Soft power kultury rosyjskiej w kontekście wojny Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie

The soft power of Russian culture in the context of the war of the Russian Federation against Ukraine

Abstrakt: Artykuł ma na celu spojrzenie na kulturę rosyjską jako miękką siłę przez pryzmat wielkoskalowej inwazji FR przeciwko Ukrainie i przeanalizowanie zmian w jej postrzeganiu, które nastąpiły wskutek tych wydarzeń. Kultura rosyjska, zwłaszcza wysoka, jest znana i ceniona na świecie, co daje jej siłę przyciągania oraz możliwości do wywierania wpływu. Jednocześnie jest ona nie tylko źródłem prestiżu i narzędziem promowania Rosji, ale też szerzenia rosyjskich mitów imperialnych, które przyczyniły się do inwazji na Ukrainę. Kultura rosyjska poza granicami FR funkcjonuje pod ścisłą kontrolą władz, a jej popularyzacja traktowana jest jako „operacja specjalna”. Ponadto nałożyła ona optykę imperialną na postrzeganie „bliskiej zagranicy”, pozbawiła Ukrainę prawa do swojej historii, tożsamości i dziedzictwa kulturowego. Z powodu swojej kolonialnej natury nie dostrzega cierpienia ciemiężonych do niedawna narodów, przez co nie jest zdolna zapobiec tragedii ich zniszczenia, jak to ma miejsce w przypadku Ukrainy i jej kultury. Wszczęta przez władze FR wojna przyczyniła się do swoistej defraudacji soft power Rosji. Jednakże wśród społeczności międzynarodowej nie ma zgody odnośnie do nałożenia sankcji na kulturę rosyjską. Ukraińscy działacze kultury zarzucają środowisku międzynarodowemu hipokryzję, gdyż występując w obronie kultury rosyjskiej nie dostrzega ono świadomego i systematycznego niszczenia kultury ukraińskiej. Kultura rosyjska potrzebuje reinterpretacji i zdemaskowania optyki imperialnej, gdyż bezkrytyczne jej przyswajanie stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego państw „bliskiej zagranicy”

Bibliografia:

Andrukhovych Yu., Sto sіm na dvanadtsyat’, Zbruč, 10.06.2022, https://zbruc.eu/node/112159.

Baza rosiys’kykh propahandystiv, You Control, 05.07.2022, https://youcontrol.com.ua/articles/baza-propahandystiv/.

Besançon A., Przedmowa do wydania francuskiego, [w:] M. Riabczuk, Dwie Ukrainy, Wrocław 2004.

Chleny Rady Bezpeky OON vyznayut’ diyi rosiyi takymy, shcho spryamovani proty ukrayins’koyi identychnosti, Ministerstvo kul’tury ta informatsiynoyi polityky Ukrayiny, 16.07.2022, https://mkip.gov.ua/news/7414.html.

Czaja J., Bezpieczeństwo kulturowe. Zarys problematyki, Kraków 2004.

Czajkowski A., Federacja Rosyjska: przywracanie utraconej wielkości, [w:] Polityka zagraniczna. Aktorzy, potencjały, strategie, T. Łoś-Nowak (red.), Warszawa 2011, s. 81-103.

Davies N., Europa między Wschodem a Zachodem, przeł. B. Pietrzyk, Kraków 2007.

Dekolonіzatsіya. Pіdbіrka statey ta materіalіv, Ukrainian Institute, https://ui.org.ua/sectors/decolonization-selected-articles/.

Destroyed cultural heritage of Ukraine, https://culturecrimes.mkip.gov.ua/.

Donald Trump na szczycie G7: Krym jest rosyjski, bo wszyscy mówią po rosyjsku, „Rzeczpospolita”, 14.06.2018, https://www.rp.pl/swiat/art1902451-donald-trump-na-szczycie-g7-krym-jest-rosyjski-bo-wszyscy-mowia-po-rosyjsku.

„Dumayu, chto poslednyaya glava putinskogo gosudarstva nachalas’”. Boris Akunin o voyne i „Nastoyashchey Rossii”, BBC News. Russkaya sluzhba, 17.03.2022, https://www.bbc.com/russian/news-60753918.

Eliot T.S., Uwagi ku definicji kultury, przekł. J. Rybski, Kraków 2016.

