Stosunek do przeszłości jako czynnik kształtujący pokoleniowe autoidentyfikacje młodzieży w krajach postkomunistycznych

Attitudes to the past as a factor shaping the generational self-identification of young people in post-communist countries

Abstrakt: Obserwując życie społeczno-polityczne w krajach postkomunistycznych, zauważamy, że coraz większe znaczenie w kształtowaniu Stosunek do przeszłości jako czynnik kształtujący pokoleniowe autoidentyfikacje młodzieży w krajach postkomunistycznych Attitudes to the past as a factor shaping the generational self-identification of young people in post-communist countries R. Marzęcki, Stosunek do przeszłości jako czynnik kształtujący pokoleniowe autoidentyfikacje młodzieży w krajach postkomunistycznych, poglądów i preferencji politycznych całego społeczeństwa zaczynają odgrywać pokolenia ludzi urodzonych już po upadku komunizmu. Socjalizowani w warunkach znacząco innych niż pokolenie ich rodziców, w wielu obszarach reprezentują postawy, które wskazują na ich „odmienność pokoleniową”. Celem artykułu jest ustalenie, w jakim stopniu oceny transformacji systemowej są zdeterminowane wiekiem obywateli w wybranych krajach postkomunistycznych. W artykule dokonano analizy danych wtórnych z badań nad opinią publiczną w następujących krajach: Bułgaria, Czechy, Węgry, Litwa, Polska, Rosja, Słowacja i Ukraina. W celu wyjaśnienia, w jaki sposób młodzi ludzie dokonują percepcji swojego położenia względem starszego pokolenia, pamiętającego czasy komunizmu, przeprowadzono stosowne studium przypadku, opierając się na danych zebranych przy użyciu metody indywidualnego wywiadu pogłębionego, realizowanego wśród studentów z sześciu ośrodków akademickich na Ukrainie (Kijów, Lwów, Nieżyn, Perejasław, Sumy i Użhorod). Ustalono, że siła związku między wiekiem a percepcją zmiany systemowej jest zróżnicowana między poszczególnymi krajami. Najgłębsze podziały zidentyfikowano pomiędzy starszymi i młodszymi generacjami na Słowacji, w Czechach, na Ukrainie i w Bułgarii. Stwierdzono również, że młode pokolenie współczesnej Ukrainy próbuje podkreślać odrębność generacyjną poprzez kreację własnej tożsamości politycznej w kontrze do cech przypisywanych starszym pokoleniom.

Bibliografia:

Białecki I., Fatyga B., Koseła K., Kurczewski J., Zieliński P., The Bridge Generation. Complexities, Issues and Perspectives of Youth in Poland, Milano 2005.

Bojko O., Zahostrennya politychnoyi konfrontatsiyi v Ukrayini: ataka opozytsiyi ta kontrnastup konservatoriv, „Suchasnist” 2003, nr 1.

Collin M., The Time of the Rebels: Youth Resistance Movements and 21st Century Revolutions, London 2007.

Diuk N., Foreword, [w:] New Generation Political Activism in Ukraine, ed. C. Emeran, London–New York 2017.

Diuk N., The Next Generation in Russia, Ukraine, and Azerbaijan. Youth, Politics, Identity, and Change, New York 2012.

Diuk N., Youth as an Agent for Change: The Next Generation in Ukraine, „Demokratizatsiya”, vol. 21, 2013, no. 2.

Francis Fukuyama: ‘Ukraine Should Grow an Economy Outside of Oligarchs’ Purview’, https://www.kyivpost.com/ukraine-politics/francis-fukuyama–ukraine-should-grow-an-economy-outside-of-oligarchs-purview.html.

García-Albacete G.M., Young People’s Political Participation in Western Europe: Continuity or Generational Change?, Basingstoke 2014.

Garewicz J., Pokolenie jako kategoria socjo-filozoficzna, [w:] Na krawędzi epoki. Rozwój duchowy i działanie człowieka, red. J. Rudniański, K. Murawski, Warszawa 1985.

Giddens A., Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji, Poznań 2003.

Gignac G.E., Szodorai E.T., Effect Size Guidelines for Individual Differences Researchers, „Personality and Individual Differences” 2016, no. 102.

Hemphill J.F., Interpreting the Magnitudes of Correlation Coefficients, „American Psychologist”, vol. 58, 2003, no. 1.

