tłum. W. Sokołowski, Warszawa 1990.
Marciniak W., Kryzys społeczeństwa postsowieckiego, „Res Publica Nowa” 1998, nr 11.
Marciniak W., Rozgrabione imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Kraków 2004.
Remnick D., Grobowiec Lenina. Ostatnie dni radzieckiego imperium, tłum. K. Obłucki, Warszawa 1997.
Remnick D., Zmartwychwstanie. Walka o nową Rosję, tłum. M. Słysz, Warszawa 1997.
Skrzypek A., Druga smuta. Zarys dziejów Rosji 1985–2004, Warszawa 2004.
Staniszkis J., Antropologia władzy. Między Traktatem Lizbońskim a kryzysem, Warszawa 2009.
Staniszkis J., Postkomunizm. Próba opisu, Gdańsk 2001.
Staniszkis J., Władza globalizacji, Warszawa 2003.
Zaleśny J., Odpowiedzialność konstytucyjna w Federacji Rosyjskiej, [w:] J. Adamowski, A. Skrzypek (red.), Federacja Rosyjska 1991–2001, Warszawa 2002.
Żyromski M., Teorie elit a systemy polityczne, Poznań 2007.
Александров Ю., Переходная экономика: Российская версия, Москва 1999 [Aleksandrov Iu., Perekhodnaia ekonomika: Rossiiskaia versiia, Moskva 1999].
Аникин А., Финансовые кризисы в России, Азии, Латинской Америке, „Мировая экономика и международные отношения” 2000, nr 12 [Anikin A., Finansovye krizisy v Rossii, Azii, Latinskoi Amerike, „Mirovaia ekonomika i mezhdunarodnye otnosheniia” 2000, no. 12].
Барыгин И. (ред.), Политические партии, движения и организации современной России на рубеже веков. Аналитический справочник, Санкт-Петербург 1999 [Barygin I. (red.), Politicheskie partii, dvizheniia i organizatsii sovremennoi Rossii na rubezhe vekov. Analiticheskii spravochnik, Sankt-Peterburg 1999].
Бунич А., Осень олигархов. История прихватизации и будущее России, Москва 2005 [Bunich A., Osen’ oligarkhov. Istoriia prikhvatizatsii i budushchee Rossii, Moskva 2005].
Ионин Л., Олигархи: в кавычках и без кавычек. Политологическое предисловие, [w:] Я. Паппэ, «Олигархи». Экономическая хрони ка 1992–2000, Москва 2000 [Ionin L., Oligarkhi: v kavychkakh i bez kavychek. Politologicheskoe predislovie, [in:] Ja. Pappe, «Oligarkhi». Ekonomicheskaia khronika 1992–2000, Moskva 2000].
Кагарлицкий Б., Реставрация в России, Москва 2000 [Kagarlitskii B., Restavratsiia v Rossii, Moskva 2000].
Киселев А., Шагина Э. (ред.), Хрестоматия по новейшей истории России 1917–2004, ч. 2: 1945–2004, Москва 2005 [Kiselev A., Shagina E. (red.), Khrestomatiia po noveishei istorii Rossii. 1917–2004, ch. 2: 1945–2004, Moskva 2005].
Кретов Б., Васильева Л., Российская модернизация и элита: Учебное пособие, Москва 2000 [Kretov B., Vasil’eva L., Rossiiskaia modernizatsiia i elita: Uchebnoe posobie, Moskva 2000].
Паппэ Я., «Олигархи». Экономическая хроника 1992–2000, Москва 2000 [Pappe Ia., «Oligarkhi». Ekonomicheskaia khronika 1992–2000, Moskva 2000].
Перегудов С., Лапина Н., Семененко И., Группы интересов и российское государство, Москва 1999 [Peregudov S., Lapina N., Semenenko I., Gruppy interesov i rossiiskoe gosudarstvo, Moskva 1999].
Пихоя Р., Советский Союз: История власти 1945–1991, Новосибирск 2000 [Pikhoia R., Sovetskii Soiuz: Istoriia vlasti 1945–1991, Novosibirsk 2000].
Согрин В., Политическая история современной России. 1985–2001: От Горбачева до Путина, Москва 2001 [Sogrin V., Politicheskaia istoriia sovremennoi Rossii. 1985–2001: Ot Gorbacheva do Putina, Moskva 2001].
Хевеши М., Толковый словарь идеологических и политических терминов советского периода, Москва 2004 [Kheveshi M., Tolkovyi slovar’ ideologicheskikh i politicheskikh terminov sovetskogo perioda, Moskva 2004].
Холодковский К., Кризис в России и мировые процессы, „Мировая экономика и международные отношения” 2000, nr 6 [Kholodkovskii K., Krizis v Rossii i mirovye protsessy, „Mirovaia ekonomika i mezhdunarodnye otnosheniia” 2000, no. 6].
Эпоха Ельцина. Очерки политической истории, Москва 2001 [Epokha El’tsina. Ocherki politicheskoi istorii, Moskva 2001].

Article

Determinanty wewnętrzne polityki zagranicznej Ukrainy pod rządami Wołodymyra Zełenskiego

Views count: 1234
The present paper discusses the following research questions: to what extent did errors made by the previous presidents of Ukraine result in the country’s failure to introduce systemic reforms (e.g. combating corruption, the development of a foundation for a stable state under the rule of law and free-market economy)?; can it be ventured that the lack of radical reforms along with errors in the internal politics of Ukraine under Petro Poroshenko resulted in the president’s failure?; will the strong vote of confidence given to Volodymyr Zelensky and the Servant of the People party exact systemic reforms in Ukraine?; or will Volodymyr Zelensky merely become an element of the oligarchic political system in Ukraine?

T. Stępniewski, Determinanty wewnętrzne polityki zagranicznej Ukrainy pod rządami Wołodymyra Zełenskiego, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 123-141, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.5.

