Podcasty

Gruzińskie Marzenie kolejny raz wygrywa wybory parlamentarne. Rządzące od 12 lat ugrupowanie zdobyło 54 procent głosów. Część opozycji, wraz z prezydent Salome Zurabiszwili, nie uznaje tego wyniku, twierdząc, że w czasie wyborów doszło do szeregu nieprawidłowości. Gruzińskie Marzenie było wielokrotnie krytykowane za łamanie standardów demokratycznego państwa i norm obowiązujących w Unii Europejskiej. Czy obecny wynik oznacza ostateczne odwrócenie się Gruzji od integracji z Zachodem? Dlaczego Gruzińskie Marzenie odniosło kolejny sukces wyborczy? Na te i inne pytania – prosto z Tbilisi – odpowiada Krzysztof Fedorowicz z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Zaskakujące wyniki głosowania w Mołdawii. Pierwszą turę wyborów prezydenckich wygrała – z ponad 42-procentowym poparciem – sprawująca ten urząd Maia Sandu, jednak był to niższy wynik, niż się spodziewano. Z kolei przeprowadzone w tym samym czasie referendum dotyczące integracji z Unią Europejską zakończyło się minimalnym zwycięstwem jej zwolenników. Różnica wyniosła mniej niż 1 procent. Wyniki te wskazują, że siły polityczne opowiadające się za integracją z UE słabną. Dodatkowym niebezpieczeństwem przed drugą turą wyborów prezydenckich jest wpływ Rosji na ich ostateczny wynik. Sytuację w Mołdawii komentuje Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. 20.10.2024, Bukareszt: Mołdawscy obywatele mieszkający w Rumunii oddają głosy w lokalu wyborczym w Bukareszcie. Foto: Cristian Cristel/XinHua/dpa]

Zaplanowane na 26 października wybory parlamentarne w Gruzji mogą okazać się kluczowe dla przyszłości tego państwa. Od 12 lat rządy w Tbilisi sprawuje ugrupowanie Gruzińskie Marzenie, które znacznie osłabiło proeuropejski kierunek polityki. Sposób sprawowania władzy powoduje ostrą krytykę Unii Europejskiej oraz Stanów Zjednoczonych. Sondaże przedwyborcze dają temu ugrupowaniu poparcie od 34 do nawet 60 procent. Tymczasem partie opozycyjne są podzielone i żeby przejąć rządy, muszą się zjednoczyć. Przedwyborcze nastroje w Gruzji komentuje Krzysztof Fedorowicz z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Premier Słowacji Robert Fico sprzeciwia się obecności Ukrainy w NATO. W jednym z ostatnich wywiadów telewizyjnych powiedział, że członkostwo Ukrainy w Sojuszu spowodowałoby III wojnę światową. Jednocześnie oświadczył, że jego państwo jest za członkostwem wschodniego sąsiada w Unii Europejskiej. Słowacja pod rządami Roberta Fico opowiada się też za dalszą współpracą z Rosją. Ostatnie wypowiedzi premiera ocenia Łukasz Lewkowicz z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. materiały prasowe]

Zaostrzenie konfliktu na Bliskim Wschodzie ma negatywny wpływ na sytuację Ukrainy. Eskalacja działań w tamtym regionie w dłuższej perspektywie może odwrócić uwagę Stanów Zjednoczonych i państw zachodnich od zagrożeń na froncie ukraińsko-rosyjskim. Co prawda nowy sekretarz generalny NATO Mark Rutte zapewniał w Kijowie o niesłabnącym poparciu dla Ukrainy, jednak te zapewnienia mogą okazać się niewystarczające. Więcej na ten temat w rozmowie z Jakubem Olchowskim, kierującym Zespołem Wschodnim IEŚ. [Zdj. materiały NATO]

Partia Ano byłego premiera Andreja Babiša odniosła sukces w wyborach w Czechach. Niedawno odbyły się tam wybory samorządowe oraz do Senatu: w obu tych przypadkach Ano zwiększyło swoją reprezentację, a w Senacie będzie miało teraz kilkunastu przedstawicieli. Z czego wynika ten sukces i jaka jest sytuacja koalicji rządzącej – wyjaśnia dr Szczepan Czarnecki z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.

Eksperci wysoko oceniają czeską komunikację strategiczną w czasie powodzi. Czytelne i jednoznaczne komunikaty ostrzegawcze zostały przekazane mieszkańcom zagrożonych regionów przed kataklizmem. Państwo przeprowadziło odpowiednie działania w czasie samej powodzi i prowadzi je dalej, po ustąpieniu wysokiej wody. Jednocześnie dobra ocena działań państwa nie przekłada się na poparcie polityczne dla obecnego rządu – zauważa Agata Tatarenko z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.

Od początku przyszłego roku rosyjski gaz ma już nie płynąć tranzytem przez Ukrainę. Do tej nowej rzeczywistości przygotowują się dotychczasowi odbiorcy tego paliwa, m.in. Słowacja i Austria. Ta nowa sytuacja będzie także sporym wyzwaniem dla Naddniestrza. W jaki sposób zostanie wypełniona luka po rosyjskim gazie i jakie rozwiązania opracowują rosyjscy dostawcy – wyjaśnia Michał Paszkowski z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Rząd Słowacji zaprzecza, że zakupił program Pegasus, umożliwiający inwigilację. Informacje dotyczące tego zakupu podała słowacka prasa i wzbudziły one zaniepokojenie opozycji i części opinii publicznej. Dodatkowo obawy są związane z nowymi propozycjami rządu, które zakładają możliwość prowadzenia podsłuchu bez zgody sądu. Informacje na ten temat przedstawia Łukasz Lewkowicz z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.

Głęboka rekonstrukcja rządu na Ukrainie. Swoje stanowisko stracił m.in. minister spraw zagranicznych Dmytro Kułeba, oceniany jako polityk skuteczny i dynamiczny w swoich działaniach. Jakie były przyczyny tych zmian i co one powodują w wewnętrznej i zewnętrznej polityce Ukrainy – wyjaśnia Hanna Bazhenova z Zespołu Wschodniego IEŚ.