It has been ten years since Poland and Sweden proposed the Eastern Partnership project, which was subsequently adopted on 7 May 2009 by the EU Council at the Prague Summit as the official policy of the European Union. It is a component of the broader EU foreign policy – the European Neighbourhood Policy, which was created in 2004. During this time, the EU has developed many forms of dialogue and cooperation with the six countries covered by the programme. Half of the countries have signed and started to implement new agreements to strengthen their relations. However, the Eastern Partnership is currently undergoing a serious test. Today, the biggest challenge of fundamental importance is the ongoing armed conflict in eastern Ukraine and the annexation of Crimea by Russia, which is a sign of a return to geopolitics in the region. These events have significantly changed the outlook and conditions under which the Eastern Partnership is implemented. Therefore, it is worth trying to answer a few research questions: has the Partnership proved to be a useful tool for attracting beneficiary countries to the EU? Have the initial and long-term objectives been achieved? Finally, is the project worth strengthening and continuing? The article will analyse the specificity of the programme, including strategic goals and their evolution, and attempt to assess the implementation of assumptions and instruments from the point of view of the research approach, which is the transformational power of the EU.
B. Piskorska, Partnerstwo Wschodnie po 10 latach: sukces czy porażka, realizm czy iluzja?, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 9-39, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.1.
Barburska O., Polityka wschodnia Unii Europejskiej jako część składowa polityki zagranicznej UE, Warszawa 2019.
Bildt C., Sikorski R., Persisting towards a Europe without dividing lines, „New Eastern Europe” 2019, issue 3-4.
Blockmans S., The Eastern Partnership at 10: the road to hell is paved with good intentions, „CEPS in Brief”, 6.05.2019, https://www.ceps.eu/the-eastern-partnership-at-10/ [26.07.2019].
Cenus?a D., EU policy on strengthening resilience in Moldova, Ukraine and Georgia. Between the rule of law and oligarchic influence, „CEPS Papers in Liberty and Security in Europe” 2019, no. 2. Commission of the European Communities, Eastern Partnership, Communication from the Commission to the European Parliament and the Council, COM(2008), 823/4, Brussels, 3.12.2008, http://eapereg.org/attachments/article/198/EaP%20Brussels%202008.pdf [17.07.2019].
Commission of the European Communities, European Neighbourhood Policy Strategy Paper, Communication from the Commission, COM(2004) 373 final, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/2004_communication_from_the_commission_-_european_neighbourhood_policy_-_strategy_paper.pdf [17.07.2019].
Eastern Partnership Civil Society Forum, Eastern Partnership Index 2017.
Charting Progress in European Integration, Democratic Reforms, and Sustainable Development, December 2018, https://eap-csf.eu/easternpartnership-index/#section-fillup-1 [3.08.2019].
EU Neighbours East, Opinion Survey 2018: Regional Overview, 3rd Wave (Spring 2018), OPEN Neighbourhood – Communicating for a stronger partnership: connecting with citizens across the Eastern Neighbourhood, June 2018, https://www.euneighbours.eu/sites/default/files/publications/201807/EU%20NEIGHBOURS%20east_AnnualSurvey2018report_EaPOverview.pdf [26.07.2019].
EU NEIGHBOURSeast, https://www.euneighbours.eu/en/east/eu-in-action/eap10 [3.08.2019].
European Commission, 20 Deliverables for 2020: State of play in 2018, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/eap_deliverables_factsheet_2018.pdf [20.07.2019].
European Commission, A New Response to a Changing Neighbourhood, Brussels, 25.05.2011 COM(2011) 303 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52011DC0303 [19.07.2019].
European Commission, Commission reports on fulfilment of visa-free requirements by Western Balkans and Eastern Partnership countries, Brussels, 19.12.2018, Press release, https://europa.eu/rapid/press-release_IP-18-6819_en.htm [5.08.2019].
European Commission, Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council establishing the Neighbourhood, Development and International Cooperation Instrument, COM(2018)460, 14.06.2018, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=COM%3A2018%3A460%3AFIN [26.07.2019].
European Commission, Review of the European Neighbourhood Policy (ENP), Brussels, 18.11.2015 JOIN(2015) 50 final, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/neighbourhood/pdf/keydocuments/151118_joint-communication_review-of-the-enp_en.pdf [19.07.2019].
European Commission, Second report under the visa suspension mechanism, Brussels, 19.12.2018, COM(2018) 856 final, https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/policies/european-agenda-migration/20181219_com-2018-856-report_en.pdf [5.08.2019].
European Commission, The EU’s Association Agreements with Georgia, the Republic of Moldova and Ukraine, Memo, Brussels, 23.06.2014, http://europa.eu/rapid/press-re-lease_MEMO-14-430_en.htm [5.08.2019].
European Commission, EU-Armenia Comprehensive and Enhanced Partnership Agreement (CEPA), Brussels, 25.9.2017 JOIN(2017), 37 final, https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/eu-armenia_comprehensive_and_enhanced_partnership_agreement_cepa.pdf [5.08.2019].
European Council, Council of the European Union, Celebrating 10 years of the Eastern Partnership, 10.05.2019, https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2019/05/10/celebrating-10-years-of-the-easternpartnership/[26.07.2019].
European Council, Council of the European Union, Eastern Partnership Foreign Ministers meeting, 13.05.2019, https://www.consilium.europa.eu/en/meetings/international-ministerial-meetings/2019/05/13/ [17.07.2019].
European External Action Service, EU revises the 20 key deliverables for 2020 for the Eastern Partnership, 13.06.2017, https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/28117/eu-revises-20-key-deliverables-2020-eastern-partnership_en [20.07.2019].
European External Action Service, Joint Declaration of the Eastern Partnership Summit, Riga, 21-22.05.2015, http://eeas.europa.eu/eastern/docs/riga-declaration-220515-final_en.pdf [20.07.2019].
European External Action Service, Partnership Priorities between the EU and Azerbaijan reinforce the bilateral agenda, Bruxelles, 11.07.2018, Press releases, https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/48244/partnership-priorities-between-eu-and-azerbaijan-reinforcebilateral-agenda_en [5.08.2019].
European External Action Service, Top 10 achievements of the Eastern Partnership in the last ten years, Brussels, 10.05.2019, https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/factsheet_eap_10_years_2019.pdf [5.08.2019].
European Integration Index for Eastern Partnership Countries, International Renaissance Foundation in cooperation with the Open Society Foundation, November 2011, https://eap-csf.eu/wp-content/uploads/European-Integration-Index_2011.pdf [3.08.2019].
European Parliament’s Committee on Foreign Affairs, The state of implementation of the associations and free trade agreements with Ukraine, Georgia and Moldova with a particular focus on Ukraine and systemic analysis of key sectors, 16.12.2017, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/603836/EXPO_STU(2017)603836_EN.pdf [5.08.2019].
Freedom House, Nations in Transit, https://freedomhouse.org/report/nations-transit/nations-transit-2018 [3.08.2019].
Freedom House, Freedom in the World 2018, https://freedomhouse.org/report/freedom-world/freedom-world-2018 [4.08.2019].
Grabbe H., The EU’s Transformative Power. Europeanisation through Conditionality in Central and Eastern Europe, London 2005.
Grosse T. G., Geopolityka Unii Europejskiej. Przykład wschodniego wymiaru Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, „Przegląd Natoliński. Nowa Europa” 2010, nr 1.
Gylfason T., Martínez-Zarzoso I., Wijkman P. M., Free Trade Agreements, Institutions and the Exports of Eastern Partnership Countries, „Journal of Common Market Studies” 2015, vol. 53, no. 6.
Jarbik B., Eastern Partnership at 10. Rhetoric, resources and Russia, „New Eastern Europe” 2019, issue 3-4.
Jaroszewicz M., Komisja Europejska za zmianą zasad finansowania polityki sąsiedztwa, „Analizy OSW”, 6.06.2018, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2018-06-06/komisja-europejska-za-radykalna-zmianazasad-finansowania-polityki [27.07.2019].
Council of the European Union, Joint Declaration of the Eastern Partnership Summit, Brussels, 24.11.2017, http://www.consilium.europa.eu/media/31758/final-statement-st14821en17.pdf [20.07.2019].
Eastern Partnership Index, http://eap-index.eu [20.07.2019].
Jones A., De Groof E., Kahiluoto J., Governing New Broad Instrument for EU External Action: the ins and outs of the institutional power struggle, „Briefing Note” 2018, no. 107, https://ecdpm.org/wp-content/uploads/BN107-Governing-a-new-broad-instrument-for-EU-external-action-ECDPM-December-2018.pdf [26.07.2019].
Konon´czuk W., Kakachia K., Oligarchs in Ukraine, Moldova and Georgia as key obstacles to reforms, 24.05.2017, http://www.3dcftas.eu/system/tdf/Oligarchs_14%20June_FINAL_0.pdf?file=1&type=node&id=358%20 [5.08.2019].
Leonard M., Europe’s Transformative Power, „CER Bulletin” 2005, no. 40, http://www.cer.org.uk/publications/archive/bulletin-article/2005/europes-transformative-power [17.07.2019].
Lucas E., A Decade of the Eastern Partnership, Center for European Policy Analysis, 13.05.2019, https://www.cepa.org/a-decade-of-the-eastern-partnership [3.08.2019].
Maszkiewicz M., Resetting the Eastern Partnership, „New Eastern Europe” 2019, issue 3-4.
Nitoiu C., Sus M., Introduction: The Rise of Geopolitics in the EU’s Approach in its Eastern Neighbourhood, „Geopolitics” 2019, vol. 24, issue 1.
Nixey J., The Eastern Partnership at 10. What is there to celebrate?, „New Eastern Europe” 2019, issue 3-4.
Pełczyńska-Nałęcz K., Integracja czy imitacja? UE wobec wschodnich sąsiadów, „Prace OSW” 2011, nr 36, https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_36_0.pdf [17.07.1019].
Piskorska B., Soft power w polityce Unii Europejskiej wobec państwa Partnerstwa Wschodniego, Lublin 2017.
Prodi R., A Wider Europe – A Proximity Policy as the key to stability, wystąpienie na „Peace, Security And Stability – International Dialogue and the Role of the EU” Sixth ECSA-World Conference w Brukseli (5-6.12.2002), http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/02/619&format=PDF&aged=1&language=EN&guiLanguage=en [19.07.2019].
Regulation (eu) no 232/2014 of the European Parliament and of the Council of 11 march 2014 establishing a European Neighbourhood Instrument, 15.3.2014, Official Journal of the European Union L 77/27, https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/enp-regulation-11032014_en_0.pdf.
Sasse G., Lessons learnt from the Eastern Partnership, „New Eastern Europe” 2019, issue 3-4.
Stępniewski T., Partnerstwo Wschodnie Unii Europejskiej: między realizmem a rozczarowaniem, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2012, R. 10, z. 2.
Strzałkowski M., Szczyt Partnerstwa Wschodniego w 10. rocznicę jego powołania, 14.05.2019, EurActiv.pl, https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna/news/szczyt-partnerstwa-wschodniego-w-10-rocznicejego-powolania/ [26.07.2019].
Sus M., Unia Europejska jako siła transformacyjne na Wschodzie w latach 2009-2013. Przypadek Ukrainy, „Zeszyty Natolińskie” 2014, nr 56.
Szeptycki A. Europa Wschodnia i Kaukaz Południowy: nihil novi, „Rocznik Strategiczny” 2017/2018, issue 23.
The Institute for European Policies and Reforms (IPRE), 20 Deliverables for 2020 for the Eastern Partnership – 2018 State of Play on Moldova, 19.12.2018, https://ipre.md/2018/12/19/20-de-rezultate-ale-parteneriatului-esticcatre-2020-bilantul-anului-pentru-moldova/?lang=en [20.07.2019].
The Struggle for Good Governance in Eastern Europe, ed. M. Emerson, D. Cenu?ă, T. Kovziridze, V. Movchan, Brussels–London 2018.
Transformation Index BTI 2018, ed. Bertelsmann Stiftung, https://www.bertelsmann-stiftung.de/fileadmin/files/BSt/Publikationen/imported/leseprobe/LP_978-3-86793-797-9_1.pdf [3.08.2019].
Treaty on the European Union, „Official Journal of the European Union”, C83/15, 30.03.2010, http://eur-lex.eu [17.07.2019].
Tristl Ch., Bachmann V., European Self-Perceptions: The EU’s Geopolitical Identity and Role in Official Documents and Speeches, [w:] Perception of the EU in Eastern Europe and Sub-Saharan Africa. Looking from the Outside, eds. V. Bachmann, M. Müller, Springer 2019.
Ukraine’s Implementation of 20 Eastern Partnership Deliverables for 2020, Monitoring by the Ukrainian national platform of the EaP Civil Society Platform State of Play as of 1 September 2018, https://www.civic-synergy.org.ua/wp-content/uploads/2018/04/Ukraine-s-Implementation-of-20-Eastern-Partnership-Deliverables-for-2020.pdf [20.07.2019].
This article is devoted to the evaluation of the Eastern Partnership from the point of view of the implementation of Russia’s foreign policy. Using the research approach of constructivism, it analyses Russia’s attitude towards the EU’s Eastern Partnership project, as well as Russia’s reactions to the implementation of the EaP. Therefore, the subject of the analysis is not so much the relations of the EU and Russia with six states: Armenia, Azerbaijan, Belarus, Georgia, Moldova and Ukraine, as well as Russia’s and the EU’s narratives on its neighbourhood. This will make it possible to examine to what extent the position of one actor (EU) in relation to another (Russia) has been strengthened/weakened and, secondly, how the argumentation has promoted (the given message) in legitimizing the project as a whole, for both internal and external use. These projects were, on the one hand, Russia’s “close abroad” and, on the other, the EU’s “common neighbourhood”.
A. Legucka, Rosja wobec Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 41-64, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.2.
A Secure Europe in the Better World: European Security Strategy, Brussels, 12 December 2003.
Ademmer E., Russia’s Impact on the EU Policy Transfer to the Post-Soviet Space, The Contested Neighborhood, London – New York 2017.
Antczak A., Plashkina I., Kultowa propaganda. Rosyjski dyskurs komunikowania politycznego w przekazie telewizyjnym stacji Pierwyj Kanał, Toruń 2017.
Baranovsky V., Russia: A Part of Europe or Apart from Europe, „International Affairs” 2000, vol. 76, no. 3.
Bojarczyk B., Olchowski J., Ziętek A. W., Od dominacji kulturowej do ‘soft power’. Kultura w promocji państw, [w:] Międzynarodowe Stosunki Kulturalne. Podręcznik akademicki, red. A. W. Ziętek, Warszawa 2010.
Bryc A., Cele polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Lublin 2004.
Bugajski J., Russia’s pragmatic reimperialization, „Caucasian Review of International Affairs” 2010, vol. 4, no. 1.
Busygina I., Russia-EU Relations and the Common Neighborhood. Coercion vs Authority, London – New York 2018.
Cianciara A., Partnerstwo Wschodnie – polski sukces, „Sprawy Międzynarodowe” 2018, nr 2.
Cianciara A., Partnerstwo Wschodnie 2009-2014, Warszawa 2014.
Cianciara A., Europejska Polityka Sąsiedztwa w perspektywie konstruktywizmu, Warszawa 2017.
Ciupiński A., Realizacja Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony UE na obszarze poradzieckim, [w:] Bezpieczeństwo obszaru poradzieckiego. Książka poświęcona pamięci prof. Kazimierza Malakared. A. Bryc, A. Legucka, A. Włodkowska-Bagan, Warszawa 2011.
Commission of the European Communities, Communication from the Commission, European Neighborhood Policy: Strategy Policy, COM(2004) 373 final, Brussels, 12.05.2004, https://ec.europa.eu/neighbourhoodenlargement/sites/near/files/2004_communication_from_the_commission_-_european_neighbourhood_policy_-_strategy_paper.pdf [12.08.2019].
Curanowić A., Konstruktywizm, [w:] Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzynarodowych, red. R. Zięba, S. Bieleń, J. Zając, Warszawa 2015.
Ćwiek-Karpowicz J., Rosja wobec procesu integracji europejskiej, [w:] Rosja w procesach globalizacji, red. S. Bieleń, Warszawa 2013.
Darwisha K., Putin’s Kleptocracy. Who owns Russia, New York 2014.
Ellyatt H., „Lavrov accuses West of seeking ‘regime change’ in Russia”, CNBC, 22.10.2014, https://www.cnbc.com/2014/11/22/lavrov-accuses-west-ofseeking-regime-change-in-russia.html [13.04.2018].
Fedorowicz K., Proces transformacji ustrojowej w Armenii. Próba zmian czy zachowanie status quo?, „Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture” 2017, vol. 6.
Fischer S., The EU’s and Russia’s common neighbourhood: shared or contested?, „EUREN Chronicles”, April 2017, no. 2, https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/eu-russia_chronicles_warsaw_final_1.pdf [12.08.2019].
Freire M., Kanet R., Russia and its Near Neighbours. Identity, Interests and Foreign Policy, London 2012.
Goworko-Składanek B., Wybrane aspekty współpracy polsko-mołdawskiej w latach 2010-2014, „Studia Podlaskie” 2015, t. 23.
Kiverlson V. A., Suny R. G., Russia’s Empires, New York 2017.
Kuzio T., Putin’s War Against Ukraine. Revolution, Nationalism, and Crime, Toronto 2017.
Legucka A., Dialog polityczny Unii Europejskiej z Rosją w sferze bezpieczeństwa, [w:] Unia Europejska i Rosja w kierunku nowego otwarcia, red. B. Piskorska, Lublin 2012.
Legucka A., Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje konfliktów zbrojnych na obszarze poradzieckim, Warszawa 2013.
Legucka A., Polityka wschodnia Unii Europejskiej, Warszawa 2008.
Legucka A., Rosyjska wizja Unii Europejskiej, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2007, nr 3-4.
Karabeshkin L. A., Spechler D. R., EU and NATO Enlargement: Russia’s Expectations, Responses and Options for the Future, „European Security” 2007, vol. 16, no. 3-4.
Light M., Löwenhardt J., White S., Russian Perspectives on European Security, „European Foreign Affairs Review” 2000, no. 5.
Lynch D., Russia’s Strategic Partnership with Europe, „The Washington Quarterly”, Spring 2004, vol. 27, no. 2.
Massaka I., Eurazjatyzm. Z dziejów rosyjskiego misjonizmu, Warszawa 2000.
McCall C., European Union conflict transformation as cross-border co-operation. Potential and limits, [w:] Neighbourhood Perceptions of the Ukraine Crisis. From the Soviet Union into Eurasia?, eds. G. Besier, K. Stokłosa, London – New York 2017.
Menkiszak M., Rosyjskie wizje postzimnowojennego porządku międzynarodowego, [w:] Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, red. R. Kuźniar, Warszawa 2005.
Onuf N. G., Making sense, making worlds: Constructivism in social theory and international relations, London 2013.
Pełczyńska-Nałęcz K., EPS w praktyce – Unia Europejska wobec Rosji, Ukrainy, Białorusi i Mołdawii rok po publikacji Dokumentu Strategicznego, „Punkt Widzenia” OSW, czerwiec 2005.
Pieńkowski J., Dwuwaładza w Mołdawii – przyczyny kryzysu i perspektywy rozwiązania, „Biuletyn PISM”, 14.06.2019.
Piskorska B., Soft power w polityce UE wobec państw Partnerstwa Wschodniego, Lublin 2017.
Potulski J., Społeczno-kulturowy kontekst aktywności międzynarodowej Federacji Rosyjskiej, Gdańsk 2008.
Przemówienie Hermana Van Rompuya, Przewodniczącego Rady Europejskiej, oraz José Manuela Durão Barroso, Przewodniczącego Komisji Europejskiej, Od wojny do pokoju: europejska opowieść, Przyjęcie Pokojowej Nagrody Nobla przyznanej Unii Europejskiej, Oslo, 10.12.2012, https://europa.eu/european-union/sites/europaeu/files/docs/body/npp2013_pl.pdf [12.08.2019].