Arel D., Orange Ukraine Chooses the West, but without the East, [w:] I. Bredies, A. Umland, V. Yakushik (eds), Aspects of the Orange Revolution III: The Context and Dynamics of the 2004 Ukrainian Presidential Elections, Stuttgart 2007.
Aslund A., McFaul M. (eds), Revolution in Orange: The Origins of Ukraine’s Democratic Breakthrough, Washington 2006.
Bajor P., „Operacja” Krym – aneksja półwyspu i jej konsekwencje, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2014, R. 12, z. 2: Majdan 2014: Ukraina na rozdrożu.
Bazhenova H., Chleba i igrzysk: wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich na Ukrainie, „Komentarze IEŚ”, nr 5 (5/2019), https://ies.lublin.pl/komentarze.
Brudny Y. , Finkel E., Why Ukraine is not Russia: Hegemonic national identity and democracy in Russia and Ukraine, „East European Politics and Societies” 2011, vol. 25, no. 4.
Buras P., Dylematy państwa status quo. Nowa kwestia niemiecka w Europie, Sprawy Międzynarodowe” 2014, R. LXVII, nr 4.
Droga do Europy. Opinie ukraińskich elit, Warszawa 2004.
Eberhardt A., Rewolucja, której nie było. Bilans pięciolecia „pomarańczowej” Ukrainy, „Punkt Widzenia”, OSW, listopad 2009.
Fiszer J. M., Stępniewski T., Polska i Ukraina w procesie transformacji, integracji i wyzwań dla bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej, Warszawa 2017.
Fiszer J. M., Stępniewski T., Świder K., Polska – Ukraina – Białoruś – Rosja. Obraz politycznej dynamiki regionu, Warszawa 2019.
Fournier A., Patriotism, Order and Articulations of the Nation in Kyiv High Schools Before and After the Orange Revolution, „Journal of Communist Studies and Transition Politics” 2007, vol. 23, no. 1.
Hajduk J., Stępniewski T., Wojna hybrydowa Rosji z Ukrainą: uwarunkowania i instrumenty, „Studia Europejskie” 2015, nr 4 (76).
Kardaś S., Konończuk W., Mińsk 2 – kruchy rozejm zamiast trwałego pokoju, „Analizy OSW”, 12.02.2015, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015-02-12/minsk-2-kruchy-rozejm-zamiast-trwalego-pokoju [10.07.2016].
Konończuk W., Oligarchowie po Majdanie: stary system na „nowej” Ukrainie, „Komentarze OSW”, 16.02.2015, nr 162, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-02-16/oligarchowie-po-majdanie-stary–system-na-nowej-ukrainie [20.02.2015].
Kuzio T., Civil Society, Youth and Societal Mobilization in Democratic Revolutions, [w:] T. Kuzio (ed.), Aspects of the Orange Revolution VI: Post-Communist Democratic Revolutions in Comparative Perspective, Stuttgart 2007.
McFaul M., Ukraine Imports Democracy: External Influences on the Orange Revolution, „International Security” 2007, vol. 32, no. 2.
Melnyk M., Integracja Ukrainy z Europą Zachodnią jako wybór cywilizacyjny – katalog problemów i pytań, [w:] B. Fijałkowski, A. Żukowski (red.), Unifikacja i różnicowanie się współczesnej Europy, Warszawa 2002.
Milczarek D., Świat na rozdrożu – ewolucja międzynarodowego otoczenia Unii Europejskiej (część 2), „Studia Europejskie” 2010, nr 1 (53).
Moisio S., Redrawing the Map of Europe. Spatial Formation of the EU’s Eastern Dimension, „Geography Compass” 2007, vol. 1, no. 1.
Na Ukrainie trwa wojna cywilizacji, rozmowa z Mykołą Riabczukiem, „Europa” 2007, nr 160.
Olszański T. A., Pokłosie Majdanu. Ukraińskie społeczeństwo dwa lata po rewolucji, „Komentarze OSW”, 4.03.2016, nr 199, https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/komentarze_199_0.pdf.
Onuch O., Hale H. E., Capturing Identity: The Case of Ukraine, „Post-Soviet Affairs” 2018, vol. 34, no. 2–3.
Rácz A., Russia’s Hybrid War in Ukraine: Breaking the Enemy’s Ability to Resist, FIIA Report, no. 43, Helsinki 2015.
Reznik O., From the Orange revolution to the revolution of dignity: Dynamics of the protest actions in Ukraine, „East European Politics and Societies” 2016, vol. 30, no. 4.
Riabczuk M., Europejskie marzenia, euroazjatyckie realia, [w:] Droga do Europy. Opinie ukraińskich elit, Warszawa 2004.
Rotfeld A. D., Porządek międzynarodowy. Parametry zmiany, „Sprawy Międzynarodowe” 2014, nr 4.
Rozmowa Marcina Zaborowskiego z prof. dr. hab. Adamem Danielem Rotfeldem. Rosja a nowy porządek międzynarodowy, „Sprawy Międzynarodowe” 2015, R. LXVIII, nr 1.
Sadowski R., Wierzbowska-Miazga A., Zawieszenie broni na wschodzie Ukrainy, „Analizy OSW”, 10.09.2014, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014-09-10/zawieszenie-broni-na-wschodzie-ukrainy [10.10.2015].
Shekhovtsov A., The “Orange revolution” and the “sacred” birth of a civic-republican Ukrainian nation, „Nationalities Papers” 2013, vol. 41, no. 5.
Shelest H., Maksak H., Ukraine’s Security Options: Time for Strategic Choices, Smart Partnerships, and Comprehensive Reforms, Caucasus Institute for Peace, Democracy and Development/CIPDD, Tbilisi, June 2016, s. 7, http://prismua.org/wp-content/uploads/2016/07/ukraine-security.pdf [1.07.2016].
Speck U., Power and Purpose. German Foreign Policy at a Crossroads, „Carnegie Europe”, 3 November 2014, http://carnegieeurope.eu/2014/11/03/power-and-purpose-german-foreign-policy-at-crossroads [10.10.2015].
Stelmach A., Hurska-Kowalczyk L. (red.), Ukraina po (Euro)majdanie. Od autorytaryzmu do protodemokracji, Toruń 2016.
Stępniewski T., Polityka bezpieczeństwa Ukrainy po 2010 roku, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2013, R. 11, z. 2: Słowiański trójkąt: Rosja, Ukraina, Białoruś.
Stępniewski T., The EU’s Eastern Partnership and the Way Forward After Riga, „International Issues & Slovak Foreign Policy Affairs” 2015, vol. XXIV, no. 1–2.
Stępniewski T., Ukraina: niepewna przyszłość w cieniu przeszłości, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2017, t. XIV, nr 4.
Stępniewski T., Wojna Ukrainy o niepodległość, pamięć i tożsamość, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2015, R. 13, z. 2: Polityka wobec pamięci w Europie Środkowo-Wschodniej i Rosji.
Szabaciuk A., Eurazjatycki projekt integracyjny Władimira Putina: szanse i zagrożenia, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2014, R. 12, z. 5: Rosja Putina – Ukraina – Europa: geopolityka, bezpieczeństwo, gospodarka.
Szabaciuk A., Ukraińskie implikacje rozmowy telefonicznej Donalda Trumpa i Wołodymyra Zełenskiego, „Komentarze IEŚ”, nr 81 (81/2019), https://ies.lublin.pl/komentarze.Szostek J., Revolution in progress? Continuity and change in Ukrainian politics, „East European Politics & Societies and Cultures” 2017 (Virtual Special Issue on Ukraine), http://journals.sagepub.com/page/eep/ukraine-special-issue/virtual-collection [20.07.2018].
Świder K., Rosyjska świadomość geopolityczna a Ukraina i Białoruś (po rozpadzie Związku Radzieckiego), Warszawa 2015.
Umland A., Domestic and Foreign Factors in the 2004 Ukrainian Presidential Elections, [w:] I. Bredies, A. Umland, V. Yakushik (eds), Aspects of the Orange Revolution IV: Foreign Assistance and Civic Action in the 2004 Ukrainian Presidential Elections, Stuttgart 2007.
Wierzbowska-Miazga A., Konończuk W., (Nie)porozumienie genewskie w sprawie Ukrainy, „Analizy OSW”, 24.04.2014, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014-04-24/nie-porozumienie-genewskie-w–sprawie-ukrainy [24.04.2014].
Wilson A., Ukraine’s Orange Revolution, New Haven 2005.
Yekelchyk S., Ukraine: Birth of a Modern Nation, Oxford 2007.
Żakowski J., Ogniska choroby. Politolog Jan Zielonka o globalnym kryzysie demokracji, „Polityka”, 1.01–12.01.2016, nr 1/2 (3041).

Article

Rola koncepcji path dependence w wyjaśnianiu efektywności transformacji w państwach Europy Środkowo-Wschodniej

Views count: 1067
The article aims to present the driving forces, defined as the path dependence approach, shaping systemic changes in the Central and Eastern Europe. It will also consider the usefulness of this concept for explaining the different results of the political and economic transformation.

R. Duda, Rola koncepcji «path dependence» w wyjaśnianiu efektywności transformacji w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 143-157, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.6.
Article

Koniec zimnej wojny, transformacja Europy Środkowej i Wschodniej a moc eksplanacyjna i prognostyczna teorii stosunków międzynarodowych

Views count: 1149
The aim of the article is to show the explanatory and prognostic power of theories of international relations (neorealism, neo-liberal institutionalism and social constructivism) in the situation of visible problems with predicting the end of the Cold War and explaining the democratization process in the countries of Central and Eastern Europe and other parts of the world. In the face of significant changes that have influenced the formation of a new post-Cold War international order, it is necessary to consider the importance of the theory in adopting appropriate research strategies so that on the one hand, it is possible to predict the course of events with some degree of probability and on the other, to explain their essence and importance. The end of the Cold War and the process of transforming the countries of Central and Eastern Europe thus pose a general and extremely important question about the possibility of developing a scientific approach to the analysis of international relations, which goes beyond only short-term observation of current events. The article analyzes the most important theoretical approaches in the context of adopting such a research strategy, thanks to which one could depart from the dominance of extreme, mutually exclusive positions. The great debates that have been held so far have shown that wealth in science is not a one-sided approach, even if at some point or time we are dealing with the supremacy of a particular theory or a methodological approach. The fiasco of the science of international relations in predicting the end of the Cold War has shown the necessity of ndertaking such activities whose task would be to combine rather than exclude. The end of the Cold War and the transformation process of Central and Eastern Europe are therefore treated as case studies that help in testing the theory of international relations as adequate instruments for analyzing the changing international situation.

