Rosnąca rola nowoczesnych technologii teleinformatycznych w komunikowaniu politycznym na Węgrzech

Deep fake, obrazy generowane przez sztuczną inteligencję czy specjalna aplikacja do prowadzenia działalności politycznej to najnowsze przykłady wykorzystania technologii internetowych w prekampanii wyborczej na Węgrzech przed planowanymi na wiosnę 2026 r. wyborami parlamentarnymi. Przy pomocy wideo wygenerowanego przez sztuczną inteligencję (AI) promowana była nawet listopadowa wizyta węgierskiej delegacji w USA. Tymczasem ciesząca się największym poparciem sondażowym partia Szacunek i Wolność (Tisztelet és Szabadság, TISZA) boryka się jednak z wizerunkowymi skutkami ujawnienia wrażliwych danych użytkowników aplikacji TISZA Világ. Ugrupowanie sugeruje, że dane osobowe skradziono w wyniku inspirowanego lub kierowanego z zagranicy ataku hakerskiego. Politycy Fidesz-KDNP mówią natomiast o wycieku informacji i stwarzaniu tym samym zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa.

TISZA Világ. Na początku września 2025 r. TISZA uruchomiła bezpłatną aplikację dla sympatyków, wolontariuszy i członków partii do prowadzenia działalności politycznej oraz koordynacji pracy organizacyjnej ugrupowania. Najnowszy wyciek danych wrażliwych jest dziesięciokrotnie większy niż wrześniowy, który dotyczył ok. 18 tys. osób. W tym ostatnim przypadku kierownictwo TISZA winą obarczyło wolontariusza, który – według działaczy partii – kierując się prorządowymi sympatiami politycznymi, miał celowo sabotować funkcjonowanie aplikacji. Lider ugrupowania Péter Magyar zgłosił do Narodowego Urzędu Ochrony Danych Osobowych i Wolności Informacji (Nemzeti Adatvédelmi és Információszabadság Hatóság, NAIH) sprawę wycieku danych ok. 18 tys. użytkowników. Pod koniec października prorządowy dziennik opublikował natomiast informację o kolejnym ujawnieniu danych wrażliwych, tym razem 200 tys. osób korzystających z aplikacji TISZA Világ. Poza NAIH, na polecenie węgierskiego premiera postępowanie w tej sprawie prowadzi również Narodowy Instytut Cyberbezpieczeństwa (Nemzeti Kiberbiztonsági Intézet, NKI). Według Viktora Orbána chodzi bowiem o poważne zagrożenie bezpieczeństwa państwa. Politycy Fidesz-KDNP wykorzystują sprawę wycieku danych do kwestionowania wiarygodności i kompetencji partii TISZA do ewentualnego sprawowania władzy w państwie. Wśród oskarżeń pod adresem ugrupowania dominuje zarzut braku odpowiedzialności za przetwarzanie powierzonych danych osobowych. Lider TISZA Péter Magyar nie wyklucza natomiast, że informacje mogły być skradzione w wyniku rosyjskiego ataku hakerskiego^[1]. Niezależnie od tego, kto był sprawcą naruszenia bezpieczeństwa danych, TISZA jako administrator ponosi odpowiedzialność za dopuszczenie do naruszenia poufności i integralności zasobów danych organizacji.