Rotaru V., Russia’s “Contribution” to the Inception of the Eastern Partnership, „Studia Politica: Romanian Political Science Review” 2014, vol. 14, no. 2.
Rozumieć Rosję. Tropy, red. M. Figura, G. Kotlarski, Poznań 1997.
Sankcje i Rosja, red. J. Ćwiek-Karpowicz, S. Secrieru, Warszawa 2015.
Scott J. W., European neighbourhood beyond geopolitics, [w:] Neighbourhood Perceptions of the Ukraine Crisis. From the Soviet Union into Eurasia?, eds. G. Besier, K. Stokłosa, London – New York 2017.
Toal G., Near Abroad. Putin, The West, and the Contest over Ukraine and the Caucasus, New York 2017.
Trenin D., Russia – EU Partnership: Grand Vision and Practical Steps, „Russia on Russia”, issue 1, Moscow 2000.
Trenin D., Russia’s Spheres of Interest not Influence, „The Washington Quarterly”, October 2009, vol. 32, no. 4.
Volkov D., How Russian Views the West, [w:] A Successful Failure. Russia after Crimea, eds. O. Irisova i in., Warszawa 2017.
Wendt A., Anarchy Is What States Make of It: the Social Construction of Power Politics, „International Organization”, Spring 1992, vol. 46, no. 2.
Wiener A., Constructivist Approaches in International Relations Theory: Puzzles and Promises, „ConWEB” 2006, no. 5.
Wizja rozwoju Partnerstwa Wschodniego po 2020 roku, red. E. Kaca, „Raport PISM”, marzec 2019.
Włodkowska A., Problemy rosyjskiej dominacji na obszarze WNP, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2008, R. 6.
Włodkowska-Bagan A., Ambicje imperialne Rosji i innych mocarstw w przestrzeni poradzieckiej, [w:] Rosja. Rozważania imperiologiczne, red. S. Bieleń, A. Skrzypek, Warszawa 2015.
Włodkowska-Bagan A., Polityka Rosji na obszarze poradzieckim, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2017, t. 14, nr 3.
Włodkowska-Bagan A., Rywalizacja mocarstw na obszarze postradzieckim, Warszawa 2013.
Евразийский экономический союз: власть, политика и торгов-ля, Доклад № 240 (Европа и Центральная Азия), 20.07.2016, https://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain/opendocpdf.pdf?reldoc=y&docid=57e52a104 [15.12.2019] [Evraziiskii ekonomicheskii soiuz: vlast’, politika i torgovlia, Doklad no. 240 (Evropa i Tsentral’naia Aziia), 20.07.2016, https://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain/opendocpdf.pdf?reldoc=y&docid=57e52a104, 15.12.2019].
Ищенко Р., „Почему саммит ‘Восточного партнерства’ закончился ни-чем – взгляд из Москвы”, Sputnik, 16.05.2019, https://sputnik-georgia.ru/columnists/20190516/245253592/Pochemu-sammit-Vostochnogopartnerstva-zakonchilsya-nichem—vzglyad-iz-Moskvy.html [13.08.2019] [R. Ishchenko, „Pochemu sammit ‘Vostochnogo partnerstva’ zakonchilsia nichem – vzgliad iz Moskvy”, Sputnik, 16.05.2019, https://sputnik-georgia.ru/columnists/20190516/245253592/Pochemu-sammit-Vostochnogopartnerstva-zakonchilsya-nichem—vzglyad-iz-Moskvy.html, 13.08.2019].
Корякин О., Нарышкин в Казани объяснил, чем Украине чревато “евро-счастье”, „Рoссийская Газета”, 29.11.2013, https://rg.ru/2013/11/29/regpfo/summit.html [12.08.2019] [O. Koriakin, Naryshkin v Kazani ob’’iasnil, chem Ukraine chrevato “evroschast’e”, „Rossiiskaia Gazeta”, 29.11.2013, https://rg.ru/2013/11/29/reg-pfo/summit.html, 12.08.2019].
Путин В., Россия и меняющийся мир, „Московские новости”, 27.02.2012, http://www.mn.ru/politics/78738 [13.08.2019] [V. Putin, Rossiia i meniaiushchiisia mir, „Moskovskie novosti”, 27.02.2012, http://www.mn.ru/politics/78738, 13.08.2019].
Россия и Восточное партнерство ЕС: вызов или новая платфор-ма для сотрудничества? Сборник докладов международной кон-ференции, Санкт-Петербург, декабрь 2009 г., Санкт-Петербург 2010 [Rossiia i Vostochnoe partnerstvo ES: vyzov ili novaia platforma dlia sotrudnichestva? Sbornik dokladov mezhdunarodnoi konferentsii, Sankt-Peterburg, dekabr’ 2009 g., Sankt-Peterburg 2010].
Стратегия развития отношений Российской Федерации с Европей-ским Союзом на среднесрочную перспективу (2000–2010 гг.), ТЕХЭКС-ПЕRТ, 22.10.1999, http://docs.cntd.ru/document/901773061 [13.08.2019] [Strategiia razvitiia otnoshenii Rossiiskoi Federatsii s Evropeiskim Soiuzom na srednesrochnuiu perspektivu (2000–2010 gg.), TEKHEKSPERT, 22.10.1999, http://docs.cntd.ru/document/901773061, 13.08.2019].
Тарадай Д., „Восточное партнерство: накануне саммита в Риге”, BBC, News, 21.05.2015, https://www.bbc.com/russian/international/2015/05/150519_eastern_partnership_explainer [12.08.2019] [D. Taradai, Vostochnoe partnerstvo: nakanune sammita v Rige, BBC, News, 21.05.2015, https://www.bbc.com/russian/international/2015/05/150519_eastern_partnership_explainer, 12.08.2019].
Шейнкман М., „Осторожно, саммит открывается! Рига принимает ‘Вос-точное партнерство’”, Radio Sputnik, 21.05.2015, https://radiosputnik.ria.ru/20150521/1065797912.html [13.08.2019] [M. Sheinkman, „Ostorozhno, sammit otkryvaetsia! Riga prinimaet ‘Vostochnoe partnerstvo’”, Radio Sputnik, 21.05.2015, https://radiosputnik.ria.ru/20150521/1065797912.html, 13.08.2019].
May 2019 marked the 10th anniversary of the launch of the European Union’s Eastern Partnership initiative, which encourages democratic reforms in Azerbaijan, Armenia, Belarus, Georgia, Moldova and Ukraine and the strengthening of the relations and cooperation between these countries and the EU. During this period, significant results were achieved in terms of political association, economic relations and regulatory convergence. Thanks to this initiative, Moldova, Georgia and Ukraine signed association and free trade area agreements (DCFTAs) and achieved visa-free travel. One of the main drawbacks of the programme at this stage is that it does not provide for a differentiated approach towards partner countries and deeper cooperation with those already signatory to Association Agreements. The anniversary of the Eastern Partnership encourages to take stock of the results of the initiative and identify perspectives for its further development. The aim of this article is to identify the main achievements of the Eastern Partnership from the perspective of Ukraine’s priorities and interests, as well as to propose a new effective model of relations between Ukraine and other partner countries with the EU under this initiative. The text sets out and analyses the main stages of the cooperation between Ukraine and the EU in the years 1991–2019, especially the participation of Ukraine in the European Neighbourhood Policy and the Eastern Partnership. The article shows that the Eastern Partnership policy and its implementation mechanisms need a structural review and differentiated, individual approaches that would meet the needs, expectations and interests of all the parties. If the EU intends to continue building mutually beneficial relations with its eastern neighbours, it should not only maintain the existing initiative, but also adapt it effectively to the challenges of the present. The EU should therefore develop a sufficiently attractive and effective model of cooperation to support pro-European reforms in its partner countries.
H. Bazhenova, Ukraina w Partnerstwie Wschodnim: osiągnięcia i perspektywy, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 65-93, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.3.
Adamczyk A., Znaczenie Europejskiej Polityki Sąsiedztwa dla budowania stosunków z państwami Europy Wschodniej, [w:] Rola Polski w kształtowaniu polityki wschodniej Unii Europejskiej na przykładzie Ukrainy, red. J. Borkowski, Warszawa 2006, s. 25-36.
Barburska O., Milczarek D., Polityka wschodnia Unii Europejskiej: porażka czy sukces?, Warszawa 2014.
Benedyczak J., Dyner A. M., Gibadło L., Kaca E., Pieńkowski J., Szeligowski D., Wizja rozwoju Partnerstwa Wschodniego po 2020 roku, red. E. Kaca, Warszawa 2019.
Böttger K., Die Entstehung und Entwicklung der Europäischen Nachbarschaftspolitik: Akteure und Koalitionen, Baden-Baden 2010. (Europäische Schriften, 87).
Bouris D., Schumacher T., The Revised European Neighbourhood Policy: Continuity and Change in EU Foreign Policy, London [2017].
Commission of the European Communities, Wider Europe – Neighbourhood: A New Framework for Relations with our Eastern and Southern Neighbours, Communication from the Commission to the Council and the European Parliament, Brussels, 11.3.2003, COM(2003) 104 final, http://eeas.europa.eu/archives/docs/enp/pdf/pdf/com03_104_en.pdf [21.09.2019].
Council of the European Union, Joint Declaration of the Prague Eastern Partnership Summit, Prague, 7 May 2009, Brussels, 7.05.2009, 8435/09 (Presse 78), https://www.consilium.europa.eu/media/31797/2009_eap_declaration.pdf [20.10.2019].
Czaputowicz J., „Future of the Eastern Partnership: The Polish view”, EURACTIV, 13.05.2019, https://www.euractiv.com/section/europe-s-east/opinion/future-of-the-eastern-partnership-the-polish-view/ [18.10.2019].
EU Neighbours, „Facts and Figures about EU-Ukraine Relations”, East, 8.07.2019, https://www.euneighbours.eu/sites/default/files/publications/2019-07/EAP%20FACTSHEET%20UKRAINE_29.06.19_ENG.pdf [20.10.2019].
EU4Business, „About EU4Business”, Discover EU4Business, http://www.eu-4business.eu/about [14.10.2019]
European Commission, 20 Deliverables for 2020: Monitoring – State of Play 2018, [Brussels 2018], https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/20_deliverables_2020_state_of_play_monitoring_sept_2018.pdf [20.10.2019].
European Commission, Eastern Partnership – 20 Deliverables for 2020. Focusing on key priorities and tangible results. Joint staff working document, Brussels, 9.6.2017. SWD(2017) 300 final, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/eap_20_deliverables_for_2020.pdf [13.10.2019].
European External Action Service, Спільна декларація Саміту Східного партнерства, Bruxelles 25/11/2017, https://eeas.europa.eu/delegations/ukraine_uk/36220/Спільна%20декларація%20Саміту%20Східного%20 партнерства [6.10.2019].
European Parliament, European Parliament recommendation of 15 November 2017 to the Council, the Commission and the EEAS on the Eastern Partnership, in the run-up to the November 2017 Summit (2017/2130(INI)), 15.11.2017, http://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-8-2017-0440_EN.html [18.10.2019].
Europejska Polityka Sąsiedztwa Unii Europejskiej: geneza, doświadczenia, perspektywy, red. J. Fiszer, Warszawa 2012.
Eurostat, „Russia-EU – international trade in goods statistics”, Statistics Explained, March 2019, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Russia-EU_–_international_trade_in_goods_statistics [14.10.2019].
Eurostat, „Ukraine-EU – international trade in goods statistics”, Statistics Explained, March 2019, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Ukraine-EU_-_international_trade_in_goods_statistics [7.10.2019].
Górka S., Drugorzędna polityka o dużych perspektywach rozwoju. Rzecz o polityce wschodniej UE, [w:] Polska w grze międzynarodowej. Geopolityka i sprawy wewnętrzne, Kraków 2010, http://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=227 [20.10.2019].
Kalicka-Mikołajczyk A., Ramy prawne i zasady unijnej Europejskiej Polityki Sąsiedztwa wobec partnerów wschodnich, Wrocław 2013. (Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, nr 30).
Korosteleva E. A., “The Politics” and “the Political” of the Eastern Partnership Initiative: Reshaping the Agenda, Abingdon – New York 2018.
Marcinkowska P., Europejska Polityka Sąsiedztwa: Unia Europejska i jej sąsiedzi – wzajemne relacje i wyzwania, Warszawa 2011.
National Office Erasmus+UA, „Про програму Європейського Союзу – ERASMUS+”, https://erasmusplus.org.ua/erasmus/pro-prohramu.html [17.10.2019].
Nitszke A., W kierunku nowej Europejskiej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2016, nr 10, s. 381-396.
Parlament Europejski, „Posłowie chcą pogłębiać stosunki UE z Ukrainą, Gruzją i Mołdawią”, Aktualności, 7.11.2017, https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/world/20171030STO87111/poslowie-chca-poglebiac-stosunki-ue-z-ukraina-gruzja-i-moldawia [18.10.2019].
Partnership and Cooperation Agreement between the European Communities and their Member States and Ukraine, „Official Journal of the European Communities”, 19.02.1998, vol. 41, L 49, s. 3-39, http://ec.europa.eu/world/agreements/downloadFile.do?fullText=yes&treatyTransId=659 [9.09.2019].
Partnerstwo Wschodnie Unii Europejskiej, red. M. Grela, Z. Rapacki, Warszawa 2016. (Monografie – Akademia Finansów i Biznesu Vistula).
Piskorska B., Soft power w polityce UE wobec państw Partnerstwa Wschodniego, Lublin 2017.
Presidency Conclusions. Helsinki European Council 10 and 11 December 1999, C/99/3000, Commission européenne, https://europa.eu/rapid/press-release_PRES-99-3000_en.htm?locale=FR [20.10.2019].
Roszak M., „Czaputowicz: należy wynieść Partnerstwo Wschodnie na wyższy poziom”, Polska Agencja Prasowa, 11.07.2019, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C481949%2Cczaputowicz-nalezy-wyniesc-partnerstwowschodnie-na-wyzszy-poziom.html [19.10.2019].
Solonenko I., Added Value? Eastern Partnership and EU–Ukraine Bilateral Relations, „Internationale Politik und Gesellschaft” 2011, Bd. 3, s. 120-133.
Stępniewski T., Partnerstwo Wschodnie Unii Europejskiej w dobie wstrząsów i przemian Europy Wschodniej, „Studia Europejskie – Studies in European Affairs” 2017, no. 3, s. 183-193.
Stępniewski T., Partnerstwo Wschodnie Unii Europejskiej: w poszukiwaniu nowego modelu integracji, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2015, nr 4 (51), s. 242-256.
Stępniewski T., Patrząc na Wschód: Unia Europejska wobec niestabilnego wschodniego sąsiedztwa, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2017, nr 11, s. 57-69.
Stępniewski T., The Ukraine Crisis and European Union’s Eastern Partnership Revisited, „Studia Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, sectio K – Politologia, 2016, vol. 23, no. 1, s. 7-15.
Szeligowski D., Partnerstwo Wschodnie. Analiza efektywności na przykładzie Ukrainy, WSIiZ Working Paper Series, październik 2013, http://workingpapers.wsiz.pl/pliki/working-papers/Szeligowski_WPS%204_102013.pdf [20.10.2019].
The European Neighbourhood Policy in a Comparative Perspective: Models, Challenges, Lessons, ed. S. Gstöhl, London – New York 2016.
The European Neighbourhood Policy in Perspective: Context, Implementation and Impact, eds. R. Whitman, S. Wolff, Basingstoke 2012. (Palgrave studies in European Union politics).
Theorizing the European Neighbourhood Policy, eds. S. Gstöhl, S. Schunz, Abingdon 2017.
Zarembo K., Litra L., Ukraine. New engines for the partnership, [w:] The Eastern Partnership a Decade On: Looking Back, Thinking Ahead, eds. S. Secrieru, S. Saari, Chaillot Paper, 153, [Paris] 2019, s. 28-41.
Гріненко О., Європейська політика сусідства як підґрунтя для спів-робітництва Європейського Союзу з Україною, „Європейське право” 2012, № 2-4, s. 208-214 [Hrіnenko O., Ievropeis’ka polіtyka susіdstva iak pіdgruntia dlia spіvrobіtnytstva Ievropeis’koho Soiuzu z Ukraїnoiu, „Ievropeis’ke pravo” 2012, no. 2-4, s. 208-214].
Державна служба статистики України, Зовнішня торгівля України то-варами у січні – серпні 2019 року, Eкспрес-випуск, 15.10.2019, http://www.ukrstat.gov.ua/express/expr2019/10/139.pdf?fbclid=IwAR0my_s80m1FHXfbDggN8s1kXwmnDG6xT32wHTnNpnAAy-a43u3zhs2AZMM[28.10.2019] [Derzhavna sluzhba statystyky Ukraїny, Zovnіshnia torhіvlia Ukraїny tovaramy u sіchnі – serpnі 2019 roku, Ekspresvypusk, 15.10.2019, http://www.ukrstat.gov.ua/express/expr2019/10/139.pdf?fbclid=IwAR0my_s80m1FHXfbDggN8s1kXwmnDG6xT32wHTnNpnAAy-a43u3zhs2AZMM, 28.10.2019].
Економічна правда, „Рада схвалила оновлений ‘енергетичний’ додаток до Угоди з ЄС”, Новини, 6.06.2019, https://www.epravda.com.ua/news/2019/06/6/648514/ [19.10.2019] [Ekonomіchna pravda, „Rada skhvalyla onovlenyi ‘enerhetychnyi’ dodatok do Uhody z IeS”, Novyny, 6.06.2019, https://www.epravda.com.ua/news/2019/06/6/648514/,19.10.2019].
Європейська правда, „Експорт українських товарів до ЄС зріс на 15%”, Новини, 15.02.2019, https://www.epravda.com.ua/news/2019/02/15/645322/[20.10.2019] [Ievropeis’ka pravda, „Eksport ukraїns’kykh tovarіv do IeS zrіs na 15%”, Novyny, 15.02.2019, https://www.epravda.com.ua/news/2019/02/15/645322/, 20.10.2019].
Зосименко Т., „Зона вільної торгівлі – палиця на два кінці”, VoxUkraine, 16.09.2019, https://voxukraine.org/uk/connector/zona-vilnoyi-torgivlipalitsya-na-dva-kintsi/ [20.10.2019] [Zosymenko T., „Zona vіl’noї torhіvlі – palytsia na dva kіntsі”, VoxUkraine, 16.09.2019, https://voxukraine.org/uk/connector/zona-vilnoyi-torgivli-palitsya-na-dva-kintsi/, 20.10.2019].
Климчук О., „Торгівля Росії та України: санкції залишаються, товарообіг зростає”, DW, Економіка, 7.08.2019, https://www.dw.com/uk/торгівля-росії-та-україни-санкції-залишаються-товарообіг-зро-стає/a-49909178 [20.10.2019] [Klymchuk O., „Torhіvlia Rosії ta Ukraїny: sanktsії zalyshaiut’sia, tovaroobіh zrostaie”, DW, Ekonomіka, 7.08.2019,https://www.dw.com/uk/torgіvlja-rosії-ta-ukraїni-sankcії-zalishajut’sjatovaroobіg-zrostaє/a-49909178, 20.10.2019].
Лавренюк А., „Саміт «СхП»: амбіційна Україна, обережний ЄС та троянські партнери”, Укрінформ, 25.11.2017, https://www.ukrinform.ua/rubric-polytics/2351692-samit-shp-ambicijna-ukraini-obereznij-esta-troanski-partneri.html [6.10.2019] [Lavreniuk A., „Samіt «SkhP»: ambіtsіina Ukraїna, oberezhnyi IeS ta troians’kі partnery”, Ukrіnform, 25.11.2017, https://www.ukrinform.ua/rubric-polytics/2351692-samit-shpambicijna-ukraini-obereznij-es-ta-troanski-partneri.html, 6.10.2019].
