Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1171

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Współpraca gospodarcza Białoruś – Azerbejdżan. Ważny element strategicznego partnerstwa

Od kilkunastu lat Azerbejdżan odgrywa coraz większą rolę w białoruskim sektorze rolniczo-przemysłowym. Charakterystyczne dla poradzieckich państw autorytarnych gospodarki Białorusi i Azerbejdżanu wzajemnie się uzupełniają, a dzięki zrównoważonemu bilansowi handlowemu gwarantują obu stronom wymierne korzyści. Zwłaszcza dla Mińska azerbejdżański rynek stał się...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1170

Szczepan Czarnecki | Aleksandra Poznar | Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Joe Biden rezygnuje ze startu w wyborach prezydenckich w USA: reakcje w Europie Środkowej

Rezygnacja Joe Bidena ze startu w wyborach prezydenckich spotkała się z różnymi reakcjami w Europie Środkowej. W Czechach premier Petr Fiala uznał tę decyzję za odpowiedzialną. Na Słowacji premier Robert Fico skupił się na krytyce zaangażowania USA w Ukrainie, wyrażając nadzieję, że w przypadku zwycięstwa Trumpa zrealizuje on obietnicę szybkiego zakończenia...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1169

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

System opieki zdrowotnej w Republice Czeskiej: stan, wyzwania i plany reform

Doświadczenia zdobyte podczas pandemii COVID-19 ujawniły liczne wyzwania i luki w czeskim systemie ochrony zdrowia. W odpowiedzi na te problemy, władze Republiki Czeskiej rozpoczęły kolejny etap wdrażania szeregu reform mających na celu poprawę infrastruktury oraz zwiększenie dostępności usług medycznych. W Czechach na opiekę zdrowotną przeznacza się 9,5% PKB, co...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1168

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Kontrowersyjna rezolucja przyjęta w Czarnogórze

28 czerwca 2024 r. parlament czarnogórski przegłosował Rezolucję o ludobójstwie w obozach w Jasenovcu, Dachau i Mauthausen. Decyzja ta spotkała się z ostrą krytyką władz Chorwacji i może skutkować pogorszeniem się dwustronnych relacji, a także wpłynąć negatywnie na proeuropejskie aspiracje Czarnogóry. Rezolucja o ludobójstwie w obozach w Jasenovcu, Dachau i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze Brief IEŚ 1167

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Kaja Kallas szefową dyplomacji UE

Kaja Kallas, dotychczasowa premier Estonii („Komentarze” IEŚ nr 801), wkrótce zastąpi Josepa Borrella na stanowisku wysokiego przedstawiciela UE ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. 15 lipca br. Kallas złożyła rezygnację z urzędu na ręce prezydenta Estonii Alara Karisa. Pozostanie jednak na stanowisku premiera do czasu zaprzysiężenia nowego rządu, co...

Więcej →

Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1166

Jakub Bornio | Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Szczyt NATO w Waszyngtonie – oczekiwania i rzeczywistość

Jubileuszowy szczyt NATO zorganizowany w Waszyngtonie w 75. rocznicę powstania Sojuszu stanowi próbę odpowiedzi Sojuszu na dynamicznie zmieniającą się architekturę bezpieczeństwa międzynarodowego. Kwestie, które rodzą największe obawy członków, związane są z przedłużającą się agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz wsparciem udzielanym władzom na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1165

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Białorusko-chińskie manewry wojskowe przy granicy z Polską

8 lipca 2024 r. na Białorusi rozpoczęły się białorusko-chińskie ćwiczenia wojskowe pod kryptonimem „Atak sokoła”. Odbywają się one m.in. na poligonie w Brześciu, 2 km od polskiej granicy i 28 km od terytorium Ukrainy. Białoruscy i chińscy żołnierze przeprowadzają nocne desanty, pokonują przeszkody wodne i ćwiczą prowadzenie działań antyterrorystycznych na...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1164

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Rumunia: ambitne plany dotyczące eksportu gazu ziemnego

Rumunia poprzez realizację projektu Neptun Deep ma szansę stać się największym producentem gazu ziemnego wśród państw Unii Europejskiej. Zagospodarowanie złóż Domino i Pelican South może stanowić niezwykle ważny element wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego nie tylko Rumunii, ale także państw Europy Środkowej. Zwiększona dostępność surowca w regionie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1163

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Węgry: współpraca energetyczna z państwami Morza Kaspijskiego

Węgry przez lata koncentrowały swoją politykę energetyczną na dostawach surowców energetycznych z Federacji Rosyjskiej. Zasadniczo współpraca z Rosją, w tym budowa elektrowni jądrowej w Paks, stanowiła fundament bezpieczeństwa energetycznego Węgier. Pomimo kluczowej roli Rosji w energetyce węgierskiej władze w Budapeszcie od dłuższego czasu podejmują kroki w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1162

Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Urząd Ochrony Suwerenności na Węgrzech – zagrożenie dla wolności mediów?