Zmiana taktyki. Wyciek danych wrażliwych związanych z poglądami politycznymi, wraz z dokładnymi adresami użytkowników i współrzędnymi geograficznymi, pociąga za sobą ryzyko bezpośredniego zagrożenia fizycznego. Na podstawie precedensu w podobnych przypadkach szacowana wysokość ewentualnej grzywny dla administratora danych – tj. partii TISZA – może sięgać nawet 100 mln HUF. Należność w takiej kwocie dla ugrupowania, które pozyskuje pieniądze na swoją działalność ze składek członkowskich, sprzedaży gadżetów reklamowych oraz wydawnictw i zbiórek internetowych, może okazać się istotnym wyzwaniem finansowym, zagrażającym stabilnemu funkcjonowaniu partii. TISZA Világ miała być wykorzystana do przeprowadzania rekrutacji kandydatów ugrupowania w okręgach jednomandatowych w wyborach parlamentarnych w 2026 r. Problemy z ochroną danych użytkowników aplikacji skłoniły jednak kierownictwo partii do zmiany taktyki. Głosowanie ma być zrealizowane za pośrednictwem witryny internetowej nemzethangja.hu, którą jak dotąd wykorzystywano jako narzędzie mobilizacji bazy społecznej ugrupowania do prowadzenia konsultacji społecznych dotyczących m.in. programu wyborczego. Wyniki ich najnowszej edycji dowodzą, że ponad 90% głosujących popiera proponowaną przez TISZA obniżkę stawki podatkowej z 15% do 9% dla najmniej zarabiających, podniesienie najniższych emerytur, wprowadzenie 1% podatku od aktywów o wartości przekraczającej 1 mld HUF, poszerzenie ulg rodzinnych i wzmocnienie systemu ochrony dzieci.

AI jako narzędzie walki politycznej. Propozycje programowe partii TISZA oraz postaci niektórych liderów ugrupowania stały się przedmiotem materiałów wideo generowanych przez sztuczną inteligencję. Dyrektor polityczny w gabinecie premiera Balázs Orbán opublikował krótki film, w którym postać do złudzenia przypominająca Pétera Magyara mówi o potrzebie obniżenia emerytur i zniesienia 13. świadczenia dla emerytów. Z kolei ekspert TISZA, były szef sztabu generalnego, stał się bohaterem wideo, w którym zmanipulowano jego wypowiedź. Gen. Romulusz Ruszin-Szendi wzywa w nim do przywrócenia powszechnego obowiązku służby wojskowej, przy czym w oryginalnej, publicznej wypowiedzi dowodził braku celowości obowiązkowego poboru do wojska. Od października 2025 r. na Węgrzech, podobnie jak i w całej UE, emisja na platformach społecznościowych reklam klasyfikowanych jako polityczne jest ograniczona. Jednak aktywną kampanię przeciwko P. Magyarowi realizuje obecnie w Internecie stowarzyszenie Narodowy Ruch Sprzeciwu (Nemzeti Ellenállás Mozgalom, NEM). Obrazy i pliki wideo generowane przy pomocy AI stały się narzędziem walki politycznej, w której deprecjonuje się cieszące się największym poparciem sondażowym ugrupowanie i kwestionuje niezależność polityczną Pétera Magyara. Zarzuca mu się działanie pod dyktando Europejskiej Partii Ludowej, frakcji w Parlamencie Europejskim, do której należą TISZA i jej posłowie, w tym lider ugrupowania. Tymczasem uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe na początku listopada 2025 r. ustawa dostosowująca węgierskie przepisy do regulacji UE sankcjonuje wykorzystanie sztucznej inteligencji przez przedsiębiorstwa i konsumentów, ale nie precyzuje kwestii użycia AI w kontekście rywalizacji politycznej na Węgrzech.

Komentarz. Według najnowszego sondażu instytutu badawczego ZRI Závecz, opozycyjna partia TISZA może liczyć na 35% poparcia w całej populacji, a koalicja rządowa Fidesz-KDNP – na 29%^[2]. Takie same wyniki przynosi także najnowsze badanie IDEA Intézet^[3]. Rywalizacja przedwyborcza toczy się o głosy wyborców niezdecydowanych, których odsetek waha się pomiędzy 25% a 30% wszystkich uprawnionych do głosowania. TISZA, oprócz przejęcia wyborców dotychczasowej opozycji, swoją agendę polityczną kieruje do rozczarowanych działaniami rządu, koncentrując się na sanacji systemu politycznego oraz – przede wszystkim – na perspektywie poprawy jakości codziennego życia. Z badania Policy Solutions wynika bowiem, że jedynie co szósty Węgier uważa, iż sytuacja finansowa jego gospodarstwa domowego się poprawi. Połowa ankietowanych jest przeciwnego zdania, a 26% spodziewa się pogorszenia finansowych warunków życia w ciągu najbliższego roku^[4].