Литвиненко Я., Машталер О., „Что получила Украина в Восточном партнерстве: 10 достижений за 10 лет”, Сегодня, Украина, 31.05.2019, https://www.segodnya.ua/ukraine/chto-poluchila-ukrainav-vostochnom-partnerstve-10-dostizheniy-za-10-let-1277404.html [9.09.2019] [Lytvynenko Ia., Mashtaler O., „Chto poluchila Ukraina v Vostochnom partnerstve: 10 dostizhenii za 10 let”, Segodnia, Ukraina, 31.05.2019, https://www.segodnya.ua/ukraine/chto-poluchila-ukrainav-vostochnom-partnerstve-10-dostizheniy-za-10-let-1277404.html,9.09.2019].
Любарець А., „EU4Business: європейський поштовх для українського бізнесу”, Medium, 27.04.2019, https://medium.com/@euukrainecoop/eu4business-1ee251975703 [7.10.2019] [Liubarets’ A., „EU4Business: ievropeis’kyi poshtovkh dlia ukraїns’koho bіznesu”, Medium, 27.04.2019, https://medium.com/@euukrainecoop/eu4business-1ee251975703,7.10.2019].
Макаруха З. М., 10-а річниця заснування ініціативи ЄС “Східне Партнерство”: нагода обговорити майбутнє партнерства після 2020, „Журнал європейського і порівняльного права” 2018, вип. 9 (2), s. 17-26 [Makarukha Z. M., 10-a rіchnytsia zasnuvannia іnіtsіatyvy IeS “Skhіdne Partnerstvo”: nahoda obhovoryty maibutnie partnerstva pіslia 2020, „Zhurnal ievropeis’koho і porіvnial’noho prava” 2018, vyp. 9 (2), s. 17-26].
Меморандум між Міністерством закордонних справ України та Міністерством закордонних справ Республіки Білорусь про взаємодію у реалізації взаємовигідних проектів в рамках ініціативи Європейського Союзу “Східне партнерство”, Законодавство України, 5.11.2009, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/112_155 [29.09.2019] [Memorandum mіzh Mіnіsterstvom zakordonnykh sprav Ukraїny ta Mіnіsterstvom zakordonnykh sprav Respublіky Bіlorus’ pro vzaiemodіiu u realіzatsії vzaiemovyhіdnykh proektіv v ramkakh іnіtsіatyvy Ievropeis’koho Soiuzu „Skhіdne partnerstvo”, Zakonodavstvo Ukraїny, 5.11.2009, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/112_155, 29.09.2019].
Міністерство закордонних справ України, Декларація Європейської народної партії щодо Брюссельського саміту СхП, 23.11.2017, https://mfa.gov.ua/ua/press-center/news/61594-deklaracija-jevropejsykoji-narodnojipartiji-shhodo-bryusselysykogo-samitu-skhp [6.10.2019] [Mіnіsterstvo zakordonnykh sprav Ukraїny, Deklaratsіia Ievropeis’koї narodnoї partії shchodo Briussel’s’koho samіtu SkhP, 23.11.2017, https://mfa.gov.ua/ua/press-center/news/61594-deklaracija-jevropejsykoji-narodnoji-partijishhodo-bryusselysykogo-samitu-skhp, 6.10.2019].
Міністерство закордонних справ України, „Про переговори між Україною та Європейським Союзом стосовно укладення Угоди про асоціацію”, https://mfa.gov.ua/ua/page/open/id/812 [28.09.2019] [Mіnіsterstvo zakordonnykh sprav Ukraїny, „Pro perehovory mіzh Ukraїnoiu ta Ievropeis’kym Soiuzom stosovno ukladennia Uhody pro asotsіatsіiu”, https://mfa.gov.ua/ua/page/open/id/812, 28.09.2019].
Мовчан В., „Торгівля на гальмі: що трапилося з українським експортом у 2018 році”, Європейська правда, https://www.eurointegration.com.ua/articles/2019/03/6/7093612/ [20.10.2019] [Movchan V., „Torhіvlia na hal’mі: shcho trapylosia z ukraїns’kym eksportom u 2018 rotsі”, Ievropeis’ka pravda, https://www.eurointegration.com.ua/articles/2019/03/6/7093612/,20.10.2019].
Національна платформа Форуму громадянського суспільства Східного партнерства, Поступ України у виконанні двадцяти досягнень Східного партнерства до 2020 року. Моніторинговий звіт Україн-ської національної платформи Форуму громадянського суспільства Східного партнерства станом на 1 вересня 2018 року, https://www.civic-synergy.org.ua/wp-content/uploads/2018/04/Postup-Ukrayinyu-vykonanni-dvadtsyaty-dosyagnen-Shidnogo-partnerstva-do-2020-roku.pdf [20.10.2019] [Natsіonal’na platforma Forumu hromadians’koho suspіl’stva Skhіdnoho partnerstva, Postup Ukraїny u vykonannі dvadtsiaty dosiahnen’ Skhіdnoho partnerstva do 2020 roku. Monіtorynhovyi zvіt Ukraїns’koї natsіonal’noї platformy Forumu hromadians’koho suspіl’stva Skhіdnoho partnerstva stanom na 1 veresnia 2018 roku, https://www.civic-synergy.org.ua/wp-content/uploads/2018/04/Postup-Ukrayiny-uvykonanni-dvadtsyaty-dosyagnen-Shidnogo-partnerstva-do-2020-roku.pdf, 20.10.2019].
«Про затвердження Стратегії інтеграції України до Європейського Союзу». Указ Президента України від 11.06.1998 № 615/98, Законодавство України, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/615/98 [6.09.2019] [«Pro zatverdzhennia Stratehії іntehratsії Ukraїny do Ievropeis’koho Soiuzu». Ukaz Prezydenta Ukraїny vіd 11.06.1998, no. 615/98, Zakonodavstvo Ukraїny, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/615/98, 6.09.2019].
«Про Основні напрями зовнішньої політики України». Постанова Верховної Ради України від 2.07.1993 № 3360-XII, Законодавство України, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/3360-12#o86 [6.09.2019] [«Pro Osnovnі napriamy zovnіshn’oї polіtyky Ukraїny». Postanova Verkhovnoї Rady Ukraїny vіd 2.07.1993, no. 3360-XII, Zakonodavstvo Ukraїny, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/3360-12#o86, 6.09.2019].
Сегодня, „Гройсман сообщил, сколько украинских компаний работают на рынке ЕС”, Новости экономики, 15.02.2019, https://www.segodnya.ua/economics/enews/groysman-soobshchil-skolko-ukrainskih-kompaniyrabotayut-na-rynke-es-1222148.html [20.10.2019] [Segodnia, „Groisman soobshchil, skol’ko ukrainskikh kompanii rabotaiut na rynke ES”, Novosti ekonomiki, 15.02.2019, https://www.segodnya.ua/economics/enews/groysman-soobshchil-skolko-ukrainskih-kompaniy-rabotayut-na-rynkees-1222148.html, 20.10.2019].
Сьогодні, „Україна і експорт до ЄС: продаємо сировину, а закуповуємо паливо”, 25.02.2019, https://ukr.segodnya.ua/economics/enews/ukraina-i-eksport-v-es-prodaem-syre-a-zakupaem-toplivo-1224426.html [29.10.2019] [S’ohodnі, „Ukraїna і eksport do IeS: prodaiemo syrovynu, a zakupovuiemo palyvo”, 25.02.2019, https://ukr.segodnya.ua/economics/enews/ukraina-i-eksport-v-es-prodaem-syre-a-zakupaemtoplivo-1224426.html, 29.10.2019].
Угода про партнерство і співробітництво між Україною і Європейськими Співтовариствами та їх державами-членами, 14.06.1994, Законодавство України, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/998_012 [6.09.2019] [Uhoda pro partnerstvo і spіvrobіtnytstvo mіzh Ukraїnoiu і Ievropeis’kymy Spіvtovarystvamy ta їkh derzhavamy-chlenamy, 14.06.1994, Zakonodavstvo Ukraїny, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/998_012, 6.09.2019].
Українська національна платформа Форуму громадянського суспільства Східного партнерства, Ключові 10 досягнень Східного партнерства: український вимір, [2019], https://www.civic-synergy.org.ua/wp-content/uploads/2018/04/10-klyuchovyh-dosyagnen-ShP_ukrayinskyj-vymir.pdf [9.09.2019] [Ukraїns’ka natsіonal’na platforma Forumu hromadians’koho suspіl’stva Skhіdnoho partnerstva, Kliuchovі 10 dosiahnen’ Skhіdnoho partnerstva: ukraїns’kyi vymіr, [2019], https://www.civic-synergy.org.ua/wp-content/uploads/2018/04/10-klyuchovyhdosyagnen-ShP_ukrayinskyj-vymir.pdf, 9.09.2019].
Укрінформ, „Майже три мільйони українців за два роки скористалися безвізом з ЄС”, Суспільство, 11.06.2019, https://www.ukrinform.ua/rubric-society/2718766-majze-tri-miljoni-ukrainciv-za-dva-rokiskoristalisa-bezvizom-z-es.html [20.10.2019] [Ukrіnform, „Maizhe try mіl’iony ukraїntsіv za dva roky skorystalysia bezvіzom z IeS”, Suspіl’stvo, 11.06.2019, https://www.ukrinform.ua/rubric-society/2718766-majzetri-miljoni-ukrainciv-za-dva-roki-skoristalisa-bezvizom-z-es.html,20.10.2019].
УНІАН, „Какая Украине польза от «Восточного партнерства»?”, 16.10.2009, https://www.unian.net/politics/218349-kakaya-ukraine-polzaot-vostochnogo-partnerstva.html [20.10.2019] [UNІAN, „Kakaia Ukraine pol’za ot «Vostochnogo partnerstva»?”, 16.10.2009, https://www.unian.net/politics/218349-kakaya-ukraine-polza-ot-vostochnogo-partnerstva.html, 20.10.2019].
The article is devoted to the analysis of relations between Belarus and the European Union within the framework of the Eastern Partnership programme. For Belarus, the Eastern Partnership is one of the important channels of communication with the European Union. In 2009–2013, Belarus’ relations with the European Union were complicated and the country actually minimized its participation in the Eastern Partnership. However, from 2013 onwards, Belarus and the European Union have intensified their cooperation within the framework of various initiatives of the Eastern Partnership. In Belarus, the European Union has implemented several programmes on politics, economics, energy efficiency and mobility, which have served to further deepen relations with Belarus. Programmes implemented in the field of economy were aimed at developing enterprises in various sectors and supporting entrepreneurial initiatives of Belarusian residents. Programmes on energy efficiency contributed to the implementation of EU standards and the improvement of the environmental situation in Belarus. Initiatives in the field of mobility of Belarusians served the purpose of exchanging experiences and acquiring new skills by various target groups. The implemented Eastern Partnership programmes had a certain impact on the rapprochement of Belarus and served to introduce new rules in the EU member states. Further development of relations within the Eastern Partnership depends on the foreign policy of both Belarus and the European Union.
R. Romantsov, Białoruś w polityce Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej w latach 2009-2019, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 95-135, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.4.
Agreement between the European Economic Community and the European Atomic Energy Community and the Union of Soviet Socialist Republics on trade and commercial and economic cooperation, „Official Journal of the European Communities”, 15.03.1990, L 68/3.
Bakunowicz T., Białoruskie déjà vu: Łukaszenka uwalnia więźniów politycznych, „Analizy OSW” 26.08.2015, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015-08-26/bialoruskie-deja-vu-lukaszenka-uwalnia-wiezniowpolitycznych [16.04.2019].
Barburska O., Milczarek D., Polityka wschodnia Unii Europejskiej: porażka czy sukces?, Warszawa 2014.
Council common position 2006/276/CFSP of April 2006 concerning restrictive measures against certain officials of Belarus and repealing Common Position 2004/661/CFSP, „Official Journal of the European Union” 11.04.2006, L 101/5.
Council Common Position 2009/314/CFSP of 6 April 2009 amending Common Position 2006/276/CFSP concerning restrictive measures against certain officials of Belarus, and repealing Common Position 2008/844/CFSP,„Official Journal of the European Union”, 7.04.2009, L 93/21, https://eurlex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:32009E0314&from=PL [4.07.2019].
Council Implementing Regulation (EU) No 84/2011 of 31 January 2011 amending Regulation (EC) No 765/2006 concerning restrictive measures against President Lukaszenko and certain officials of Belarus, „Journal of the European Union”, 2.02.2011, L 82/17, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1562252039021&uri=CELEX:32011R0084 [4.07.2019].
Council of the European Union, Declaration on the Situation in Belarus Adopted on the Occasion of the Eastern Partnership Summit in Warsaw, Warsaw, 30.09.2011, doc. ref. 14983/11.
Council of the European Union, Eastern Partnership Foreign Ministers meeting, 15.10.2018, https://www.consilium.europa.eu/en/meetings/international-ministerial-meetings/2018/10/15/ [8.05.2019].
Council of the European Union, Joint Declaration of the Eastern Partnership Summit, Brussels, 24.11.2017, 14821/17, https://www.consilium.europa.eu/media/31758/final-statement-st14821en17.pdf [17.04.2019].
Council of the European Union, Joint Declaration of the Eastern Partnership Summit, Riga, 21-22.05.2015, https://www.consilium.europa.eu/media/21526/riga-declaration-220515-final.pdf [11.04.2019].
Council of the European Union, Joint Declaration of the Eastern Partnership Summit, Vilnius, 28-29.11.2013, no. 17130/13, https://www.consilium.europa.eu/media/31799/2013_eap-11-28-joint-declaration.pdf [10.04.2019].
Council of the European Union, Joint Declaration of the Prague Eastern Partnership Summit Prague, 7.05.2009, no. 8435/09, https://www.consilium.europa.eu/media/31797/2009_eap_declaration.pdf [12.06.2019].
Council of the European Union, Joint Declaration of the Warsaw Eastern Partnership Summit, Warsaw, 29-30.09.2011, no. 14983/11, https://www.consilium.europa.eu/media/31798/2011_eap_warsaw_summit_declaration_en.pdf [10.04.2019].
Czerwiński M., Państwo Związkowe Białorusi i Rosji – założenia i realizacja, [w:] Stosunki polsko-białoruskie. Państwo i społeczeństwo, red. S. Jaczyński, R. Pękasa, t. 1, Siedlce 2009.
Decyzja Rady (WPZIB) 2015/1957 z dnia 29 października 2015 r., „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”, L 284/149, 30.10.2015, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32015D1957&qid=1555448251532&from=EN [17.04.2019].
Decyzja Rady (WPZIB) 2016/280 z dnia 25 lutego 2016 r., „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”, L 52/30, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016D0280&from=EN [17.04.2019].
Eastern Partnership, 20 Deliverables for 2020: Bringing tangible results for citiziens, https://www.consilium.europa.eu/media/31690/eap-genericfactsheet-digital.pdf [17.04.2019].
Eastern Partnership, Indicative TEN-T Investment Action Plan, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/ten-t_iap_web-dec13.pdf [16.05.2019].
European Commision, A New Response to a Changing Neighbourhood. A review of European Neighbourhood Policy (COM)2011, 303, 25.05.2011, Joint Communication by the High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy and the European Commission, Brussels.
European Commission, EU support Belarus’ Central Bank via 1st TWINNING project in the country, 22.12.2017, https://ec.europa.eu/neighbourhoodenlargement/news_corner/news/eu-supports-belarus-central-bank-1sttwinning-project-country_en [19.05.2019].
European Commission, New EU support for air quality and environment in Belarus, Memo, 13.09.2015, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/news_corner/news/news-files/20150910_memo_belarus.pdf [17.05.2019].
European External Action Service, Facts and figures about EU-Belarus relations, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/eap_factsheet_belarus.pdf [03.04.2019].
European External Action Service, The Eastern Partnership. The European Union and Eastern Europe, http://eeas.europa.eu/archives/docs/eastern/docs/eap_vilnius_ppt_201113_en.pdf [10.04.2019].
EU4Business, Investing in SMEs in the Eastern Partnership, Belarus country report june 2018, http://www.eu4business.eu/files/community/pdf/country_report_2018_by_def_lr_0.pdf [17.05.2019].
Ferrero-Waldner B., „The European Union and Belarus: moving closer together?”. Speech/09/305, European Commission. Press Release Database, http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-09-305_en.htm [04.07.2019].
Partnerstwo Wschodnie Unii Europejskiej, red. M. Grela, Z. Rapacki, Warszawa 2016.
Gromadski G., Konończuk W., Vesely L., Białoruś po wyborach. Jaka bę dzie przyszłość reżimu Łukaszenki?, Warszawa 2006.
Kelley J., New Wine in Old Wineskins: Promoting Political Reforms through the New European Neighbourhood Policy, „Journal od Common Market Studies” 2006, vol. 44, no. 1.
Komisja Europejska, Przegląd europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS): zacieśnione partnerstwo na rzecz silniejszego sąsiedztwa, Komunikat prasowy, Bruksela, 18.11.2015, http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-6121_pl.htm [15.04.2019].
Korosteleva E., The European Union and Its Eastern Neighbours: Towards a More Ambitious Partnership?, London 2012.
Kurowska X., Pawlak P., The EU’s Eastern Partnership – more for more, or more of the same?, „Yearbook of Polish European Studies” 2011, nr 14.
Lavenex S., A governance perspective on the European neighbourhood policy: integration beyong conditionaly?, „Journal of European Public Policy” 2008, vol. 15, no. 6.
Lightfoot S., Szent-Iványi B., Wolczuk K., Mesmerized by Enlargement: The EU’s Eastern Neigborhood Policy and New Member State Transition Experience, „East European Politics, Societies and Culltures” 2016, vol. 30, issue 3.
EURACTIV, „Lukaszenko Adresses European Commissioner”, https://www.youtube.com/watch?v=MSnWqMMOw7A [04.07.2019].
Makei V., Human Rights: What and Who Made Them Divide the World?, „Russia in Global Affairs” 2013, no. 2, https://eng.globalaffairs.ru/number/Human-Rights-What-and-Who-Made-Them-Divide-the-World-16031 [14.06.2019].
Mironowicz E., Polityka zagraniczna Białorusi 1990-2010, Białystok 2011.
Mironowicz E., Sojusz interesów. Stosunki białorusko-rosyjskie 1991-2014, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2015, vol. 50, nr 2.
Ośrodek Informacji i dokumentacji Europejskiej, Rewizja europejskiej polityki sąsiedztwa wg stanu na 9.03.2016, Materiały OIDE, http://oide.sejm.gov.pl/oide/images/files/pigulki/EPS_rewizja%202016.pdf [15.04.2019].
Partnerstwo wschodnie raport otwarcia, red. B. Wojna, M. Gniazdowski, Warszawa 2009.
Piskorska B., Soft power w polityce UE wobec państw Partnerstwa Wschodniego, Lublin 2017.
Smith K. E., The outsiders: the European neighborhood policy, „International Affairs (Royal Institute of International Affairs)” 2005, vol. 81, no. 4.
Stępniewski T., Partnerstwo wschodnie Unii Europejskiej: między realizmem a rozczarowaniem, „Rocznik Instytutu Europy Wschodniej” 2012, R. 10, z. 2.
Stępniewski T., Partnerstwo wschodnie Unii Europejskiej: w poszukiwaniu nowego modelu integracji, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2015, nr 4 (51).
Stępniewski T., The European Union and Eastern Partnership: crises and strategic assesment, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2016, R. 14, z. 5.
Stępniewski T., Partnerstwo Wschodnie Unii Europejskiej w dobie wstrząsów i przemian Europy Wschodniej, „Studia Europejskie” 2017, nr 3 (83).
Szybieka Z., Historia Białorusi 1795-2000, Lublin 2002.
Vipišauskas R., Strategies and Approaches of International Financial Institutions towards Eastern Partnership Countries, „EU-STRAT-Working-Paper” 2019, no. 14.
Visvizi A., Stępniewski T., Shifting emphasis of the ENP is the EaP less “sexy”?, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2016, R. 14, z. 6.