Węgierski rząd od kilkunastu lat systematycznie podejmuje kroki, które mają zacieśnić kontrolę nad mediami i ograniczyć finansowanie partii opozycyjnych. Przykładem takich działań jest przyjęcie w grudniu 2023 r. przez węgierskie Zgromadzenie Narodowe ustawy o ochronie suwerenności narodowej. Na mocy tej ustawy został utworzony nowy organ administracji państwowej...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1161

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Prezydent Zełenski w Warszawie – bez przełomu w relacjach polsko-ukraińskich

8 lipca 2024 r. prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podczas swojej wizyty w Warszawie spotkał się z prezydentem Andrzejem Dudą i (po raz pierwszy) z premierem Donaldem Tuskiem. Podczas obu spotkań rozmawiano m.in. o współpracy w zakresie bezpieczeństwa i wsparciu Polski dla procesu integracji Ukrainy ze strukturami zachodnimi. Zasadniczym celem i rezultatem wizyty było...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1160

Jakub Bornio | Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Oficjalna wizyta premiera Węgier Viktora Orbána w Rosji

5 lipca premier Węgier Viktor Orbán oraz przedstawiciele węgierskiego rządu odbyli oficjalną wizytę w Rosji, gdzie spotkali się z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Podczas oficjalnej części spotkania rozmawiano zarówno o bilateralnych relacjach węgiersko-rosyjskich, jak i sytuacji międzynarodowej. V. Orbán, choć formalnie nie posiadał kompetencji, aby...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1159

Jakub Bornio | Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Pierwsza od wybuchu wojny wizyta premiera Węgier w Kijowie

2 lipca 2024 r. premier Węgier Viktor Orbán pierwszy raz od 12 lat, a więc także po raz pierwszy od wybuchu pełnoskalowej wojny z Rosją, odbył oficjalną wizytę w Kijowie, gdzie przeprowadzono rozmowy na wysokim szczeblu rządowym. W ramach wizyty odbyło się również spotkanie V. Orbána z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Dyskutowano przede wszystkim o...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1158

Krzysztof Fedorowicz - Zespół Wschodni

Łukaszenka zmienia szefa administracji i kluczowych ministrów

27 czerwca 2024 r. Alaksandr Łukaszenka poinformował o przeprowadzeniu istotnych zmian personalnych na stanowisku szefa Administracji Prezydenta i pierwszego zastępcy szefa Administracji, wicepremiera, ministra spraw zagranicznych, przemysłu, rolnictwa i żywności, ambasadora Białorusi w Rosji oraz asystenta prezydenta ds. Mińska. Szefem Administracji Prezydenta został...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief 1157

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: kontrowersje wokół ustawy medialnej

1 lipca 2024 r. na Słowacji weszła w życie ustawa likwidująca publiczne radio i telewizję – RTVS (Rozhlas a televízia Slovenska). Likwidacja RTVS oznacza powstanie w jej miejsce nowej, bardziej upolitycznionej instytucji – Słowackiej Telewizji i Radia (Slovenská televízia a rozhlas, STVR). Kontrowersyjna ustawa została przyjęta 20 czerwca 2024 r. jednogłośnie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1156

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Szczyt Bukaresztańskiej Dziewiątki w Rydze – ewolucja wschodniej flanki?

