Wpływ czynników politycznych, wojskowych i społecznych na repozycjonowanie Białorusi w architekturze bezpieczeństwa regionalnego

The impact of political, military, and social factors on the repositioning of Belarus within the regional security architecture

Abstrakt: Kolejna faza rosyjskiej agresji na Ukrainę udowodniła, że pozbawiona dużego potencjału militarnego, terytorialnego, ludnościowego czy surowcowego Białoruś może okazać się istotnym państwem w projekcie budowy nowej architektury bezpieczeństwa regionalnego, kontynentalnego, a nawet globalnego. Celem artykułu jest przedstawienie rozważań na temat problemu repozycjonowania Białorusi, na które wpłynęła jednak nie tylko wielowymiarowa zmiana relacji białorusko-ukraińskich, będąca konsekwencją wojny, ale również długoletnie próby wyprowadzenia relacji białorusko-unijnych na wyższy poziom. W tym obszarze zasadniczym pytaniem badawczym jest, czy wojna na Ukrainie, złamanie ustaleń tzw. memorandum budapeszteńskiego oraz pogłębienie wielopłaszczyznowej integracji rosyjsko-białoruskiej w ramach Państwa Związkowego (w tym militaryzacja Białorusi włącznie z alokacją taktycznej broni jądrowej) spowodują, że projekty redefinicji relacji białorusko-unijnych, mające zasadniczy wpływ na zmniejszenie intensywności politycznej turbulentności regionu, na długo znikną z dyplomatycznej agendy UE, co będzie miało bezpośredni, negatywny wpływ na przyszłość bezpieczeństwa europejskiego. W artykule zweryfikowano hipotezę, że ze względu na specyfikę białoruskiego modelu autorytaryzmu, mimo systematycznie pogłębiającej się integracji rosyjsko-białoruskiej oraz wciąż rozszerzanej polityki sankcyjnej wobec Białorusi, ze względu na kształt relacji białorusko-ukraińskich po 2014 r. oraz okresowo zadowalające relacje białorusko-unijne nadal istnieją perspektywy realizowania przez Białoruś dywersyfikacji polityki zagranicznej i repozycjonowania w niej wektora europejskiego.

Bibliografia:

1. Banasik M., The military integration of Belarus into the Russian Federation, “Safety & Defense” 2022, no. 8(1).

2. Czwołek A., Bliscy sojusznicy? Perspektywy pogłębienia integracji rosyjsko-białoruskiej po 2018 roku, “Nowa Polityka Wschodnia” 2022, no. 3(34).

3. Dekret Vysshego Gosudarstvennogo Soveta Sojuznogo gosudarstva 4 nojabrja 2021 g. # 6. Minsk – Moskva. Ob Osnovnyh napravlenijah realizacii polozhenij Dogovora o sozdanii Sojuznogo gosudarstva na 2021-2023 gody, https://etalonline.by/document/?regnum=ad2100022.

4. Diec J., Terytoria „buforowe” w stosunkach polsko-rosyjskich. Przypadek Białorusi. “Politeja” 2016, no. 6(45), DOI: 10.12797/Politeja.13.2016.45.12.

5. Dinamіka stavlennja ukraїncіv do svіtovih lіderіv, https://ratinggroup.ua/research/ukraine/dinamika_otnosheniya_ukraincev_k_mirovym_lideram.html.

6. Drakachrust Ju., “Lukashenko – gіbridnij sojuznik Ukraїni”. Shho dumajut’ v Ukraїnі pro vibori prezidenta Bіlorusі?, https://www.radiosvoboda.org/a/vybory-prezydenta-bilorusi-i-ukrajina/30700395.html.

7. Kłysiński P., Żochowski P., The reluctant co-aggressor. Minsk’s complicity in the war against Ukraine, OSW Commentary, https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/osw-commentary/2023-02-10/reluctant-co-aggressor-minsks-complicity-war-against-ukraine.

8. Konstitucija Respubliki Belarus’, https://president.gov.by/ru/gosudarstvo/constitution.

9. Kubin T., W poszukiwaniu rezultatów…: Polityka Unii Europejskiej wobec Białorusi, “Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2013, no. 10.