Wojcieszak Ł., Kłopotliwy sąsiad? Jednocząca się Europa wobec Białorusi, Bielsko-Biała 2012.
Альгерчик Ю., „В этом году начнется реконструкция дороги на Вильнюс. Трасса М7 больше 20 лет была без капремонта”, AUTO.TUT.BY, 3.04.2019, https://auto.tut.by/news/road/632262.html [16.05.2019] [Al’gerchik Iu., „V etom godu nachnetsia rekonstrukciia dorogi na Vil’nius. Trassa M7 bol’she 20 let byla bez kapremonta”, AUTO.TUT.BY, 3.04.2019, https://auto.tut.by/news/road/632262.html, 16.05.2019].
Альгерчик Ю., „Шесть тысяч авто в сутки, реверсивное движение и пешеходы: как изменится переход «Каменный Лог»”, AUTO.TUT.BY, 3.04.2019, https://auto.tut.by/news/exclusive/595927.html?utm_source=editorial_block&utm_campaign=recirculation_tut&utm_medium=read_more [16.05.2019] [Al’gerchik Iu., „Shest tysiach avto v sutki, reversivnoe dvizhenie i peshekhody: kak izmenitsia perekhod «Kamennyi Log»”, AUTO.TUT.BY, 3.04.2019, https://auto.tut.by/news/exclusive/595927.html?utm_source=editorial_block&utm_campaign=recirculation_tut&utm_medium=read_more, 16.05.2019].
Беларуская нацыянальная платформа Форуму грамадзянскай супольнасці Усходняга партнёрства, „Олег Гулак о диалоге по правам человека между Беларусью и ЕС: «Система тихо, но работает»”, 4.06.2018, http://npbelarus.info/oleg-gulak-o-dialoge-po-pravam-cheloveka-mezhdubelarusyu-i-es-sistema-tiho-no-rabotaet/ [11.05.2019] [Belaruskaia natsyianal’naia platforma Forumu hramadzianskai supol’nastsi, „Oleg Gulak o dialoge po pravam cheloveka mezhdu Belarus’iu i ES: «Sistema tikho, no rabotaet»”, 4.06.2018, http://npbelarus.info/oleg-gulak-odialoge-po-pravam-cheloveka-mezhdu-belarusyu-i-es-sistema-tiho-norabotaet/,11.05.2019].
Беларусь в интеграционных проектах, ред. В. А. Бобков, Минск 2011 [Belarus’ v integratsionnykh proektakh, red. V. A. Bobkov, Minsk 2011].
Белорусский партизан, „7 предложений Макея на саммите «Восточного партнерства»”, 14.05.2019, https://belaruspartisan.by/politic/463672/[14.06.2019] [Belorusskii partizan, „7 predlozhenii Makeia na sammite «Vostochnogo partnerstva»”, 14.05.2019, https://belaruspartisan.by/politic/463672/, 14.06.2019].
Белорусский партизан, „Почему Лукашенко освободил политзаключенных: комментарии экспертов”, 23.08.2015, https://belaruspartisan.by/politic/315017/ [16.04.2019] [Belorusskii partizan, „Pochemu Lukashenko osvobodil politzakliuchennykh: kommentarii ekspertov”, 23.08.2015,https://belaruspartisan.by/politic/315017/, 16.04.2019].
Белорусский партизан, „Чем отличается делегация ЕС, которая только что посетила Беларусь?”, 22.11.2016, https://belaruspartisan.by/politic/362801/ [14.06.2019] [Belorusskii partizan, „Chem otlichaetsia delegatsiia ES, kotoraia tol’ko chto posetila Belarus’?”, 22.11.2016, https://belaruspartisan.by/politic/362801/, 14.06.2019].
БелТА, „БОКК совместно с ЕС запускает проект поддержки трудоустройства молодежи Беларуси”, Общество, 19.12.2018, https://www.belta.by/society/view/bokk-sovmestno-s-es-zapuskajut-proekt-podderzhkitrudoustrojstva-molodezhi-v-belarusi-329915-2018/ [17.05.2019] [BelTA,
„BOKK sovmestno s ES zapuskaet proekt podderzhki trudoustroistva molodezhi Belarusi”, Obshchestvo, 19.12.2018, https://www.belta.by/society/view/bokk-sovmestno-s-es-zapuskajut-proekt-podderzhkitrudoustrojstva-molodezhi-v-belarusi-329915-2018/, 17.05.2019].
БелТА, „Модернизация трех котельных в Бресте позволит снизить выбросы парниковых газов на 240 т.”, Регионы, 16.10.2018, https://belta.by/regions/view/modernizatsija-treh-kotelnyh-v-breste-pozvolitsnizit-vybrosy-parnikovyh-gazov-na-240-t-321850-2018/ [13.05.2019]
[BelTA, „Modernizatsiia trekh kotel’nykh v Breste pozvolit snizit’ vybrosy parnikovykh gazov na 240 t.”, Regiony, 16.10.2018, https://belta.by/regions/view/modernizatsija-treh-kotelnyh-v-breste-pozvolit-snizit-vybrosyparnikovyh-gazov-na-240-t-321850-2018/, 13.05.2019].
Белялова Н., „Санкции Евросоюза в отношении Белоруссии. Досье”, ТАСС, 15.02.2016, https://tass.ru/info/2669668 [8.04.2019] [Belialova N., „Sanktsii Evrosoiuza v otnoshenii Belorussii. Dos’e”, TASS, 15.02.2016, https://tass.ru/info/2669668, 8.04.2019].
Будкевич В., „Задержаны сотни человек, в том числе семь кандидатов в президенты”, Новости TUT.BY, 20.12.2010, https://news.tut.by/elections/208878.html [4.07.2019] [Budkevich V., „Zaderzhany sotni chelovek, v tom chisle sem’ kandidatov v prezidenty”, Novosti TUT.BY, 20.12.2010, https://news.tut.by/elections/208878.html, 4.07.2019].
Бушуев М., „Белорусские власти отвернулись от ‘Восточного партнерства’”, DW, Темы дня, 30.09.2011, https://p.dw.com/p/12jvh [10.04.2019] [Bushuev M., „Belorusskie vlasti otvernulis’ ot «Vostochnogo partnerstva»”, DW, Temy dnia, 30.09.2011, https://p.dw.com/p/12jvh, 10.04.2019].
Волынец А., „Воздух не знает границ: ЕС выделяет Беларуси 14,5 млневро на мониторинг и управление окружающей средой”, Зялёны партал, 29.07.2016, http://greenbelarus.info/articles/29-07-2016/vozduh-ne-znaet-granic-es-vydelyaet-belarusi-145-mln-evro-namonitoring-i [17.05.2019] [Volynets A., „Vozdukh ne znaet granits: ES vydeliaet Belarusi 14,5 mln evro na monitoring i upravlenie okruzhaiushchei sredoj”, Zialiony partal, 29.07.2016, http://greenbelarus.info/articles/29-07-2016/vozduh-ne-znaet-granic-es-vydelyaet-belarusi-145-mln-evro-na-monitoring-i, 17.05.2019].
Вясна, „Ситуация с правами человека в Беларуси. Май 2019”, http://spring96.org/ru/news/93096 [14.06.2019] [Viasna, „Situatsiia s pravami cheloveka v Belarusi. Mai 2019”, http://spring96.org/ru/news/93096,14.06.2019].
Договор о дружбе, добрососедстве и сотрудничестве между Российской Федерацией и Республикой Беларусь, Парламентское Собрание Союза Беларуси и России, http://www.belrus.ru/law/act/dokumentyi_opredelyayuchie_osnov/dogovor_o_druzhbe_dobrososedstve_i_sotrudnech.html [3.07.2019] [Dogovor o druzhbe, dobrososedstve i sotrudnichestve mezhdu Rossiiskoi Federatsiei i Respublikoi Belarus’, Parlamentskoe Sobranie Soiuza Belarusi i Rossii, http://www.belrus.ru/law/act/dokumentyi_opredelyayuchie_osnov/dogovor_o_druzhbe_dobrososedstve_i_sotrudnech.html, 3.07.2019].
Договор о создании Союзного государства, Информационно-аналитический портал Союзного государства, http://www.soyuz.by/about/docs/dogovor5/ [3.07.2019] [Dogovor o sozdanii Soiuznogo gosudarstva, Informatsionno-analiticheskii portal Soiuznogo gosudarstva, http://www.soyuz.by/about/docs/dogovor5/, 3.07.2019].
Договор о Союзе Беларуси и России, „Бюллетень международных договоров” 1997, № 9 [Dogovor o Soiuze Belarusi i Rossii, „Biulleten’ mezhdunarodnykh dogovorov” 1997, no. 9].
Достанко Е., Взаимоотношения Республики Беларусь и Европейского Союза, „Труды факультета международных отношений Белорусского государственного университета” 2015, вып. 6 [Dostanko E., Vzaimootnosheniia Respubliki Belarus’ i Evropeiskogo Soiuza, „Trudy fakul’teta mezhdunarodnykh otnoshenii Belorusskogo gosudarstvennogo universiteta” 2015, vyp. 6].
Елизарова Ж., „Кобрин постенно превращается в велосипедный город”, Кобрынскі вестнік, 21.08.2018, http://www.vkobrine.by/?p=26503 [13.05.2019] [Elizarova Zh., „Kobrin postenno prevrashhaetsja v velosipednyj gorod”, Kobrynskі vestnіk, 21.08.2018, http://www.vkobrine.by/?p=26503, 13.05.2019].
Информационный бюллетень Офиса Программы ERASMUS+ в Республике Беларусь, ноябрь 2016 [Informatsionnyi biulleten’ Ofisa Programmy ERASMUS+ v Respublike Belarus’, noiabr’ 2016].
Класковский А., „Отмашка на расстрел. Белорусские власти ссылаются на мнение народа”, NAVINY.BY. Белорусские новости, 10.03.2016, https://naviny.by/rubrics/politic/2016/03/10/ic_articles_112_191161 [11.05.2019] [Klaskovskij A., „Otmashka na rasstrel. Belorusskie vlasti ssylaiutsia na mnenie naroda”, NAVINY.BY. Belorusskie novosti, 10.03.2016, https://naviny.by/rubrics/politic/2016/03/10/ic_articles_112_191161, 11.05.2019].
Комягина О., „‘О реальных сроках отмены смертной казни говорить рано’. В Гродно обсудили высшую меру наказания”, Новости TUT.BY, 13.09.2017, https://news.tut.by/society/559991.html [14.06.2019] [Komiagina O., „‘O real’nykh srokakh otmeny smertnoi kazni govorit’ rano’. V Grodno obsudili vysshuiu meru nakazaniia”, Novosti TUT.BY, 13.09.2017, https://news.tut.by/society/559991.html, 14.06.2019].
Коровенкова Т., „Владимир Макей: мы должны интегрироваться, потому что в одиночку нам не выжить”, Новости TUT.BY, 11.06.2014, https://news.tut.by/politics/402730.html [10.04.2019] [Korovenkova T., „Vladimir Makei: my dolzhny integrirovat’sia, potomu chto v odinochku nam ne vyzhit’”, Novosti TUT.BY, 11.06.2014, https://news.tut.by/politics/402730.html, 10.04.2019].
Коровенкова Т., „Диалог о правах человека. Европа закрывает глаза на имитацию процесса”, NAVINY.BY. Белорусские новости, 26.03.2016, https://naviny.by/rubrics/eu/2016/03/26/ic_articles_627_191288 [11.05.2019] [Korovenkova T., „Dialog o pravakh cheloveka. Evropa zakryvaet glaza na imitatsiiu protsessa”, NAVINY.BY. Belorusskie novosti, 26.03.2016, https://naviny.by/rubrics/eu/2016/03/26/ic_articles_627_191288, 11.05.2019].
Коровенкова Т., Солонович А., „Рижский саммит восточного партнерства. Онлайн-дневник”, NAVINY.BY. Белорусские новости, 22.05.2015, https://naviny.by/rubrics/eu/2015/05/22/ic_articles_627_188926 [16.04.2019] [Korovenkova T., Solonovich A., „Rizhskii sammit vostochnogo partnerstva. Onlain-dnevnik”, NAVINY.BY. Belorusskie novosti, 22.05.2015, https://naviny.by/rubrics/eu/2015/05/22/ic_articles_627_188926, 16.04.2019].
Лисатович Т., „Андрей Филипенко: Национальное агентство о планах по реализации проекта Twinning”, БелТА, Интервью, 22.04.2019, https://www.belta.by/interview/view/natsionalnoe-kadastrovoe-agentstvo-oplanah-po-realizatsii-proekta-twinning-6822/ [19.05.2019] [Lisatovich T., „Andrej Filipenko: Nacional’noe agentstvo o planah po realizacii proekta Twinning”, BelTA, Interv’iu, 22.04.2019, https://www.belta.by/interview/view/natsionalnoe-kadastrovoe-agentstvo-o-planah-po-realizatsiiproekta-twinning-6822/, 19.05.2019].
Макушина Н., „Комментарий: Две Беларуси на одном саммите”, DW, Темы дня, 30.11.2013, https://p.dw.com/p/1AR6J [3.04.2019] [Makushina N., „Kommentarii: Dve Belarusi na odnom sammite”, DW, Temy dnia, 30.11.2013, https://p.dw.com/p/1AR6J, 3.04.2019].
Международная Федерация за права человека, Беларусь: Ограничение политических и гражданских прав граждан после президентских выборов 2010 г., июнь 2011 [Mezhdunarodnaia Federatsiia za prava cheloveka, Belarus’: Ogranichenie politicheskikh i grazhdanskikh prav grazhdan posle prezidentskikh vyborov 2010 g., iiun’ 2011].
Мельничук Т., „Белорусские выборы: деликатесы по низкой цене”, BBC, News – Русская служба, 11.10.2015, https://www.bbc.com/russian/international/2015/10/151011_belarus_elections_quiet_day [16.04.2019] [Mel’nichuk T., „Belorusskie vybory: delikatesy po nizkoj tsene”, BBC, News – Russkaia sluzhba, 11.10.2015, https://www.bbc.com/russian/international/2015/10/151011_belarus_elections_quiet_day, 16.04.2019].
Мельничук Т., „В Белоруссию без визы: как это работает и зачем это Минску”, BBC, News – Русская служба, 10.01.2017, https://www.bbc.com/russian/news-38572092 [14.06.2019] [Mel’nichuk T., „V Belorussiiu bez vizy: kak eto rabotaet i zachem jeto Minsku”, BBC, News – Russkaia sluzhba, 10.01.2017, https://www.bbc.com/russian/news-38572092,14.06.2019].
Мельничук Т., „Минск не идет на уступки в «партнерстве» с ЕС”, BBC. News – Русская служба, 29.09.2011, https://www.bbc.com/russian/international/2011/09/110929_easterrn_partnership_summit [10.04.2019][Mel’nichuk T., „Minsk ne idet na ustupki v «partnerstve» s ES”, BBC, News – Russkaia sluzhba, 29.09.2011, https://www.bbc.com/russian/international/2011/09/110929_easterrn_partnership_summit, 10.04.2019].
Мельянцов Д., Беларусь – Европейский Союз: количество не переходит в качество, [w:] Белорусский ежегодник 2017, Вильнюс 2017 [Mel’iantsov D., Belorus’ – Evropeiskii Soiuz: kolichestvo ne perekhodit v kachestvo, [w:]Belorusskii ezhegodnik 2017, Vilnius 2017].
Мельянцов Д., Беларусь – Евросоюз: второе издание «разрядки», [w:] Белорусский ежегодник 2016, Вильнюс 2016 [Mel’iantsov D., Belarus’ – Evrosoiuz: vtoroe izdanie «razriadki», [w:] Beloruskii ezhegodnik 2016, Vilnius 2016].
Министерство иностранных дел Республики Беларусь, „Об участии Министра иностранных дел Беларуси В. Макея в юбилейной конференции по случаю десятилетия «Восточного партнерства»”, 14.05.2019, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/e0a5f498fe6ffc38.html [14.06.2019] [Ministerstvo inostrannykh del Respubliki Belarus’, „Ob uchastii Ministra inostrannykh del Belarusi V. Makeia v iubileinoi konferentsii po sluchaiu desiatiletiia «Vostochnogo partnerstva»”, 14.05.2019, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/e0a5f498fe6ffc38.html, 14.06.2019].
Министерство иностранных дел Республики Беларусь, „Об участии Министра иностранных дел Беларуси В. Макея во встрече министров иностранных дел стан-участниц Восточного партнерства и стран-членов ЕС”, 15.10.2018, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/f8c7fec74fea9e87.html [8.05.2019] [Ministerstvo inostrannykh del Respubliki Belarus’, „Ob uchastii Ministra inostrannykh del Belarusi V. Makeia vo vstreche ministrov inostrannykh del stan-uchastnits Vostochnogo partnerstva i stran-chlenov ES”, 15.10.2018, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/f8c7fec74fea9e87.html, 8.05.2019].
Министерство иностранных дел Республики Беларусь, „Об участии Сергея Мартынова во встрече министров иностранных дел стран-партнеров Восточного партнерства”, 24.07.2012, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/a9056baa27f319b0.html [10.04.2019] [Ministerstvo inostrannykh del Respubliki Belarus’, „Ob uchastii Sergeia Martynova vo vstreche ministrov inostrannykh del stran-partnerov Vostochnogo partnerstva”, 24.07.2012, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/a9056baa27f319b0.html, 10.04.2019].
Национальный информационный офис программ ЕС по науке и инновациям в Беларуси, „Обновлена информация об участии Беларуси в «Горизонте 2020»”, http://www.fp7-nip.org.by/ru/hor20/news/ccb84b82823fcd68.html [17.05.2019] [Natsional’nyi informatsionnyi ofis programm ES po nauke i innovatsiiam v Belarusi, „Obnovlena informatsija ob uchastii Belarusi v «Gorizonte 2020»”, http://www.fp7-nip.org.by/ru/hor20/news/ccb84b82823fcd68.html, 17.05.2019].
Неменский О., Участие Белоруссии в программе Восточного партнерства ЕС в контексте восточной политики Польши, „Славянский альманах” 2017, вып. 3-4 [Nemenskii O., Uchastie Belorussii v programme Vostochnogo partnerstva ES v kontekste vostochnoi politiki Pol’shi, „Slavianskii al’manakh” 2017, vyp. 3-4].
Новости TUT.BY, „Макей в Братиславе напомнил, что пора обсуждать рамочное соглашение Беларуси и ЕС”, 3.09.2016, https://news.tut.by/politics/510688.html [17.04.2019] [Novosti TUT.BY, „Makei v Bratislave napomnil, chto pora obsuzhdat’ ramochnoe soglashenie Belarusi i ES”, 3.09.2016, https://news.tut.by/politics/510688.html, 17.04.2019].
Новости TUT.BY, „Станет ли Мясникович вестником оттепели между Минском и Брюсселем?”, 17.02.2014, https://news.tut.by/politics/387015.html?utm_source=news.tut.by&utm_medium=news-bottomblock&utm_campaign=relevant_news [11.04.2019] [Novosti TUT.BY, Stanet li Miasnikovich vestnikom ottepeli mezhdu Minskom i Briusselem?, 17.02.2014, https://news.tut.by/politics/387015.html?utm_source=news. tut.by&utm_medium=news-bottom-block&utm_campaign=relevant_news, 11.04.2019].
Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 12 апреля 1995 г. № 3719-XII “О ратификации Соглашения о партнерстве и сотрудничестве между Европейскими Сообществами и их Государствами – Членами и Республикой Беларусь”, „Ведомости Верховного Совета Республики Беларусь” 1996, № 1-2 [Postanovlenie Verkhovnogo Soveta Respubliki Belarus’ ot 12 aprelia 1995 g. no 3719-XII “O ratifikatsii Soglasheniia o partnerstve i sotrudnichestve mezhdu Evropeiskimi Soobshchestvami i ikh Gosudarstvami – Chlenami i Respublikoi Belarus’”, „Vedomosti Verkhovnogo Soveta Respubliki Belarus’” 1996, no. 1-2].
