Podcasty

Władimir Putin podpisał dekret o częściowej mobilizacji, która ma objąć 300 tysięcy osób. Do wojska mają zostać powołani rezerwiści i osoby z doświadczeniem wojskowym o różnych specjalnościach. Zapowiedź mobilizacji spowodowała masowe wykupowanie przez Rosjan biletów lotniczych za granicę.

W telewizyjnym orędziu Putin powiedział, że państwa zachodnie grożą Rosji bronią jądrową i chcą ją zniszczyć, a on użyje wszelkich środków, aby obronić suwerenność i integralność państwa. Tymczasem za kilka dni na terenach Ukrainy zajętych przez rosyjską armię mają się odbyć referenda dotyczące włączenia tych terenów do Rosji. O skutkach decyzji Putina mówi dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [zdj. kremlin.ru]

W wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę coraz więcej osób rezygnuje z używania języka rosyjskiego. We wschodnich i południowych regionach Ukrainy język rosyjski jest dominujący, jednak wojna przyspieszyła proces odwrotu od tego języka na rzecz ukraińskiego. Oczywiście zmiany językowe nie nastąpią szybko, jednak tendencja jest zauważalna. O tym, jak wygląda ten proces na Ukrainie, w tym na terenach okupowanych, a także w środowiskach emigracyjnych, opowiada dr Marta Drabczuk z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Zmiana warty na szwedzkiej scenie politycznej. Koalicja prawicowa wygrywa wybory parlamentarne, co oznacza koniec ośmioletnich rządów lewicy. Co prawda socjaldemokraci uzyskali lepszy wynik niż poprzednio, ale to nie wystarczyło. Zdecydowanym zwycięzcą wyborów zostali Szwedzcy Demokraci – ugrupowanie określane jako antyimigranckie. Co oznacza zwrot na szwedzkiej scenie politycznej i czy prawicy uda się zbudować stabilną koalicję? Na te pytania odpowiada dr Damian Szacawa z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Coraz więcej Czechów protestuje przeciwko rosnącym cenom. Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała ich dynamiczny wzrost, zwłaszcza w energetyce. Oczywiście kryzys dotyczy większości europejskich państw, jednak zaufanie do władz w Czechach jest najniższe spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej. Coraz głośniej krytykuje się między innymi antyrosyjską politykę obecnego rządu, co łączy środowiska skrajnie prawicowe z komunistycznymi. O czeskiej rzeczywistości politycznej opowiada analityk IEŚ Szczepan Czarnecki. [Zdj. Turysta.org]

Białoruskie władze pracują nad kolejnymi propozycjami ustawowymi, które mają jeszcze bardziej osłabić opozycję. Planowane są zmiany w ustawie o obywatelstwie, w myśl których osoby przebywające poza granicami Białorusi mogłyby być pozbawiane obywatelstwa. Dodatkowe ograniczenia miałyby także dotyczyć osób posługujących się Kartą Polaka. O szczegółach mówi starszy analityk z Zespołu Wschodniego IEŚ – dr Andrzej Szabaciuk. [zdjęcie: Spotkanie premiera Mateusza Morawieckiego ze Swiatlana Cichanouska /Jacek Szydlowski / Forum]

Słowacja będzie miała rząd mniejszościowy lub wcześniejsze wybory parlamentarne. Trwający kilka miesięcy spór w koalicji rządzącej zakończył się wyjściem z niej przedstawicieli ugrupowania Wolność i Solidarność. Tym samym rząd Eduarda Hegera stracił większość parlamentarną i mocne wsparcie polityków, którzy opowiadali się za militarnym wsparciem Ukrainy w wojnie z Rosją. Jak może się zmienić słowacka scena polityczna w najbliższym czasie – wyjaśnia kierownik Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ dr Łukasz Lewkowicz [zdjęcie: Richard Sulík i Igor Matovič / Bystricoviny.sk]

W ostatnim roku serbski eksport wzrósł o ponad 25 procent. Bardzo ciekawe wnioski wypływają z analizy jego kierunków. Główni partnerzy gospodarczy znajdują się w krajach unijnych, ale także w państwach Bałkanów Zachodnich. Jak się okazuje, wielkość eksportu do Macedonii Północnej czy Czarnogóry jest porównywalna z eksportem do Rosji. Z czego to wynika, jak Serbia może wykorzystać obecną koniunkturę i czy będzie bardziej obecna na rynkach Europy Środkowej – ocenia dr Jan Muś z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [Nikola Tesla Airport, Belgrade / G. Thielmann / Arco / Forum]

Ukraińska armia prowadzi intensywne działania w obwodzie chersońskim. Trudno jeszcze ocenić, jaki jest ich rzeczywisty zakres i czy okażą się skuteczne. Z pewnością odbito z rąk rosyjskiego agresora kilka miejscowości i atakowane są mosty na Dnieprze, przez które prowadzone jest zaopatrzenie dla wojsk okupacyjnych. Zniszczenie tych przepraw oznaczałoby katastrofę dla rosyjskiej armii. Pierwsze podsumowanie ukraińskiej operacji przedstawiają dr Dariusz Materniak z portalu Polukr.net i dr Jakub Olchowski z IEŚ. [zdj. Ukraińska kontrofensywa w okolicach Chersonia / Ministerstwo Obrony Ukrainy]

Sytuacja białoruskiej gospodarki staje się dramatyczna. Białoruskie towary jeszcze do niedawna były wysyłane w świat przez Ukrainę, jednak po wybuchu wojny stało się to niemożliwe. Wspierając w agresji na Ukrainę Rosję, Białoruś drastycznie ograniczyła swoje możliwości handlowe. Dodatkowo coraz więcej białoruskich specjalistów wyjeżdża ze swojego kraju za granicę, w tym do Polski. W ostatnim czasie do naszego kraju przybyło ponad 40 tysięcy takich osób. Co może uratować białoruską gospodarkę – wyjaśnia dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdjęcie: Kancelaria Prezydenta Białorusi]

W kolejnym odcinku Rozmów IEŚ dr Jakub Olchowski z Zespołu Wschodniego IEŚ powraca do niedawnego raportu Amnesty International, poświęconego wojnie na Ukrainie. Organizacja ta wskazała, że Ukraina do walki z Rosją wykorzystuje infrastrukturę cywilną. Można uznać, że tym samym wsparła rosyjską narrację dotyczącą prowadzonych działań wojennych. Sam raport został ostro skrytykowany przez opinię publiczną. Co z tego wynika – ocenia nasz ekspert. [Zdj. General Staff of the Armed Forces of Ukraine).