Autor:

Wojska Azerbejdżanu opanowały ostatecznie terytorium Górskiego Karabachu, likwidując tym samym to nieuznawane ormiańskie państwo. Region opuściło już około 100 tysięcy osób. Tym samym zakończyła się historia ponad 30-letniego konfliktu azersko-ormiańskiego. Nie oznacza to jednak końca sporów pomiędzy Azerbejdżanem a Armenią. Pojawia się poważne zagrożenie, że Azerbejdżan będzie chciał przejąć południe Armenii, a dokładnie prowincję Sjunik, przez którą ma przebiegać – jak twierdzą Azerowie – tzw. korytarz Zangezur. To szlak, który ma łączyć główną część Azerbejdżanu z jego eksklawą Nachiczewanem. Czy grozi nam kolejna wojna na Kaukazie? – na to i inne pytania odpowiada Krzysztof Fedorowicz z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Miasto Stepanakert po masowym exodusie Ormian z Górskiego Karabachu, 2 października 2023 r. / AZIZ KARIMOV / Reuters / Forum]

Podczas niedawnego szczytu NATO w Wilnie nie pojawiło się zaproszenie Ukrainy do Sojuszu. Można było za to zaobserwować duże różnice w tej kwestii wśród poszczególnych państw członkowskich. Brak jednoznacznego stanowiska spowodował ostrą krytykę ze strony ukraińskiej. Powody takiego stanu rzeczy wyjaśnia kierownik Zespołu Wschodniego IEŚ dr Jakub Olchowski. [zdj. Dominika Zarzycka / Zuma Press / Forum]

Niespełna 3,5 procent mieszkańców północnego Kosowa wzięło udział w wyborach uzupełniających do tamtejszych rad gmin. Głosowanie prawie całkowicie zbojkotowała ludność serbska, nie godząc się na działania władz w Prisztinie. Jest to efekt ubiegłorocznego sporu o samochodowe tablice rejestracyjne. Miejscowa ludność serbska korzysta głównie z tablic serbskich, na co nie godzą się władze Kosowa. W jaki sposób obecna sytuacja wpływa na proces uznania Kosowa przez Serbię – wyjaśnia dr hab. Konrad Pawłowski.

Atak na most Krymski spowodował rosyjski odwet. Zaatakowane zostały cele cywilne w wielu miejscach Ukrainy, co doprowadziło do kolejnych ofiar śmiertelnych i uszkodzenia infrastruktury krytycznej. Rosja chce w ten sposób zastraszyć Ukraińców i spowodować załamanie ich morale. Nic jednak nie wskazuje na to, by miało do tego dojść. Ukraińskie wojska konsekwentnie prowadzą działania ofensywne i zapowiadają kolejne. Obecną sytuację ocenia dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego. [zdj. Eksplozja na Moście Krymskim / Telegram]

Rosyjskie groźby wobec Mołdawii nie przynoszą zamierzonego efektu. Ograniczenie dostaw gazu przez Gazprom spowodowało nawiązanie współpracy z innymi podmiotami. Dodatkowo Rumunia zadeklarowała sprzedaż Mołdawii energii elektrycznej po bardzo korzystnej cenie. Władze w Kiszyniowie konsekwentnie prowadzą politykę prozachodnią i nie chcą dalszego uzależnienia od Rosji. O tym, że jest to skomplikowany proces, opowiada dr Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego.

Białoruskie władze pracują nad kolejnymi propozycjami ustawowymi, które mają jeszcze bardziej osłabić opozycję. Planowane są zmiany w ustawie o obywatelstwie, w myśl których osoby przebywające poza granicami Białorusi mogłyby być pozbawiane obywatelstwa. Dodatkowe ograniczenia miałyby także dotyczyć osób posługujących się Kartą Polaka. O szczegółach mówi starszy analityk z Zespołu Wschodniego IEŚ – dr Andrzej Szabaciuk. [zdjęcie: Spotkanie premiera Mateusza Morawieckiego ze Swiatlana Cichanouska /Jacek Szydlowski / Forum]