Представительство Европейского Союза в Беларуси, „Проекты ЕС с Белорусью”, 4.12.2017, https://eeas.europa.eu/delegations/belarus_ru/36732/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B%20%D0%95%D0%A1%20%D1%81%20%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C%D1%8E [17.04.2019] [Predstavitel’stvo Evropeiskogo Soiuza v Belarusi, „Proekty ES s Belorus’iu”, 4.12.2017, https://eeas.europa.eu/delegations/belarus_ru/36732/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B%20%D0%95%D0%A1%20%D1%81%20%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C%D1%8E, 17.04.2019].
Президент Республики Беларусь, „Встреча с делегацией Комитета по политике и безопасности Совета ЕС”, События, 21.11.2016, http://president.gov.by/ru/news_ru/view/vstrecha-s-delegatsiej-komiteta-po-politike-ibezopasnosti-soveta-es-14896/ [14.06.2019] [Prezident Respubliki Belarus’,„Vstrecha s delegatsiei Komiteta po politike i bezopasnosti Soveta ES”, Sobytiia, 21.11.2016, http://president.gov.by/ru/news_ru/view/vstrechas-delegatsiej-komiteta-po-politike-i-bezopasnosti-soveta-es-14896/,14.06.2019].
Президент Республики Беларусь, „Послание Президента белорусскому народу и Национальному собранию”, События, 22.04.2014, http://president.gov.by/ru/news_ru/view/aleksandr-lukashenko-obraschaetsjas-ezhegodnym-poslaniem-k-belorusskomu-narodu-i-natsionalnomusobraniju-8549/ [10.04.2019] [Prezident Respubliki Belarus’, „Poslanie Prezidenta belorusskomu narodu i Natsional’nomu sobraniiu”, Sobytiia, 22.04.2014, http://president.gov.by/ru/news_ru/view/aleksandrlukashenko-obraschaetsja-s-ezhegodnym-poslaniem-k-belorusskomunarodu-i-natsionalnomu-sobraniju-8549/, 10.04.2019].
Проекты в Беларуси при финансовой поддержке Европейского Союза, „Еще 5 белорусских городов разработали планы по сокращению выбросов парниковых газов”, 6.02.2019, https://euprojects.by/ru/news/5-more-belarusian-towns-have-developed-plans-to-reducegreenhouse-gas-emissions/ [13.05.2019] [Proekty v Belarusi pri finansovoi podderzhke Evropeiskogo Soiuza, „Eshche 5 belorusskikh gorodov razrabotali plany po sokrashcheniiu vybrosov parnikovykh gazov”, 6.02.2019, https://euprojects.by/ru/news/5-more-belarusian-towns-havedeveloped-plans-to-reduce-greenhouse-gas-emissions/, 13.05.2019].
РИА Новости, „Лукашенко пояснил, почему не признал Абхазию и Южную Осетию”, 13.08.2010, https://ria.ru/20100813/264942472.html [4.07.2018] [RIA Novosti, „Lukashenko poiasnil, pochemu ne priznal Abhaziiu i Iuzhnuiu Osetiiu”, 13.08.2010, https://ria.ru/20100813/264942472.html,4.07.2018].
Соглашение мэров в Беларуси, „В Глубоком запустили гелиосистему и тепловой насос для городской бани”, http://www.climate.ecopartnerstvo.by/ru/news/258 [13.05.2019] [Soglashenie merov v Belarusi, „V Glubokom zapustili geliosistemu i teplovoi nasos dlia gorodskoi bani”, http://www.climate.ecopartnerstvo.by/ru/news/258, 13.05.2019].
Соглашение о взносе между Правительством Республики Беларусь и Европейским банком реконструкции и развития касательно участия Республики Беларусь в Региональном фонде Восточноевропейского партнерства по вопросам энергоэффективности и экологии. Вступило в силу 19 июня 2017 года, Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь, 13.12.2017, http://pravo.by/upload/docs/op/I01700063_1513112400.pdf [12.05.2019] [Soglashenie o vznose mezhdu Pravitel’stvom Respubliki Belarus’ i Evropeiskim bankom rekonstruktsii i razvitiia kasatel’no uchastiia Respubliki Belarus’ v Regional’nom fonde Vostochnoevropeiskogo partnerstva po voprosam energoeffektivnosti i ekologii. Vstupilo v silu 19 iiunia 2017 goda, Natsional’nyi pravovoi Internet-portal Respubliki Belarus’, 13.12.2017, http://pravo.by/upload/docs/op/I01700063_1513112400.pdf, 12.05.2019].
Стенограмма пресс-конференции Министра иностранных дел Беларуси В. Макея по итогам саммита инициативы ЕС «Восточное партнерство» (24 ноября 2017 г., г. Брюссель), Министерство иностранных дел Республики Беларусь, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/a82d666a95dbd794.html [7.05.2019] [Stenogramma press-konferentsii Ministra inostrannykh del Belarusi V. Makeia po itogam sammita initsiativy ES «Vostochnoe partnerstvo» (24 noiabrja 2017 g., g. Briussel’), Ministerstvo inostrannykh del Respubliki Belarus’, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/a82d666a95dbd794.html, 7.05.2019].
Стенограмма пресс-конференции Министра иностранных дел Беларуси В. Макея по итогам десятого раунда неформальных министерских переговоров Восточного партнерства (22 июня, 2018 г., г. Минск), Министерство иностранных дел Республики Беларусь, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/c22d52c2aeacda67.html [8.05.2019] [Stenogramma press-konferentsii Ministra inostrannykh del Belarusi V. Makeia po itogam desiatogo raunda neformal’nykh ministerskikh peregovorov Vostochnogo partnerstva (22 iiunia, 2018 g., g. Minsk), Ministerstvo inostrannykh del Respubliki Belarus’, http://mfa.gov.by/press/news_mfa/c22d52c2aeacda67.html, 8.05.2019].
Указ Президента Республики Беларусь от 24 июля 2018 г. № 295, Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь, 26.07.2018, http://pravo.by/document/?guid=12551&p0=P31800295&p1=1 [30.12.2019] [Ukaz Prezidenta Respubliki Belarus’ ot 24 ijulja 2018 g. no. 295, Natsional’nyi pravovoi Internet-portal Respubliki Belarus’, 26.07.2018, http://pravo.by/document/?guid=12551&p0=P31800295&p1=1, 30.12.2019].
Указ Президента Республики Беларусь от 9 января 2017 г. № 8, Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь, 11.01.2017, http://pravo.by/upload/docs/op/P31700008_1484082000.pdf [30.12.2019] [Ukaz Prezidenta Respubliki Belarus’ ot 9 ianvaria 2017 g. no. 8, Natsional’nyi pravovoi Internet-portal Respubliki Belarus’, 11.01.2017, http://pravo.by/upload/docs/op/P31700008_1484082000.pdf, 30.12.2019].
Шадурский В., Отношения Республики Беларусь и Европейского Союза: внутренний и внешний контекст, „Белорусский журнал международного права и международных отношений” 2003, no. 1 [V. Shadurskii, Otnosheniia Respubliki Belarus’ i Evropeiskogo Soiuza: vnutrennii i vneshnii kontekst, „Belorusskii zhurnal mezhdunarodnogo prava i mezhdunarodnykh otnoshenii” 2003, no. 1].
Шарипкин Г., „Права человека в Беларуси: доклад ООН об отсутствии системных изменений”, RU.RFI.FR, 2.07.2018, http://ru.rfi.fr/evropa/20180702-prava-cheloveka-v-belarusi-doklad-oon-ob-otsutstviisistemnykh-izmenenii [14.06.2019] [Sharipkin G., „Prava cheloveka v Belarusi: doklad OON ob otsutsvii sistemnykh izmenenii”, RU.RFI.FR,2.07.2018, http://ru.rfi.fr/evropa/20180702-prava-cheloveka-v-belarusidoklad-oon-ob-otsutstvii-sistemnykh-izmenenii, 14.06.2019].
Шрайбман A., „Евросоюз снял санкции с Беларуси”, Новости TUT. BY, 15.02.2016, https://news.tut.by/politics/484831.html [10.04.2019] [Shraibman A., „Evrosoiuz snial sanktsii s Belarusi”, Novosti TUT.BY, 15.02.2016, https://news.tut.by/politics/484831.html, 10.04.2019].
BBC, „ЦИК Белоруссии: Лукашенко в пятый раз переизбран президентом”, News – Русская служба, 12.10.2015, https://www.bbc.com/russian/international/2015/10/151011_belarus_elections_polls [16.04.2019] [BBC, „CIK Belorussii: Lukashenko v piatyi raz pereizbran prezidentom”, News – Russkaia sluzhba, 12.10.2015, https://www.bbc.com/russian/international/2015/10/151011_belarus_elections_polls, 16.04.2019]. Belarus.by, „Проект по созданию сети зеленых школ стартует в Беларуси”, 18.07.2018, https://www.belarus.by/ru/press-center/humanitarian-cooperation/proekt-po-sozdaniju-seti-zelenyx-shkolstartuet-v-belarusi_i_0000082917.html [17.05.2019] [Belarus.by, „Proekt po sozdaniiu seti zelenykh shkol startuet v Belarusi”, 18.07.2018, https://www.belarus.by/ru/press-center/humanitarian-cooperation/proekt-posozdaniju-seti-zelenyx-shkol-startuet-v-belarusi_i_0000082917.html,17.05.2019].
EU Neighbours east, „Диалог по правам человека ЕС-Беларусь: впервые в Минске”, Новости, 10.06.2016, https://www.euneighbours.eu/ru/east/stay-informed/news/dialog-po-pravam-celoveka-es-belarusvpervye-v-minske [11.05.2019] [EU Neighbours east, „Dialog po pravam cheloveka ES-Belarus’: vpervye v Minske”, Novosti, 10.06.2016, https://www.euneighbours.eu/ru/east/stay-informed/news/dialog-po-pravamceloveka-es-belarus-vpervye-v-minske, 11.05.2019].
European Bank for Reconstruction and Development, „Проект строительства полигона для приема твердых бытовых отходов в Пуховичах”, https://www.ebrd.com/documents/comms-and-bis/psd-46960.pdf?blobnocache=true [11.05.2019] [European Bank for Reconstruction and Development, „Proekt stroitel’stva poligona dlia priema tverdykh bytovykh otkhodov v Pukhovichakh”, https://www.ebrd.com/documents/comms-and-bis/psd-46960.pdf?blobnocache=true, 11.05.2019].
MOST, „О проекте”, https://most-belarus.eu/about/information/ [17.05.2019] [MOST, „O proekte”, https://most-belarus.eu/about/information,17.05.2019].
NAVINY.BY. Белорусские новости, „Беларусь и ЕС подписали соглашение о партнерстве в сфере мобильности”, , 13.10.2016, https://naviny.by/new/20161013/1476365411-belarus-i-es-podpisali-soglashenie-opartnerstve-v-sfere-mobilnosti [17.05.2019] [NAVINY.BY. Belorusskie novosti, „Belarus’ i ES podpisali soglashenie o partnerstve v sfere mobil’nosti”, 13.10.2016, https://naviny.by/new/20161013/1476365411-belarus-i-es-podpisali-soglashenie-o-partnerstve-v-sfere-mobilnosti,17.05.2019].
NAVINY.BY. Белорусские новости, „Беларусь поддержала итоговую декларацию Рижского саммита с оговорками”, 22.05.2015, https://naviny.by/rubrics/eu/2015/05/22/ic_news_627_458373 [16.04.2019] [NAVINY.BY. Belorusskie novosti, „Belarus’ podderzhala itogovuiu deklaratsiiu Rizhskogo sammita s ogovorkami”, 22.05.2015, https://naviny.by/rubrics/eu/2015/05/22/ic_news_627_458373, 6.04.2019].
NAVINY.BY. Белорусские новости, „В Пуховичах построят полигон твердых коммунальных отходов”, 6.06.2017, https://naviny.by/new/20180606/1528285300-v-puhovichah-postroyat-poligon-tverdyhkommunalnyh-othodov [12.05.2019] [NAVINY.BY. Belorusskie novosti, „V Pukhovichakh postroiat poligon tverdykh kommunal’nykh otkhodov”, 6.06.2017, https://naviny.by/new/20180606/1528285300-v-puhovichahpostroyat-poligon-tverdyh-kommunalnyh-othodov, 12.05.2019].
NAVINY.BY. Белорусские новости, „Саммит «Восточного партнерства» в Варшаве. Онлайн репортаж”, 30.09.2011, https://naviny.by/rubrics/politic/2011/09/30/ic_articles_112_175272 [10.04.2019] [NAVINY.BY. Belorusskie novosti, „Sammit «Vostochnogo partnerstva» v Varshave. Onlain reportazh”, 30.09.2011, https://naviny.by/rubrics/politic/2011/09/30/ic_articles_112_175272, 10.04.2019]. RU.DELFI, „Мартынов в Брюсселе указал на проблемы с правами человека в ЕС”, 24.07.2012, https://ru.delfi.lt/abroad/belorussia/martynov-v-bryussele-ukazal-na-problemy-s-pravami-cheloveka-ves.d?id=59171299 [10.04.2019] [RU.DELFI, „Martynov v Briussele ukazalna problemy s pravami cheloveka v ES”, 24.07.2012, https://ru.delfi.lt/abroad/belorussia/martynov-v-bryussele-ukazal-na-problemy-spravami-cheloveka-v-es.d?id=59171299, 10.04.2019].
One of the foreign policy priorities of Lithuania, Latvia and Estonia is to support the Eastern Partnership (EaP) programme as a strategic dimension of the European Neighbourhood Policy and a key element of stability and economic progress in Eastern Europe. The Baltic States are of the opinion that relations with the EaP states should remain one of the priorities of the Eastern Dimension of the EU’s foreign policy. The cooperation of the Baltic States with the Eastern partners results both from the ambitions and willingness to strengthen international prestige and role, as well as the need to ensure security and stability of the region in the context of Russia’s aggressive policy. The 10th anniversary of EaP is an opportunity to assess the contribution of Lithuania, Latvia and Estonia to the development of the programme and to discuss the future of cooperation.
A. Kuczyńska-Zonik, Partnerstwo Wschodnie jako kluczowy element polityki zagranicznej państw bałtyckich, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 137-153, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.5.
Baltic Assembly, https://www.baltasam.org/en/ [26.06.2019].
Baltijos Asamblėjos Rytų partnerystės konf., https://www.youtube.com/watch?v=45boTTMkIJw&fbclid=IwAR1V4Vyo6TjsGvis6oKaJSHC0ne5S2UL7BICxa_7IryvRohTY28EqROyt5g [27.06.2019].
Bloma I., Latvia’s interests in the European Union: Between Clarity and Uncertainty, „Latvian Foreign and Security Policy” 2017, s. 99-111.
Bruģe I., The Eastern Partnership – Still a Priority for Latvia, „Latvian Foreign and Security Policy” 2018, s. 148-162.
Council of the EU, Posiedzenie ministrów spraw zagranicznych Partnerstwa Wschodniego: konkluzje przewodniczącej z okazji 10 rocznicy Partnerstwa Wschodniego, Komunikat Prasowy 353/19, 13.05.2019, https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2019/05/13/eastern-partnership-foreign-ministers-meeting-chair-s-conclusions-on-the-occasionof-the-eastern-partnership-10th-anniversary/ [3.07.2019].
Council of the EU, Szczyt Partnerstwa Wschodniego, Ryga, 21-22.05.2015, Posiedzenia, https://www.consilium.europa.eu/pl/meetings/international-summit/2015/05/21-22/ [27.06.2019].
Countryeconomy.com, Latvia: Demographic and economy, https://countryeconomy.com/ [27.06.2019].
ERR.ee, Ratas in Brussels: Eastern Partnership not related to EU enlargement, 24.11.2017, https://news.err.ee/644692/ratas-in-brussels-easternpartnership-not-related-to-eu-enlargement [8.07.2019].
Estonian Center of Eastern Partnership, https://eceap.eu/ [8.07.2019].
Estonian Government, Estonia introduces the e-government as well as transport and logistics opportunities to Kazakhstan, 29.03.2018, https://www.valitsus.ee/en/news/estonia-introduces-e-government-well-transportand-logistics-opportunities-kazakhstan [23.07.2019].
European External Action Service, EU and Ukraine sign EUR 55.5 mln programme to facilitate reform of Public Financial Management, 19.01.2019, https://eeas.europa.eu/election-observation-missions/eom-ghana-2016/56321/eu-and-ukraine-sign-eur-555-mln-programme-facilitatereform-public-financial-management_en [23.07.2019].
European Commission, Standard Eurobarometer 90 – Autumn 2018. Public opinion in the European Union, November 2018, https://ec.europa.eu/finland/sites/finland/files/eb90_fir_en.pdf [19.09.2019].
Istrate D., „Latvia eyes electricity from Belarus nuclear plant”, Emerging Europe, 15.08.2019, https://emerging-europe.com/news/latvia-eyes-electricity-from-belarus-nuclear-plant/ [19.09.2019].
Kasčiūnas L., Šukytė D., The future of the EU’s Eastern Partnership – challenges and opportunities for Lithuania’s foreign policy, „Eastern Pulse” 2013, no. 3 (48), http://www.eesc.lt/uploads/news/id660/Eastern%20Pulse%203%20(48).pdf [4.07.2019].
Kojala L., Ivanauskas V., Lithuanian Eastern Policy 2004-2014: The Role Theory Approach, „Lithuanian Foreign Policy Review” 2014, vol. 32, s. 49-72.
Kowal P., Geneza Partnerstwa Wschodniego, „Herito” 2019, nr 35, s. 10-19.
Latvian Presidency of the Council of the European Union, The programme of the Latvian Presidency of the Council of the European Union, 1 January – 30 June 2015, http://oide.sejm.gov.pl/oide/images/files/archiwum_dokumentow/lv.PDF [23.07.2019].
LSM, Eastern Partnership still relevant, insists Rinkēvičs, 14.05.2019, https://eng.lsm.lv/article/politics/diplomacy/eastern-partnership-still-relevantinsists-rinkevics.a318870/ [27.06.2019].
Milta M., Lithuania’s Foreign Policy Under the Eastern Partnership Programme in 2009-2014: From Small State Policy To Smart State Strategy, „Lithuanian Foreign Policy Review” 2015, vol. 33, s. 27-47.
Ministry of Foreign Affairs of Estonia, Foreign Minister Mikser welcomes Eastern Partnership countries’ reform progress, 16.10.2018, https://vm.ee/en/news/foreign-minister-mikser-welcomes-eastern-partnership-countriesreform-progress [4.07.2019].
Ministry of Foreign Affairs of Estonia, Mikser to his EU counterparts: we must maintain the Eastern Partnership as a high priority, 9.04.2019, https:/vm.ee/en/news/mikser-his-eu-counterparts-we-must-maintain-easternpartnership-high-priority [4.07.2019].
Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Lithuania, Statement by the Ministry of Foreign Affairs on Astravets Nuclear Power Plant under construction in Belarus, 13.04.2018, https://www.urm.lt/default/en/news/statement-by-the-ministry-of-foreign-affairs-on-astravets-nuclear-power-plant-under-construction-in-belarus- [9.07.2019].
Murphy J., Latvia Will Not Join Lithuania In Blocking Astravyets NPP Electricity, 4.08.2017, https://newsbase.com/topstories/latvia-will-not-joinlithuania-blocking-astravyets-npp-electricity [9.07.2019].
Pastore G., Positive Dynamics in Central Asia – Opportunities for Latvia?, „Latvian Foreign and Security Policy” 2019, s. 158-168.
Pikulicka-Wilczewska A., Hahn J., „Eastern Partnership: 20 deliverables for 2020”, New Eastern Europe, 17.10.2017, http://neweasterneurope.eu/2017/10/17/eastern-partnership-20-deliverables-2020/ [4.07.2019].