Fidesz-KDNP przy pomocy AI deprecjonuje konkurencję polityczną, a za pośrednictwem sprzyjających rządowi środków masowego przekazu^[5] intensyfikuje antyukraińską i antywojenną retorykę, której efektywność mobilizacyjna po ponad trzech i pół roku wojny w Ukrainie może być wątpliwa. Zwiększający się zakres transferów socjalnych (ulgi prorodzinne, zwolnienia podatkowe dla matek co najmniej dwójki dzieci, 14. emerytura, utrzymanie limitów marż na wybrane produkty spożywcze, subsydiowane ceny energii) prezentuje koalicję rządową jako gwaranta stabilności w warunkach stagnacji węgierskiej gospodarki, która od trzech lat nie zanotowała istotnego wzrostu.

Poprawie wizerunku koalicji rządowej służą również rezultaty wizyty licznej węgierskiej delegacji w Stanach Zjednoczonych 7 listopada 2025 r., która promowana była poprzez wygenerowane przez AI wideo z podobizną premiera oraz ministrów spraw zagranicznych i transportu stylizowanych na bohaterów popkultury. W rozmowach z prezydentem USA szef węgierskiego rządu porozumiał się m.in. w sprawie zapewnienia Węgrom zwolnienia z amerykańskich sankcji obejmujących rosyjską ropę i gaz, które mają być nadal dostarczane rurociągiem Przyjaźń oraz gazociągiem TurkStream^[6]. Taki sukces spotkania z Donaldem Trumpem dowodzi skuteczności w polityce zagranicznej Viktora Orbána. Z drugiej jednak strony nie poczyniono postępów w kwestii ponownego wprowadzenia negocjowanej od miesięcy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Politycznie uzgodniono natomiast porozumienie finansowe, które ma chronić stabilność węgierskiej waluty. Jedną z możliwości jest wzajemne zwiększanie rezerw walutowych o walutę drugiego państwa przez banki centralne USA i Węgier. Niewykluczone jest także uruchomienie linii kredytowej przez konsorcjum banków prywatnych. Viktor Orbán obiecał też kupić w USA paliwo jądrowe, broń i skroplony gaz ziemny. Utworzone ma być również wspólne konsorcjum badawcze dotyczące wykorzystania sztucznej inteligencji, a Węgry mają stać się regionalnym hubem małych reaktorów modułowych.

^[1] Z sondażu Europion dla dziennika „Népszava” wynika, że 43% Węgrów dopuszcza wersję o zewnętrznej inspiracji wycieku informacji, a 27% odpowiedzialnością za naruszenie bezpieczeństwa danych wrażliwych obarcza wyłącznie partię TISZA. Jednocześnie 30% ankietowanych dopuszcza prawdziwość obu powyższych interpretacji – por. https://nepszava.hu/3300420_europion-gyorsfelmeres-tisza-part-applikacio [11.11.2025].

^[2] Zob. https://24.hu/kozelet/2025/11/04/zavecz-a-tisza-part-egyertelmu-folenyben-van/ [11.11.2025].

^[3] Zob. https://www.facebook.com/ideaintezet/posts/hull%C3%A1mz%C3%B3-k%C3%BCl%C3%B6nbs%C3%A9gek-h%C3%A1romp%C3%A1rti-parlamentnovember-elej%C3%A9n-a-feln%C5%91ttek-b%C5%91-harmada-/1145377137676931/ [17.11.2025].

^[4] Zob. https://www.policysolutions.hu/hu/hirek/667/gazdasagi_hangulat_kormanyzati_kompetencia_2025 [17.11.2025].

^[5] Holding medialny Indamedia, wydawca m.in. prorządowego portalu Index.hu, 31.10.2025 r. kupił spółkę wydającą największy na Węgrzech tabloid Blikk. Połowa udziałów w holdingu należy do Miklósa Vaszilyego, prezesa i dyrektora generalnego sprzyjającej rządowi TV2, powiązanej z Lőrincem Mészárosem, przyjacielem Viktora Orbána.

^[6] Nie wiadomo, jakiego okresu dotyczy zwolnienie. Strona węgierska obstaje przy bezterminowym, podczas gdy amerykańska administracja wskazuje jedynie na termin jednego roku.

[Fot. projekt własny via Canva Pro]