Decydująca faza prekampanii wyborczej węgierskiej opozycji

Borykająca się z kryzysem wizerunkowym, ale ciesząca największą popularnością w sondażach opinii publicznej partia Szacunek i Wolność (Tisztelet és Szabadság, TISZA) próbuje odzyskać przewagę w dyskursie publicznym, organizując prawybory kandydatów do ubiegania się o mandaty poselskie w jednomandatowych okręgach wyborczych w wyborach parlamentarnych planowanych na wiosnę 2026 r. Pozostałe partie opozycyjne: Koalicja Demokratyczna (Demokratikus Koalició, DK) i skrajnie prawicowy Ruch Nasza Ojczyzna (Mi Hazánk) już zaprezentowały po 106 kandydatów. Jobbik nazwiska swoich nominatów publikuje sukcesywnie, a satyryczna Partia Psa o Dwóch Ogonach (Magyar Kétfarkú Kutya Párt, MKKP) zamierza zgłosić jedynie minimalną liczbę pretendentów wymaganą do rejestracji tzw. partyjnej listy krajowej. Koalicja Fidesz-KDNP wciąż nie ogłosiła decyzji w sprawie swoich kandydatów w wyborach 2026 r.

Prekampania wyborcza. Nieznany jest jeszcze termin przyszłorocznych wyborów do węgierskiego parlamentu. Pierwszy możliwy moment ogłoszenia tej daty to 12 stycznia 2026 r. W takim przypadku głosowanie mogłoby zostać zorganizowane 12 kwietnia, a formalnie kampania wyborcza rozpoczęłaby się wraz z ogłoszeniem kalendarza wyborczego. Zatem z prawnego punktu widzenia opublikowanie nazwisk kandydatów na posłów nie ma znaczenia. Działanie takie jest jednak istotne dla każdej partii politycznej ze względów wizerunkowych. To sygnał dla wyborców, że ugrupowanie ma odpowiednią bazę organizacyjną i poparcie społeczne, aby zebrać podpisy potrzebne do rejestracji kandydatów. W obecnym kształcie systemu wyborczego na Węgrzech, wybory rozstrzygane są w 106 jednomandatowych okręgach wyborczych (országos egyéni választókerület, OEVK). Wyniki poszczególnych kandydatów odgrywają znaczącą rolę w podziale pozostałych 93 mandatów z tzw. partyjnych list krajowych ze względu na system rekompensat, który w znacznym stopniu przyczynił się do zdobycia przez Fidesz-KDNP większości dwóch trzecich mandatów w Zgromadzeniu Narodowym w 2022 r. Koalicja rządowa zwyciężyła wówczas w 87 jednomandatowych okręgach wyborczych.

Prawybory partii TISZA. Kandydatów na posłów ugrupowanie wyłoniło spośród 309 nazwisk^[1] w procesie głosowania osób zarejestrowanych na stronie nemzethangla.hu. Prawybory jako metodę wyłaniania kandydatów do wyborów parlamentarnych w 2022 r. wykorzystała ówczesna opozycja, wybierając również w ten sposób kandydata na premiera. Miało to ogromne znaczenie mobilizacyjne dla elektoratu opozycji oraz w istotny sposób zdominowało dyskurs publiczny. Uzyskanie takiej przewagi informacyjnej leży obecnie również w politycznym interesie partii TISZA, zmagającej się z medialnymi skutkami wycieku danych z aplikacji („Komentarze IEŚ”, nr 1469). Ugrupowanie może także skorzystać wizerunkowo na zaangażowaniu różnych grup wyborców w proces nominacji kandydatów. TISZA zamierza zaproponować w wyborach parlamentarnych kandydatów bez znaczącego doświadczenia politycznego i wcześniejszego udziału w polityce partyjnej, co koalicja Fidesz-KDNP wykorzystuje jako argument kwestionujący zdolność TISZA do sprawowania władzy politycznej. Zagrożeniem dla uzyskania przez partię Pétera Magyara większości dwóch trzecich mandatów, niezbędnej do zapowiadanej przezeń sanacji systemu politycznego i gospodarczego, jest groźba rozdrobnienia głosów na ugrupowania dotychczasowej opozycji: DK, Jobbik i MKKP. Pojawiła się również zapowiedź ubiegania się o mandaty nowej formacji politycznej pod nazwą Partia Węgierskich Humanistów (Magyar Humanisták Pártja, Humanisták), którą założyli Katalin Cseh^[2] oraz Richárd Barabás, lider frakcji Dialog – Zieloni (Párbeszéd – A Zöldek Pártja) w radzie miejskiej Budapesztu.

