Bezpieczeństwo Rzeczypospolitej Polskiej i wojna na Ukrainie w myśli politycznej współczesnej lewicy w Polsce
ORCID: Krystyna Trembicka: 0000-0001-6463-6225
Strony: 209-231
Wydanie: Lublin 2023
DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.13
Sposób cytowania: K. Trembicka, The security of the Republic of Poland and the war in Ukraine in contemporary leftist thinking in Poland, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 21 (2023), z. 1, s. 209-231, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2023.1.13
Słowa kluczowe: armia, bezpieczeństwo państwa, model bezpieczeństwa, sojusze polityczne i militarne
Abstrakt:
Przedmiotem artykułu było bezpieczeństwo Rzeczypospolitej i wojna na Ukrainie w myśli politycznej współczesnej lewicy w Polsce, reprezentowanej przede wszystkim przez Sojusz Lewicy Demokratycznej i Nową Lewicę. Bezpieczeństwo obywateli jest podstawowym wyznacznikiem racji stanu, a jednocześnie kluczowym wyzwaniem dla rządzących. Badaniem objęto wiek XXI, gdyż przyniósł: 1) zmianę systemu międzynarodowego – Federacja Rosyjska zakwestionowała ład w wersji postzimnowojennej, 2) obniżenie poziomu bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej, 3) uwidocznienie nowych wyzwań dla Polski, przede wszystkim po rozpoczęciu pełnowymiarowej wojny przez Rosję przeciwko Ukrainie. Celem poznawczym były dokonywane przez lewicę oceny środowiska międzynarodowego i zagrożeń Polski, postulowany model bezpieczeństwa, bezpieczeństwo polityczne i militarne, a w kontekście wojny na Ukrainie stosunek do działań władz RP po 24 lutego 2022 r. Należy podkreślić, że socjaldemokracja jest środowiskiem politycznym, które ma nadzieję na objęcie władzy politycznej w Polsce po spodziewanym sukcesie wyborczym jesienią 2023 r. Stanowisko lewicy w kluczowych dla bezpieczeństwa państwa sprawach jest nie tylko interesujące dla badaczy, ale też ma znaczenie utylitarne.
Bibliografia:
1. Bezpieczeństwo i współpraca, 24 February 2023, https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/2457-kompleksowy-plan-wzmocnienia-bezpieczenstwa-polski-konwencja-bezpieczenstwo-i-wspolpraca.
2. Bezpieczna Polska w zjednoczonej Europie, Lewica, 23 April 2022, https://lewica.org.pl/aktualnosci/7574-bezpieczna-polska-w-zjednoczonej-europie-lewica-prezentuje-postulaty-wzmacniajace-bezpieczenstwo-polek-i-polakow.
3. Biedroń R., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 26 March 2023, https://www.polsatnews.pl/wideo-program/sniadanie-rymanowskiego-w-polsat-news-i-interii-26032023_6818688/.
4. Biedroń: Nie odpuszczajmy Białorusi [Biedroń: “We are not going to give up on Belarus”], Lewica, 21 October 2021, https://lewica.org.pl/aktualnosci/6777-biedron-nie-odpuszczajmy-bialorusi.
5. Briefing by the Government on the provisions of the Accession Treaty and the responsibilities arising therefrom, 11 April 2003, https://orka2.sejm.gov.pl/Stenogramy4.nsf/0/C5D2E8C5E1F1627DC1258967004549E8/$file/045.pdf.
6. Buzan B., Little R., Systemy międzynarodowe w historii świata, Warsaw 2011.
7. Cimoszewicz W., Polska racja stanu a nowe środowisko międzynarodowe, “Roczniki Polskiej Polityki Zagranicznej” 2003.
8. Cimoszewicz W., Polska w zamęcie świata, “Gazeta Wyborcza”, 12-13 June 2004, no. 136.
9. Czaputowicz J., Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych, [in:] K. Żukrowska (ed.), Bezpieczeństwo międzynarodowe – przegląd aktualnego stanu, Warsaw 2011.
10. Czaputowicz J., Kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego państwa – aspekty teoretyczne, [in:] S. Dębski, B. Górka-Winter (eds.), Kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego państwa, Warsaw 2003.
11. Czarzasty W., The statement in “Gość Wydarzeń”, Polsat News, 4 April 2022, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2022-04-04/czarzasty-jablonski-i-kolodziej-w-gosciu-wydarzen-ogladaj/?ref=wyszukiwarka.
12. Czarzasty W., The statement in “Graffiti”, Polsat News, 22 March 2023, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2023-03-22/wlodzimierz-czarzasty-w-graffiti-transmisja-od-740/.
13. Czarzasty W., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 28 November 2022, https://www.polsatnews.pl/wideo-program/sniadanie-rymanowskiego-w-polsat-news-i-interii-28112022_6812230/.
14. Dziemianowicz-Bąk A., The statement in “Graffiti”, Polsat News, 12 April 2023, https://www.polsatnews.pl/wideo-program/graffiti-agnieszka-dziemianowicz-bak_6819381/.