Fiut A., Brodski do Ukraińców: „Niech was teraz Szwaby z Lachami/ Wezmą w lepiance od tylca”, Wyborcza.pl, 21.05.2022, https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,28469769,josif-brodski-do-ukraincow.html#S.related-K.C-B.1-L.2.zw.

Gergało-Dąbek N., Język rosyjski jako instrument wywierania wpływu w wojnie hybrydowej Rosji z Ukrainą, [w:] Bezpieczeństwo Polski w XXI wieku, S. Jaczyński, M. Kubiak (red.), Warszawa, s. 205-226.

Institute For The Study Of War, 30.08.2022, https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-august-30.

Iosif Brodskiy – Na nezavisimost’ Ukrainy (1992), https://www.youtube.com/wat·sh?v=grFRNnPePJw.

Is it possible to separate Pushkin from Putin?, Ukraine Crisis Media Center, 05.04.2022, https://uacrisis.org/en/pushkin-putin.

Khromeychuk O., We are fighting for the right to have a future, Olesya Khromeychuk, 23.03.2022, https://www.olesyakhromeychuk.com/publications/we-are-fighting-for-the-right-to-have-a-future?fbclid=IwAR1dv4vJ3YLfNxDVOeFfrdfAaP2-3ce39dSIrkS_fGOUUo2FnktVmm9Qdk.

Kontseptsiya gumanitarnoy politiki uchityvayet popytki prinizit’ znachimost’ kul’tury RF, TASS, 05.09.2022, https://tass.ru/kultura/15655067.

Krynyts’ka K., Soft power: yak rosiys’ka kul’tura dopomahaye vbyvaty ukrayintsiv, Explainer, 10.04.2022, https://explainer.ua/soft-power-yak-rosijska-kultura-dopomagaye-vbivati-ukrayintsiv/.

Kto khochet zhertv? Obrashcheniye pisateley Rossii po povodu spetsial’noy operatsii nashey armii v Donbasse i na territorii Ukrainy, „Literaturnaya gazeta”, nr 8(6822), https://lgz.ru/article/-8-6822-23-02-2022/kto-khochet-zhertv/.

Kulbaczewska-Figat M., Poszli precz!, „Trybuna”, 05.04.2022, https://trybuna.info/gospodarka/poszli-precz/.

Kuruts-Tkach L., Ukraine’s Stolen History, Stolen Culture, Atlantic Council, 26.02.2016, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/ukraine-s-stolen-history-stolen-culture/Kіnan E., Rosiys’ki istorychni mify, per. V. Shovkun, Kyyiv 2001.

Łoś R., Soft power Rosji, „Przegląd Strategiczny” 2017, nr 10, s. 565-579, https://doi.org/10.14746/ps.2017.1.30.

Margolis E., Esli vypalo v imperii rodit’sya. Brodskiy i kolonializm russkoy kul’tury, „Novaya gazeta”, 09.07.2022, https://novayagazeta.eu/articles/2022/07/09/esli-vypalo-v-imperii-roditsia.

Międzynarodowe stosunki polityczne, M. Pietraś (red.), Lublin 2006.

Nemetskiy ministr zayavila, chto „ne pozvolit Putinu zabrat’ Chekhova”, RBK, 02.07.2022, https://www.rbc.ru/politics/02/07/2022/62c093899a7947ef19cf039f.

Nye J.S., Soft power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej, przeł. J. Zaborowski, Warszawa 2007.

O vnesenii izmeneniy v gosudarstvennuyu programmu Rossiyskoy Federatsii „Razvitiye kul’tury” i priznanii utrativshimi silu nekotorykh aktov i otdel’nykh polozheniy nekotorykh aktov Pravitel’stva Rossiyskoy Federatsii, Pravitel’stvo Rossii, 01.11.2021, http://government.ru/docs/all/137420/.

Obraz voroha: Yak rosiys’kyy kinematohraf rozpalyuye nenavyst’ do ukrayintsiv, EuroKharkiv, 28.07.2022, https://euro.kharkiv.ua/obraz-voroga-yak-rosijskyj-kinematograf-rozpalyuye-nenavyst-do-ukrayincziv/.

