Autor:

Premier Serbii Miloš Vučević podał się do dymisji. Miała to być reakcja na pobicie studentów w Nowym Sadzie przez osoby powiązane z rządzącą partią SNS. W Serbii od trzech miesięcy trwają antyrządowe demonstracje, które wybuchły po katastrofie budowlanej na dworcu kolejowym w Nowym Sadzie, w wyniku której zginęło 15 osób. Podczas masowych protestów demonstranci domagają się pociągnięcia winnych do odpowiedzialności i osądzenia osób, które dokonały ataków na studentów. Czy to początek zmian w Serbii? Odpowiadają nasi eksperci – Agata Domachowska i Konrad Pawłowski.

Gruzińskie Marzenie kolejny raz wygrywa wybory parlamentarne. Rządzące od 12 lat ugrupowanie zdobyło 54 procent głosów. Część opozycji, wraz z prezydent Salome Zurabiszwili, nie uznaje tego wyniku, twierdząc, że w czasie wyborów doszło do szeregu nieprawidłowości. Gruzińskie Marzenie było wielokrotnie krytykowane za łamanie standardów demokratycznego państwa i norm obowiązujących w Unii Europejskiej. Czy obecny wynik oznacza ostateczne odwrócenie się Gruzji od integracji z Zachodem? Dlaczego Gruzińskie Marzenie odniosło kolejny sukces wyborczy? Na te i inne pytania – prosto z Tbilisi – odpowiada Krzysztof Fedorowicz z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Premier Słowacji Robert Fico sprzeciwia się obecności Ukrainy w NATO. W jednym z ostatnich wywiadów telewizyjnych powiedział, że członkostwo Ukrainy w Sojuszu spowodowałoby III wojnę światową. Jednocześnie oświadczył, że jego państwo jest za członkostwem wschodniego sąsiada w Unii Europejskiej. Słowacja pod rządami Roberta Fico opowiada się też za dalszą współpracą z Rosją. Ostatnie wypowiedzi premiera ocenia Łukasz Lewkowicz z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. materiały prasowe]

Zaostrzenie konfliktu na Bliskim Wschodzie ma negatywny wpływ na sytuację Ukrainy. Eskalacja działań w tamtym regionie w dłuższej perspektywie może odwrócić uwagę Stanów Zjednoczonych i państw zachodnich od zagrożeń na froncie ukraińsko-rosyjskim. Co prawda nowy sekretarz generalny NATO Mark Rutte zapewniał w Kijowie o niesłabnącym poparciu dla Ukrainy, jednak te zapewnienia mogą okazać się niewystarczające. Więcej na ten temat w rozmowie z Jakubem Olchowskim, kierującym Zespołem Wschodnim IEŚ. [Zdj. materiały NATO]

Partia Ano byłego premiera Andreja Babiša odniosła sukces w wyborach w Czechach. Niedawno odbyły się tam wybory samorządowe oraz do Senatu: w obu tych przypadkach Ano zwiększyło swoją reprezentację, a w Senacie będzie miało teraz kilkunastu przedstawicieli. Z czego wynika ten sukces i jaka jest sytuacja koalicji rządzącej – wyjaśnia dr Szczepan Czarnecki z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.

Tysiące Serbów protestuje przeciwko planom wydobywania litu w regionie Jadar. Ich zdaniem, wpłynęłoby to na nieodwracalną dewastację środowiska. Wydobycie surowca ma realizować przedsiębiorstwo Rio-Tinto, a odbiorcami miałyby być koncerny motoryzacyjne UE, rozwijające elektromobilność. O szczegółach sporu w Serbii opowiada Konrad Pawłowski, kierownik Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [Zdj. Ludzie biorą udział w proteście przeciwko projektowi wydobycia litu przez firmę Rio Tinto , Belgrad, Serbia, 10 sierpnia 2024 r. / Zorana Jevtic / Reuters / Forum]

Wojska rosyjskie w Naddniestrzu nie stanowią obecnie dużego zagrożenia dla Ukrainy, jednak nie można bagatelizować ich obecności. W obliczu ukraińskich działań ofensywnych prowadzonych w obwodzie kurskim, w przestrzeni medialnej pojawiły się informacje m.in. o potencjalnym zagrożeniu dla Ukrainy właśnie z tego kierunku. Jaką rolę pełnią wojska rosyjskie w Naddniestrzu – wyjaśnia Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego IEŚ.

[Zdj. Parada z okazji Dnia Zwycięstwa w Tyraspolu. Jej tradycyjnym elementem jest przemarsz żołnierzy w historycznych radzieckich mundurach / Wikipedia / CC BY 4.0]

Ukraińska ofensywa na terytorium Rosji w pełni zaskoczyła władze w Moskwie. Rosjanie próbują powstrzymać nacierających Ukraińców w obwodzie kurskim i w pośpiechu przemieszczają swoje wojska. Nie jest to jednak proste zadanie. O militarnych i politycznych konsekwencjach ukraińskich działań na terytorium Rosji mówi Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Ministerstwo Obrony Rosji]