Kandydaci i program Fidesz-KDNP. Nazwiska nominatów koalicji Fidesz-KDNP zależą de facto od osobistej decyzji Viktora Orbána. W wypowiedzi dla prorządowego tabloidu „Blikk” węgierski premier potwierdził wyłonienie 106 kandydatów^[3]. Niewykluczone, że w części okręgów wyborczych ze względu na osiągnięcie wieku emerytalnego lub też niską rozpoznawalność – dotychczasowych posłów zastąpią inni niż w 2022 r. politycy. Komentując prawybory w TISZA, premier Węgier próbuje ponownie forsować narrację o dychotomicznym, lewicowo-prawicowym podziale węgierskiej sceny politycznej. Nadal także stosuje antyunijną, antyukraińską i antywojenną retorykę, posługując się w tym celu m.in. argumentem afery korupcyjnej obejmującej otoczenie ukraińskiego prezydenta i wykorzystując do dystrybucji tej narracji, niezgodnie z wyrokiem sądowym, bazę danych osób zarejestrowanych na szczepienia przeciwko COVID-19 na stronie vakcinainfo.gov.hu. W wypowiedziach publicznych premiera Orbána ponownie pojawiła się także retoryka antymigracyjna^[4]. Tradycyjnie zatem V. Orbán pozycjonuje Fidesz-KDNP jako gwaranta ochrony węgierskiego interesu narodowego i suwerenności politycznej. Mobilizacji bazy wyborczej koalicji rządowej i przekonaniu niezdecydowanych wyborców służyć ma ponadto intensyfikacja transferów socjalnych, m.in. takich jak 14. emerytura czy ulgi podatkowe dla rodzin.

Komentarz. Na Węgrzech uprawnionych do głosowania jest ok. 7,7 mln osób. Z listopadowych badań Instytutu Publicus, przeprowadzonych na zlecenie dziennika „Népszava”, wynika, że wyborców niezdecydowanych na uczestnictwo w wyborach jest 31%. Z kolei 20% zapowiadających udział w głosowaniu nie zdecydowało jeszcze, komu udzieli poparcia. W całej populacji TISZA może liczyć na 33% głosów, a Fidesz-KDNP na 26%^[5]. Tymczasem według sondażu opinii publicznej przeprowadzonego przez prorządowy think tank Centrum Praw Podstawowych (Alapjogokért Központ) 48% wyborców zdecydowanych, na którą partię zagłosować, poparłoby Fidesz-KDNP, zaś TISZA mogłaby liczyć na 41% głosów^[6]. Jednak według badań Minerva Intézet w całej populacji głosujących, TISZA może liczyć na 35,8% poparcia, a Fidesz-KDNP na 32,4%. Z sondażu, który przeprowadzono przy pomocy asystenta AI, wynika także, że wśród wyborców zdecydowanych, na którą partię oddać swój głos, poparcie dla TISZA wynosi 48%, podczas gdy dla Fidesz-KDNP – 43%^[7].

Organizując prawybory, TISZA udowodniła wyborcom, że nie jest przedsięwzięciem politycznym wyłącznie Pétera Magyara i kilku mniej znanych osób^[8], co koalicja Fidesz-KDNP jak dotąd podnosiła jako argument dezawuujący ugrupowanie. Problemem dla partii TISZA może okazać się jednak brak doświadczenia politycznego kandydatów oraz lojalność polityczna 200 osób, które w głosowaniu poprzez witrynę nemzethangja.hu nie uzyskały nominacji do kandydowania.

^[1] W prawyborach wybrano 105 kandydatów. Natomiast w okręgu nr 3 w Budapeszcie, w którym mieszkają Viktor Orbán i najbogatszy węgierski przedsiębiorca Lőrinc Mészáros, nie organizowano głosowania, a kandydatem TISZA będzie lider ugrupowania Péter Magyar.

^[2] Momentum zrezygnowało z udziału w wyborach w 2026 r., aby uniknąć podziału głosów oddanych na opozycję. Z tego powodu za inicjatywę utworzenia partii Humanisták z Momentum wykluczono Katalin Cseh. Za odmowę złożenia mandatu poselskiego K. Cseh wykluczono także z frakcji parlamentarnej Momentum, co oznacza dla ugrupowania obniżenie subwencji.

^[3] Zob. https://www.blikk.hu/politika/magyar-politika/fidesz-kepviselo-jeloltek-valasztas-2026/6k1s9j7 [25.11.2025].

^[4] Zob. https://x.com/PM_ViktorOrban/status/1992262061318189259?s=20 [25.11.2025].

^[5] Zob. https://nepszava.hu/3302210_felmeres-publicus-intezet-valasztas-2026-fidesz-tisza-part [25.11.2025].

^[6] Zob. https://alapjogokert.hu/anyagok/kutatasaink/orzi-vezeto-poziciojat-a-fidesz-kdnp-a-tortenelmi-jelentosegu-washingtoni-csucs-utan [25.11.2025].

^[7] Z sondażu wynikają również inne niż w pozostałych badaniach wskaźniki wyborców niezdecydowanych, na kogo głosować, oraz niezdecydowanych na udział w wyborach. Proporcje wynoszą odpowiednio: 12,7% oraz 12,6 % – zob. https://minervaintezet.hu/202511.html [27.11.2025].

^[8] Według sondażu Republicon Intézet Péter Magyar cieszy się sympatią połowy społeczeństwa, a Viktor Orbán – 23%. Węgierski premier jest najbardziej nielubiany wśród niezdecydowanych wyborców. Natomiast z liderem opozycyjnego wobec Fidesz-KDNP ugrupowania sympatyzuje 59% wyborców niezdecydowanych, komu udzielić poparcia podczas wyborów. Negatywny elektorat przewodniczącego TISZA w tej grupie wynosi 22% – por. https://republikon.hu/media/168460/polne%CC%81psz-elemze%CC%81s2511_fin.pdf [27.11.2025].