Potjomkina D., „Estonian Presidency of the EU Council and the Eastern Partnership”, Latvian Institute of International Affairs, 18.07.2017, http://www.liia.lv/en/opinions/estonian-presidency-of-the-eu-council-and-the-eastern-partnership-623 [4.07.2019].
Prezydent.pl, Deklaracja prezydentów Estonii, Litwy i Polski oraz premiera Łotwy w sprawie sytuacji w Gruzji, 13.08.2008, https://www.prezydent.pl/archiwum-lecha-kaczynskiego/aktualnosci/rok-2008/art,148,719,deklaracja-prezydentow-estonii-litwy-i-polski-oraz-premieralotwy-w-sprawie-sytuacji-w-gruzji.html [3.07.2019].
Science Business, TalTech exports e-government know-how to Kazakhstan, 14.03.2019, https://sciencebusiness.net/network-news/taltech-exportse-government-know-how-kazakhstan [23.07.2019].
Šukytė D., The Baltic States and the Eastern Partnership: a Strengthening Factor for Regionalism?, „UA: Ukraine Analytica” 2016, no. 4(6), s. 38-43.
Vandecasteele B., Influence of the Lithuanian Presidency of the EU Council on EU Relations with Countries of the Eastern Partnership, „Lithuanian Foreign Policy Review” 2014, vol. 31, s. 37-66.
Vilpišauskas R., Vandecasteele B., Vaznonytė A., The Lithuanian Presidency of the Council of the European Union Advancing Energy Policy and Eastern Partnership Goals: Conditions for Exerting Influence, „Lithuanian Foreign Policy Review” 2013, vol. 29, s. 11-37.
Wschód jako projekt kulturowy. Z Krzysztofem Czyżewskim rozmawia Łukasz Galusek, „Herito” 2019, nr 35, s. 21-31.
The Eastern Partnership (EaP) is undoubtedly a key project of the European Union’s eastern policy. It is being implemented by the EU in cooperation with six partner countries, three of which (Ukraine, Georgia and Moldova) are more committed to establishing integration ties with the EU, while others are more restrained. The article tries to show that the functioning of EaP is influenced not only by its direct implementers, but also by various external actors. The most important of these are global and regional powers such as Russia, the United States, Turkey and China, as well as international financial institutions (including in particular the International Monetary Fund) and, to some extent, the North Atlantic Alliance. Their positions towards the Eastern Partnership may take the form of opposition, support or ambivalence. The analysis carried out allows us to conclude that while the impact of these actors on the functioning of the Eastern Partnership should not be overestimated, it should not be underestimated, especially in the light of possible scenarios for the future.
O. Barburska, Stanowisko głównych aktorów zewnętrznych wobec Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 155-169, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.6.
Adamczyk A., Quo Vadis Turcjo – koniec europejskiego kierunku w polityce zagranicznej Turcji?, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2017, nr 11.
Barburska O., Blaski i cienie Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej, „Studia Europejskie” 2015, nr 4.
Barburska O., Polityka wschodnia Unii Europejskiej jako część składowa polityki zagranicznej UE, Warszawa 2018.
Barburska O., Russia’s Perceptions of the European Identity, [w:] Perceptions of the European Union’s Identity in International Relations, ed. A. Skolimowska, London – New York 2019.
Buras P., Przygotujcie się na nową Europę, Warszawa 2017.
Fiszer J. M., Stosunki Unia Europejska – Chiny w XXI wieku, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2017, nr 11.
Gromadzki G., Six Considerations about EaP, [w:] Eastern Partnership Revisited. Associated Countries in Focus, eds G. Gromadzki, B. Sendhard, Warsaw 2015.
Harasimowicz A., Europejska polityka sąsiedztwa – pechowa pierwsza dekada, „Studia Europejskie” 2016, nr 2.
Jaroszewicz M. et al., The EU and other external actors in the Eastern neighbourhood: Maximizing the transformative impact, EU-Strat Policy Brief Series, no. 2, September 2018.
Kozak M., „Chiny na Ukrainie: realne biznesy czy straszak na Rosję?”, Obserwatorfinansowy, 30.08.2019, https://www.obserwatorfinansowy.pl/forma/rotator/chiny-na-ukrainie-realne-biznesy-czy-straszak-na-rosje/ [13.09.2019].
Kucharczyk M., „Kolejne finansowe wsparcie UE i USA dla Ukrainy”, EurActiv.pl, 24.06.2019, https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna/news/kolejne-finansowe-wsparcie-ue-i-usa-dla-ukrainy/ [13.09.2019].
Kuznetsow S., „Ukraiński bank centralny liczy na nowy program pomocowy MFW”, Obserwatorfinansowy, 26.08.2019, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/bankowosc/ukrainski-bank-centralny-liczy-na-nowyprogram-pomocowy-mfw/ [13.09.2019].
Legucka A., „Bezpieczeństwo ‘wspólnego sąsiada’ Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskiej”, Geopolityka.org, 12.11.2013, http://geopolityka.org/analizy/agnieszka-legucka-bezpieczenstwo-wspolnego-sasiedztwa-unii-europejskiej-i-federacji-rosyjskiej [22.09.2014].
Ochman K., „Ukraina z nowym programem pomocowym od MFW”, EurActiv.pl, 23.10.2018, https://www.euractiv.pl/section/polityka-zagraniczna-ue/news/ukraina-z-nowym-programem-pomocowym-od-mfw/ [25.10.2018].
Pełczyńska-Nałęcz K., Jak uniknąć rozmów ponad naszymi głowami? Polska wobec Rosji w dobie konfrontacji, Warszawa, październik 2016.
Riedel R., Conditionality – czyli europeizacja otoczenia Unii Europejskiej, [w:] Europeizacja – mechanizmy, wymiary, efekty, red. A. Pacześniak, R. Riedel, Oslo–Toruń–Wrocław 2010.
Sergunin A., „EU and Russia: an Eastern Partnership Muddling on?”, open-Democracy, 28.10.2010, https://www.opendemocracy.net/en/odr/eu-andrussia-eastern-partnership-muddling-on/ [25.11. 2013].
Stępniewski T., ENP or ENPs? The curious web of the European Neighborhood Policy: the Southern and Eastern Dimensions revisited, „Yearbook of the Institute of East-Central Europe” 2015, vol. 13, issue 4.
Stępniewski T., Gra sił w kontestowanym sąsiedztwie Unii Europejskiej i Rosji, „Studia Europejskie” 2017, nr 4.
Stępniewski T., Hajduk J., Wojna hybrydowa Rosji z Ukrainą, „Studia Europejskie” 2015, nr 4.
Zhanguzhin R., The Eurasian Union Concept: Political or Civilizational?, „Central Asia and the Caucasus” 2014, issue 2.
Żochowski P. et al., Chiny czy USA: ukraińskie dylematy wokół przyszłości Motor Siczy, „Analizy OSW”, 4.09.2019, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2019-09-04/chiny-czy-usa-ukrainskie-dylematy-wokolprzyszlosci-motor-siczy [13.09.2019].
The economic relations of the European Union (EU) with the Eastern Partnership (EaP) countries are diverse in terms of their formal basis, scope and size. All EaP countries were already covered by the Generalised System of Preferences (GSP) in 1993/1994 and some by the additional GSP+ scheme in 2005, and bilateral Partnership and Cooperation Agreements (with the exception of Belarus) in 1998–1999, replaced in 2016–2018 by an Association Agreement with a DCFTA for Georgia, Moldova and Ukraine, and in Armenia by a comprehensive and strengthened Partnership Agreement. However, the analysis of trade flows between 2007 and 2017 did not reveal a clear link between the volume of trade and the type of agreement governing economic relations. Although for most Eastern Partnership countries, the EU is the most important export market (except for Belarus) and the most important supplier (except for Armenia and Belarus), for the EU as a whole, the EaP countries remain second and third tier partners.
H. Dumała, Zróżnicowanie formalnych podstaw współpracy gospodarczej Unii Europejskiej z państwami Partnerstwa Wschodniego a wzajemna wymiana handlowa, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 171-195, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.7.
Adarov A., Havlik P., Benefits and Costs of DCFTA: Evaluation of the Impact on Georgia, Moldova and Ukraine, WIIW and Bertelsmann Stiftung Joint Working Paper, December 2016, https://wiiw.ac.at/benefits-and-costs-of-dcfta-evaluation-of-the-impact-on-georgia-moldova-and-ukraine–dlp-4111.pdf [17.07.2019].
Agreement between the European Economic Community and the European Atomic Energy Community and the Union of Soviet Socialist Republics on trade and commercial and economic cooperation, OJ EC L 68, 15.3.1990.
Bainczyk M., Umowa stowarzyszeniowa jako instrument Partnerstwa Wschodniego, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2009, nr 4.
Całus K., Naddniestrze: kruchy kompromis w sprawie DCFTA, Analizy OSW, 30.12.2015, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015-12-30/naddniestrze-kruchy-kompromis-w-sprawie-dcfta [7.07.2019].
Council of the European Union, Joint Declaration of the EU-Ukraine Association Agreement, [w:] EU-Ukraine Summit, Paris, 9.09.2008, https://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/er/102633.pdf [10.07.2019].
Council Regulation (EC) No 3667/93 of 20 December 1993 supplementing Regulation (EEC) No 3917/92 extending into 1993 the application of Regulations (EEC) No 3831/90, (EEC) No 3832/90, (EEC) No 3833/90, (EEC) No 3834/90, (EEC) No 3835/90 and (EEC) No 3900/91 applying generalized tariff preferences for 1991 in respect of certain products originating in developing countries and adding to the list of beneficiaries of such preferences, OJ L 338, 31.12.1993.
Decyzja Komisji z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie wykazu państw beneficjentów, które kwalifikują się do szczególnego rozwiązania motywacyjnego dotyczącego zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów, przewidzianego w art. 26 lit. e) rozporządzenia Rady (WE) nr 980/2005 wprowadzającego plan ogólnych preferencji taryfowych (2005/924/WE), Dz. Urz. L 337, 22.12.2005.
Decyzja Komisji z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wykazu państw beneficjentów, które kwalifikują się do szczególnego rozwiązania motywacyjnego dotyczącego zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów, przewidzianego rozporządzeniem Rady (WE) nr 732/2008 wprowadzającym ogólny system preferencji taryfowych na okres od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. (2008/938/WE), Dz. Urz. L 334, 12.12.2008.
Decyzja Rady (UE) 2018/104 z dnia 20 listopada 2017 r. w sprawie podpisania, w imieniu Unii, i tymczasowego stosowania Kompleksowej i wzmocnionej umowy o partnerstwie między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Armenii, z drugiej strony, Dz. Urz. L 23, 26.1.2018.
European Commission, Client and Supplier Countries of the EU28 in Merchandise Trade, http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2006/september/tradoc_122530.pdf [18.07.2019].
European Commission, European Union’s GSP+ scheme, May 2019, http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2017/january/tradoc_155235.pdf [17.06.2019].
European Commission, List of countries benefiting from the standard GSP arrangement, http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2017/july/tradoc_155841.pdf [2.07.2019].
Eurostat, European Neighbourhood Policy – East – statistics on trade flows with the EU, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=European_Neighbourhood_Policy_-_East_-_statistics_on_trade_flows_with_the_EU [12.07.2019].
Gotev G., Mogherini: ‘Inshallah, EU and Azerbaijan will soon finalise their agreement’, 4.04.2019, https://www.euractiv.com/section/azerbaijan/news/mogherini-inshallah-eu-and-azerbaijan-will-soon-finalise-their-agreement/ [10.07.2019].
Gurbanov I., Strategic Partnership Agreement: A New Chapter in EU-Azerbaijan Relations, „Eurasia Daily Monitor” 2017, vol. 14, issue 84, https://jamestown.org/program/strategic-partnership-agreement-new-chapter-eu-azerbaijan-relations/ [10.07.2019].
Kompleksowa i Wzmocniona Umowa o Partnerstwie między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Armenii, z drugiej strony, Dz. Urz. L 23, 26.1.2018.
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady, Partnerstwo Wschodnie, KOM(2008) 823 wersja ostateczna, http://ec.europa.eu/transparency/regdoc/rep/1/2008/PL/1-2008-823-PL-F1-1.Pdf [10.07.2019].
Koszel B., Polityka wschodnia Unii Europejskiej, [w:] Polityka UE wobec Ukrainy: partnerstwo czy członkostwo, red. A. Podraza, Lublin 2006.
Liargovas P., UE trade policies towards neighboring countries, WP2/01 Search Working Paper, January 2013, http://www.ub.edu/searchproject/wp-content/uploads/2013/01/WP-2.1.pdf [29.06.2019].
Movchan V., Shportyuk V., EU-Ukraine DCFTA: the Model for Eastern Partnership Regional Trade Cooperation, CASE Network Studies & Analyses, no. 445/2012, http://www.case-research.eu/files/?id_plik=4865 [21.06.2019].
Partnership and Cooperation Agreement between the European Communities and their Member States, and Ukraine, OJ EC L 49, 19.2.98.
Partnership and Cooperation Agreement between the European Communities and their Member States, of the one part, and the Republic of Moldova, of the other part, OJ EC L 181, 24.6.98.
Partnership and Cooperation Agreement between the European Communities and their Member States, of the one part, and the Republic of Armenia, of the other part, OJ EC L 239, 9.9.1999.
Partnership and Cooperation Agreement between the European Communities and their Member States, of the one part, and the Republic of Azerbaijan, of the other part, OJ EC L 246, 17.9.1999.
Partnership and Cooperation Agreement between the European Communities and their Member States, of the one part, and Georgia, of the other part, OJ EC L 205, 4.8.1999.
Podraza A., Stosunki polityczne i gospodarcze Wspólnoty Europejskiej z państwami Europy Środkowej i Wschodniej, Lublin 1996.
Protokół do Umowy o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Azerbejdżanu, z drugiej strony, rozszerzający postanowienia Umowy o partnerstwie i współpracy na dwustronny handel wyrobami włókienniczymi, mając na uwadze wygaśnięcie dwustronnej umowy dotyczącej wyrobów włókienniczych, Dz. Urz. L 17, 24.01.2007.
Rada Unii Europejskiej, Wspólna deklaracja przyjęta podczas szczytu partnerstwa wschodniego w Pradze, Praga, 7.05.2009, https://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressdata/PL/er/107647.pdf [17.06.2019].
Radomska E., DCFTA – Umowa o strefie wolnego handlu Ukrainy z Unią Europejską – szanse, zagrożenia, wyzwania, „Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula” 2017, nr 2 (55).
RFE/RL, Armenia to Join Russian-Led Customs Union, 3.09.2013, https://www.rferl.org/a/armenia-customs-union/25094560.html [18.06.2019].
Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 1/2014 z dnia 28 sierpnia 2013 r. ustanawiające załącznik III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 wprowadzającego ogólny system preferencji taryfowych, Dz. Urz. L 1, 4.1.2014.
Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2015/1979 z dnia 28 sierpnia 2015 r. zmieniające załączniki II, III i IV do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 wprowadzającego ogólny system preferencji taryfowych, Dz. Urz. L 289, 5.11.2015.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 581/2011 z dnia 8 czerwca 2011 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 55/2008 wprowadzające autonomiczne preferencje handlowe dla Republiki Mołdowy, Dz. Urz. L 165, 24.6.2011.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 z dnia 15 października 2012 r. wprowadzające ogólny system preferencji taryfowych i uchylające Rozporządzenie Rady (WE) nr 732/2008, Dz. Urz. L 303, 31.10.2012.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1933/2006 z dnia 21 grudnia 2006 r. cofające czasowo dostęp do ogólnych preferencji taryfowych Republice Białorusi, Dz. Urz. L 407, 30.12.2006.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 2501/2001 z dnia 10 grudnia 2001 r. wprowadzające plan ogólnych preferencji taryfowych na okres od dnia 1 stycznia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. Dz. Urz. L 346, 31.12.2001.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 55/2008 z dnia 21 stycznia 2008 r. wprowadzające autonomiczne preferencje handlowe dla Republiki Mołdowy i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 980/2005 i decyzję Komisji 2005/924/WE, Dz. Urz. L 20, 24.1.2008.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 980/2005 z dnia 27 czerwca 2005 r. wprowadzające plan ogólnych preferencji taryfowych, Dz. Urz. UE L 169, 30.06.2006. Sadowski R., Holendrzy odrzucają umowę stowarzyszeniową UE z Ukrainą, Analizy OSW, 13.04.2016, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2016-04-13/holendrzy-odrzucaja-umowe-stowarzyszeniowa-ue-z-ukraina [21.06.2019].
Shumylo-Tapiola O., Ukraine at the Crossroads: Between the EU DCFTA & Customs Union, „Russie.Nei.Reports”, April 2012, no. 11, https://carnegieendowment.org/files/Ukraine_at_the_Crossroads-Between_the_EU_DCFTA__Customs_Union.pdf [18.07.2019].
Turan News Agency, Oktay Asadov: Azerbaijan-EU New Agreement to Be Signed on May 13, 23.04.2019, http://www.contact.az/ext/news/2019/4/free/politics%20news/en/80418.htm [12.07.2019].
United Nations Conference on Trade and Development, Preferential Market Access and the Generalized System of Preferences, https://unctad.org/en/Pages/DITC/GSP/Generalized-System-of-Preferences.aspx [17.06.2019].
Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Gruzją, z drugiej strony, Dz. Urz. L 261, 30.8.2014.
Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Mołdawii, z drugiej strony, Dz. Urz. L 260, 30.8.2014.
Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony, Dz. Urz. L 161, 29.5.2014.
WTO, Members and Observers, https://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm [10.07.2019].
Zięba R., Promocja demokracji przez Zachód we wschodniej części Europy w XXI wieku, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2017.
The article deals with the image of the Eastern Partnership in the Polish opinion-forming press in the years 2009–2019. The aim of the Partnership was to strengthen the stability of the states to the east of the borders of the European Union, and thus to reduce the threats appearing in this region, which was equivalent to increasing the security of the EU itself. The article presents the results of a qualitative analysis of research material in the form of press texts published in two national daily newspapers (Gazeta Wyborcza and Rzeczpospolita) and two opinion weeklies (Newsweek Polska and Polityka). The main criterion for constructing the image of the Eastern Partnership in the opinion-forming press were the most important players participating in the Partnership’s programme, i.e. the European Union and Ukraine. The third separate entity was Russia, as an opponent of the European initiative. Another criterion of analysis was to indicate the assumptions of the programme, their implementation and results in the context of each of the parties mentioned. The analysed articles often presented opinions and assessments of representatives of non-governmental organisations, experts from analytical centres and politicians connected with the Partnership. The assumptions and activities of the European Union were generally positively evaluated in the articles, while the opinions were definitely negative concerning Russia’s activities. Concerning the opinions on the activities of state entities invited to the Eastern Partnership programme, these were partly positive, depending on the country and the period evaluated. Particularly much attention was paid to Ukraine in the articles. It should be stressed that, most often, the opinion-forming press wrote about the Eastern Partnership on the occasion of successive summit meetings of representatives of European Union institutions, Member States and the Eastern Partnership.
B. Borowik, Partnerstwo Wschodnie na łamach polskich dzienników i tygodników opinii (2009-2019), „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 197-225, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.8.
Banasik M., Wojna hybrydowa i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Warszawa 2018.
Bednarczyk J. i in., Wizja rozwoju Partnerstwa Wschodniego po 2020 roku, Raport Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Warszawa, marzec 2019.
Cianciara A. K., Partnerstwo Wschodnie 2009-2014. Geneza, funkcjonowanie, uwarunkowania, Warszawa 2014.
Dobek-Ostrowska B., Polski system medialny na rozdrożu, Wrocław 2011.
Grzybczak J., Czasopisma i ich wydawcy, [w:] Polski system medialny 1989-2011, red. K. Ignatowicz-Pokorna, Kraków 2013.