A. Podraza, Koniec zimnej wojny, transformacja Europy Środkowej i Wschodniej a moc eksplanacyjna i prognostyczna teorii stosunków międzynarodowych, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo--Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 159-178, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.7.

Albert M., Cederman L.-E., Wendt A.(eds), New Systems Theories of World Politics, Basingstoke 2010.
Betts R. K., Conflict or Cooperation? Three Visions Revisited, „Foreign Affairs” 2010, vol. 89, no. 6.
Biela A., Psychologiczne aspekty pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w dniach od 2 do 10 czerwca 1979 r., „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1980, nr 13.
Czaputowicz J., System międzynarodowy jako poziom analizy w nauce o stosunkach międzynarodowych, [w:] E. Haliżak, M. Pietraś (red.), Poziomy analizy stosunków międzynarodowych, Warszawa 2013.
Czaputowicz J., Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Warszawa 2008.
De Mesquita B. B., The End of the Cold War: Predicting an Emergent Property, „The Journal of Conflict Resolution” 1998, vol. 42, no. 2.
Fukuyama F., Identity: The Demand for Dignity and the Politics of Resentment, London 2018.
Fukuyama F., The End of History?, „The National Interest” 1989, no. 16.
Gaddis J. L., International Relations Theory and the End of the Cold War, „International Security” 1992/1993, vol. 17, no. 3.
Giddens A., Central Problems in Social Theory: Action, Structure, and Contradiction in Social Analysis, Berkley – Los Angeles 1979.
Homilia Jana Pawła II w Warszawie na pl. Zwycięstwa w dniu 2 czerwca 1979, http://sanctus.pl/index.php?grupa=66&podgrupa=449&doc=398 [2.01.2019].
Hopf T., Getting the End of the Cold War Wrong, „International Security” 1993, vol. 18, no. 2.
Huntington S. P., The Clash of Civilizations?, „Foreign Affairs” 1993, vol. 72, no. 3.
Huntington S. P., Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa 2009.
Huntington S. P., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa 1998.
Jackson R., Sørensen G., Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych. Teorie i kierunki badawcze, Kraków 2006.
Jackson R., Sørensen G., Møller J., Introduction to International Relations: Theories and Approaches. Seventh Edition, Oxford 2018.
Jervis R., Realism, Neoliberalism, and Cooperation. Understanding the Debate, „International Security” 1999, vol. 24, no. 1.
Kennedy P., The Rise and Fall of the Great Powers: Economic Change and Military Conflict from 1500 to 2000, New York 1988.
Keohane R. O., Foreword, [w:] M. Telò, International Relations: A European Perspective, London – New York 2009.
Keohane R. O., Martin L. L., The Promise of Institutionalist Theory, „International Security” 1995, vol. 20, no. 1.
Kondrakiewicz D., System międzynarodowy jako kategoria w nauce o stosunkach międzynarodowych, „Teka Politologii i Stosunków Międzynarodowych” 2016, vol. 11, no. 3.
Lebow R. N., Risse-Kappen T., Introduction: International Relations Theory and the End of the Cold War, [w:] R. Ned Lebow, T. Risse-Kappen (eds), International Relations Theory and the End of the Cold War, New York 1995.
Łoś-Nowak T., O potrzebie rekonstrukcji przestrzeni badawczej w nauce o stosunkach międzynarodowych. Refleksje natury polityczno-normatywnej, systemowej i metaforycznej, „Przegląd Politologiczny” 2011, nr 1.
Mearsheimer, J., Back to the Future. Instability in Europe After the Cold War, „International Security” 1990, vol. 15, no. 1.
Morgenthau H. J., Polityka między narodami. Walka o potęgę i pokój, Warszawa 2010.
Nau H. R., Why ‘The Rise and Fall of the Great Powers’ Was Wrong, „Review of International Studies” 2001, vol. 27, no. 4.
Nye J., Konflikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii, Warszawa 2009.
Parsons T., The Role of Theory in Social Research, „American Sociological Review” 1938, vol. 3, no. 1.
Podraza A., Geopolitical and Strategic Causes and Implications of the Syrian Civil War and the Refugee Crisis, „Nação e defesa” 2018, nr 149.
Podraza A., The decline of the United States and the survival of NATO in the post-Cold War period – a theoretical discussion, [w:] A. Podraza (ed.), Transatlantic or European perspective of world affairs: NATO and the European Union towards problems of international security in the 21st century, Alcala de Henares – Madrid 2018.
Podraza A., Unia Europejska w procesie reform traktatowych, Lublin 2007.
Quester G. H., Before and After the Cold War: Using Past Forecasts to Predict the Future, London 2002.
Sprinz D. F., Wolinsky-Nahmias Y. (eds), Models, Numbers and Cases: Methods for Studying International Relations, Ann Arbor 2004.
Sterling-Folker J., Competing Paradigms or Birds of a Feather? Constructivism and Neoliberal Institutionalism Compared, „International Studies Quarterly” 2000, vol. 44, no. 1.
Turowski J., A. Giddensa teoria strukturacji a teoria konstruktywizmu strukturalnego P. Bourdieu, „Roczniki Nauk Społecznych” 2005, t. 33, nr 1.
Walt S. M., A Model Disagreement, „International Security” 1999, vol. 24, no. 2.
Waltz K., Anarchic Orders and Balances of Power, [w:] R. O. Keohane, Neorealism and Its Critics, New York 1986.
Waltz K., Man, the State, and War: A Theoretical Analysis, New York 2001.
Waltz K., The Emerging Structure of International Politics, „International Security” 1993, vol. 18, no. 2.
Wawrzonkowski K., Koniec historii Francisa Fukuyamy z perspektywy dwudziestu lat od ukazania się dzieła, „Studia z Historii Filozofii” 2013, t. 4, nr 1.
Wendt A. E., The Agent-Structure Problem in International Relations Theory, „International Organization” 1987, vol. 41, no. 3.

Article

Transformacja, wzrost gospodarczy i środowisko przyrodnicze w państwach Europy Środkowej i Wschodniej

Views count: 1177
After thirty years of transformation in Central and Eastern Europe, we can see differences in the economic development of individual countries. In the paper, we decided to analyse those differences in transformation paths, economic growth and environmental degradation by carbon dioxide emission. The analysis of economic growth covers the years 1995–2017, and for the emission of carbon dioxide, the years 1995–2014. The results of the study show that the transformation in countries closer to Western Europe was faster, which contributed to faster economic growth. It is noticeable that in the following years, this economic growth in this region was stimulated by the process of European integration. What draws today’s attention is the distinctive economic growth of the Baltic States. On the other hand, carbon dioxide emissions in most countries in the region decreased in the analysed period, which has been a positive change. We are aware, however, that the presented analysis and conclusions can be treated only as an introduction to subsequent detailed studies of the environmental Kuznets curve concept.

L. Gruszecki, P. Kyophilavong, B. Jóźwik, Transformacja, wzrost gospodarczy i środowisko przyrodnicze w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 179-195, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.8.

