Prace IEŚ 14/2020 autorstwa Konrada Pawłowskiego to pierwsza z trzech części publikacji poświęconych analizie rosyjskich wpływów w regionie Bałkanów Zachodnich. Ukażą się jeszcze prace na temat Albanii, Czarnogóry, Macedonii Północnej, Bośni i Hercegowiny.
Widoczna aktywizacja polityki Rosji w odniesieniu do Bałkanów Zachodnich prowadzi czasem do wniosku, że – jak twierdzą niektórzy politycy, politolodzy i publicyści – „Rosja wróciła na Bałkany”. Wskazuje się również, że polityka Rosji w odniesieniu do regionu uległa zmianie, a wzmocniona na arenie międzynarodowej wskutek wysokich cen ropy i gazu, coraz bardziej autorytarna i nieprzewidywalna Rosja dąży do odbudowy utraconej strefy wpływów – zarówno na obszarze poradzieckim, jak i na Bałkanach, będących z punktu widzenia decydentów w Moskwie regionem geograficznie, historycznie, kulturowo i politycznie bliskim Rosji.
Czy jest tak rzeczywiście? Czy alarmistyczne tony na temat celów, skali i charakteru rosyjskiego zaangażowania w regionie Bałkanów Zachodnich są uprawnione, czy może nieco przesadzone? Czy działania Rosji stanowią zagrożenie dla stabilności regionu i integracji europejskiej Bałkanów Zachodnich? A może krytyczne opinie na temat roli „czynnika rosyjskiego” w odniesieniu do regionu bałkańskiego są nieuprawnione, stanowią skutek stereotypów, uproszczeń, teorii spiskowych, przeczulenia i „antyrosyjskiej histerii”, na które wskazują sami Rosjanie i środowiska prorosyjskie na Bałkanach? Czy w kontekście aktywizacji rewizjonistycznej polityki rosyjskiej pod sztandarami „Noworosji” zasadne jest mówienie o nowym rozdziale w stosunkach międzynarodowych? Wreszcie, czy słowiańskie i prawosławne narody bałkańskie stanowią w perspektywie rosyjskiej część rozszerzonego „ruskiego świata”?
Tego rodzaju pytania badawcze, dotyczące uwarunkowań, obszarów, instrumentów, mechanizmów i skutków obecności rosyjskiej w regionie Bałkanów Zachodnich, stanowiły punkt wyjścia do przygotowania niniejszej publikacji. Praca ta jest jakościowym studium przypadku (ang. case study) – stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o obecność, skalę i konsekwencje współczesnych wpływów rosyjskich w odniesieniu do sześciu państw Bałkanów Zachodnich (Western Balkans Six, WB6): Albanii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Kosowa, Macedonii Północnej i Serbii.
Pdf całej Pracy:
Wpływy rosyjskie w regionie Bałkanów Zachodnich. Cz. I: Serbia, Kosowo – nowe Prace IEŚ autorstwa Konrada Pawłowskiego