Zagłada Żydów w polityce historycznej Litwy po 1991 roku

The Holocaust in the Historical Policy of Lithuania after 1991

Abstrakt: This article aims to analyze the memory of the Holocaust in the context of the politics of state power in Lithuania after 1991. The article characterized presidents and government institutions in terms of memorization the Holocaust victims. It also described integration the Holocaust memory in the main Lithuanian historical narrative.

Bibliografia:

Aderet O., Glorifying a Nazi Collaborator in Lithuania, „Haaretz”, 15.05.2012, https://www.haaretz.com/glorifying-a-nazi-collaborator-in-lithuania-1.5155821 [19.03.2018].
Adolfas Ramanauskas-Vanagas Partisan Commander General, Ramanauskaite-Skokauskiene A. (red.), Kaunas: Naujasis lankas, 2007.
Ankersmit F., Pamiętając Holocaust: żałoba i melancholia, tłum. A. Ajschtet, A. Kubis, J. Regulska, tekst poprawiła i uzupełniła E. Domańska, [w:] Pamięć, etyka i historia. Anglo-amerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych, E. Domańska (red.), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006, s. 163-184.
Arad Y., The ‘Final Sulutions’ in Lithuania in the Light of German Documentation, http://www.yadvashem.org/untoldstories/documents/studies/The_Final_Solution.pdf [07.02.2017].
Brandišauskas V., Holokaustas Lietuvoje: istoriografine situacija ir pagrindines problemos, [w:] Lietuviu kataliku mokslo akademijos metraštis, Vilnius 1999, ? 14.
Braun G., Women of courage: Rachel Margolis, „Independent”, 09.03.2011, https://www.independent.co.uk/news/people/profiles/women-of-courage-rachel-margolis-2236081.html [23.03.2018].
Brook D., Double Genocide, „Slate”, 26.07.2015, http://www.slate.com/articles/news_and_politics/history/2015/07/lithuania_and_nazis_the_country_wants_to_forget_its_collaborationist_past.html [14.03.2018].
Bubnys A., Lietuviu saugumo policija ir holokaustas (1941-1944), http://genocid.lt/Leidyba/13/bubnys.htm [08.02.2018].
Daniszewski J., Lithuanian, 93, Convicted of War Crimes but Spared Jail, „Los Angeles Times”, 15.02.2001, http://articles.latimes.com/2001/feb/15/news/mn-25846 [12.03.2018].
Decree on the International Commission for the Evaluations of the Crimes of the Nazi and Soviet Occupation Regimes in Lithuania No 1K-1245, 12.10.2012, „The Secretariat of the International Commission for the Evaluation of the Nazi and Soviet Occupation Regimes in Lithuania”, https://www.komisija.lt/wp-content/uploads/2017/08/Decree-20121016-Unofficial-translation.pdf [15.03.2018].
Del 2011 metu paskelbimo Holokausto aukomis tapusiu Lietuvos gyventoju atminimo metais, 2010 m. rugsejo 21 d. Nr. XI-1017, https://e-seimas.lrs.lt/portal/legalAct/lt/TAD/TAIS.381347?positionInSearchResults=0&searchModelUUID=f2046010-b569-4acd-bda5-dcec90194117 [13.02.2017].
Del Holokausto aukomis tapusiu Lietuvos gyventoju atminimo metu minejimo 2011 metais priemoniu patvirtinimo. 2010 m. gruodžio 8 d. Nr. 1754, https://www.e-tar.lt/portal/en/legalAct/TAR.59ED09CE4016 [12.02.2018].
Drugi powszechny spis Rzeczypospolitej Polskiej. Serja C. Zeszyt 36. Województwo Wileńskie bez miasta Wilna, Warszawa: Nakładem Głównego Urzędu Statystycznego, 1936.
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, 14.02.2018, poz. 396, art. 1, 6.
Eidintas A., Jews, Lithuanians and the Holocaust, tłum. V. Arbas, E. Tuskenis, Vilnius: Versus Aureus, 2003.
Eidintas A., Lietuvos žydu žudyniu byla: dokumentu ir straipsniu rinkinys, Vilnius: Vaga, 2001.
Jackiavičus M., Posle Marša pamiati žertv Cholokosta – obraščenie k Litvie, „Ru.Delfi”, 29.08.2016, https://ru.delfi.lt/news/live/posle-marsha-pamyati-zhertv-holokosta-obraschenie-k-litve.d?id=72163676 [12.02.2018].
Jančis V., Ataka na partizana. Kak Ruta Vanagajte stala vragom vsej Litvy, „Delfi”, 04.11.2017, http://rus.delfi.lv/news/daily/abroad/ataka-na-partizana-kak-ruta-vanagajte-stala-vragom-vsej-litvy.d?id=49411411 [16.02.2018].
