Podcasty

Odnawialne źródła energii odgrywają coraz większą rolę w bilansie energetycznym państw Morza Bałtyckiego. Największe doświadczenie mają na tym polu państwa nordyckie. W Danii morskie farmy wiatrowe wytwarzają już 15% energii. Ambitne plany opracowują też Litwa i Estonia. Na Litwie planuje się, że odnawialne źródła energii zapewnią nawet 25% rocznego zapotrzebowania energetycznego – zauważa starszy analityk Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Michał Paszkowski.

Rosyjski opozycjonista Aleksiej Nawalny wrócił do Rosji. Przez ostatnie miesiące przebywał w Niemczech, gdzie dochodził do siebie po próbie otrucia. Nawalny ostro krytykuje prezydenta Władimira Putina i jego otoczenie, stawiając między innymi zarzuty korupcyjne. Dla Kremla jest niewygodny i wręcz irytujący. Po wylądowaniu w Moskwie został zatrzymany i teraz grozi mu więzienie. Wracając do swojego kraju, bardzo ryzykuje, ale z drugiej strony nie ma większego wyboru, jeśli nadal chce prowadzić działalność polityczną – podkreśla dr Jakub Olchowski, kierownik Zespołu Europy Wschodniej IEŚ.

Sytuacja gospodarcza państw bałtyckich jest lepsza, niż pierwotnie zakładano. Spowolnienie gospodarki z powodu pandemii wywołało kryzys, który miał być szczególnie odczuwalny na Łotwie. Jak się jednak okazuje, polityka władz państw bałtyckich przynosi pozytywne efekty. Należy jednak pamiętać, że przyszłość nadal jest niepewna, bo pandemia nie odpuszcza – podkreśla analityk Zespołu Bałtyckiego IEŚ Marlena Gołębiowska.

Nowy rok rozpoczął się w Estonii od politycznego tsunami. Chodzi o podejrzenie korupcji wśród członków rządzącej Partii Centrum, które spowodowało, że do dymisji podał się premier Jüri Ratas. Śledztwo prowadzone przez prokuraturę dotyczy możliwego przyjęcia łapówki od firmy deweloperskiej w zamian za zgodę na udzielenie wielomilionowego kredytu. Afera korupcyjna z pewnością uderza w wizerunek Estonii jako państwa o wysokich standardach demokratycznych. Jednak podjęcie decyzji o dymisji rządu, już na tym etapie postępowania, jest pozytywnie oceniane przez obserwatorów estońskiej sceny politycznej – zauważa dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik, kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Wdarcie się demonstrantów do siedziby Kongresu Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie wywołało różne nastroje w państwach Europy Wschodniej. W Rosji zdecydowanie przeważały szydercze komentarze, wskazujące na słabość amerykańskiej demokracji. Białoruski przywódca Alaksandr Łukaszenka wypowiadał się w podobnym tonie, wykorzystując incydent na potrzeby wewnętrznej polityki. Z kolei na Ukrainie przeważało zaniepokojenie. Wskazywano, że osłabiona Ameryka nie będzie chciała aktywnie włączać się w rozwiązanie konfliktu z Rosją – podkreśla kierownik Zespołu Europy Wschodniej IEŚ dr Jakub Olchowski.

Tragiczny przełom starego i nowego roku w Chorwacji. W wyniku trzęsienia ziemi o sile 6,3 stopnia w skali Richtera ucierpiały tereny na południe od Zagrzebia. Najbardziej dotknięta kataklizmem została miejscowość Petrinja. Zginęło tam co najmniej kilka osób, a kilkadziesiąt doznało obrażeń. Trzęsienie ziemi było odczuwalne także w innych państwach na Bałkanach, na szczęście nie spowodowało większych strat – informuje dr Jan Muś, starszy analityk z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.

Na Bałkanach mijający rok obfitował w zaskakujące wydarzenia, na które w dużej mierze wpłynęła pandemia. W kilku państwach doszło do wyborów, w wyniku których umocniły się rządzące ugrupowania, tak jak w Serbii czy w Chorwacji. Jednak mieliśmy też spore niespodzianki, jak w Czarnogórze czy Kosowie, i brak większych zmian, jak Bośni i Hercegowinie. W najnowszym odcinku naszych Rozmów ostatnie miesiące podsumowujemy z Zespołem Bałkańskim IEŚ, który tworzą: kierownik dr hab. Konrad Pawłowski, dr hab. Agata Domachowska i dr Jan Muś.

Są podstawy, by twierdzić, że doszło do zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości podczas konfliktu na Krymie i Donbasie. Takiego zdania jest Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze. Zakończyło się właśnie postępowanie przygotowawcze w tej sprawie, które przeprowadzono na wniosek Ukrainy. Jakie będzie dalsze postępowanie, jaki stosunek do tego komunikatu mają Ukraina i Rosja oraz kto może ponieść konsekwencje za zbrodnie? Na te pytania odpowiadamy razem z dr. Tomaszem Lachowskim z Katedry Prawa Międzynarodowego i Stosunków Międzynarodowych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

Śmierć przywódców Serbskiej Cerkwi Prawosławnej nie pozostanie bez wpływu na sytuację polityczną zarówno w Serbii, jak i w Czarnogórze. W ciągu niespełna miesiąca z powodu zakażenia koronawirusem zmarli metropolita Czarnogóry i Przymorza Amfilohije oraz patriarcha Serbskiej Cerkwi Prawosławnej Irinej. Obaj hierarchowie mieli bardzo duży wpływ na politykę w swoich państwach, między innymi dotyczącą relacji serbsko-kosowskich. O konsekwencjach zmiany przywództwa w serbskiej Cerkwi rozmawiamy z kierownikiem Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr. hab. Konradem Pawłowskim oraz z dr hab. Agatą Domachowską.

Państwa skupione w regionie Morza Bałtyckiego oraz państwa nordyckie bardzo szybko zareagowały na sytuację polityczną na Białorusi związaną ze sfałszowanymi wyborami prezydenckimi. Litwa stworzyła dogodne warunki dla uciekających z tego państwa opozycjonistów – schronienie znalazła tutaj między innymi startująca w wyborach Swiatłana Cichanouska. O znaczeniu białoruskich wyborów oraz zmianach spowodowanych w regionie przez pandemię rozmawiamy z ekspertami z Zespołu Bałtyckiego IEŚ: dr Aleksandrą Kuczyńską-Zonik, dr. Damianem Szacawą, dr. Michałem Paszkowskim oraz Marleną Gołębiowską.