Allard A., Takman J., Uddin G. S., Ahmed A., The N-shaped environmental Kuznets curve: an empirical evaluation using a panel quantile regression approach, „Environmental Science and Pollution Research” 2018, no. 25 (6).
Bajko Z., Jóźwik B., Szewczak M. (red.), Fundusze Unii Europejskiej w Polsce na lata 2007–2013, Lublin 2009.
Bałtowski M., Miszewski M., Transformacja gospodarcza w Polsce, Warszawa 2007.
Bąk M., Europa Środkowa i Wschodnia wobec wyzwania transformacyjnego, Gdańsk 2006.
Ben-David D., Equalizing Exchange: Trade Liberalization and Income Convergence, „The Quarterly Journal of Economics” 1993, vol. 108, no. 3.
Cieślik A., Rokicki B., Cohesion Policy in the EU New Member States, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2011, R. 9, z. 4.
Copeland B. R., Taylor M. S., Trade, Growth, and the Environment, „Journal of Economic Literature” 2004, no. 42 (1).
de Bruyn S. M., Heintz R. J., The environmental Kuznets curve hypothesis, [w:] J. van den Bergh (ed.), Handbook of Environmental and Resource Economics, Oxford 2002.
Destek M. A., Ulucak R., Dogan E., Analyzing the environmental Kuznets curve for the EU countries: the role of ecological footprint, „Environmental Science and Pollution Research” 2018, no. 25 (29).
European Bank for Reconstruction and Development, Transition report 1999. Ten years of transition, London 1999.
Falvey R., Trade liberalization and factor price convergence, „Journal of International Economics” 1999, vol. 49, no. 1.
Grossman G. M., Krueger A. B., Environmental Impacts of a North American Free Trade Agreement, „NBER Working Paper Series” 1991, no. 3914.
Henrekson M., Torstensson J., Torstensson R., Growth effects of European integration, „European Economic Review” 1997, no. 41 (8).
Jóźwik B., Realna konwergencja gospodarcza państw członkowskich Unii Europejskiej z Europy Środkowej i Wschodniej. Transformacja, integracja i polityka spójności, Warszawa 2017.
Jóźwik B., Sagan M. (red.), Eastern Poland. Development challenges, Lublin 2013.
Kasman A., Duman Y. S., CO2 emissions, economic growth, energy consumption, trade and urbanization in new EU member and candidate countries: a panel data analysis, „Economic Modelling” 2015, no. 44.
Kijima M., Nishide K., Ohyama A., Economic models for the environmental Kuznets curve. A survey, „Journal of Economic Dynamics and Control” 2010, no. 34 (7).
Kołodko G. W., Tomkiewicz J. (red.), 20 lat transformacji. Osiągnięcia, problemy, perspektywy, Warszawa 2009.
Lapinskienė G., Tvaronavičienė M., Vaitkus P., Greenhouse gases emissions and economic growth – evidence substantiating the presence of environmental Kuznets curve in the EU, „Technological and Economic Development of Economy” 2014, no. 20 (1).
Latoszek E., Integracja europejska. Mechanizmy i wyzwania, Warszawa 2007.
Matkowski Z., Próchniak M., Real economic convergence in the EU accession countries, „International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies” 2004, vol. 1, no. 3.
O’Rourke K. H., Economic Integration and Convergence: a Historical Perspective, „Journal of Economic Integration” 1999, vol. 14, no. 2.
Ther Ph., Nowy ład na starym kontynencie. Historia neoliberalnej Europy, Warszawa 2015.
Velde D. W., Regional Integration. Growth and Convergence, „Journal of Economic Integration” 2011, no. 26 (1).
Williamson J. G., Globalization, Convergence, and History, „The Journal of Economic History” 1996, vol. 56, no. 2.

Article

Udział i charakterystyka największych przedsiębiorstw państwowych w gospodarkach wybranych krajów Europy Środkowo-Wschodniej

Views count: 1149
The article aims to empirically indicate the share and industry characteristics of the largest state-owned enterprises in five selected countries of Central and Eastern Europe. Furthermore, based on the analysis, an attempt is made to answer relevant research questions: Whether and to what extent after almost 30 years of transition have the economies of the analysed countries become similar to the economies of selected developed countries of Western Europe with regard to the scope of state ownership in the economy? If so, to what extend? Could the economies of the analysed countries be seen as an occurrence of growing importance of state-owned enterprises after the financial crisis of 2008–2009, referred to in the literature as the “return of state-owned enterprises”? The analysis of the scope of state ownership in the economy was made using the processed and completed source data contained in the Orbis database. The study consists of three parts. The first part presents methodological assumptions of the analysis, definitions, description of data sources and basic characteristics of the studied set of enterprises. The second part contains data on state-owned enterprises in the analysed countries, divided into the state-owned and statecontrolled with a minority shareholding also includes industry-specific analysis. The third part contains synthetic international comparisons and a retrospective analysis, including the status and characteristics of state-owned enterprises in the surveyed countries in 2009, 2013 and 2017. The conclusions contained in the summary indicate a significant diversification of the scope and importance of state enterprises in the economies of the analysed countries.

M. Bałtowski, M. Gołębiowska, Udział i charakterystyka największych przedsiębiorstw państwowych w gospodarkach wybranych krajów Europy Środkowo-Wschodniej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 197-215, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.9.

Bałtowski M. (red.), Przedsiębiorstwa sprywatyzowane w polskiej gospodarce, Warszawa 2001.
Bałtowski M., Kozarzewski P., Zmiana własnościowa polskiej gospodarki 1989–2013, Warszawa 2014.
Bałtowski M., Kwiatkowski G., Miejsce przedsiębiorstw państwowych we współczesnej gospodarce – Polska na tle świata, „Ekonomista” 2019, nr 1.
Bałtowski M., Kwiatkowski G., Przedsiębiorstwa państwowe we współczesnej gospodarce, Warszawa 2018.
Christiansen H., The Size and Composition of the SOE Sector in OECD Countries, „OECD Corporate Governance Working Papers” 2011, no. 5.
Dewenter K., Malatesta P., State-Owned and Privately Owned Firms: An Empirical Analysis of Profitability, Leverage, and Labor Intensity, „American Economic Review” 2001, no. 91 (1).
Florio M., The Return of Public Enterprise, „Centre for Industrial Studies (CSIL) Working Papers” 2014.
IMF, Reassessing the Role of State-Owned Enterprises in Central, Eastern, and Southeastern Europe, International Monetary Fund, 19/11, Washington 2019.
Kwiatkowski G., Augustynowicz P., State-Owned Enterprises in the Global Economy – Analysis Based on Fortune Global 500 List, Make Learn and TIIM Joint International Conference, Bari 2015.
Musacchio A., Flores-Macias A., The Return of State-Owned Enterprises: Should We Be Afraid?, „Harvard International Review” 2009, 4 April.
Shirley M. M., Wash P., Public vs Private Ownership: The Current Stage of the Debate, World Bank, Washington 2001.

Article

Konwergencja beta, sigma i gamma krajów postsocjalistycznych do Europy Zachodniej

Views count: 1180
The study aims to verify the existence of convergence of 28 European Union (EU) members and 16 non-EU post-socialist countries. The analysis covers the 1995–2018 period. The research has also been conducted for shorter subperiods: 1995–2004, 2004–2018, and 2010–2018. Three types of convergence are taken into account: beta (less developed countries exhibit a faster rate of economic growth than more developed ones), sigma (income differentiation decreases over time), and gamma (countries change their ranks in the GDP per capita ranking). The study confirms the existence of β-, σ-, and γ-convergence in both groups of countries. Convergence, however, is not an automatic phenomenon and there are years in which σ-divergence and γ-divergence were observed.

M. Próchniak, Konwergencja beta, sigma i gamma krajów postsocjalistycznych do Europy Zachodniej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 217-243, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.10.

Abreu M. A., Groot H.L.F. de, Florax R.J.G.M., A Meta-Analysis of β-Convergence: The Legendary 2%, „Journal of Economic Surveys” 2005, vol. 19, no. 3.

