Strategie prekampanii wyborczej na Węgrzech

Dwa ugrupowania polityczne cieszące się największym poparciem w sondażach opinii publicznej na Węgrzech: Fidesz-KDNP oraz partia Szacunek i Wolność (Tisztelet és Szabadság, TISZA) intensywnie mobilizują i aktywizują swoich zwolenników oraz starają się poszerzyć bazę wyborczą przed planowanymi na przyszły rok wyborami parlamentarnymi. Zgodnie z Ustawą zasadniczą, prezydent Węgier może ogłosić ich datę najwcześniej 12 stycznia 2026 r., a wtedy najbardziej prawdopodobnym terminem elekcji będzie 12 kwietnia. TISZA próbuje pozyskać wyborców spoza ośrodków miejskich, wśród których Fidesz-KDNP nadal ma przewagę sondażową. Z kolei koalicja rozwija w Internecie sieć sympatyków w odpowiedzi na ograniczenia dotyczące reklamy politycznej w sieciach społecznościowych, które od października 2025 r. wprowadzi Unia Europejska. Ich zadaniem ma być próba przełamania dominacji partii TISZA w komunikacji sieciowej.

Polityczna walka o węgierską wieś. Lider partii TISZA Péter Magyar w Święto Narodowe 23 października ma zakończyć swoją podróż realizowaną różnymi środkami transportu pod hasłem „W 80 dni dookoła Węgier”. Organizując w małych miejscowościach spotkania w nieformalnej atmosferze, TISZA stara się dotrzeć do wyborców spoza dużych miast, wśród których Fidesz-KDNP wciąż cieszy się przewagą sondażową. Według badania Iránytű Intézet, Fidesz prowadzi na obszarach wiejskich, a w małych miasteczkach poparcie wśród niezdecydowanych wyborców jest dla obu partii niemal identyczne^[1]. Celem 80-dniowej podróży jest zaprezentowanie P. Magyara jako polityka bliskiego ludziom, który zna lokalne problemy^[2]. TISZA zapowiada również uruchomienie specjalnego dwutygodnika adresowanego do mieszkańców 3155 wsi, w nakładzie miliona egzemplarzy 

Ofensywa medialna Fidesz-KDNP. Według Iránytű Intézet, około ćwierć miliona dotychczasowych wyborców Fidesz-KDNP przeniosło swoje poparcie na ugrupowanie P. Magyara. TISZA zbudowała swoją popularność przede wszystkim dzięki skutecznej i efektownej komunikacji sieciowej^[3]. Sukces ugrupowania i osobista popularność P. Magyara spowodowały zmianę strategii komunikacyjnej Fidesz-KDNP. Oprócz obecności w mediach tradycyjnych, głównie publicznych, Viktor Orbán coraz częściej pojawia się w podcastach oraz dyskusjach studyjnych w portalach społecznościowych, podczas których prezentuje się jako sympatyczny polityk, ale jednocześnie konsekwentny obrońca interesu narodowego Węgier – utożsamianego przez premiera z agendą polityczną Fidesz-KDNP. Próbą dotarcia do młodych wyborców było utworzenie internetowej społeczności sympatyków Klub Wojowników (Harcosok Klubjá) (Komentarze IEŚ 1397). Natomiast najnowsze inicjatywy to Cyfrowe Kręgi Obywatelskie (Digitális Polgári Kör)^[4] – sieć internetowych grup sympatyków, oraz program online „Godzina Wojowników” (Harcosok órája)^[5]. Premier opowiada się także za organizowaniem debat politycznych z działaczami TISZA^[6]. Inicjatywa powołania Cyfrowych Kręgów Obywatelskich może być spowodowana decyzją UE w sprawie przejrzystości reklam politycznych. Nowe przepisy, które mają ograniczyć zagraniczne ingerencje w wybory, zaczną obowiązywać w październiku 2025 r. Tymczasem dotychczasowa strategia komunikacji Fidesz-KDNP opierała się właśnie na płatnych reklamach politycznych^[7].