15. Gawkowski K., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 7 March 2023, https://www.interia.tv/wideo-gawkowski-niech-morawiecki-i-ziobro-ida-na-dobra-wode-my-im-,vId,3315058.
16. Gawkowski K., The statement in the Sejm on declaring a state of emergency, 6 September 2021, https://www.youtube.com/watch?v=AUHrAAvABdI.
17. Gdula M., The statement in the debate on the Minister of Foreign Affairs information on the tasks of Polish foreign policy in 2023, 13 April 2023, http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter9.nsf/0/67D5771909333250C1258991000832A7/%24File/74_b_ksiazka.pdf.
18. Godne życie, sprawiedliwa i nowoczesna Polska. Deklaracja ideowo-programowa SLD, Warsaw, 12 December 2015.
19. Golub-Dobrzyń. Pytania do posła Janusza Zemke o Polskę w Unii [Golub-Dobrzyń. Questions for MP Janusz Zemke about Poland in the EU], Lewica, 21 September 2017, https://lewica.org.pl/aktualnosci-kujawsko-pomorskie/722-golub-dobrzyn-pytania-do-posla-j-zemke-o-polske-w-unii.
20. Górka-Winter B., Madej M., Wstęp, [in:] B. Górka-Winter (ed.), Stanowiska państw członkowskich NATO w pracach nad nową koncepcją strategiczną, Warsaw 2010.
21. Gotkowska J., Europejska autonomia strategiczna czy europejski filar w NATO? Niemcy wobec inicjatyw Macrona, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2020-02-21/europejska-autonomia-strategiczna-czy-europejski-filar-w-nato.
22. Government information on the participation of the Polish military contingent in the composition of the forces of the international coalition to enforce Iraq’s compliance with the UN Security Council Resolution, 26 March 2003, https://orka2.sejm.gov.pl/Stenogramy4.nsf/0/4D773E0D96E93231C1258967004549E4/$file/044.pdf.
23. II Debata czasopisma „Myśl Polityczna. Political Thought” pt. Polityka wschodnia we współczesnej polskiej myśli politycznej, “Myśl Polityczna” 2020, no. 4.
24. Iwiński T., The statement during the discussion following the briefing by the Minister of Foreign Affairs on Poland’s foreign policy in 2014, 8 May 2014, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=67&dzien=2&wyp=90&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=246.
25. Iwiński T., The statement in the discussion on the draft act amending the act on the general obligation to defend the Republic of Poland, 28 August 2014, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=67&dzien=2&wyp=114&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=134.
26. Kaczyński L., The statement in Tbilisi, 12 August 2008, https://www.youtube.com/watch?v=LEhJ-5xIJtg.
27. Kennedy P., Mocarstwa świata. Narodziny – Rozkwit – Upadek. Przemiany gospodarcze i konflikty zbrojne w latach 1500-2000, Warsaw 1994.
28. Kłótnia polska: rozmowa A. Michnika i P. Smoleńskiego z L. Millerem, “Gazeta Wyborcza”, 22-23 June 2002, no. 144.
29. Konieczny M., The statement in the debate on the Minister of Foreign Affairs information on the tasks of Polish foreign policy in 2023, 13 April 2023, p. 173, http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter9.nsf/0/67D5771909333250C1258991000832A7/%24File/74_b_ksiazka.pdf.
30. Kowal P., Testament Prometeusza. Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej, Warsaw 2018.
31. Kto chce broni atomowej w Polsce, https://www.rp.pl/kraj/art714951-kto-chce-broni-atomowej-w-polsce.
32. Kto jest dziś prawdziwym sojusznikiem Polski?, https://www.tygodnikprzeglad.pl.
33. Lewica dla Polski. Materiał opracowany z okazji Kongresu Polskiej Lewicy przez Radę Polityczno-Programową Sojuszu Lewicy Demokratycznej z udziałem partii, organizacji i związków zawodowych, które zadeklarowały udział w Kongresie Lewicy Polskiej, Wydawnictwo Printshop, [2013].
34. Lewica: Polsce nie grozi atak Rosji, Polska jest bezpieczna. To jest sytuacja na dziś [Left: Poland is under no threat from Russia. Poland is safe. That is how things stand today], https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1134925%2Clewica-polsce-nie-grozi-atak-rosji-polska-jest-bezpieczna-jest-sytuacja-na.
35. Liberadzki: postępowa i wrażliwa socjalnie Europa, 9 April 2019, https://tczewski.lewica.org.pl/aktualnosci/4237-liberadzki-postepowa-i-wrazliwa-socjalnie-europa.
36. Likwidacja WSI – krok w tył, https://wiadomosci.onet.pl.
37. Majątki rosyjskich oligarchów w Polsce. „Zamiast czekać 120 dni na zmianę konstytucji, uchwalmy jedną ustawę, w której będzie zapisane czyj majątek podlega konfiskacie [Russian oligarchs’ assets in Poland. “Instead of waiting 120 days for the constitution to be changed, let’s pass a law specifying whose property is subject to confiscation”], 23 March 2022, https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/2140-majatki-rosyjskich-oligarchow-w-polsce-zamiast-czekac-120-dni-na-zmiane-konstytucji-uchwalmy-jedna-ustawe-w-ktorej-bedzie-zapisane-czyj-majatek-podlega-konfiskacie.
