Polityka migracyjna Polski wobec zjawiska nielegalnej migracji. Przykład granicy polsko-białoruskiej

Poland’s migration policy towards the phenomenon of illegal migration. The example of the Polish-Belarusian border

Abstrakt: Polityka migracyjna państwa stanowi istotny element zarządzania migracjami. Określa warunki wjazdu, pobytu i wyjazdu cudzoziemców, a także reguluje szereg innych obszarów, kluczowych z perspektywy rozwoju społeczno-gospodarczego państwa. Cechą polityki migracyjnej jest to, że nie tłumaczy ona przyczyn migracji, ale stanowi odpowiedź na nie. Jednym z istotnych obszarów zarządzania migracjami jest przeciwdziałanie nieuregulowanej migracji, której niekontrolowany charakter może zagrażać bezpieczeństwu państwa. Celem artykułu jest przedstawienie polityki migracyjnej Polski i jej znaczenia dla zapewnienia bezpieczeństwa obywateli w kontekście przeciwdziałania nielegalnej imigracji. Wskazano na instrumenty prawno-instytucjonalne wykorzystywane w przeciwdziałaniu tej formie migracji. Ponadto, na podstawie danych statystycznych publikowanych przez Straż Graniczną, przybliżono skalę procederu nielegalnej imigracji na granicy polsko-białoruskiej w latach 2015- 2023. Artykuł zwraca także uwagę na znaczenie sztucznie inspirowanej presji migracyjnej przez reżim Aleksandra Łukaszenki dla bezpieczeństwa Polski jako przykład działań hybrydowych.

Bibliografia:

1. Babets I., Nielegalna imigracja a bezpieczeństwo gospodarcze państw Unii Europejskiej, [w:] Nielegalna imigracja w aspekcie kryminalistycznym, kryminologicznym i bezpieczeństwa państwa, P. Łabuz, I. Malinowska, M. Michalski, T. Safjański (red.), Warszawa 2018.
2. Bhabha J., Rights Spillovers. The Impact of Migration on the Legal System of Western States, [w:] International Migration and Security. Opportunities and Challenges, E. Guild, J. van Selm (red.), New York 2005.
3. Duszczyk M., Ewolucja polskiej polityki migracyjnej w zakresie migracji zarobkowych po 1 maja 2004 r., „Studia BAS” 2014, nr 4 (40).
4. Fekete L., A Suitable Enemy: Racism, Migration and Islamophobia in Europe, New York 2009.
5. Gizicki W., Pankevych I., Security Management in Poland During a Crisis Situation – Formal and Practical Aspects. Indications for Ukraine, „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział W Lublinie” 2022, nr 1.
6. Granica polsko-białoruska — trzy dni niepokoju, 20.05.2024, https://www.strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/13324,Granica-polsko-bialoruska-trzy-dni-niepokoju/ [30.07.2024]
7. Hollifield J. F., Jacobson D., Migration and the State, [w:] The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Globalization, G. Ritzer (red.), Chichester–Malden 2012.
8. Klaus W., Szulecka M., Wykład 23. Migracje nieudokumentowane, [w:] 25 wykładów o migracjach, Lesińska M., Okólski M. (red.), Warszawa 2018.
9. Lesińska M., Migracje we współczesnej analizie politologicznej – niewykorzystany potencjał, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2012, nr 2.
10. Lesińska M., Duszczyk M., Wykład 19. Polityka migracyjna, [w:] 30 wykładów o migracjach, Lesińska M., Okólski M. (red.), Warszawa 2023.
11. Lubiewski P., Nielegalna imigracja. Zagrożenia bezpieczeństwa, cz. 1, Szczytno 2016, s. 44.
12. Łodziński S., Szonert M., Polityka migracyjna „bez polityki”. Antynomie tworzenia polityki migracyjnej w Polsce w okresie 2016-2022, https://www.migracje.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2023/02/CMR-WP-130-188-1/ [30.07.2024].
13. Nielegalne przekroczenia granicy z Białorusią w 2021 r., 12.01.2022, https://www.strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/9689,Nielegalne-przekroczenia-granicy-z-Bialorusia-w-2021-r/ [30.07.2024].
14. Okólski M., Refleksje na temat kształtowania polityki migracyjnej w Polsce, [w:] Polityka migracyjna Polski, K. Głąbicka, M. Okólski, D. Stola, Warszawa 1998.
15. Przełom roku na polsko-białoruskiej granicy, 02.01.2024, https://www.podlaski.strazgraniczna.pl/pod/aktualnosci/58410,Przelom-roku-na-polsko-bialoruskiej-granicy/ [30.07.2024].
16. Raczyński R., Wpływ migracji międzynarodowych na bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2015, nr 2.
17. Raport o ostanie bezpieczeństwa w Polsce w 2016 roku, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji 2017.
18. Rok 2022 w Straży Granicznej, 02.01.2023, https://www.strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/11135,Rok-2022-w-Strazy-Granicznej/ [30.07.2024].
19. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 20 sierpnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych, Dz.U. 2021 poz. 1536.
20. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 12 czerwca 2024 r. w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Republiką Białorusi, Dz.U. 2024 poz. 861.
21. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 2 września 2021 r. w sprawie wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego, Dz.U. 2021 poz. 1612.
22. Srogosz T., Status prawny nieoznakowanych żołnierzy w wojnie hybrydowej, „Sprawy Międzynarodowe” 2015, nr 4.
23. Stępniewski T., Gra sił w kontestowanym sąsiedztwie Unii Europejskiej i Rosji, „Studia Europejskie” 2017, nr 4.
24. Stępniewski T., The evolution of the European Union’s eastern neighbourhood since the Russia-Ukraine war, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2023, nr 21.
25. Straż Graniczna. Informacja statystyczna za 2023 r., https://www.strazgraniczna.pl/pl/granica/statystyki-sg/2206,Statystyki-SG/ [30.07.2024].
26. Tapinos G., Irregular Migration: Economic and Political Issues, [w:] OECD, Combating the Illegal Employment of Foreign Workers 2000.
27. Tutak G., Polityka imigracyjna Polski w latach 2004-2015, Lublin 2023, s. 411.
28. Ustawa z 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2005 r. nr 90 poz. 757.
29. Ustawa z dn. 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, Dz.U. z 2024 r. poz. 769 tekst jedn.
30. Ustawa z dn. 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U. z 2024 r. poz. 17 tekst jedn.
31. Visher C., Weisburd D., Identifying what Works: Recent Trends in Crime Prevention Strategies, „Law and Social Change” 1998, t. 28, nr 3-4.

PDF: Pobierz