Okupanty na Kharkivshchyni znyshchuyut’ knyzhky napysani ukrayins’koyu movoyu, Svitovyy Kongres Ukrayintsiv, 26.07.2022, https://www.ukrainianworldcongress.org/ua/okupanti-na-harkivshhini-znishhuyutknizhki-napisani-ukraїnskoyu-movoyu/.

Ombudsmen FRG vyskazalas’ protiv boykota russkoy kul’tury i iskusstva, https://www.rbc.ru/politics/20/04/2022/625f27f99a79475714772d16.

Paulo Coelho: Ukraine crisis ‘convenient excuse’ for Russophobia, Al Mayadeen, 12.03.2022, https://english.almayadeen.net/news/art-culture/paulo-coelho:-ukraine-crisis-convenient-excuse-for-russophob.

Pochemu neobkhodimo byt’ so svoyey stranoy, kogda ona sovershayet istoricheskiy povorot i vybor. Otvechayet Mikhail Piotrovskiy, „Rossiyskaya gazeta”, 22.06.2022, https://rg.ru/2022/06/22/kartina-mira.html.

Późnowestfalski ład międzynarodowy, M. Pietraś, K. Marzęda (red.), Lublin 2008.

Prezydent Nimechchyny zaprosyv ukrayins’koho posla na rosiys’kyy kontsert, Zaxid.net, 27.03.2022, https://zaxid.net/prezident_nimechchini_zaprosiv_ukrayinskogo_posla_na_rosiyskiy_kontsert_n1539585.

Pushkin – takyy samyy fashyst i ksenofob, yak i bud’-yakyy propahandyst Kremlya – Vakhtang Kebuladze, https://www.youtube.com/wat·sh?v=T8ZVBN-XOrM.

Is it possible to separate Pushkin from Putin?, Ukrayins’kyy kryzovyy media-tsentr, https://uacrisis.org/en/pushkin-putin.

Radzik R., Rosyjski imperializm wspólnotowy. Trójjedyny naród ruski w badaniach socjologicznych, Lublin 2016.

Raffensperger C., Ties of Kinship – Genealogy and Dynastic Marriage in Kyivan Rus, Harvard University Press, 2016.

Rodkiewicz W., Koncepcja polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej, „Tydzień na Wschodzie”, 20.02.2013, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/tydzien-na-wschodzie/2013-02-20/koncepcja-polityki-zagranicznej-federacji-rosyjskiej.

Rosiys’kyy prapor bude tam, de ye rosiys’ka mova: Fond „Russkyy myr”, Ukrainian Institute, marzec–lipiec 2022, https://ui.org.ua/sectors/russkiy-mir-foundation/?fbclid=IwAR2Rly5Dbgv_235Ir_6KC6cPmHBTm4J64S-ApRPtn-grzN3lKlf_TwucXiM.

Rosіys’ka kul’turna diplomatіya: strategіya ta іnstrumenti – analіz Ukraїns’kogo іnstitutu na prikladі Fondu Gorchakova, Ukrainian Institute, 15.06.2022, https://ui.org.ua/news/russian-cultural-diplomacy/.

‘Russia stole our history’: Ukraine’s bitter struggle to keep the truth alive, The Guardian, 16.07.2022, https://www.theguardian.com/world/2022/jul/16/russia-stole-our-history-ukraine-bitter-struggle-to-keep-the-truth-alive.

Sherr J., Hard Diplomacy and Soft Coercion: Russia’s Influence Abroad, Washington 2013.

Shlegel’ K., Ukrainskiy vyzov. Otkrytiye evropeyskoy strany, Kyyiv 2017.

Strategiya gosudarstvennoy kul’turnoy politiki na period do 2030 goda, Pravitel’stvo Rossiyskoy Federatsii, 29.02.2016, http://static.government.ru/media/files/AsA9RAyYVAJnoBuKgH0qEJA9IxP7f2xm.pdf.

The enemy is Putin, not Pushkin, PEN-Deutschland, 06.03.2022, https://www.pen-deutschland.de/de/2022/03/06/the-enemy-is-putin-not-pushkin/.

Thompson E.M., Trubadurzy imperium. Literatura rosyjska i kolonializm, przekł. A. Sierszulska, Kraków 2000.

