Podcasty

Państwo upadłe. Droga do rozpadu Rosji – to tytuł najnowszej książki Janusza Bugajskiego, amerykańskiego politologa, eksperta The Jamestown Foundation w Waszyngtonie. Spotkanie z autorem, zorganizowane przez Instytut Europy Środkowej, odbyło się właśnie w Lublinie. Bugajski przedstawił swoją ocenę państwa rosyjskiego, a także panujące w nim relacje wewnętrzne pomiędzy poszczególnymi regionami a centrum oraz grupami etnicznymi. W jego opinii Rosja zmierza do rozpadu, a świat powinien być na to przygotowany. Czym autor motywuje swoją ocenę? Odpowiedzi znajdziemy w najnowszym odcinku Rozmów IEŚ.

Odbywające się właśnie Mistrzostwa Europy w piłce nożnej to rywalizacja nie tylko sportowa, ale także polityczna. Doskonale widać to na trybunach niemieckich stadionów i poza nimi. Prowokujące hasła i flagi niejednokrotnie są odzwierciedleniem relacji pomiędzy poszczególnymi państwami, np. na Bałkanach. Widzieliśmy m.in. flagi tzw. Wielkiej Albanii czy Rosji, które mają sprowokować zawodników z Serbii czy Ukrainy. O politycznych sporach na stadionach opowiadają: dziennikarz Michał Banasiak, zajmujący się także relacjami między sportem a polityką, oraz Jakub Bornio z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. Fani Albanii z flagą Kosowa, Chorwacja kontra Albania, UEFA EURO 2024, Eibner-Pressefoto/Marcel von Fehrn / imago sport / Forum]

Destabilizacja wschodniej granicy Unii Europejskiej przez Białoruś i Rosję przynosi oczekiwane przez te państwa efekty. Śmierć polskiego żołnierza czy zatrzymanie dwóch innych żołnierzy za użycie broni na granicy ukazuje słabość systemu powstrzymywania działań hybrydowych skierowanych przeciwko Polsce i pozostałym państwom Unii Europejskiej. Należy się spodziewać, że działania te nie tylko będą kontynuowane, ale także się nasilą, powodując kolejne zagrożenia dla funkcjonariuszy i żołnierzy oraz ludności cywilnej. Ostatnie wydarzenia na granicy polsko-białoruskiej ocenia Jakub Olchowski z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Komenda Główna Straży Granicznej]

Ugrupowanie GERB Bojko Borisowa wygrywa wybory parlamentarne w Bułgarii. Były to już szóste wybory do bułgarskiego parlamentu w ostatnich trzech latach, lecz tym razem połączono je z głosowaniem do Parlamentu Europejskiego. Frekwencja wyborcza była bardzo niska i wyniosła nieco ponad 30 procent. Bułgarskie społeczeństwo jest zmęczone permanentną walką polityczną i nie wierzy w możliwość przeprowadzenia zmian – wynika ze słów Spasimira Domaradzkiego, który podsumowuje ostatnie wydarzenia polityczne w Bułgarii. [zdj. domena publiczna]

Powraca dyskusja o przyszłości Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. W poprzednim roku do parlamentu Ukrainy trafił projekt ustawy, którego istotą była delegalizacja Kościoła posiadającego kierownictwo na terenie państwa agresora. Jest tylko jedna taka struktura kościelna. Teraz dyskusja na ten temat powraca. W ostatnich miesiącach Cerkiew moskiewska jeszcze bardziej zradykalizowała swoje stanowisko względem Ukrainy. Jednak zdelegalizowanie tego Kościoła jest bardzo trudne i to z wielu powodów – wyjaśnia Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Rosja ogłosiła chęć zmiany granic morskich na Bałtyku. Miałoby to dotyczyć m.in. wschodniej części Zatoki Fińskiej i obszarów przy obwodzie królewieckim. Projekt zmian pojawił się na internetowym portalu rządowym, jednak po pewnym czasie został usunięty. Jak ocenić działanie Rosji w kontekście obrony wschodniej flanki NATO – odpowiada Jakub Bornio z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. Jagiellonia.org]

Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję w sprawie ludobójstwa w Srebrenicy, do którego doszło w 1995 roku, w czasie wojny w Bośni i Hercegowinie. Siły serbskie zamordowały wówczas ponad 8 tysięcy bośniackich muzułmanów. Prawie 30 lat później, w celu upamiętnienia tamtych tragicznych wydarzeń, podjęto decyzję, że 11 lipca będzie Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ludobójstwie. Zdecydowanymi przeciwnikami rezolucji są Serbia i Republika Serbska – współtworząca Bośnię i Hercegowinę. Lider republiki Milorad Dodik zapowiada, że przyjęcie rezolucji będzie oznaczało rozpad dotychczasowej Bośni i Hercegowiny. Czy ta groźba jest realna? Na te i inne pytania odpowiada Konrad Pawłowski z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.

Niewykluczone, że zamachowiec, który postrzelił premiera Słowacji, miał wspólników. Śledczy prowadzący postępowanie w tej sprawie poinformowali o nowych wątkach. Stan zdrowia Roberta Fico nadal jest poważny i nie wiadomo, czy będzie on mógł wrócić do poprzedniej aktywności politycznej. O sytuacji na Słowacji po zamachu na premiera mówi Łukasz Lewkowicz.

Siergiej Szojgu nie jest już ministrem obrony Federacji Rosyjskiej. Na tym stanowisku zastąpił go były wicepremier Andriej Biełousow. Zmiana ta ma na celu skuteczniejsze powiązanie rosyjskiej gospodarki z resortem obrony. Jakich konkretnych działań należy się spodziewać w rosyjskim ministerstwie pod nowym kierownictwem i jak będzie się kształtować polityka Rosji w najbliższym czasie – wyjaśnia Krzysztof Fedorowicz.[zdj. kremlin.ru]

Serbia ma nowy rząd. Na jego czele stanął Miloš Vučević, który zapowiedział, że strategicznym celem dla jego państwa pozostaje członkostwo w Unii Europejskiej. Jednocześnie podkreślił utrzymanie przyjaznych stosunków z Chinami, Stanami Zjednoczonymi i Rosją. W skład nowego rządu weszli także prorosyjscy politycy. Sytuację na serbskiej scenie politycznej wyjaśnia Konrad Pawłowski z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.