38. Miller L., The statement during the discussion following the briefing by the Minister of Foreign Affairs on Poland’s foreign policy in 2014, 8 May 2014, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=67&dzien=2&wyp=90&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=246.
39. Miller L., The statement in the debate following the briefing by the Minister of Foreign Affairs on the tasks of Polish foreign policy in 2015, 23 April 2015, https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=91&dzien=2&wyp=41&type=P&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=246.
40. Mosbacher G., Ambasador USA w Polsce: „Jeśli Niemcy chcą zmniejszyć potencjał nuklearny i osłabić NATO, to być może Polska mogłaby przyjąć ten potencjał i u siebie”, https://www.rp.pl/kraj/art8940621-mosbacher-moze-polska-moglaby-przyjac-potencjal-nuklearny.
41. Oleksy J., Przemiany we współczesnym świecie wyzwaniem dla lewicy społecznej, [in:] Socjaldemokratyczna alternatywa: kapitalizm na zakręcie, lewica na prostej. Materiały do dyskusji, Warsaw 2012.
42. Opinie Polaków o tarczy antyrakietowej, BS/128/2009, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_128_09.PDF.
43. Paruch W., Trembicka K., Typologia systemów bezpieczeństwa w XIX i XX wieku, Lublin 1996.
44. Postulaty zostały przedstawione. Lewica wzywa Prezydenta RP do zwołania RBN. Potrzeba zdecydowanych sankcji ekonomicznych wobec rosyjskiej elity [The postulations have been presented. The Left calls on the President of the Republic of Poland to convene the RBN. Strong economic sanctions against the Russian elite are necessary], 22 February 2022, https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/2106-lewica-wzywa-prezydenta-rp-do-zwolania-rbn-potrzeba-zdecydowanych-sankcji-ekonomicznych-wobec-rosyjskiej-elity.
45. Przyszłość jest teraz. Priorytety programowe Nowej Lewicy. Materiał do dyskusji. Kongres Nowej Lewicy, Warsaw, 9 October 2021.
46. Rotfeld A.D. (Foreign Minister), Speech containing government information on Polish foreign policy in 2005, 21 January 2005, http://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/main/53CA9313.
47. Rydel M., Prawo i Sprawiedliwość oraz Sojusz Lewicy Demokratycznej – dwie oceny międzynarodowej roli Rosji, [in:] A.R. Bartnicki, E. Kużelewska (eds.), Wschód w globalnej i regionalnej polityce międzynarodowej, Toruń 2009.
48. Rząd Morawieckiego pozwala zarabiać na sprzedaży cementu w Polsce. Apelujemy o nałożenie embarga [Morawiecki’s government is allowing Belarus to earn money by selling cement in Poland. We call for an embargo], https://klub-lewica.org.pl/aktualnosci/1891-rzad-morawieckiego-pozwala-bialoruskiemu-rezimowi-zarabiac-na-sprzedazy-cementu-w-polsce-apelujemy-o-nalozenie-embarga.
49. Sanecka-Tyczyńska J., Racja stanu we współczesnej polskiej myśli politycznej 2001-2015, Lublin 2018.
50. Stanowisko Krajowej Konwencji Programowej SLD w sprawie budowy tarczy antyrakietowej z 2-3 VI 2007 r.
51. Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2003 roku, Warsaw 2003.
52. Szejna A., The statement in the debate on the Minister of Foreign Affairs information on the tasks of Polish foreign policy in 2023, 13 April 2023, p. 184, http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter9.nsf/0/67D5771909333250C1258991000832A7/%24File/74_b_ksiazka.pdf.
53. Trembicka K., Lewica wobec polityki wschodniej, “Przegląd Sejmowy” 2023, no. 1.
54. Wziątek S., The statement at the Parliamentary Defence Committee SLD przeciw NATO w Polsce. Kowal: myślą, że Rosja zjadła Krym jak dziewicę i się uspokoi, https://www.rp.pl/polityka/art12549501-sld-przeciw-nato-w-polsce-kowal-mysla-ze-rosja-zjadla-krym-jak-dziewice-i-sie-uspokoi.
55. Żukowska A.M., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 3 April 2022, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2022-04-03/sniadanie-rymanowskiego-w-polsat-news-i-interii-ogladaj-od-0955.
56. Żukowska A.M., The statement in “Śniadanie u Rymanowskiego”, Polsat News, 30 April 2023, https://www.polsatnews.pl/wideo-program/sniadanie-rymanowskiego-w-polsat-news-i-interii-30042023_6822731/.
57. Żukowska o rozwiązaniach ws. kryzysu na granicy z Białorusią [Żukowska on resolving the crisis on the border with Belarus], Lewica, 4 November 2021, https://lewica.org.pl/aktualnosci/6829-zukowska-o-rozwiazaniach-ws-kryzysu-na-granicy-z-bialorusia.
Słowa kluczowe: armia, bezpieczeństwo państwa, model bezpieczeństwa, sojusze polityczne i militarne
PDF: Pobierz