First attempt. Crimea: between Ukraine and Russia (1989-1997)

Pierwsza próba. Krym: między Ukrainą a Rosją (1989-1997)

Abstrakt: Artykuł porusza problem dążeń Rosji do rewizji wytworzonego w czasach radzieckich układu geopolitycznego na przykładzie Krymu. Ukazane zostały działania zarówno lokalnych środowisk politycznych, jak i władz centralnych Rosyjskiej SFRR, a później Federacji Rosyjskiej, mające na celu rewizję dotychczasowych granic i włączenie Półwyspu Krymskiego do Rosji. Przedział czasowy artykułu obejmuje lata od upadku Związku Radzieckiego do układu między Rosją i Ukrainą z 1997 roku.

Bibliografia:

Deklaratsia o gosudarstvennom suverenitete Ukrainy ot 16 iulya 1990 g., [in:] S.M. Shahray (ed.), Raspad SSSR. Dokumenty i fakty (1986-1992 g.), in two volumens, vol. 2: Arkhivnye dokumenty i materialy, Moskva 2016.

Dogovor mezhdu Rossiiskoi Sovetskoi Federativnoi Sotsialisticheskoi Respublikoi i Ukrainskoi Sovetskoi Sotsialisticheskoi Respublikoi, “Vedomosti s’iezda narodnikh deputatov RFSRR i Verkhovnogo Soveta RFSRR” 1990, no. 27.

Dogovor o druzhbe, sotrudnichestve i partnerstve mezhdu Rossiiskoi Federatsiei i Ukrainoi, http://docs.cntd.ru/document/1902220.

Dokhovir pro druzhbu, spivrobytnytsvo i partnerstvo mizh Ukraiinoiu i Rosiiskoiu Federatsieiu, https://zakon5.rada.gov.ua/laws/show/643_006.

Konstytucja Ukrainy, http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/ukraina.html.

Postanovlenie Verkhovnogo Soveta Krima „O provedenii obshchekrimskogo referenduma”, “Vedomosti Verkhovnogo Soveta Krima” 1991-1992, no. 6.

Postanovlenie Verkhovnogo Soveta Krima „Ob. Akte О provozglashenii gosudarstvennoii samostoiatelnosti Respubliki Krim”, “Vedomosti Verkhovnogo Soveta Krima” 1991-1992, no. 6.

Postanovleniie Verkhovnogo Soveta SSSR ot 28 noyabria 1989 g. № 845-I „O vyvodakh i predlozheniakh kommisii po problemam sovetskikh nemtsev i krimsko-tatarskogo naroda”, “Vedomosti Verkhovnogo Soveta SSSR” 1989, no. 25.

Ukaz Prezidyuma Verkhovnogo Soveta SSSR „O peredache Krimskoii oblasti iż sostava RSFSR v sostav USRR”, “Vedomosti Verkhownogo Soveta Soiuza Sovetskikh Sotsialistycheskikh Respublik” 1954, no. 4.

Zakon Ukraiini “Pro rozmezhuvannia povnowazhen mizh orkhanami derzhavnoi vladi Ukraiini i Respubliki Krim”, https://ips.ligazakon.net/document/view/t229900?an=1.

Zakon Ukraiini „Pro status avtonomnoii Respubliki Krim”, “Vidomosti Verkhovnoii Radi Ukraiini” 1992, no. 30.

Zakon Ukraiinskoi radianskoii sotsialistichnoii respubliki „Pro vidnovlenia Krimskoii Avtonomnoii Radianskoii Sotsialistichnoii Respubliki”, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/712-12.

Akselrod D., „Ya sdalsa. Ya ne stal voievat’”. Vzlet i padeniie pervogo prezidenta Krima Meshkova, Крым. Реалии, https://ru.krymr.com/a/vzlet-i–padenie-pervogo-prezidenta-kryma/30864983.html.

Andrusieczko P., Prokopiuk J., Flota Czarnomorska i Krym w kontekście bezpieczeństwa Ukrainy, “Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa” 2010, no. 3.