Konfrontacyjna narracja. Płatne reklamy w serwisach społecznościowych promowały przede wszystkim agendę polityczną Fidesz-KDNP. Wraz z zyskiwaniem poparcia sondażowego przez P. Magyara, zaczęły one dyskredytować lidera TISZA i deprecjonować jego ugrupowanie przy jednoczesnym przedstawianiu Fidesz-KDNP jako gwaranta stabilnych rządów. Aktywną kampanię przeciwko P. Magyarowi realizuje obecnie w Internecie oraz na billboardach stowarzyszenie Narodowy Ruch Sprzeciwu (Nemzeti Ellenállás Mozgalom)^[8], natomiast sprzyjające koalicji rządowej media oraz jej politycy, próbując skompromitować lidera opozycji, sugerują na przykład jego współodpowiedzialność za kontrowersyjne wypowiedzi ekspertów kojarzonych z TISZA czy też masowo cytują niefortunną wypowiedź P. Magyara kwestionującą niszczycielską siłę orkanu, który 7 lipca 2025 r. spustoszył część Węgier. Efekt mobilizacyjny w stosunku do wyborców Fidesz-KDNP ma przynieść także nasilona kampania przeciwko akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej (Komentarz IEŚ 1320). Jej ton dodatkowo zaostrzają najnowsze wydarzenia w stosunkach węgiersko-ukraińskich: wzajemne wydalenie przez oba państwa swoich dyplomatów wskutek podejrzeń o szpiegostwo, śmierć pobitego przez żołnierzy ukraińskich węgierskiego rekruta w obwodzie zakarpackim oraz budząca liczne wątpliwości próba podpalenia budynku sąsiadującego z kościołem ewangelickim w Palad-Komarivtsi (Palagykomoróc)^[9].

Stagnacja gospodarki. Konfrontacyjna, antyukraińska narracja służy przede wszystkim mobilizacji elektoratu Fidesz-KDNP, a deprecjonowanie zdolności TISZA i jej lidera do ewentualnego przejęcia i sprawowania władzy po wyborach w 2026 r. ma skłonić zawiedzionych wyborców do ponownego głosowania na koalicję rządową. Z kolei dowodem na skuteczność polityki węgierskiego rządu ma być kolejna zapowiedź wykorzystania prawa weta w negocjacjach nad budżetem UE na lata 2028-2035. Viktor Orbán odmawia poparcia dla wieloletnich ram finansowych, dopóki nie zostaną odblokowane zamrożone pieniądze dla Węgier. Środki te są niezbędne do pobudzenia inwestycji w węgierską gospodarkę, która – zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (Központi Statisztikai Hivatal,KSH) – znalazła się w stagnacji wskutek spadku produkcji przemysłowej, głównie w sektorze motoryzacyjnym, suszy w rolnictwie i ograniczenia popytu wewnętrznego, spowodowanego rosnącą inflacją (Komentarz IEŚ 1402)^[10]. Według KSH, wartość węgierskiego PKB w drugim kwartale 2025 r. – w porównaniu z analogicznym okresem 2024 r. – była wyższa tylko o 0,1%. Rząd prognozuje inflację na poziomie 4,7% w 2025 r., a według ministra gospodarki Mártona Nagya nie podjęto jeszcze decyzji o utrzymaniu limitu cen 30 podstawowych produktów spożywczych. Ich zniesienie oznaczałoby dalszy wyraźny wzrost cen. Pomimo wejścia w życie od stycznia zwiększonych rodzinnych ulg podatkowych i podwyżek płac, rząd zamierza utrzymać deficyt w 2026 r. poniżej 4% PKB, a roczny wzrost PKB na poziomie 1%.

Komentarz. Wynik planowanych na wiosnę 2026 r. wyborów do Zgromadzenia Narodowego w dużej mierze będzie zależał od jakości codziennego życia obywateli i sytuacji gospodarczej. Utrzymujący się sondażowy trend przewagi poparcia dla TISZA nad Fidesz-KDNP sprawia, że przyszłoroczna elekcja będzie jednocześnie plebiscytem w sprawie zmiany dotychczasowej koalicji rządowej, co może znacznie zwiększyć frekwencję wyborczą. Viktor Orbán zapowiedział, że Fidesz-KDNP ma już praktycznie zamkniętą listę 106 kandydatów w jednomandatowych okręgach wyborczych. Natomiast TISZA swoich kandydatów będzie dopiero wybierać w dwuetapowej rekrutacji z udziałem członków partii.