Kas’janov G., Past Continuous: Istoryčna polityka 1980-ch-2000-ch: Ukraina ta susidy, Kyjv 2018, s. 27.
Katz D., Heni C., The Prague Declaration is Europes New Anti-Semitic Poison, 04.12.2009 , דער אַַלגעמיינער זשורנאַַל , ttp://www.holocaustinthebaltics.com/2009Dec4KatzAndHeniOnPragueDecl.pdf [29.03.2018].
Kinzer S., Lithuania Will Evaluate Pardons in Nazi Collaboration Cases, „The New York Times”, 25.12.1992, http://www.nytimes.com/1992/12/25/world/lithuania-will-evaluate-pardons-in-nazi-collaboration-cases.html?n=Top/News/World/Countries%20and%20Territories/Lithuania&scp=4&sq=Lithuania%20rehabilitations&st=cse&pagewanted=all [14.02.2018].
Komar J., Czyszczenie wizerunku, „Gazeta Wyborcza” 1998, nr 211, s. 9.
Komar J., Oddajcie, co nasze, „Gazeta Wyborcza” 2003, nr 225, s. 12.
Landsbergis V., Dužanskiene, „Delfi”, 27.10.2017, https://www.delfi.lt/news/ringas/politics/v-landsbergis-dusanskiene.d?id=76184081 [16.02.2018].
Liekis Š., Jewish studies in Lithuania since 1990, „Journal of Modern Jewish Studies”, vol. 10, 2011, issue 1, s. 93-100.
Lietuvos Respublikos geros valios kompensacijos už žydu religiniu bendruomeniu nekilnojamąji turtą istatymas, 2011 m. birželio 21 d. Nr. XI-1470, https://e-seimas.lrs.lt/portal/legalAct/lt/TAD/TAIS.402515?jfwid=rivwzvpvg [12.02.2018].
Lithuania reburial of WWII leader angers Jewish groups, „BBC News”, 17.05.2012, http://www.bbc.com/news/world-europe-18101716 [19.03.2018].
Litva otmiečajet 70-ju godovsinu massovych ssylok, „Ru.Delfi”, 14.06.2011, https://ru.delfi.lt/news/live/litva-otmechaet-70-uyu-godovschinu-massovyh-ssylok.d?id=46576413 [13.02.2018].
Machotina E., Vilnius. Mesta pamiati evrejskoj istorii, „Neprikosnovennyj zapas” 2013, ? 4 (90), http://magazines.russ.ru/nz/2013/4/19m.html [02.02.2018].
MacQueen M., Lithuanian Collaboration in the ‘Final Solution’: Motivations and Case Studies, [w:] Lithuanian and the Jews. The Holocaust Chapter. Symposium Presentations, P. A. Shapiro, C. J. Rheins (eds), Washington: Center for Advanced Holocaust Studies, United States Holocaust Memorial Museum, 2005, s. 1-17.
Methodical material, „The Secretariat of the International Commission for the Evaluation of the Nazi and Soviet Occupation Regimes in Lithuania”, https://www.komisija.lt/en/education/methodical-material/ [16.03.2018].
MID RF nazval glumleniem perezachoronenie kollaboracionista w Litwie, „RIA Novosti”, 21.05.2012, https://ria.ru/20120521/654636749.html [19.03.2018].
Na kompensacyju w razmere 3 mln. litov pretendujut okolo 1000 postradawšych vo vremia vojny evreev, „Ru.Delfi”, 22.12.2011, https://ru.delfi.lt/news/live/na-kompensaciyu-v-razmere-3-mln-litov-pretenduyut-okolo-1000-postradavshih-vo-vremya-vojny-evreev.d?id=53268257 [15.03.2018].
Nikžentaitis A., Spór o Jedwabne, wariant litewski, „Gazeta Wyborcza” 2018, nr 16, s. 33.
Pogrebinskaja I., Diskurs osuždenia, obvinenia i opravdania: sovremennyje tendencji istoriografii Holokosta i kollaboracyonizma w Litvie (1991-2009), „Problemy istori? Holokostu” 2010, ? 5, s. 75-94.
Polonsky A., Coming to Terms with the ‘Dark Past’: Confronting the Holocaust in Poland and Lithuania, [w:] Parlamentaryzm, konserwatyzm, nacjonalizm: Sefer jowel. Studia ofiarowane Profesorowi Szymonowi Rudnickiemu, J. Żyndul (red.), Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2010, s. 332-349.
Postradavšyje ot nacystov i sovietskoj vlasti v Litvie evrei polučili simvoličeskije kompensacii, „Ru.Delfi”, 06.11.2013, https://ru.delfi.lt/news/live/postradavshie-ot-nacistov-i-sovetskoj-vlasti-v-litve-evrei-poluchili-simvolicheskie-kompensacii.d?id=63220798 [15.03.2018].
Prezident Litvy nagradila 43 spasitela evreev, „Ru.Delfi”, 27.09.2017, https://ru.delfi.lt/news/live/prezident-litvy-nagradila-43-spasitelya-evreev.d?id=75890487 [12.02.2018].