Błażewicz Z., Krzykowski P., Żyła M., Półwysep Krymski – strategiczny element relacji rosyjsko-ukraińskich, Warsaw 2018.

Formanchuk А.А., Maligin А.V., Krim v period sotsialno-politicheskikh izmenienii v SSSR. 1985-1989, [in:] Istoriia Krima, A.V. Yurasov (ed.), in two volumens, vol. 2, Moskva 2019.

Gil A., Granica między Ukraińską SRR a Rosyjską FSRR w latach dwudziestych XX wieku. Przyczynek do realizacji bolszewickiej polityki narodowościowej, “Limes. Studia i Materiały z Dziejów Europy Środkowo-Wschodniej” 2018, vol. 9.

Gil A., Granice Ukrainy w latach 1917-1940, [in:] Sojusz Piłsudski – Petlura w kontekście politycznej i militarnej walki o kształt Europy Środkowej i Wschodniej, T. Stępniewski, A. Górak, M. Kruszyński (eds.), Lublin–Warsaw 2020.

Gil A., Kwestia krymska w relacjach ukraińsko-rosyjskich przed 2014 rokiem.

Uwarunkowania i konteksty, “Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2019, vol. 17, issue 2.

Gołda-Sobczak M., Krym jako przedmiot sporu ukraińsko-rosyjskiego, Poznan 2016.

Liubovets О., Ukraiinsko-rosiiski superechnosti shchodo viznachennia statusu Krimu ta m. Sevastopol (1990-tі roki), [in:] Krim vid antichnosti do siokhodenniia. Istorichni studii, V. Smolii (ed.), Kyiv 2014.

Łysek W., Krym w polityce mocarstw: pogranicze – konflikt – destabilizacja, “Przegląd Geopolityczny” 2015, vol. 11.

Malgin A. V., Krim posle raspada SSSR: mezhdu Rossiiei i Ukrainoii. 1991-2004 gg., [in:] A.V. Yurasov (ed.), Istoriia Krima, in two volumes, vol. 2, Moskva 2019.

Mironowicz E., Rosja – Ukraina. 25 lat między „ograniczoną współpracą a ograniczoną konfrontacją”, “Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2014, issue 2.

Padalka S. „Krimske pitannia” v politichnikh realiakh nezalezhnoii Ukraiini (I polovina 90-kh rokiv XX stolittia), [in:] Krim v istorichnikh realiakh Ukrainii: Materiali naukovoii konferentsii „Krim v istorichnikh reliakh Ukraini: Do 50-richchia vkhodzhennia Krimu do składu URSR” (Kyiv, 19 liutokho 2004 r.), V.А. Smolii (ed.), Kyiv 2004.

Riabushkhin D., Poloticheskaia istoriia Krima (1989-2007), [in:] Regioni Ukraini.

Khronika i rukovoditieli, 3: Krim i Nikolaievskaia oblast’, K. Matsuzato (ed.), Sapporo 2009.

Rossiia–Ukraina 1990-2000. Dokumenti i materiali, in two volumens, vol. 1: 1990-1995, Moskva 2001.

Shevchuk О.G., Transformatsiia administrativno-teritorialnogo pristroiiu Krimu v drugii polovini XX – pochatku XXI stolittia, [in:] Etnokulturniie i mezhkonfessionalniie otnosheniia v Krimu: sbornik nauchnikh trudov, V.G. Tur (ed.), Simferopol 2012.

Strachota K., Konflikty zbrojne na obszarze postradzieckim. Stan obecny. Perspektywy uregulowania. Konsekwencje, “Prace OSW” 2003, no. 9.

Wiśniewski R., Przemiany etniczne na Krymie – od inkorporacji do Rosji carskiej po aneksję przez Federację Rosyjską (1783-2014), “Przegląd Wschodnioeuropejski” 2016, no. VII/2.

PDF: Pobierz