Barro R. J., Sala-i-Martin X., Economic Growth, Cambridge – London 2003.
Borsi M. T., Metiu N., The Evolution of Economic Convergence in the European Union, „Empirical Economics” 2015, vol. 48, no. 2.
Boyle G. E., McCarthy T. G., A Simple Measure of β-Convergence, „Oxford Bulletin of Economics and Statistics” 1997, vol. 59, no. 2.
Czasonis M., Quinn M. A., Income Convergence in Europe: Catching Up or Falling Behind?, „Acta Oeconomica” 2012, vol. 62, no. 2.
Diaz del Hoyo J. L., Dorrucci E., Heinz F. F., Muzikarova S., Real Convergence in the Euro Area: A Long-Term Perspective, „European Central Bank Occasional Paper” 2017, no. 203, Frankfurt am Main.
Dittmann I., Gamma konwergencja cen na lokalnych rynkach mieszkaniowych w Polsce, „Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach” 2014, nr 181.
IMF, „World Economic Outlook Database, April, Update: July 2019”, 2019, http://www.imf.org [13.07.2019].
Ingiánni A., Zdarek V., Real Convergence in the New Member States: Myth or Reality?, „Journal of Economic Integration” 2009, vol. 24, no. 2.
Iwanicz-Drozdowska M., Smaga P., Witkowski B., Financial Development. Have Post-Communist Countries Converged?, „Transformations in Business & Economics” 2016, vol. 15, no. 2A (38A).
Jóźwik B., Realna konwergencja gospodarcza państw członkowskich Unii Europejskiej z Europy Środkowej i Wschodniej. Transformacja, integracja i polityka spójności, Warszawa 2017.
Kerem K., Püss T., Viies M., Maldre R., Health and Convergence of Health Care Expenditure in EU, „International Business & Economics Research Journal” 2008, vol. 7, no. 3.
Kusideł E., Konwergencja gospodarcza w Polsce i jej znaczenie w osiąganiu celów polityki spójności, Łódź 2013.
Kusideł E., Konwergencja wojewódzkich wskaźników ładu społecznego, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2013, nr 293.
Mankiw N. G., Romer D., Weil D. N., A Contribution to the Empirics of Economic Growth, „Quarterly Journal of Economics” 1992, vol. 107, no. 2.
Matkowski Z., Próchniak M., Rapacki R., Real Income Convergence Between Central Eastern and Western Europe: Past, Present, and Prospects, „Ekonomista” 2016, nr 6.
Monfort M., Cuestas J. C., Ordóñez J., Real Convergence in Europe: A Cluster Analysis, „Economic Modelling” 2013, vol. 33.
Niebuhr A., Schlitte F., EU Enlargement and Convergence: Does Market Access Matter?, „Eastern European Economics” 2009, vol. 47, no. 3.
Nonneman W., Vanhoudt P., A Further Augmentation of the Solow Model and the Empirics of Economic Growth for OECD Countries, „Quarterly Journal of Economics” 1996, vol. 111, no. 3.
Próchniak M., Lissowska M., Maszczyk P., Rapacki R., Sulejewicz A., Wyrównywanie luki w poziomie zamożności między Europą Środkowo-Wschodnią a Europą Zachodnią, [w:] M. Strojny (red.), Europa Środkowo-Wschodnia wobec globalnych trendów: gospodarka, społeczeństwo i biznes, Raport SGH na XXIX Forum Ekonomiczne w Krynicy, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2019.
Próchniak M., Rapacki R., Konwergencja beta i sigma w krajach postsocjalistycznych w latach 1990-2005, „Bank i Kredyt” 2007, nr 8–9.
Próchniak M., Witkowski B., Alternative Weighting Schemes in Spatial Analysis of GDP Per Capita Convergence, „Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych (Quantitative Methods in Economics)” 2014, t. XV, nr 2.
Próchniak M., Witkowski B., Konwergencja gospodarcza typu β w świetle bayesowskiego uśredniania oszacowań, „Bank i Kredyt” 2012, nr 43 (2).
Próchniak M., Witkowski B., On the Stability of the Catching-Up Process Among Old and New EU Member States. Implications from Bayesian Model Averaging, „Eastern European Economics” 2014, vol. 52, no. 2.
Próchniak M., Witkowski B., On the Use of Panel Stationarity Tests in Convergence Analysis: Empirical Evidence for the EU Countries, „Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy” 2016, vol. 11, no. 1.
Próchniak M., Witkowski B., Time Stability of the Beta Convergence Among EU Countries: Bayesian Model Averaging Perspective, „Economic Modelling” 2013, vol. 30.
Próchniak M., Witkowski B., The Legendary 2% Convergence Parameter: Flexible or Fixed?, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH” 2014, nr 34.
Rapacki R. (red.), Diversity of Patchwork Capitalism in Central and Eastern Europe, London 2019.
Rapacki R., Próchniak M., EU Membership and Economic Growth: Empirical Evidence for the CEE Countries, „European Journal of Comparative Economics” 2019, vol. 16, no. 1.
Rogut A., Roszkowska S., Konwergencja warunkowa w krajach transformacji, „Gospodarka Narodowa” 2006, nr 9.
Solow R. M., A Contribution to the Theory of Economic Growth, „Quarterly Journal of Economics” 1956, vol. 70, no. 1.
Tatomir C. F., Alexe I., Laggards or Performers? CEE vs PIIGS Countries’ Catch-up with the Euro Area in the Last Ten Years, „Theoretical and Applied Economics” 2012, vol. XIX, no. 9 (574).
Vamvakidis A., Convergence in Emerging Europe: Sustainability and Vulnerabilities, „Eastern European Economics” 2009, vol. 47, no. 3.
Wolszczak-Derlacz J., Does Migration Lead to Economic Convergence in an Enlarged European Market?, „Bank i Kredyt” 2009, nr 40.
World Bank, „World Development Indicators Database” 2019, https://databank.worldbank.org [13.07.2019].
Wójcik P., Metody pomiaru realnej konwergencji gospodarczej w ujęciu regionalnym i lokalnym. Konwergencja równoległa, Warszawa 2018.

Article

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce: stan obecny i perspektywy rozwoju

Views count: 1064
In the process of globalization of national economies, multinational enterprises are now playing an increasingly important role. Along with the growth of the importance of these enterprises, the structure of foreign direct investment (FDI) is also evolving. So far, the majority of FDI was located in highly developed countries, and these investments were made in human capital intensive industries, the majority of which belonged to the services sector. In recent decades, there has been an increase in FDI inflows to developing and transforming countries. It is related to the liberalization and internationalization of their economies, as well as a significant decrease in transport costs and the costs of doing business across national borders. Over the last three decades, Poland also recorded a significant inflow of FDI, becoming one of important recipients of foreign capital among the new EU Member States (EU). The main purpose of this article is to analyze the last three decades of development of companies with foreign capital in Poland. This paper presents a descriptive analysis of FDI trends in Poland, including the number and size of companies with foreign capital, the source of this capital according to the investor’s country of origin, as well as the sectoral and industry structure of FDI in Poland. The results of this analysis allow, among other things, to identify key regularities related to the FDI made in Poland before and after the EU accession, as well as their reference to new theories of a multinational enterprise.

A. Cieślik, Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce: stan obecny i perspektywy rozwoju, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 245-263, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.11.

Cieślik A., Determinanty bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce: czy integracja europejska ma znaczenie?, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH” 2017, nr 47.

Cieślik A., Determinanty bezpośrednich inwestycji zagranicznych z krajów pozaeuropejskich w Polsce, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2018, nr 523.

Cieślik A., Determinanty bezpośrednich inwestycji zagranicznych z nowych krajów członkowskich UE w Polsce, „Studia Ekonomiczne” 2018, nr 352.

Cieślik A., Determinanty działalności przedsiębiorstw międzynarodowych z krajów OECD w Polsce, „International Business and Global Economy” 2018, no. 37. DOI 10.4467/23539496IB.18.027.9400.

Cieślik A., Ewolucja teorii bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Przegląd wybranej literatury przedmiotu, „Przedsiębiorczość Międzynarodowa” 2017, t. 3, nr 3.

Cieślik A., Exports versus FDI in Smith-Motta Framework, „Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy” 2016, vol. 11, no. 2.

Cieślik A., Firmy z udziałem kapitału zagranicznego w Polsce. Lokalizacja i orientacja eksportowa, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2017, nr 498. DOI: 10.15611/pn.2017.498.04.

Cieślik A., Foreign Direct Investment and the Volume of Trade: The Case of Poland, „Economic Change and Restructuring” 2009, vol. 42, no. 4.

