Podcasty

Przyszły prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump uważa, że Grenlandia powinna zostać częścią jego państwa. Ta zapowiedź, która pojawiła się tuż przed jego zaprzysiężeniem, spowodowała konsternację w Danii, do której Grenlandia należy. Przejęcie wyspy, zdaniem Trumpa, ma być zabezpieczeniem przed agresywną polityką Chin i Rosji. Na Grenlandii od lat funkcjonuje baza wojskowa Stanów Zjednoczonych, skąd zatem pomysł na całkowite przejęcie wyspy i czy jest to w ogóle realne? Na to i inne pytania odpowiada Damian Szacawa.

Premier Słowacji Robert Fico krytykuje Ukrainę za zaprzestanie tranzytu rosyjskiego gazu. W odpowiedzi na te działania zagroził, że wstrzyma przesyłanie prądu na Ukrainę. Dostawy i tranzyt rosyjskiego gazu przez terytorium Słowacji przynosiły temu państwu wielomilionowe dochody. Teraz tych pieniędzy nie będzie, a ponadto za dostawy z innych kierunków trzeba będzie płacić więcej. Ta sytuacja bardzo zirytowała słowackiego premiera. O tym, że Ukraina nie będzie dalej pośredniczyć w przesyłaniu rosyjskiego gazu, wiadomo było od dawna. Skąd zatem taka, a nie inna reakcja Roberta Fico – wyjaśnia Łukasz Lewkowicz.

Naddniestrze boryka się ze sporymi problemami spowodowanymi brakiem dostaw gazu. Ten separatystyczny region Mołdawii otrzymywał paliwo z Rosji, jednak od 1 stycznia sytuacja uległa zmianie. Gaz do Naddniestrza płynął przez Ukrainę, która nie zdecydowała się na podpisanie nowej umowy tranzytowej z Rosją. Z kolei Rosja nie chciała się zgodzić na dostawy gazu do Naddniestrza przez Turcję. Strony sporu wzajemnie się oskarżają i nic nie wskazuje na szybkie rozwiązanie tego problemu. Sytuację wyjaśnia Piotr Oleksy.

Sytuacja Ukrainy staje się coraz bardziej skomplikowana. Wojska rosyjskie powoli wypierają siły ukraińskie z Donbasu, a dalsza pomoc ze strony państw zachodnich staje się coraz bardziej wątpliwa. Wzrastają natomiast naciski na zakończenie wojny kosztem ustępstw terytorialnych. Jak się wydaje, Rosja nie jest w tym momencie zainteresowana szybkim zakończeniem działań zbrojnych, ponieważ odnosi sukcesy. Kluczowe będą decyzje, które zapadną w Waszyngtonie. 20 stycznia nastąpi zaprzysiężenie nowego prezydenta USA Donalda Trumpa i po tym terminie powinno się pojawić więcej informacji dotyczących przyszłości wojny rosyjsko-ukraińskiej – ocenia Jakub Olchowski z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Po ostatnich wyborach parlamentarnych pogłębia się konflikt polityczny w Gruzji. Opozycja nie uznała kolejnego zwycięstwa ugrupowania Gruzińskie Marzenie. Po zawieszeniu negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską na ulicach gruzińskich miast doszło do wielotysięcznych protestów. Wiele osób zostało rannych. Obecną sytuację ocenia Krzysztof Fedorowicz z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Pierwszy raz od 14 lat litewski parlament uchwalił ustawę o mniejszościach etnicznych. W dokumencie zdefiniowano, czym jest mniejszość etniczna, odróżniając politykę wobec niej od polityki migracyjnej. Jednak krytycy zarzucają nowej ustawie zbyt ogólnikowy charakter, m.in. brak regulacji dotyczącej używania języków mniejszości w sferze publicznej. Nową ustawę ocenia Aleksandra Kuczyńska-Zonik z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [Fot.: president.lt]

Po zwycięstwie w wyborach parlamentarnych socjaldemokraci razem z ugrupowaniem Świt Niemna budują na Litwie koalicję rządzącą. Z pewnością nie znajdą się w niej rządzący do tej pory konserwatyści, Ruch Liberałów i Partia Wolności. O przyszłej polityce nowego rządu i zmianach, jakie czekają Litwę, mówi Aleksandra Kuczyńska-Zonik z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Donald Trump wygrywa wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych. Jego wybór rodzi szereg pytań dotyczących dalszego amerykańskiego wsparcia dla Ukrainy. W czasie kampanii wyborczej Trump i jego otoczenie niejednokrotnie mówili o konieczności szybkiego zakończenia wojny ukraińsko-rosyjskiej. Tylko jakim kosztem? Komentarz Andrzeja Szabaciuka z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Ponad 55 procent głosów w wyborach prezydenckich w Mołdawii zdobyła Maia Sandu. Oznacza to, że nadal będzie pełnić funkcję prezydenta państwa. Jej przeciwnik – popierany przez Partię Socjalistów Alexandru Stoianoglo – zdobył prawie 45 procent głosów. Decydujące znaczenie odegrała mołdawska diaspora, która w większości zagłosowała na Sandu. W sumie głosów oddanych przez Mołdawian mieszkających za granicą było prawie 327 tysięcy. Wynik wyborów powinien być jednak poważnym ostrzeżeniem dla obozu proeuropejskiego przed przyszłorocznymi wyborami parlamentarnymi – ocenia Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Urzędująca prezydent i kandydatka na prezydenta Mołdawii Maia Sandu w lokalu wyborczym podczas II tury wyborów prezydenckich. [Zdj. Reuters/Vladislav Culiomza]

Ugrupowanie GERB Bojko Borisowa ponownie wygrywa wybory w Bułgarii. Jednak, podobnie jak poprzednio, nie będzie w stanie samodzielnie rządzić. Kwestia ewentualnej koalicji jest sprawą otwartą i nie wróży stabilności politycznej. Wybory parlamentarne w Bułgarii odbyły się już po raz siódmy w ciągu ostatnich trzech lat. Co może czekać to państwo w najbliższej przyszłości – ocenia Spasimir Domaradzki z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.