Prezident počtila pamiat žertv Holokosta, „Prezident Litovskoj Respubliki” 29.08.2016, https://www.lrp.lt/ru/press-centr/soobscenija-dlja-pressy/prezident-potchtila-pamjat-zertv-cholokosta/26012 [02.11.2018].
Romantsov R., Golokost v istoryčnij polityci Lytvy ta Ukrainy 1991-2017, „Problemy istorii Golokostu: ukrains’kyj vymir” 2018, vyp. 10, s. 12-41.
Sklokina I., Rasa Čepajtene. „Skandal podnial novuju volnu vojn pamiati” (O knige Ruty Vanagajte „Naši” i redakcji litovskogo obščestva), „Historians.in.ua”, 30.11.2017, http://www.historians.in.ua/index.php/en/intervyu/2341-rasa-chepajtene-skandal-podnyal-novuyu-volnu-vojn-pamyati-o-knige-ruty-vanagajte-nashi-i-reaktsii-litovskogo-obshchestva [16.02.2018].
Speech by the President of the Republic of Lithuania Mr. Algirdas Brazauskas, delivered at the Knesset in Jerusalem, at 4 p.m., 1 march 1995, http://www.holocaustinthebaltics.com/1995BrazauskasKnessetSpeech.pdf [14.02.2018].
Stryjek T., Wojna po wojnie raz jeszcze. II wojna światowa i powojenne podziemie antysowieckie we współczesnej polityce wobec pamięci i w historiografii Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi i Ukrainy, [w:] G. Motyka, R. Wnuk, T. Stryjek, A. F. Baran, Wojna po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1944-1952, Warszawa–Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, 2012, s. 410-614.
Sužiedelis S., Liekis Š., Conflicting Memories: The Reception of the Holocaust in Lithuania, [w:] The Reception of the Holocaust in Postcommunist Europe, J. P. Himka, J. B. Michlic (eds), Univesity of Nebraska, 2013, s. 319-351.
Sužiedelis S., Liekis Š., Wojna, Holokaust i polityka na Litwie: skonfliktowane narracje, „Politeja” 2011, nr 2 (16), s. 187-206.
Świat w skrócie. Litwa, „Gazeta Wyborcza” 2000, nr 58, s. 8. Toleikis V., Repress, Reassess, Remember. Jewish Heritage in Lithuania, „Osteuropa” 2008, Impulses for Europe, s. 279-287.
Valatka R., Prowokacja Ruty Vanagaite, „Więź”, 23.03.2017, http://wiez.com.pl/2017/03/23/prowokacja-ruty-vanagaite/ [16.02.2018].
Vanagaite R., Višta strimeles galva, Vilnius: Alma littera, 2017.
Vanagaite R., Zuroff E., Musiškiai, Vilnius: Alma littera, 2016.
Vanagaite R., Zuroff E., Nasi. Podróżując z wrogiem, tłum. K. Mazurek, Warszawa: Czarna Owca, 2017.
Vitkus G., „Pamiat Cholokosta” w „istoričeskom soznanii” Litvy: poniatie i metody issledovania, [w:] Materialy Dvenadcatoj ežegodnoj meždunarodnoj meždiscyplinarnoj konferencii po iudaike, P. M. Kaplanov, V. V. Močalowa (red.), Moskwa 2004, s. 84-100.
Vitkus G., Holokost kak faktor politiki vospominania: o novych problemach vosprijatia Holokosta w sovremennoj Litvie, [w:] Trudy po evrejskoj istorii i kulture. Materialy XXI Meždunarodnoj ežegodnoj konferencii po iudaike, Moskva 2014, s. 243-260.
W Izraile umier obviniajemyj w genocyde litovcev, „Lenta.ru”, 25.02.2008, https://lenta.ru/news/2008/02/25/dushansky/ [16.02.2018].
W Lejpalingisie otkryt pervyj informacyonnyj stend s imenami žertw Holokosta (informacja dopolniena spiskom žertv), „Lietuvos žydu (litvaku) bendruomene”, 09.01.2018, http://www.lzb.lt/ru/2018/01/09/в-лейпалингисе-открыт-первый-информа/ [09.02.2018].
W Litvie predlagajetsa na mestach massovych zachoronienij evreev ukazat familii i žertw, i palačej, „Obzor”, 14.12.2017, https://www.obzor.lt/news/n34556.html [09.02.2018].
Wnuk R., Leśni bracia. Podziemie antykomunistyczne na Litwie, Łotwie i w Estonii, Warszawa–Lublin: Bellona, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2018.
Zuroff E., A Combinated Day of Commemoration for the Victims of Nazism and Communism?, „Jerusalem Post”, 12.07.2009, http://www.jpost.com/Opinion/Op-Ed-Contributors/A-combined-day-of-commemoration-for-the-victims-of-Nazism-and-communism [29.03.2018].
Zuroff E., Lithuania’s shame, „The Jerusalem Post”, 15.05.2012, http://www.jpost.com/Opinion/Op-Ed-Contributors/Lithuanias-shame [19.03.2018].

PDF: Pobierz