Instytut Monitorowania Mediów, www.imm.com.pl/Konopka J., Ogólnopolska prasa codzienna po 1989 roku, [w:] Polski system medialny 1989-2011, red. K. Ignatowicz-Pokorna, Kraków 2013.
Mielczarek T., Tygodniki opinii w zmieniającej się rzeczywistości, Kraków 2018.
Partnerstwo Wschodnie na łamach polskich dzienników i tygodników opinii (2009-2019)
Partnerstwo Wschodnie, www.consilium.europa.eu/pl/policies/eastern-partnership/
Piskorska B., Polityka wschodnia Unii Europejskiej – wyzwania dla Polski, [w:] Polska w Unii Europejskiej. Nowe wyzwania, red. L. Barcz i in., Warszawa 2018.
Piskorska B., Soft power w polityce UE wobec państw Partnerstwa Wschodniego, Lublin 2017.
Wojna hybrydowa Rosji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2016, red. W. Baluk, M. Doroszko, Lublin 2017.
The article analyses the main events and processes taking place during the last century in Crimea in the context of its occupation by the Russian Federation in 2014. They were presented in several phases: after 1917, when the future hosts were “white” Russians, Bolsheviks, local Tatars, Ukrainians and Ottoman Turks, and at the turn of the 1980s and 1990s, when post-Soviet Russia and Ukraine, as well as local Russian-speaking people of the peninsula and Crimean Tatars were competing. Agreements and apparent agreements, as well as the incompetent policy pursued by the authorities in Kiev, have led to a political crisis which, so far, has been won by Putin’s Russia.
A. Gil, Kwestia krymska w relacjach ukraińsko-rosyjskich przed 2014 rokiem. Uwarunkowania i konteksty, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 229-250, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.9.
Biblioteka Sejmowa, Konstytucja Ukrainy, http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/ukraina.html [29.07.2019].
Błażewicz Z., Krzykowski P., Żyła M., Półwysep Krymski – strategiczny element relacji rosyjsko-ukraińskich, Warszawa 2018.
Gil A., Dekret prezydenta Leonida Kuczmy o obchodach 350. rocznicy Kozackiej Rady Perejasławskiej 1654 r. i jego znaczenie dla wewnętrznej i zewnętrznej sytuacji Ukrainy, Lublin 2003 (Analizy Instytutu Europy Środkowo–Wschodniej, t. 1, red. J. Kłoczowski, H. Łaszkiewicz).
Gil A., Granica między Ukraińską SRR a Rosyjską FSRR w latach dwudziestych XX wieku. Przyczynek do realizacji bolszewickiej polityki narodowościowej, „Limes. Studia i Materiały z Dziejów Europy Środkowo-Wschodniej” 2016, nr 9.
Gołda-Sobczak M., Krym jako przedmiot sporu ukraińsko-rosyjskiego, Poznań 2016.
Kalb M., Imperialna gra. Putin, Ukraina i nowa zimna wojna, przeł. S. Baranowski, Kraków 2017.
Kireçci M. A., Tezcan S., The Predicament of the Crimean Tatars, Past and Present, „Bilig. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi” 2016, no. 77.
Kranz J., Kilka uwag na tle aneksji Krymu przez Rosję, „Państwo i Prawo” 2014, nr 8.
Miśkiewicz A., Sulkiewicz Maciej Sulejman (1865-1920), [w:] Słownik biograficzny Tatarów polskich XX wieku, red. A. Miśkiewicz, Białystok 1438/2016.
Orenstein M. A., The Lands in Between. Russia vs the West and the New Politics of Hybrid War, New York 2019.
PACE, PACE ratifies Russian delegation’s credentials, 26.06.2019, http://assembly.coe.int/nw/xml/News/News-View-EN.asp?newsid=7547&lang=2&cat=8 [27.07.2019].
PACE, Reconsideration on substantive grounds of the previously ratified credentials of the Russian delegation, 8.04.2014, http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=20745&lang=en [27.07.2019].
Plokhy S., Kwestia rosyjska. Jak budowano naród i imperium, przeł. Ł. Witczak, Kraków 2019.
Williams B. G., Hijra and forced migration from nineteenth century Russia to the Ottoman Empire. A critical analysis of the Great Tatar emigration of 1860-1861, „Cahiers du monde russe” 2000, 41/1.
Wiśniewski R., Przemiany etniczne na Krymie – od inkorporacji do Rosję carskiej po aneksję przez Federację Rosyjską (1783-2014), „Przegląd Wschodnioeuropejski” 2016, VII/2.
Валобуев О. В., Крымская область в составе РСФСР. 1946-1954 гг. Передача Крыма Украинской ССР, [w:] История Крыма, в 2 т., т. 2, ред. А. В. Юрасов, Москва 2019 [Valobuev O. V., Krymskaia oblast’ v sostave RSFSR. 1946-1954 gg. Peredacha Kryma Ukrainskoi SSR, [w:] Istoriia Kryma, v 2 t., t. 2, red. A. V. Iurasov, Moskva 2019].
Габриелян O. A., Ефимов С. А., Зарубин Б. Г., Кислый А. Е., Мальгин А. В., Никифоров А. Р., Павлов В. М., Петров Б. П., Крымские репатрианты: депортация, возвращение и обустройство, Симферополь 1998 [Gabrielian O. A., Efimov S. A., Zarubin B. G., Kislyi A. E., Mal’gin A. V., Nikiforov A. R., Pavlov V. M., Petrov B. P., Krymskie repatrianty: deportatsiia, vozvrashchenie i obustroistvo, Simferopol’ 1998].
Головченко В., Депортація народів Криму в контексті національної політики сталінізму, [w:] Крим від античності до сьогодення: Історичні студії, ред. В. Смолій, Київ 2014 [Holovchenko V., Deportatsіia narodіv Krymu v kontekstі natsіonal’noї polіtyky stalіnіzmu, [w:] Krym vіd antychnostі do s’ohodennia: Іstorychnі studії, red. V. Smolіi, Kyїv 2014].
Гошуляк І., Тернистий шлях до соборності (від ідеї до Акту Злуки), Київ 2009 [Hoshuliak І., Ternystyi shliakh do sobornostі (vіd іdeї do Aktu Zluky), Kiїv 2009].
Договір про дружбу, співробітництво і партнерство між Україною і Російською Федерацією, Законодавство України, https://zakon5.rada.gov.ua/laws/show/643_006 [29.07.2019] [Dohovіr pro druzhbu, spіvrobіtnyctvo і partnerstvo mіzh Ukraїnoiu і Rosіis’koiu Federatsіieiu, Zakonodavstvo Ukraїny, https://zakon5.rada.gov.ua/laws/show/643_006,29.07.2019].
Договор о дружбе, сотрудничестве и партнерстве между Российской Федерацией и Украиной, Консорциум Кодекс, http://docs.cntd.ru/document/1902220 [29.07.2019] [Dogovor o druzhbe, sotrudnichestve i partnerstve mezhdu Rossiiskoi Federatsiei i Ukrainoi, Konsortsium Kodeks, http://docs.cntd.ru/document/1902220, 29.07.2019].
Закон РСФСР от 26 апреля 1991 г. N 1107-I “О реабилитации репрессированных народов”, Гарант, http://ivo.garant.ru/#/document/10200365/paragraph/8904:0 [28.07.2019] [Zakon RSFSR ot 26 aprelia 1991 g. N1107-I “O reabilitatsii repressirovannykh narodov”, Garant, http://ivo.garant.ru/#/document/10200365/paragraph/8904:0, 28.07.2019].
Закон Украины „О разграничении полномочий между органами государственной власти Украины и Республики Крым”, Народный Фронт «Севастополь-Крым-Россия», http://sevkrimrus.narod.ru/ZAKON/1992ukria.htm#1 [29.07.2019] [Zakon Ukrainy „O razgranichenii polnomochij mezhdu organami gosudarstvennoj vlasti Ukrainy i Respubliki Krym”, Narodnyi Front «Sevastopol’-Krym-Rossia», http://sevkrimrus.narod.ru/ZAKON/1992ukria.htm#1, 29.07.2019].
Закон Української радянської соціалістичної республіки „Про відновлення Кримської Автономної Радянської Соціалістичної Республіки”, Законодавство України, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/712-12 [28.07.2019] [Zakon Ukraїns’koї Radians’koї Sotsіalіstychnoї Respublіky „Pro vіdnovlennia Kryms’koї Avtonomnoї Radians’koї Sotsіalіstychnoї Respublіky”, Zakonodavstvo Ukraїny, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/712-12, 28.07.2019].
Иосиф Сталин – Лаврентию Берии: «Их надо депортировать…»: Документы, факты, комментарии, сост. Н. Бугай, Москва 1992 [Iosif Stalin – Lavrentiiu Berii: «Ikh nado deportirovat’…»: Dokumenty, fakty, kommentarii, sost. N. Bugai, Moskva 1992].
Кульчицький С., Входження Криму до складу України: політичний аспект, [w:] Крим від античності до сьогодення: Історичні студії, ред. В. Смолій, Київ 2014 [Kul’chyts’kyi S., Vkhodzhennia Krymu do skladu Ukraїny: polіtychnyi aspekt, [w:] Krym vіd antichnostі do s’ohodennia: Іstorychnі studії, red. V. Smolіi, Kyїv 2014].
Любовець О., Українсько-російські суперечності щодо визначення статусу Криму та м. Севастополь (1990-ті роки), [w:] Крим від античності до сьогодення: Історичні студії, ред. В. Смолій, Київ 2014 [Liubovets’ O., Ukraїns’ko-rosіis’kі superechnostі shchodo vyznachennia statusu Krymu ta m. Sevastopol’ (1990-tі roki), [w:] Krym vіd antichnostі do s’ohodennia: Іstorychnі studії, red. V. Smolіi, Kyїv 2014].
Мальгин А. В., Крым после распада СССР: между Россией и Украиной. 1991-2004 гг., [w:] История Крыма, в 2 т., т. 2, ред. А. В. Юрасов, Москва 2019 [Mal’gin A. V., Krym posle raspada SSSR: mezhdu Rossiei i Ukrainoi. 1991-2004 gg., [w:] Istoriia Kryma, v 2 t., t. 2, red. A. V. Iurasov, Moskva 2019].
Михайлова Н. В., Савина Л. М., Крымские татары: депортация и реабилитация, „Вестник Московского университета МВД России” 2015, № 1 [Mikhailova N. V., Savina L. M., Krymskie tatary: deportatsiia i reabilitaciia, „Vestnik Moskovskogo universiteta MVD Rossii” 2015, no. 1].
Пиріг Р., Німецькі детермінанти кримської політики гетьмана Павла Скоропадського (травень – грудень 1918 р.), [w:] Крим від античності до сьогодення: Історичні студії, ред. В. Смолій, Київ 2014 [Pyrіh R., Nіmets’kі determіnanty kryms’koї polіtyky het’mana Pavla Skoropads’koho (traven’ – hruden’ 1918 r.), [w:] Krym vіd antichnostі do s’ohodennia: Іstorychnі studії, red. V. Smolіi, Kyїv 2014].
Пученков А. С., Зарубин В. Г., Крым в эпоху «великих потрясений». 1917-1920 гг., [w:] История Крыма, в 2 т., т. 2, ред. А. В. Юрасов, Москва 2019 [Puchenkov A. S., Zarubin V. G., Krym v epokhu «velikikh potrjasenii». 1917-1920 gg., [w:] Istoriia Kryma, v 2 t., t. 2, red. A. V. Iurasov, Moskva 2019].
Романько О. В., Крым под пятой Гитлера. Немецкая оккупационная политика в Крыму (1941-1944), Москва 2011 [Roman’ko O. V., Krym pod piatoi Gitlera. Nemetskaia okkupatsionnaia politika v Krymu (1941-1944), Moskva 2011].
Рябушкин Д., Политическая история Крыма (1989-2007), [w:] Регионы Украины. Хроника и руководители, 3, Крым и Николаевская область, ред. К. Мацузато, Sapporo 2009 (Slavic Eurasian Studies, no. 20) [Riabushkin D., Politicheskaia istoriia Kryma (1989-2007), [w:] Regiony Ukrainy. Khronika i rukovoditeli, t. 3: Krym i Nikolaevskaia oblast’, red. K. Macuzato, Sapporo 2009, s. 24-27 (Slavic Eurasian Studies, no. 20)].
Сборник законодательных и нормативных актов о репрессиях и реабилитации жертв политических репрессий, ч. 1, ред. Г. Ф. Весновская, Курск 1999 [Sbornik zakonodatel’nykh i normativnykh aktov o repressiiakh i reabilitatsii zhertv politicheskikh repressii, ch. 1, red. G. F. Vesnovskaia, Kursk 1999].
Свод законов СССР, т. 10, Москва 1990 [Svod zakonov SSSR, t. 10, Moskva 1990].
Сталинские депортации 1928-1953, сост. Н. Л. Поболь, П. М. Полян, Москва 2005 [Stalinskie deportatsii 1928-1953, sost. N. L. Pobol’, P. M. Polian, Moskva 2005].
Стариков Н., Беляев Д., Россия. Крым. История, Санкт-Петербург 2015 [Starikov N., Beliaev D., Rossiia. Krym. Istoriia, Sankt-Peterburg 2015].
Стратегия экономического и социального развития Автономной Республики Крым на 2011-2020 годы, Законодавство АР Крим, https://zakon3.rada.gov.ua/krym/show/rb0121002-10#n14 [27.08.2019] [Strategiia ekonomicheskogo i sotsial’nogo razvitiia Avtonomnoi Respubliki Krym na 2011-2020 gody, Zakonodavstvo AR Krym, https://zakon3.rada.gov.ua/krym/show/rb0121002-10#n14, 27.08.2019].
Трапезников Н. Е., Крым в период Великой Октябрьской социалистической революции, гражданской войны и иностранной военной интервенции, [w:] Крым: прошлое и настоящее, ред. С. Н. Агаджанов, А. Н. Сахаров, Москва 1988 [Trapeznikov N. E., Krym v period Velikoj Oktiabr’skoj sotsialisticheskoi revoliutsii, grazhdanskoi voiny i inostrannoi voennoi interventsii, [w:] Krym: proshloe i nastoiashchee, red. S. N. Agadzhanov, A. N. Sakharov, Moskva 1988].
Українська центральна рада. Документи і матеріали, у 2 т., т. 1: 4 березня – 9 грудня 1917 р., упорядник В. Ф. Верстюк та ін., Київ 1996 [Ukraїns’ka tsentral’na rada: Dokumenty і materіaly, u 2 t., t. 1: 4 bereznia – 9 hrudnia 1917 r., uporiadnyk V. F. Verstiuk ta іn., Kyїv 1996].
Форманчук А. А., Мальгин А. В., Крым в период социально-политических изменении в СССР. 1985-1991 гг., [w:] История Крыма, в 2 т., т. 2, ред. А. В. Юрасов, Москва 2019 [Formanchuk A. A., Mal’gin A. V., Krym v period sotsial’no-politicheskikh izmenenii v SSSR. 1985-1991 gg., [w:] Istoriia Kryma, v 2 t., t. 2, red. A. V. Iurasov, Moskva 2019].
Хаяли Р. И., Провозглашение Крымской Народной Республики и принятие «Основных Законов Крымскотатарского Курултая» (декабрь 1917 года – январь 1918 года), „Науковий вісник Ужгородського національного університету”, Серія Право, 2014, вып. 24, т. 1 [Haiali R. I., Provozglashenie Krymskoj Narodnoi Respubliki i priniatie «Osnovnykh Zakonov Krymskotatarskogo Kurultaia» (dekabr’ 1917 goda – ianvar’ 1918 goda), „Naukovyj vіsnyk Uzhhorods’koho natsіonal’noho unіversytetu”, Serіia Pravo, 2014, vyp. 24, t. 1].
Шестьдесят шестая годовщина Крымской АССР. Демонстрации и митинги крымских татар, ред. М. Джемилев, London 1989 [Shest’desiat shestaia godovshchina Krymskoi ASSR. Demonstratsii i mitingi krymskikh tatar, red. M. Dzhemilev, London 1989].
This article is devoted to Ukraine; its focus is to present geopolitical and geo-economic determinants of its foreign policy. They are the source of a dilemma for those who govern Ukraine and since 1991 have been looking for strategic directions of development and cooperation with both the East and the West. In practice, this amounts to balancing between Russia and the European Union, and the dilemma of whether to apply for accession to NATO and the EU or to strengthen cooperation with Russia has a significant impact on Ukraine’s internal and foreign policy from the moment of regaining independence to the present day. This difficult choice is determined by many historical, cultural, social, economic and international factors. Moreover, in this article I present Poland’s position on the Ukrainian dilemma and on Ukraine’s accession to NATO and the European Union. I try to answer a few questions about this, such as which of these options is better for Ukraine, whether western or eastern, and which of them is better for Poland and its reasons for state. I would like to put forward a few theses and hypotheses here. Among other things, I would like to state that Ukraine should pursue a realistic policy, i.e. it should not succumb to illusions and should tread firmly on the ground. NATO and the EU membership should be a strategic objective of its foreign policy. To this end, Ukraine should also cooperate with Poland, which consistently supports the policy of NATO and EU enlargement to the East, and with the European Union and the United States.
J. M. Fiszer, Ukraina między Wschodem a Zachodem. Stanowisko Polski wobec akcesji Ukrainy do NATO i Unii Europejskiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 251-275, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.10.
Adamski Ł., Konończuk W., Nowy dialog z Ukrainą, „Rzeczpospolita”, 18.03.2019.
Badania polityki zagranicznej państwa, red. E. Haliżak, Warszawa 2018.
Barburska O., Polityka wschodnia Unii Europejskiej jako część składowa polityki zagranicznej UE, Warszawa 2018.
Bielecki J., Emmanuel Macron wraca do gry, „Rzeczpospolita”, 11.09.2019.
Cohen S. F., Patriotic Heresy vs the New Cold War: Fallacies of US Policy May Be Leading to War With Russia, „The Nation”, 15.09.2014. Czaputowicz J., Bezpieczeństwo międzynarodowe: współczesne koncepcje, Warszawa 2012.
Czaputowicz J., Unia Europejska – federacja czy imperium?, „Rocznik Europeistyczny” 2017, nr 3.
Ćwiek-Karpowicz J., Rosja wobec Białorusi. Ekonomizacja polityki zagranicznej, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2010, nr 5-6.
Fiszer J. M., 30-ta rocznica wyborów do Sejmu i Senatu w 1989 roku. Transformac ja ustrojowa w Polsce i jej konsekwencje dla Europy i świata, „Biuletyn Analiz i Opinii” 2019, nr 3.
Fiszer J. M., Białoruś między Rosją i Unią Europejską – konflikt interesów i perspektywy współpracy, [w:] Białoruś między Unią Europejską a Rosją, red. A. Kantorowicz, Warszawa 2012.
Fiszer J. M., Niemcy i Francja w Unii Europejskiej po brexicie, „Rocznik Polsko-Niemiecki” 2018, nr 26.
Fiszer J. M., Polityka zagraniczna Polski w XXI wieku: cele, wyzwania, kierunki, szanse i zagrożenia, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2019, nr 2 (65).
Fiszer J. M., Stanowisko Rosji wobec akcesji Polski do NATO i Unii Europejskiej, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2018, nr 1 (60).
Fiszer J. M., System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota, cele i zadania oraz rola w budowie nowego ładu globalnego, Warszawa 2013.
Fiszer J. M., The Thirtieth Anniversary of the Sejm and Senate Elections in 1989.
Systemic Transformation in Poland and its Consequences for Europe and the World, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2019, nr 3 (66).
Fiszer J. M., Ukraine between Russia and the European Union and its Prospects: Geopolitical and Geo-economic Dilemas, [w:] Perspectives of socio-economic development of Ukraine and its Regions in the Conditions of the Association Agreement with the European Union, ed. A. J. Kukuła, Lublin 2015.
Fiszer J. M., Stępniewski T., Polska i Ukraina w procesie transformacji, integracji i wyzwań dla bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej, Warszawa 2017.