Fidesz-KDNP w 2022 r. wygrał wybory w 87 ze 106 okręgów jednomandatowych. Ówczesna opozycja uzyskała 19 mandatów, wygrywając w 17 z 18 okręgów w Budapeszcie. Po zmianach w ordynacji wyborczej z grudnia 2024 r. stolica dysponuje obecnie 16 z dotychczasowych 18 okręgów wyborczych, a w granicach pozostałych uwzględniono obszary podmiejskie. Niewykluczone jest obniżenie progu wyborczego, co mogłoby skłonić mniejsze partie do startu w wyborach, a tym samym doprowadzić do rozdrobnienia głosów oddanych na opozycję i uniemożliwienia TISZA zdobycie większości kwalifikowanej, niezbędnej do sanacji systemu politycznego. Innym rozwiązaniem, mającym utrudnić opozycji zwycięstwo, jest możliwość utworzenia dodatkowych okręgów wyborczych dla Węgrów mieszkających w państwach ościennych. Mogłoby to oznaczać co najmniej 6-7dodatkowych mandatów dla Fidesz-KDNP ze względu na poparcie wśród diaspory.

Aby wygrać wybory, Fidesz-KDNP musi zdominować debatę publiczną, co wiąże się ze zmianą dotychczasowej strategii komunikacyjnej i osobistym udziałem premiera w prekampanii wyborczej. Dowodem takiego podejścia jest rosnąca obecność V. Orbána w Internecie, gdzie prawdopodobnie będzie też kontynuowana kampania kwestionowania zdolności TISZA do sprawowania władzy oraz dyskredytowania P. Magyara, któremu zarzuca się brak szacunku wobec kobiet i egocentryzm.

^[1] https://iranytuintezet.hu/kutatas/az-egyes-partok-szavazotaboranak-szociodemografiai-osszetetele-2024-25-tel/ [01.08.2025].

^[2] Przykładem okręgu stanowiącego dotychczas bastion Fidesz-KDNP jest 3 okręg komitatu Békés – por. https://hvg.hu/itthon/20250719_Tisza-Magyar-Peter-belso-meres-holtverseny-Tisza-Fidesz-Bekes-partpreferencia-kutatas-ebx [01.08.2025].

^[3] TISZA, oprócz licznych profili w portalach społecznościowych, dysponuje także portalem informacyjnym kontroll.hu, którego wydawcą jest brat lidera partii Márton Magyar.

^[4] https://dpkor.hu/ [01.08.2025].

^[5] W pierwszej audycji V. Orbán zapowiedział, że w razie przegranej wyborczej odda władzę – por.  https://www.facebook.com/watch/live/?ref=watch_permalink&v=1376508836745136 [01.08.2025].

^[6] W czerwcu w ATV zorganizowano taką debatę między Péterem Takácsem, sekretarzem stanu ds. zdrowia, a Andrásem Kulją, ekspertem TISZA ds. zdrowia.

^[7] Political Capital monitoruje te wydatki od grudnia 2024 r. – zob. https://politicalcapital.hu/hireink.php?article_read=1&article_id=3549 [01.08.2025].

^[8] https://nem.hu/ [01.08.2025].

^[9] Węgierski premier opublikował zdjęcie zniszczonej elewacji budynku w sąsiedztwie kościoła – z nienawistnym, antywęgierskim hasłem w języku ukraińskim. Wykonanie napisu budzi wątpliwości co do stopnia znajomości języka przez jego autora. Ponadto, węgierskie media wykorzystały jedyne zdjęcie napisu opublikowane przez V. Orbána, gdyż strona ukraińska usunęła kontrowersyjny tekst ze ściany jeszcze w noc ataku.

^[10] https://www.ksh.hu/gyorstajekoztatok/tar/tar2506.html [01.08.2025].