10. Kuleszewicz A., Between Russia and the West: Belarus as a challenge for European stability and security, “Polish Political Science Yearbook” 2017, vol. 46(1).

11. Lang K.-O., Koopmann M., The EU and Belarus – a relationship with reservations in Belarus and the EU: From isolation towards cooperation, [in:] H.-G. Wieck, S. Malerius (eds.), Center for European Studies and the Konrad Adenauer-Stiftung, Vilnius 2011.

12. Liedekerke de A., Husieva O., Frankenthal K., Pitfalls and opportunities for an EU-strategy towards Belarus, “ISPK Das Institut für Sicherheitspolitik an der Universität Kiel”, Policy Brief, January 2022, no. 11.

13. Matsukevich P., Astapenia R., The Degradation of Belarusian foreign policy: A proposed course correction, Briefing Paper, December 2022.

14. Miadzvetskaya Y., “Code of Absence”: EU-Belarus legal framework, “European Foreign Affairs Review” 2022, vol. 27, issue 2.

15. Mironowicz E., Polityka zagraniczna Republiki Białoruś 1990–2020, “Biuletyn Historii Pogranicza” 2021, no. 21.

16. Myroniuk A., Leaked document reveals alleged Kremlin plan to take over Belarus by 2030, Kyiv Independent, https://kyivindependent.com/leaked-document-reveals-alleged-kremlin-plan-to-take-over-belarus-by-2030/.

17. Nowakowski J.M., Olędzka J., Rust M. (eds.), W dusznym uścisku brata. Relacje białorusko-rosyjskie, Studium Europy Wschodniej UW & Grupa Analityczna “Białoruś w regionie” 2021, https://studium.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2022/01/Raport_Bialorus_2021_2PL.pdf.

18. O rossijskih proektah dokumentov po obespecheniju pravovyh garantij bezopasnosti so storony SShA i NATO, https://www.mid.ru/ru/foreign_policy/news/1790809/.

19. Olędzka J., The “Year of Truth” The Impact of the 2020 elections on the integration project of the Russian Federation with Belarus, “Romanian Political Science Review” 2022, vol. XXII, no. 1.

20. Shmatsina K., The prospects for Belarus in 2023 in the light of Russia’s war in Ukraine: The future is not set in stone, “SCEEUS Guest Platform for Eastern Europe Policy” 2023, no. 35, https://sceeus.se/en/publications/the-prospects-for-belarus-in-2023-in-the-light-of-russias-war-in-ukraine-the-future-is-not-set-in-stone/.

21. Soglashenie o merah obespechenija bezopasnosti Rossijskoj Federacii i gosudarstv-chlenov Organizacii Severoatlanticheskogo dogovora, https://mid.ru/ru/detail-material-page/1790803/.

22. Sostojalas’ vstrecha Vladimira Putina i Prezidenta Belorussii Aleksandra Lukashenko, http://www.kremlin.ru/events/president/news/27286.

23. Stavlennja ukraїncіv do Bіlorusі (ljutij–berezen’), 9 March 2023, https://razumkov.org.ua/napriamky/sotsiologichni-doslidzhennia/stavlennia-ukraintsiv-do-bilorusi-liutyi-berezen-2023r [10.04.2023].

24. Stępniewski T., Russia-Ukraine war: Independence, identity, and security, “Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, vol. 20, issue 2.

25. Topolski I., Military presence of the Russian Federation in the Republic of Belarus, “Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, vol. 20, issue 2.

26. Usov P., Evolution of the Belarus-Russia Union State: From integration to attempts of incorporation, “Studia i Analizy Nauk o Polityce” 2020, no. 1.

27. Wierzbicki A., Belarus and the EU – No common way in sight, [in:] W. Hilz, S. Minasyan, M. Raś (eds.), Ambiguities of Europe’s Eastern Neighbourhood, Springer VS, Wiesbaden 2020.

28. Wilk A., Russian Belarusian Army: Practical aspects of military integration of Belarus and Russia, Centre for Eastern Studies, 2021, https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Raport-OSW_Rosyjska-armia-bialoruska_net.pdf.

29. Włodkowska A., Europa Środkowo-Wschodnia jako obszar rywalizacji i wpływu. Ciągłość i zmiana w perspektywie 30 lat, “Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, no. 4(20).

PDF: Pobierz