Góralczyk B., Unia Europejska jako aktor na scenie globalnej. Razem czy osobno?, Warszawa 2014.
The article analyses the current, post-crisis case-law of the Court of Justice of the European Union (CJEU) in cases concerning the so-called Dublin Regulation, i.e. Regulation 604/2013, which establishes the criteria and mechanisms for determining the Member State responsible for examining an application for international protection lodged in one of the Member States by a third-country national. The aim of the article is to analyze the standard of migration security in the area of Dublin cases. The key problem for the discussed issue was the judgment in the Jawo case, in which the Court of Justice examined the admissibility of Dublin transfers to the Italian Republic on the grounds that there was a risk of extreme material deprivation of the migrant. The Jawo case is a continuation of high-profile international court rulings in cases such as M.S.S., Tarakhel (ECtHR) and N.S. (CJEU), which decided to suspend transfers to Italy and Greece. Apart from the issues of protection against inhuman treatment, the jurisprudence of the CJEU also draws attention to the issues of legal security, effectiveness and accessibility of administrative procedures for third-country nationals seeking international protection in the EU. Finally, the standard of migration security in the Dublin area also includes the obligation to act in solidarity and mutual trust between the Member States, as set out in the judgments of the CJEU.
A. M. Kosińska, Standard bezpieczeństwa migracyjnego w świetle aktualnego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach dublińskich, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 277-291, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.11.
Brekke J.-P., Brochmann G., Stuck in Transit: Secondary Migration of Asylum Seekers in Europe, National Differences, and the Dublin Regulation, „Journal of Refugee Studies” 2014, vol. 28, no. 2, s. 145-162.
Brouwer E., Mutual Trust and the Dublin Regulation: Protection of Fundamental Rights in the EU and the Burden of Proof, „Utrecht Law Review” 2013, vol. 9, issue 1, s. 135-147.
Chlebny J., Zakres kontroli sądowej decyzji dublińskiej, [w:] Status cudzoziemca w Polsce wobec współczesnych wyzwań międzynarodowych, red. D. Pudzianowska, Warszawa 2016, s. 135-149.
European Commission, Changing Influx of Asylum Seekers 2014-2016. Synthesis Report for the EMN Study, August 2018, https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/00_eu_changing_influx_study_synthesis_final_en.pdf [30.05.2019].
Garlick M., The Dublin System, Solidarity and Individual Rights, [w:] Reforming the Common European Asylum System. The New European Refugee Law, ed. V. Chetail, Ph. De Bruycker, F. Maiani, Leiden–Boston 2016, s. 159-196.
Groenendijk K., Brexit: Free Movement of Union Citizens and the Rights of Third-Country Nationals under Threat?, [w:] Migration on the Move. Essays on the Dynamics of Migration, ed. C. Grutters, S. Mantu, P. Minderhoud, Boston–Leiden 2017.
Haddad E., Sovereign Rights, Human Rights and Security, [w:] The Refugee in International Society. Between Sovereigns, Cambridge 2008, s. 286-302.
Kosińska A., Znaczenie wyroku w sprawie Tarakhel przeciwko Szwajcarii wobec problemu napływu osób poszukujących ochrony międzynarodowej do Republiki Włoskiej, „Studi polacco-italiani di Toruń / Toruńskie studia polsko-włoskie” 2015, s. 69-86.
Kosińska A. M., The Creative Role of the European Council in the Area of Managing Asylum Migration and Return of Third-Country Nationals to Their Country of Origin in the Times of the Migration Crisis, „Yearbook of Polish European Studies” 2017, vol. 20, s.101-128.
Kosińska A. M., Mikołajczyk B., Does the Right to Migration Security Already Exist? Considerations from the Perspective of the EU’s Legal System, „European Journal of Migration and Law” 2019, vol. 21, issue 1, s. 83-116.
McMahon A., The Role of State in Immigration Control. The legitimacy Gap and Moves towards a Regional Model, Leiden–Boston 2017.
Migration: Key Fundamental Rights Concerns, 1.01.2019-31.03.2019, FRA 2019, www.fra.europa.eu [30.05.2019].
Mikołajczyk B., Mechanizm dubliński na rozdrożu – uwagi w związku z pracami nad rozporządzeniem Dublin IV, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018, nr 3, s. 4-10.
Negrut V., Applying the legal security principle in administrative law, „Acta Universitatis Danubius. Juridica” 2012, vol. 8, no. 1, s. 5-13.
Oberleitner G., Salomon S., Whose Security? Introductory Remarks on People on the Move and the Reclaiming of Security, [w:] Blurring Boundaries: Human Security and Forced Migration, ed. S. Salomon, L. Heschl, G. Oberleitner, W. Bedenek, Leiden–Boston 2017, s. 3-22.
Vedsted-Hansen J., Current Protection Dilemmas in the European Union, [w:] Migration on the Move. Essays on the Dynamics of Migration, ed. C. Grutters, S. Mantu, P. Minderhoud, Boston–Leiden 2017, s. 95-117.
The aim of the article is to analyze the image of economic emigration from Ukraine to Poland created by pro-Kremlin media after 2014. It shows how Russian propaganda changed during the 20th century, what function it had from the tsarist period, through the years of the Soviet Union, to contemporary times. Its significance in the period after the decomposition of the union state was presented, and in particular the changes that it underwent since Vladimir Putin’s first presidency. There were shown ideological changes, which more or less influenced the public discourse, and thus also the media coverage. The functions of the Russian propaganda after the escalation of the Russian-Ukrainian conflict and the way of presenting mass labour migration from Ukraine to Poland are presented, both in the context of creating a specific narrative about the current internal and foreign situation of Ukraine after the Dignity Revolution, as well as against the background of Polish-Ukrainian relations and migration processes taking place in Poland. It was shown which aspects of mass migration were most often presented by pro-Kremlin information platforms, in which context and how a specific propaganda discourse was constructed. An important element is the analysis of changes observed in the message of the state-controlled Russian media concerning the mass migration of Ukrainians to Poland and the analysis of the origins, scale, significance and consequences of this migration. More extensive research leads to the conclusion that the media controlled by the Kremlin authorities can skilfully construct the message by adapting it to the addressee. In Polish language information services, the information addressed to the recipient is much more detailed and prepared in such a way as to build an aversion between the host society and Ukrainian economic immigrants. While preparing the article, we used the analysis of data found with elements of a comparative analysis.
A. Szabaciuk, Emigracja zarobkowa z Ukrainy do Polski w propagandzie rosyjskiej po 2014 roku, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 293-315, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.2.12.
Baranowska J., „Polski pracodawca to koszmar ukraińskiego pracownika”, Sputnik, 25.06.2019, https://pl.sputniknews.com/polska/2019062510620616-polski-pracodawca-to-koszmar-ukrainskiego-pracownika/ [30.07.2019]. Baranowska J., „Uber: miało być pięknie, a wyszło jak zwykle”, Sputnik, 8.08.2018, https://pl.sputniknews.com/polska/201808088561672-Polska-Uber-ceny-kierowcy-cudzoziemcy/ [30.07.2019].
Barghoorn F. C., Soviet Foreign Propaganda, Princeton 1964.
Blum D., „Zarabiają więcej niż Polacy”, Sputnik, 31.03.2019, https://pl.sputniknews.com/polska/2019033110137826-Ukraincy-wynagrodzeniesondaze-praca-imigranci-Sputnik-Polska/ [28.07.2019].
Borenstein E., Plots against Russia. Conspiracy and Fantasy After Socialism, Ithaca 2019.
Darczewska J., Anatomia rosyjskiej wojny informacyjnej. Operacja krymska – studium przypadku, „Punkt Widzenia” OSW, nr 42, Warszawa 2014.
Denisenko M., Migration to Russia and the Current Economic Crisis, [w:]
Migration and the Ukraine Crisis. A Two-Country Perspective, ed. A. Pikulicka-Wilczewska, G. Uehling, Bristol 2017, s. 129-148.
Edenborg E., Politics of Visibility and Belonging. From Russia’s Homosexual Propaganda Laws to the Ukraine War, Abingdon – Oxon 2017.
Galeotti M., Russian Political War. Moving Beyond the Hybrid, London – New York 2019.
Garboś G., „Polski rząd »stawia na Ukraińców«”, Sputnik, 19.07.2018, https://pl.sputniknews.com/opinie/201807198419152-sputnik-polska-ukrainamigracja-zarobkowa/ [31.07.2019].
Hansen F. S., van der Noordaa R., Bogen Ø., Sundbom H., The Kremlin’s Trojan Horses 3.0: Russian Influence in Denmark, The Netherlands, Norway, and Sweden, Washington D.C. 2018.
Heller M., Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki, Warszawa 1989.
Herpen M. H., van, Putin’s Propaganda Machine. Soft Power and Russian Foreign Policy, Lanham – New York – London 2016.
Kenez P., The Birth of the Propaganda State. Soviet Methods of Mass Mobilization, 1917-1929, Cambridge 1985.
Orenstein M. A., The Lands in Between: Russia vs The West and the New Politics of Hybrid War, New York 2019.
Polyakova A., Kounalakis M., Klapsis A., Germani L. S., Iacoboni J., Lasheras F. de B., Pedro N. de, The Kremlin’s Trojan Horses 2.0: Russian Influence in Greece, Italy, and Spain, Washington D.C. 2017.
Polyakova A., Laruelle M., Meister S., Barnett N., The Kremlin’s Trojan Horses: Russian Influence in France, Germany, and the United Kingdom, Washington D.C. 2016.
Pravda.ru, „Лукашенко назвал путь Украины ‘кривым’”, Мир, 13.02.2019, https://www.pravda.ru/news/world/1405472-belorus/ [28.07.2019] [Pravda.ru, „Lukashenko nazval put’ Ukrainy ‘krivym’”, Mir, 13.02.2019, https://www.pravda.ru/news/world/1405472-belorus/, 28.07.2019].
Rostocka A., Badanie ankietowe BCC i IOM. Przedsiębiorcy o zatrudnianiu cudzoziemców, 2017, https://www.bcc.org.pl/uploads/media/2017.10.04_Przedsiebiorcy_o_zatrudnianiu_cudzoziemcow_-_badanie_ankietowe_BCC_i_IOM.pdf [30.07.2019].
RT, „Ukraine facing labor ‘catastrophe’ as millions of citizens flee co”, Business News, 4.09.2018 https://www.rt.com/business/437581-ukraine-laborcatastrophe-people-flee/ [28.07.2019].
Schwertner J., Jeszcze jeden front Marcina Reya, „Tygodnik Powszechny” 2017, nr 38.
Sigan L., „Epigoni UPA szkolą się w Polsce?”, Sputnik, 12.09.2018, https://pl.sputniknews.com/opinie/201809128766409-szkolenia-Azow-Ukraina-UPA-ESA-Wroclaw/ [29.07.2019].
Sputnik, „Banderowcy będą karać Polaków za potępienie UPA”, 19.05.2017,https://pl.sputniknews.com/polska/201705195492756-sputnik-polskaukraina-bandera-kul/ [30.07.2019].
Sputnik, „Młodzież ze Wschodu będzie miała jeszcze lepiej w Polsce”, 7.07.2019, https://pl.sputniknews.com/polska/201705195492756-sputnikpolska-ukraina-bandera-kul/ [30.07.2019].
Sputnik, „Polskie mieszkania są tanie i eleganckie. Ukraińcy kupują na potęgę”, 29.07.2019, https://pl.sputniknews.com/polska/2019072910809888-polskie-mieszkania-sa-tanie-i-eleganckie-ukraincy-kupuja-na-potege/ [28.07.2019].
Sputnik, „Przelewy z Polski na Ukrainę będą jeszcze łatwiejsze”, https://pl.sputniknews.com/polska/2019062110603884-sputnik-przelewy-z-polski-na-ukraine-beda-jeszcze-latwiejsze/ [10.11.2019].
Sputnik, „»Tania milcząca siła robocza«: Ukrainka narzeka na pracę w Polsce”, 19.07.2019, https://pl.sputniknews.com/polska/2019071910761889-ludziedrugiej-kategorii-ukrainska-kelnerka-ujawnia-szczegoly-dotyczace-pracy-w-polsce-sputnk/ [30.07.2019].
Sputnik, „»Ukraińskie enklawy«: już co piąty mieszkaniec Łodzi to obcokrajowiec”, 24.06.2019, https://pl.sputniknews.com/polska/2019062410617636-copiaty-mieszkaniec-lodzi-to-obcokrajowiec-ale-na-tym-nie-koniec-Sputnik-Polska/ [28.07.2019].
Sputnik, „Поляки нашли способ наводнить Латвию украинскими гастарбайтерами”, 26.10.2018, https://lv.sputniknews.ru/economy/20181026/9789945.html [31.07.2019] [Sputnik, „Poliaki nashli sposob navodnit’ Latviiu ukrainskimi gastarbaiterami”, 26.10.2018, https://lv.sputniknews.ru/economy/20181026/9789945.html, 31.07.2019].
Strukov V., Digital Conservatism. Framing Patriotism in the Era of Global Journalism, [w:] Eurasia 2.0. Russian Geopolitics in the Age of New Media, ed. M. Bassin, M. Suslov, Lanham – Boulder – New York – London 2016.
Strzelecki P., Wyszyński R., Growiec J., Migracja z Ukrainy i jej wpływ na wzrost gospodarczy w Polsce, Warszawa 2019.
Wywiad z ks. Wasylem Wajdą, proboszczem greckokatolickiej parafii pod wezwaniem św. Nikołaja w Moskwie, 13.09.2019.
Yablokov I., Fortress Russia: Conspiracy Theories in Post-Soviet Russia, Newark 2018.
Веретенников В., „Попали в Европу: реалии жизни украинских заро-битчан в Польше”, Ритм Евразии, 5.12.2018, https://www.ritmeurasia.org/news–2018-12-05–popali-v-evropu-realii-zhizni-ukrainskihzarobitchan-v-polshe-39940 [30.07.2019] [Veretennikov V., „Popali v Evropu: realii zhizni ukrainskikh zarobitchan v Pol’she”, Ritm Evrazii, 5.12.2018, https://www.ritmeurasia.org/news–2018-12-05–popali-vevropu-realii-zhizni-ukrainskih-zarobitchan-v-polshe-39940, 30.07.2019].
Вести.ru, „Польша отказывается принимать исламских беженцев, но мигрантов из Украины примет”, 2.01.2018, https://www.vesti.ru/doc.html?id=2972350 [30.07.2019] [Vesti.ru, „Pol’sha otkazyvaetsia prinimat’ islamskikh bezhentsev, no migrantov iz Ukrainy primet”, 2.01.2018, https://www.vesti.ru/doc.html?id=2972350, 30.07.2019].
Дугин А. Г., Конспирология: (наука о заговорах, секретных обществах и тайной войне), Москва 2005 [Dugin A. G., Konspirologiia: (nauka o zagovorakh, sekretnykh obshchestvakh i tainoi voine), Moskva 2005].
Дугин А. Г., Теория многополярного мира, Москва 2013 [Dugin A. G., Teoriia mnogopoliarnogo mira, Moskva 2013].
Левада-центр. Аналитический центр Юрия Левады, „‘Друзья’ и ‘враги’ России”, Пресс-выпуски, 14.06.2018, www.levada.ru, https://www.levada.ru/2018/06/14/druzya-i-vragi-rossii-3/ [10.07.2019] [Levada-tsentr. Analiticheskii tsentr Juriia Levady, „‘Druz’ia’ i ‘vragi’ Rossii”, Press-vypuski, 14.06.2018, www.levada.ru, https://www.levada.ru/2018/06/14/druzya-ivragi-rossii-3/, 10.07.2019].
Лекух Д., „Украина: жить лучше, конечно, не стало. Но стало значительно веселей”, РИА Новости, 13.01.2019, https://ria.ru/20190113/1549264905.html [28.07.2019] [Lekukh D., „Ukraina: zhit’ luchshe, konechno, ne stalo. No stalo znachitel’no veselei”, RIA Novosti, 13.01.2019, https://ria.ru/20190113/1549264905.html, 28.07.2019].
Николаев А., „Увидеть Польшу и умереть. Украинцы могут найти работу, но безопасность им никто не гарантирует”, Украина.ру, 12.10.2019, https://ukraina.ru/exclusive/20191012/1025259489.html [15.10.2019] [Nikolaev A., „Uvidet’ Pol’shu i umeret’. Ukraincy mogut naiti rabotu, no bezopasnost’ im nikto ne garantiruet”, Ukraina.ru, 12.10.2019, https://ukraina.ru/exclusive/20191012/1025259489.html, 15.10.2019].
Ольховская Ю., „Граждане Украины массово уезжают в Польшу на заработки”, Первый канал, Новости, 31.01.2015, https://www.1tv.ru/news/2015-01-31/26250-grazhdane_ukrainy_massovo_uezzhayut_v_polshu_na_zarabotki [28.09.2019] [Ol’chovskaia Iu., „Grazhdane Ukrainy massovo uezzhaiut v Pol’shu na zarabotki”, Pervyi kanal, Novosti, 31.01.2015, https://www.1tv.ru/news/2015-01-31/26250-grazhdane_ukrainy_massovo_uezzhayut_v_polshu_na_zarabotki, 28.09.2019].
Панарин И. Н., Первая мировая информационная война. Развал СССР, Санкт-Петербург 2010 [Panarin I. N., Pervaia mirovaia informatsionnaia voina. Razval SSSR, Sankt-Peterburg 2010].
Панарин И. Н., СМИ, пропаганда и информационные войны, Москва 2012 [Panarin I. N., SMI, propaganda i informatsionnye voiny, Moskva 2012].
Соловьева В., „Крики и давка на границе Украины и Польши – что изменилось после введения безвизового режима с ЕС”, Первый канал, Новости, 13.06.2017, https://www.1tv.ru/news/2017-06-13/326976kriki_i_davka_na_granitse_ukrainy_i_polshi_chto_izmenilos_posle_vvedeniya_bezvizovogo_rezhima_s_es [28.07.2019] [Solov’eva V., „Kriki i davka na granitse Ukrainy i Pol’shi – chto izmenilos’ posle vvedeniia bezvizovogo rezhima s ES”, Pervyi kanal, Novosti, 13.06.2017, https://www.1tv.ru/news/2017-06-13/326976-kriki_i_davka_na_granitse_ukrainy_i_polshi_chto_izmenilos_posle_vvedeniya_bezvizovogo_rezhima_s_es, 28.07.2019].
ТАСС, „Число трудовых мигрантов из Украины в Польшу за пять лет увеличилось в пять раз”, 04.07.2019, https://tass.ru/mezhdunarodnayapanorama/6630158 [30.07.2019] [TASS, „Chislo trudovykh migrantov iz Ukrainy v Pol’shu za piat’ let uvelichilos’ v piat’ raz”, 04.07.2019, https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/6630158, 30.07.2019].
Широколобов С., „Украинские гетто: заробитчане превращают Польшу в двухобщинное государство”, Rubaltic.ru, Политика, 27.09.2019, https://www.rubaltic.ru/article/politika-i-obshchestvo/27092019-ukrainskiegetto-zarobitchane-prevrashchayut-polshu-v-dvukhobshchinnoegosudarstvo/[10.10.2019] [Shirokolobov S., „Ukrainskie getto: zarobitchane prevrashchaiut Pol’shu v dvukhobshchinnoe gosudarstvo”, Rubaltic.ru, Politika, 27.09.2019, https://www.rubaltic.ru/article/politikai-obshchestvo/27092019-ukrainskie-getto-zarobitchane-prevrashchayutpolshu-v-dvukhobshchinnoe-gosudarstvo/, 10.10.2019].
D. Milczarek, Recenzja książki: Olga Barburska, „Polityka wschodnia Unii Europejskiej jako część składowa polityki zagranicznej UE”, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR/Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2018, ISBN 978-83-7545-908-1, ss. 484, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 17 (2019), z. 2, s. 319-322.
