Przegapiony „weimarski etap” poradzieckiej Rosji. Retrospekcja i refleksja

The missed ‘Weimar stage’ of post-Soviet Russia. Retrospection and reflection

ORCID: Alicja Curanović:

Strony: 7-33

Wydanie: Lublin 2024

DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.3.1

Sposób cytowania: A. Curanović, Przegapiony „weimarski etap” poradzieckiej Rosji. Retrospekcja i refleksja, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 22 (2024), z. 3, s. 7-33, DOI: https://doi.org/10.36874/RIESW.2024.3.1

Słowa kluczowe: ideologia, imperializm, kolorowe rewolucje, Republika Weimarska, Rosja

Keywords: colour revolution, identity, ideology, imperialism, Russia, The Weimar Republic

Abstrakt: Niedługo po rozwiązaniu Związku Radzieckiego w literaturze naukowej zaczęły pojawiać się analizy porównujące proces demokratyzacji państw, które powstały w wyniku rozpadu dwóch imperiów – Cesarstwa Niemieckiego oraz ZSRR. Autorzy porównywali Republikę Weimarską z Federacją Rosyjską, zastanawiając się nad możliwymi scenariuszami losu reform w poradzieckiej Rosji. Niniejszy artykuł proponuje krytyczną analizę najważniejszych prac naukowych z lat 1991-2022 podejmujących tę tematykę. Pozwoli to zweryfikować przytaczane od lat 90. argumenty zarówno te alarmistyczne, przestrzegające przed faszyzacją Rosji, jak i te dające podstawy do optymizmu. Zwłaszcza te drugie są ważne, bo pozwalają ocenić, które ze wskazywanych bezpieczników nie zadziałały i dlaczego. Celem jest refleksja bardziej ogólna nad przyczynami niepowodzenia demokratyzacji byłego imperium i powrotem Moskwy do polityki imperialnej wobec swoich sąsiadów z ukazaniem, jaką rolę w tym procesie odegrały ideologia oraz kwestie tożsamości.

Słowa kluczowe: ideologia, imperializm, kolorowe rewolucje, Republika Weimarska, Rosja

Przegapiony „weimarski etap” poradzieckiej Rosji. Retrospekcja i refleksja