„Tsya viyna – viyna kul’tur”: yak svit mystetstva vystupaye liderom nenasyl’nyts’koyi borot’by proty okupatsiyi v Ukrayini, International Center on Nonviolent Conflict, 05.07.2022, https://www.nonviolent-conflict.org/blog_post/war-of-cultures-ukrainian-translation/.

‘Ukraine’s heritage is under direct attack’: why Russia is looting the country’s museums, The Guardian, 27.05.2022, https://www.theguardian.com/artanddesign/2022/may/27/ukraine-russia-looting-museums.

V Rossii primut kul’turnyye popravki, Octagon, 13.07.2022, https://octagon.media/istorii/v_rossii_primut_kulturnye_popravki.html.

Vatykan zaminyv tekst pro „bratni narody” na khresniy khodi, Zaxid.net, 16.04.2022, https://zaxid.net/vatikan_zaminiv_tekst_pro_bratni_narodi_na_hresniy_hodi_n1541120Vlasni nazvy #6: Ukrayins’ka kul’tura ochyma Zakhodu, https://www.youtube.com/watch?v=iSZWMStYAmc.

Volodymyr Sheyko, heneral’nyy dyrektor Ukrayins’koho instytutu: rosiys’ka kul’tura vyyavylas’ bezporadnoyu, aby zapobihty trahediyi nyshchennya Ukrayiny, Ukrinform, 11.06.2022, https://www.ukrinform.ua/rubric-culture/3503034-volodimir-sejko-generalnij-direktor-ukrainskogo-institutu.html?fbclid=IwAR3rPFvBjelN4MhFOBVweLI_n5WnNfDNcnEJ85YrDDCcPFq0mxLXrOXr4oA.

Volodymyr Vynnychenko. Storinky derzhavno-politychnoyi diyal’nosti, Kyyiv 2010.

Voyuye proty kul’tury: RF znyshchyla abo poshkodyla 353 ob’yekty, naybil’she – na Kharkivshchyni, „Ukrayins’ka pravda. Zhyttya”, 22.05.2022, https://life.pravda.com.ua/culture/2022/05/22/248761/.

Vystupleniye i otvety na voprosy Ministra inostrannykh del Rossii S.V.Lavrova na vtorom Mezhdunarodnom nauchno-ekspertnom forume „Primakovskiye chteniya”, Moskva, 30 iyunya 2017 goda, Ministerstvo inostrannykh del Rossiyskoy Federatsii, 30.06.2017, http://www.mid.ru/ru/foreign_policy/news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/content/id/2804842.

Włodkowska-Bagan A., Soft power w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej wobec państw „bliskiej zagranicy”, „e-Politikon”, 2012, nr 3, s. 36-61.

Yermolenko V., From Pushkin to Putin: Russian Literature’s Imperial Ideology, „Foreign Policy”, 25.06.2022, https://foreignpolicy.com/2022/06/25/russia-ukraine-war-literature-classics-imperialism-ideology-nationalism-putin-pushkin-tolstoy-dostoevsky-caucasus/?fbclid=IwAR190gbnIWi_grjPitfXQ-U5_XwSNp_LlFJiAUV8q-atOwnChNI2F5e04oU.

Zabuzhko O., Z urokiv velykoho blefu: chomu 40 mil’yoniv ukrayintsiv kynuly na potalu „seriynomu vbyvtsi”, Radіo Svoboda, 25.04.2022, https://www.radiosvoboda.org/a/zakhid-putin-khb-viyna-ukrayina/31820455.html?fbclid=IwAR3brZP2wSd7xjQOvnXJntpl_Ub3lwu4aAKL3WzFzD7UXgaEj-TCSPLhMmdo.

Zaklyk Ukrayins’koho instytutu shchodo pryzupynennya spivpratsi z Rosiyeyu i populyaryzatsiyi rosiys’koho mystetstva, Ukrainian Institute, https://ui.org.ua/news/stop-cooperation-with-russia/.

Zasedaniye Mezhdunarodnogo diskussionnogo kluba „Valday” 22 oktyabrya 2015 g., Prezident Rossii, 22.10.2015, http://www.kremlin.ru/events/president/news/50548.

Zasedaniye Mezhdunarodnogo diskussionnogo kluba „Valday” 27 oktyabrya 2016 g., Prezident Rossii, 27.10.2016, http://www.kremlin.ru/events/president/news/53151.

PDF: Pobierz