Cieślik A., Geografia inwestycji zagranicznych. Przyczyny i skutki lokalizacji spółek z udziałem kapitału zagranicznego w Polsce, Warszawa 2005.

Cieślik A., Horizontally Integrated MNE and Plant Heterogeneity, „Bank i Kredyt” 2013, t. 44, nr 6.

Cieślik A., Imperfect Competition, Productivity Differences and Proximity-Concentration Trade-Offs, „Ekonomia” 2015, nr 40.

Cieślik A., Leader-Follower Model of Reciprocal FDI and International Trade, „Argumenta Oeconomica” 2018, vol. 41, no. 2.

Cieślik A., Makroekonomiczne konsekwencje napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych dla gospodarki kraju goszczącego: analiza teoretyczna, „Ekonomia” 2002, nr 5.

Cieślik A., MNE Activity in Poland: Horizontal, Vertical or Both?, „Emerging Markets Finance and Trade” 2019, w druku. DOI:10.1080/1540496X.2018.1549029.

Cieślik A., Multinational Enterprises, Foreign Knowledge Spillovers and Host Country Wages, „Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy” 2012, vol. 7, no. 1.

Cieślik A., Multinational Firms, International Knowledge Flows, and Dual Labor Markets in Developing Economies, „Review of Development Economics” 2008, vol. 12, no. 1.

Cieślik A., North-North FDI, Exporting and the First Mover Advantage, „Bank i Kredyt” 2015, t. 46, nr 2.

Cieślik A., Skutki działalności przedsiębiorstw międzynarodowych w kraju goszczącym w warunkach istnienia niedoskonałości na lokalnych rynkach czynników produkcji, „Bank i Kredyt” 2003, t. 34, nr 4.

Cieślik A., What Attracts Multinational Enterprises from the New EU Member States to Poland?, „Eurasian Business Review” 2019, w druku. DOI:10.1007/s40821-019-00122-z.

Cieślik A., Wpływ przedsiębiorstw międzynarodowych na rynek pracy w kraju goszczącym, „Gospodarka Narodowa” 2005, nr 4.

Cieślik A., Goczek Ł., Control of Corruption, International Investment, and Economic Growth – Evidence from Panel Data, „World Development” 2018, vol. 103. DOI: 10.1016/j.worlddev.2017.10.028.

Cieślik A., Hagemejer J., Multinational Enterprises, Absorptive Capacity and Export Spillovers: Evidence from Polish Firm-level Data, „Review of Development Economics” 2014, vol. 18, no. 4. DOI: 10.1111/rode.12113.

Cieślik A., Ryan M., Explaining Japanese Direct Investment Flows into an Enlarged Europe: A Comparison of Gravity and Economic Potential Approaches, „Journal of the Japanese and International Economies” 2004, vol. 18, no. 1. DOI: 10.1016/j.jjie.2003.09.009.

Cieślik A., Ryan M., Productivity Differences and Foreign Market Entry in an Oligopolistic Industry, „Open Economies Review” 2012, vol. 23, no. 3. DOI: 10.1007/s11079-011-9204-6.

Collie D. R., Multilateral Trade Liberalization, Foreign Direct Investment and the Volume of World Trade, „Economics Letters” 2011, vol. 113, no. 1.

Główny Urząd Statystyczny (GUS), Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2017 r., Warszawa 2018.

Główny Urząd Statystyczny (GUS), Rocznik Statystyczny Handlu Zagranicznego, Warszawa 2018.

Główny Urząd Statystyczny (GUS), Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2018, Warszawa 2018.

Gorynia M., Bartosik-Purgat M., Jankowska B., Owczarzak R., Efekty zewnętrzne bezpośrednich inwestycji zagranicznych – aspekty teoretyczne i wyniki badań empirycznych, „Ekonomista” 2006, nr 2.

Helpman E., A Simple Theory of Trade with Multinational Corporations, „Journal of Political Economy” 1984, vol. 92, no. 3.

Helpman E., Krugman P. R., Market Structure and Foreign Trade: Increasing Returns, Imperfect Competition and the International Economy, Cambridge M.A. 1985.

Horstmann I., Markusen J. R., Endogenous Market Structures in International Trade (Natura Sacit Saltum), „Journal of International Economics” 1992, vol. 32, no. 1–2. DOI: 10.1016/0022-1996(92)90038-L.

Horstmann I., Markusen J. R., Strategic Investments and the Development of Multinationals, „International Economic Review” 1987, vol. 28, no. 1. DOI: 10.2307/2526862.

Jóźwik B., Transformacja i rozwój gospodarczy w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2016, R. 14, z. 5.

Kolasa M., How Does FDI Inflow Affect Productivity of Domestic Firms? The Role of Horizontal and Vertical Spillovers, Absorptive Capacity and Competition, „Journal of International Trade and Economic Development” 2008, vol. 17, no. 1.

Krugman P. R., The ‘New Theories’ of International Trade and Multinational Enterprise, [w]: D. B. Audretsch, Ch. P. Kindleberger (eds), The Multinational Corporation in the 1980s, Cambridge M.A. 1983.

Markusen J. R., Multinational Firms and the Theory of International Trade, Cambridge M.A. 2002.

Markusen J. R., Multinationals, Multi-Plant Economies and the Gains from Trade, „Journal of International Economics” 1984, vol. 16, no. 3–4.

Markusen J. R., Venables A. J., Multinational Firms and the New Trade Theory, „Journal of International Economics” 1998, vol. 46, no. 2. DOI: 10.1016/S0022-1996(97)00052-4.

Markusen J. R., Venables A. J., The Theory of Endowment, Intra-Industry and Multinational Trade, „Journal of International Economics” 2000, vol. 52, no. 2. DOI: 10.1016/S0022-1996(99)00055-0.

Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAiH), Wyniki badania klimatu inwestycyjnego w Polsce w 2018, Warszawa 2019.

Sinha U. B., Strategic Licensing, Exports, FDI, and Host Country Welfare, „Oxford Economic Papers” 2010, vol. 62, no. 1.

Zhang K. H., Markusen J. R., Vertical Multinationals and Host Country Characteristics, „Journal of Development Economics” 1999, vol. 59, no. 2.

Article

Znaczenie korporacji międzynarodowych w eksporcie towarowym Polski na tle państw Europy Środkowej w latach 2004–2018

Views count: 1027
The subject of the article is the assessment of the impact of international corporations’ activities on the development of Polish commodity exports against the background of Central European countries in 2004–2018. The detailed analysis covers changes in the value, dynamics, product and geographical structure of exports, the importance of foreign subsidiaries of international corporations in creating export potential and the share of foreign value added in gross exports. The conducted analysis showed a high degree of dependence of Polish exports, as well as those of the Czech Republic, Hungary and Slovakia on the operations of foreign subsidiaries of international corporations. Their share in the total exports exceeded 50% during the analyzed period, and 85% in the exports of cars and trucks, pharmaceuticals, tobacco products, computers, electronic and optical devices. An important factor in the development of exports is the phenomenon of international fragmentation of production processes. It causes an increase in trade turnover in subassemblies and intermediate goods. We can estimate the scale of production fragmentation by measuring the share of foreign value added in gross exports. The highest share of foreign value added occurred in the exports of Hungary and Slovakia and exceeded 40%. In Poland, foreign value added accounted for around 27% of gross exports. In all analyzed countries, foreign value added came mainly from the European Union countries, especially from Germany. In recent years, the share of intermediate goods imported from China has also been growing.

T. Białowąs, Znaczenie korporacji międzynarodowych w eksporcie towarowym Polski na tle państw Europy Środkowej w latach 2004-2018, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 265-279, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.12.

Asmundson I., Dorsey T., Khachatryan A., Niculcea I., Saito M., Trade Finance in the 2008–2009 Financial Crisis: Evidence from IMF and BAFT-IFSA Surveys of Banks, [w:] J.-P. Chauffour, M. Malouche (eds), Trade Finance During the Great Trade Collapse, The World Bank, Washington, D.C. 2011.