Szczyt Bukaresztańskiej Dziewiątki w Rydze przyniósł jakościowe zmiany w dotychczasowym funkcjonowaniu tej platformy współpracy regionalnej i unaocznił ewolucyjny charakter koncepcji wschodniej flanki NATO. Coraz bardziej asertywna polityka Węgier stawia przed formatem nowe wyzwania, a uczestnictwo w spotkaniu przedstawicieli Finlandii i Szwecji może przyczynić się do...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze Brief IEŚ 1155

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Finlandia: rezygnacja z dostaw LNG z Federacji Rosyjskiej

Finlandia, jako pierwsze państwo Unii Europejskiej, zrezygnowała z dostaw gazu ziemnego w formie LNG z Federacji Rosyjskiej. Tego typu decyzja była następstwem wejścia w życie czternastego pakietu sankcji nałożonych na Rosję w związku z pełnowymiarowym atakiem na Ukrainę w lutym 2022 r. Rezygnacja z importu surowca z tego kierunku jest potwierdzeniem negatywnej oceny...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1154

Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Program prezydencji Węgier w Radzie Unii Europejskiej

W związku z przejęciem przez Węgry prezydencji w Radzie Unii Europejskiej na początku lipca 2024 r. rząd Węgier, na czele z ministrem ds. polityki europejskiej Jánosem Bóką, ogłosił program wskazujący priorytety i strategiczne obszary działania na kolejne pół roku. Kluczowe cele to: walka z nielegalną imigracją, opracowanie strategii wobec kryzysu demograficznego,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1153

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Hristijan Mickoski nowym premierem Macedonii Północnej

Po zwycięskich majowych wyborach parlamentarnych lider dotychczasowej największej partii opozycyjnej VMRO-DPMNE Hristijan Mickoski został wybrany na nowego premiera Macedonii Północnej. Według deklaracji premiera priorytetami nowego, koalicyjnego rządu będą przede wszystkim poprawa jakości życia obywateli, walka z korupcją i przestępczością zorganizowaną oraz...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1152

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Zawiłe ścieżki ku euro

Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2024 r. w państwach Unii Europejskiej pozostających poza strefą euro ożywiły debatę o przyjęciu wspólnej europejskiej waluty. Spośród nich Bułgaria jest najbliżej wprowadzenia euro, choć proces ten napotyka trudności związane z niestabilnością polityczną i niespełnieniem kryteriów konwergencji. Rumunia i Czechy podjęły...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1151

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: wygrana Borisowa i Peewskiego

9 czerwca 2024 r. wraz z wyborami do Parlamentu Europejskiego w Bułgarii odbyły się przyśpieszone wybory parlamentarne. Doszło do nich po tym, jak w marcu nie udało się przeprowadzić uzgodnionej wcześniej rotacji na stanowisku premiera między współrządzącymi ugrupowaniami GERB-SDS oraz koalicją partii reformatorskich KZ-DB. Przedterminowe wybory parlamentarne...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1150

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Bułgarii

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Bułgarii odbyły się 9 czerwca 2024 r. wraz z przedterminowymi wyborami parlamentarnymi. Zakładano, że organizacja wyborów w formule „2 w 1” przyczyni się do wyższej frekwencji wyborczej, bowiem wybory krajowe tradycyjnie cieszą się większym zainteresowaniem. Jednakże frekwencja w wyborach do PE wyniosła 33,78% i w porównaniu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1149

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Litwa: nowa wizja bezpieczeństwa energetycznego państwa do 2050 roku

Na Litwie rząd przyjął nową strategię bezpieczeństwa energetycznego z perspektywą do 2050 r. Dokument – Krajowa strategia niezależności energetycznej – czeka już tylko na zatwierdzenie przez parlament. Nowa strategia ma wpłynąć na wzrost niezależności energetycznej, a także doprowadzić do eksportu nadwyżki wytwarzanej energii elektrycznej. Proces...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 1148

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Słowenia: wybory do Parlamentu Europejskiego i referenda konsultacyjne

9 czerwca 2024 r. w Słowenii odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego. Wyniki głosowania pokazują, że większość miejsc w przyszłym PE – tj. pięć z dziewięciu mandatów przypadających Słowenii – obsadzą przedstawiciele centroprawicowych partii opozycyjnych. Trzy mandaty przypadły przedstawicielom rządzącej, centrolewicowej koalicji GS, SD i Lewicy....

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1147

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

FPÖ zwycięża w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Austrii

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w Austrii zwyciężyła skrajnie prawicowa Wolnościowa Partia Austrii (FPÖ), zdobywając 25,4% głosów. Ugrupowanie to nie dąży do wyjścia Austrii z Unii Europejskiej, mimo to krytykuje Wspólnotę. Sprzeciwia się dostawom broni dla Ukrainy i sankcjom nałożonym na Rosję. Kampania wyborcza koncentrowała się głównie na kwestiach...

Więcej →