Hensby A., Participation and Non-participation in Student Activism: Paths and Barriers to Mobilising Young People for Political Action, London 2017.

Hewson C., Mixed Method Research, [w:] The SAGE Dictionary of Social Research Methods, ed. V. Jupp, London 2006.

Inglehart R., Cultural Evolution. People’s Motivations are Changing, and Reshaping the World, Cambridge 2018.

Junes T., Euromaidan and the Revolution of Dignity: A Case Study of Student Protest as a Catalyst for Political Upheaval, „Critique & Humanism”, vol. 46, 2016, no. 2.

Kamionka M., The Attitude of Ukrainian Student Youth Towards Democracy in Ukraine, „Sociological Studios”, vol. 16, 2020, no. 1.

Kuzio T., The Opposition’s Road to Success, „Journal of Democracy”, vol. 16, 2005, no. 2.

Linz J.J., The Breakdown of Democratic Regimes: Crisis, Breakdown, and Reequilibration, Baltimore (MD) 1978.

Mannheim K., Problem młodzieży w nowoczesnym społeczeństwie, [w:] Młodzież jako problem i jako wyzwanie ponowoczesności. Z prac Sekcji Socjologii Edukacji i Młodzieży PTS 2011 – tom II, red. K. Szafraniec, Toruń 2011.

Mannheim K., The Problem of Generations, [w:] Essays on the Sociology of Knowledge, ed. P. Kecskemeti, New York 1952.

Marzęcki R., Constructive Emotions? Patriotism as a Predictor of Civic Activity in Poland, „Italian Political Science Review/Rivista Italiana di Scienza Politica”, vol. 50, 2020, no. 1.

Merkel W., Croissant A., Conclusion: Good and Defective Democracies, „Democratization”, vol. 11, 2004, no. 5.

Nikolayenko O., Citizens in the Making in Post-Soviet States, London 2011.

Nikolayenko O., The Revolt of the Post-Soviet Generation: Youth Movements in Serbia, Georgia, and Ukraine, „Comparative Politics”, vol. 39, 2007, no. 2.

Offe C., Drogi transformacji. Doświadczenia wschodnioeuropejskie i wschodnioniemieckie, Warszawa 1999.

Onuch O., EuroMaidan Protests in Ukraine: Social Media Versus Social Networks, „Problems of Post-Communism”, vol. 62, 2015, no. 4.

Ossowska M., Koncepcja pokolenia, „Studia Socjologiczne” 1963, nr 2.

Pew Research Center – Global Attitudes & Trends, Spring 2019, 34-Nation Survey.

Pew Research Center, European Public Opinion Three Decades After the Fall of Communism, https://www.pewresearch.org.

Reclaiming Democracy: Civil Society and Electoral Change in Central and Eastern Europe, ed. J. Forbrig, P. Demes, Washington 2007.

Sloam J., Henn M., Youthquake 2017. The Rise of Young Cosmopolitans in Britain, Basingstoke 2019.

Świda-Ziemba H., Młodzi w nowym świecie, Kraków 2005.

Szafraniec K., Młode pokolenie a nowy ustrój, Warszawa 2010.

Szafraniec K., Młodzi 2011, Warszawa 2011.

Szafraniec K., Pokoleniowe preferencje dotyczące ładu społecznego, [w:] Młodzież polska w nowym ładzie społecznym, red. B. Idzikowski i in., Zielona Góra 2003.

Sztompka P., Kompetencje cywilizacyjne uwarunkowania transformacji gospodarczej i społecznej, „Dialog. Pismo Dialogu Społecznego”, t. 25, 2010, nr 2.

Tillmann K.-J., Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2005.

Turkina E., Surzhko-Harned L., Generational Differences in Values in Central and Eastern Europe: The Effects of Politico-Economic Transition, „JCMS: Journal of Common Market Studies”, vol. 52, 2014, no. 6.

Walker Ch., Stephenson S., Youth and Social Change in Eastern Europe and the Former Soviet Union, „Journal of Youth Studies”, vol. 13, 2010, no. 5.

Wielecki K., Społeczne czynniki tożsamości pokoleniowej młodzieży, „Studia Socjologiczne” 1990, nr 1-2.

PDF: Pobierz