Baldwin R., Global Supply Chains: Why They Emerged, Why They Matter, and Why They Are Going, [w:] D. Elms, P. Low (eds), Global Value Chains in a Changing World, WTO, Geneva 2013.

Bems R., Johnson R. C., Yi K.-M., The Great Trade Collapse, „Annual Review of Economics” 2013, vol. 5, no. 1.

Constantinescu C., Matto A., Ruta M., The Global Trade Slowdown: Cyclical or Structural?, „IMF Working Paper” 2015, no. 15/06.

Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat [10.07.2019].

GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2012 r., Warszawa 2013.

GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2013 r., Warszawa 2014.

GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2014 r., Warszawa 2015.

GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2015 r., Warszawa 2016.

GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2016 r., Warszawa 2017.

GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2017 r., Warszawa 2018.

GUS, Rocznik statystyczny handlu zagranicznego 2018.

Helpman E., A Simple Theory of International Trade with Multinational Corporations, „Journal of Political Economy” 1984, vol. 92, no. 3.

IMF, World Economic Outlook: Subdued Demand – Symptoms and Remedies, Washington, D.C. 2016.

Levchenko A. A., Lewis L. T., Tesar L. L., The Collapse of International Trade During the 2008–2009 Crisis: In Search of the Smoking Gun, „IMF Economic Review” 2010, vol. 58, no. 2.

Markusen J. R., Venables A. J., Konan D. E., Zhang K. H., A Unified Treatment of Horizontal Direct Investment, Vertical Direct Investment, and the Pattern of Trade in Goods and Services, „NBER Working Paper” 1996, no. 5696.

Ministerstwo Gospodarki, Polska 2007 – Raport o stanie gospodarki, Warszawa 2007.

Ministerstwo Gospodarki, Polska 2012 – Raport o stanie gospodarki, Warszawa 2012.

OECD, Trade by Enterprise Characteristics, http://stats.oecd.org/ [10.07.2019].

OECD, Trade in Value Added, http://stats.oecd.org/ [10.07.2019].

PIE, „Tygodnik Gospodarczy PIE” 2019, 27 marca.

UNCTAD, UNCTADStat, http://unctadstat.unctad.org/ReportFolders/reportFolders.aspx [10.07.2019].

WTO, https://data.wto.org [10.07.2019].

Article

Polityka traktatowa Polski w zakresie umów o przyjaźni i współpracy po „Jesieni ludów” 1989 r.

Views count: 1177
A state’s treaty policy constitutes a significant aspect of the foreign policy to every country. The transformations in Poland and in the other Central and Eastern European countries launched by the events described as “Autumn of Nations” of 1989 have brought fundamental changes to the several governments and the international community, including Poland’s, which demanded a revision of the Polish treaty policy. Due to the fact that the ilateral Treaties of Friendship and Cooperation reflect the priorities of foreign policy and indicate the characteristics of the bilateral relations, they play particularly important role in the treaty relations of every country. Through the outlook on the transformations in the Polish treaty policy with respect to the Treaties of Friendship and Cooperation made after the governmental changes, this paper attempts to present the interest areas for the Polish foreign policy after 1989.

W. S. Staszewski, Polityka traktatowa Polski w zakresie umów o przyjaźni i współpracy po „Jesieni ludów” 1989 r., „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 281-302, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.13.

Banaszkiewicz A., Umowy międzynarodowe Polski jako środek realizacji polityki zagranicznej RP 1989–2000, Łódź 2007.
Barcz J., Podstawy polityczne i prawne stosunków Polski ze zjednoczonymi Niemcami, [w:] B. Wizimirska (red.), Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 1991, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1993.
Barcz J., Polska – Niemcy. Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, „Państwo i Prawo” 1991, nr 9.
Bernatowicz G., Stosunki polsko-włoskie, [w:] B. Wizimirska (red.), Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 1992, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1994.
Cieślik M., Stosunki polsko-ukraińskie, [w:] B. Wizimirska (red.), Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 1992, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1994.
Dudziak D., Stosunki dwustronne z wybranymi państwami Europy Zachodniej – Hiszpania, [w:] R. Kuźniar, K. Szczepanik (red.), Polityka zagraniczna RP 1989–2002, Warszawa 2002.
Działocha K., Jarosz S., Konstytucja po dwóch latach obowiązywania, „Państwo i Prawo” 1999, z. 12.
Fedorowicz A., Polsko-kirgiskie stosunki polityczne, kulturalne, naukowe i ochrona miejsc pamięci narodowej, [w:] T. Bodio (red.), Kirgistan. Historia – Społeczeństwo – Polityka, Warszawa 2004.
Habowski M., Stosunki Białorusi z Polską, [w:] I. Topolski (red.), Białoruś w stosunkach międzynarodowych, Lublin 2009.
Jóźwik B., Transformacja i rozwój gospodarczy w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, [w:] B. Jóźwik, T. Stępniewski (red.), Transformacja i rozwój gospodarczy w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2016, z. 5.
Kukułka J., Historia współczesnych stosunków międzynarodowych 1945–2000 z kalendarium 2001–2006, Warszawa 2007.
Kukułka J., Traktaty sąsiedzkie Polski Odrodzonej, Wrocław 1998.
Kuźniar R., Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2012.
Leszczyński Z., Kosecki A. (oprac.), Stosunki międzynarodowe 1989–2000. Wybór tekstów źródłowych i materiałów, Pułtusk 2001.
Maresz T., „Jesień Narodów” – rozpad bloku komunistycznego w Europie Środkowo-Wschodniej w szkolnej edukacji historycznej we współczesnej Polsce, „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” 2016, z. 3.
Mikucka-Wójtowicz D., Transformacja ustrojowa w państwach Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej – geneza, uwarunkowania, przebieg procesu. Uwagi teoretyczne, [w:] E. Bujwid-Kurek, D. Mikucka-Wójtowicz, Transformacja ustroju politycznego wybranych państw Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej. Podręcznik akademicki, Kraków 2015.
Palmowski M., Stosunki polsko-białoruskie, [w:] B. Wizimirska (red.), Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 1992, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1994.
Podgórzańska R., Szczepanik B. (oprac.), Uregulowania traktatowe Polski w latach 1945–1998. Teksty wybranych umów politycznych zawartych przez Polskę z niektórymi krajami europejskimi, Koszalin 1999.
Przyborowska-Klimczak A., Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór dokumentów, Lublin 2006.
Przyborowska-Klimczak A., Skrzydło-Tefelska E. (oprac.), Dokumenty europejskie, t. 2, Lublin 1999.
Przyborowska-Klimczak A., Staszewski W., Stosunki traktatowe Polski z państwami sąsiednimi. Wybór dokumentów, Lublin 1998.
Przyborowska-Klimczak A., Staszewski W. Sz., Traktaty o przyjaźni i współpracy zawarte przez Polskę. Wybór dokumentów, Lublin 2005.
Rotfeld A. D. (wybór i oprac.), Lachowski Z., Od Helsinek do Madrytu. Dokumenty Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie 1973–1983, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1983.
Skubiszewski K., Polska polityka zagraniczna w 1991 roku, [w:] B. Wizimirska (red.), Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 1991, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1993.
Stolarczyk M., Rosja w polityce zagranicznej Polski w latach 1992–2015, Katowice 2016.
Stolarczyk M., Rosja w polityce zagranicznej Polski w okresie pozimnowojennym: aspekty polityczne, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2013, nr 11.
Surmacz B., Współczesne stosunki polsko-ukraińskie. Politologiczna analiza traktatu o dobrym sąsiedztwie, Lublin 2002.
Szafarz R., Dwustronne traktaty polityczne Rzeczypospolitej Polskiej z państwami zachodnimi: 1989–2004. Studium polityczno-prawne, „Studia Prawnicze” 2004, z. 3.
Szafarz R., Konwencja o koncyliacji i arbitrażu w ramach KBWE, „Państwo i Prawo” 1993, z. 5.
Szafarz R., Stosunki traktatowe Rzeczypospolitej Polskiej. Nowa jakość w latach 1989–2000, „Studia Prawnicze” 2003, z. 2.
Szafarz R., Umowy międzynarodowe niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] E. Haliżak, R. Kuźniar (red.), Prawo, instytucje i polityka w procesie globalizacji. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Symonidesowi, Warszawa 2003.
Szayna T. S., Rozpad Czecho-Słowacji (kilka uwag o jego konsekwencjach), „Sprawy Międzynarodowe” 1993, z. 1.
Śmidowski W., Stan i perspektywy rozwoju polsko-uzbeckich stosunków politycznych, [w:] T. Bodio (red.), Uzbekistan. Historia – Społeczeństwo – Polityka, Warszawa 2001.
Trembicka K., Zmiana systemu władzy w Europie Środkowo-Wschodniej (1989–1990): uwarunkowania i prawidłowości, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K, Politologia” 2005, t. 12.
„Tygodnik Powszechny” z dn. 8 listopada 2009 r. – Dodatek Specjalny, nr 45.
Tyranowski J., Traktaty sojusznicze Polski Ludowej, Warszawa 1972.
Wasiuta O., Stosunki polsko-rosyjskie, [w:] W. T. Modzelewski (red.), Polska wobec sąsiadów. Współczesne stosunki polityczne, Olsztyn 2009.

Article

Stosunek Polaków do transformacji ustrojowej: główne postawy oraz ich uwarunkowania w obliczu 30. rocznicy upadku komunizmu

Views count: 1065
The article discusses the attitude of Poles towards the political transformation in 1989, based on opinion poll surveys, mainly those carried out by the Centre for Public Opinion Research (CBOS) over the last 25 years and focusing on those from 2014–2019. The author presents the conditions in which the opinions about the political transformation were shaped, as well as the factors that influenced this process. Next, she analyzes factors impacting the Polish society’s attitude towards the transformation. The article refers to the public discourse about the past, including the education and media coverage.

A. Tatarenko, Stosunek Polaków do transformacji ustrojowej: główne postawy oraz ich uwarunkowania w obliczu 30. rocznicy upadku komunizmu, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschod-niej” 17 (2019), z. 1, s. 303-317, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.14.

CBOS, Czy warto było zmieniać ustrój? Ocena przemian po 1989 roku, „Komunikat z badań CBOS” 2019, nr 76.

CBOS, Czy warto było zmieniać ustrój? Ocena zmian ustrojowych po 25 latach, „Komunikat z badań CBOS” 2014, nr 67.

CBOS, Najważniejsze wydarzenia, sukcesy i niepowodzenia w ostatnim stuleciu historii Polski, „Komunikat z badań CBOS” 2018, nr 124.

CBOS, Stosunek Polaków do gospodarki wolnorynkowej, „Komunikat z badań CBOS” 2014, nr 31.

Cenckiewicz S., Wałęsa. Człowiek z teczki, Poznań 2013.

Cenckiewicz S., Gontarczyk P., SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii, Gdańsk – Warszawa – Kraków 2008.

Europejskie Centrum Solidarności, Misja, https://www.ecs.gda.pl/title,Misja,pid,29.html.

Golczyńska-Grondas A., Potoczna M., Z klasy robotniczej do pomocy społecznej. Biograficzne doświadczenia dawnych „beneficjentów socjalizmu” w postindustrialnym polskim mieście, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2016, t. 12, nr 2.

Kolasa-Nowak A., Zmiana systemowa w Polsce w interpretacjach socjologicznych, Lublin 2010.

Konieczna-Sałamatin J., Stryjek T., Otrishchenko N., Wydarzenia i ludzie. Raport z badań sondażowych o pamięci współczesnych Polaków i Ukraińców, Warszawa 2018.

Korzeniowski B., Transformacja pamięci. Przewartościowania w pamięci przeszłości a wybrane aspekty funkcjonowania dyskursu publicznego o przeszłości w Polsce po 1989 roku, Poznań 2010.

Morawski W., Zmiana instytucjonalna. Społeczeństwo – gospodarka – polityka, Warszawa 1998.

Przeszłość odkreślamy grubą linią. Przemówienie Tadeusza Mazowieckiego w Sejmie, 24.08.2019, http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,6039698,19890825RP-DGW,PRZESZLOSC_ODKRESLAMY_GRUBA_LINIA,.html.

Radio TOK FM, 4 czerwca. Czy dziś jest święto? O społecznej pamięci transformacji mówili dr Joanna Wawrzyniak i prof. Piotr Osęka, 4.06.2016, https://audycje.tokfm.pl/podcast/37950,4-czerwca-Czy-dzis-jest-swieto–O-spolecznej-pamieci-transformacji-mowili-dr-Joanna-Wawrzyniak-i–prof-Piotr-Oseka.

Szpociński A., Pamięć zbiorowa a mass media, „Kultura Współczesna” 1999, nr 4.

TNS Polska dla Narodowego Centrum Kultury, Raport z badania zrealizowanego na potrzeby wieloletniego programu rządowego „Niepodległa”, Warszawa 2016, https://nck.pl/badania/projekty-badawcze/raport-niepodlegla.

Article

Transformacja systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji w Polsce po 1989 r. (en translation)

Views count: 1054
The article aims to draw attention to the problem of information security management after the political transformation in Poland after 1989, and to outline issues that result from the evolution of a comprehensive approach to the world around us and new threats in the 21st century. Information security management in the age of knowledge-based society is an extremely important problem. The very approach to this issue must be systemic and well thought out in every organization. Information security is primarily a form of trust, which is supported by proper analyzes and a specific ttitude of a person, social group or the general society towards the accessibility and quality of acquired, stored, used and transmitted information. We ust remember that the use of integrated solutions in the field of information and information systems is inevitable in a world with rapidly growing digital resources.

M. Szabaciuk, Transformacja systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji w Polsce po 1989 r., „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 319-332, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.15.
Article

Wyzwanie dla tożsamości międzynarodowej Macedonii – grecko-macedoński spór o nazwę państwa (en translation)

Views count: 1128
The main purpose of the article is to present how the Greek-Macedonian naming dispute influenced the problem of implementation the international identity of Macedonia. Despite the initial problems of the government in Skopje related to determining their international identity, Macedonians managed to define the principles regarding the identification of a new state on the international stage. As a small country with limited attributes to shape its international position, Macedonia has basically been determined to seek guarantees for its existence and security in stable and predictable European international structures such as NATO and the European Union. The main obstacle for Macedonians on the road to Euro-Atlantic structures was the veto of Greece, a member of these organizations, resulting from Athens’ refusal to accept the name the Republic of Macedonia. The Prespa Agreement of 2018 gave a new impetus to the realization of the international identity of North Macedonia.

A. Adamczyk, M. Karadzoski, Wyzwanie dla tożsamości międzynarodowej Macedonii – grecko-macedoński spór o nazwę państwa, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 333-350, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.16.
Article

Potencjał kooperacji turystycznej i piłkarskiej w państwach Grupy Wyszehradzkiej (en translation)

Views count: 1059
This article takes up the innovatory subject of cooperation in the field of football and the tourism sector by the Visegrad Group states. The subject matter of this study has not been widely discussed in the literature, hence most of de lege ferenda postulates are open to further discussion. The current Visegrad Group was created as a political project, not an evolutionary social initiative. This does not mean, however, that the societies of its member states are significantly different from each other, and the structure itself is exotic. The benefits of an extended cooperation, which seems not to have an alternative, for all the participants are fully understood. Therefore, the direction of common thinking about maximizing profits in the developing sector of tourism, and making the most of the social potential of football, can be an attractive platform for international dialogue and extended cooperation among the V4 countries. The baggage of history, geographic and cultural proximity, the migration crisis, as well as the imperialist policy of the neighbouring Russia effectively motivate to strengthen cooperation and create stronger mechanisms with each other. It is indisputable that the tendencies for cooperation in the Visegrad countries are not a novelty.

M. Rafał, D. Borek, Potencjał kooperacji turystycznej i piłkarskiej w państwach Grupy Wyszehradzkiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 1, s. 351-375, DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.17.