Podcasty

Od prawie dwóch miesięcy w Serbii odbywają się wielotysięczne antyrządowe protesty. Zostały one spowodowane dwoma tragicznymi zdarzeniami. Na początku maja w jednej ze szkół trzynastoletni chłopak zastrzelił kilkanaście osób, następnego dnia inny młody mężczyzna dokonał podobnego czynu. Wywołało to ogromne poruszenie społeczne i zarzuty wobec ekipy rządzącej. Ostrej krytyce poddano także serbskie media, między innymi za brutalizację języka i nierzetelne informowanie o sytuacji w państwie. W najnowszym odcinku naszych Rozmów podsumowujemy te wydarzenia, o których pisaliśmy także w ostatnich „Komentarzach IEŚ”. O przyszłości protestów i ich konsekwencjach mówi dr hab. Konrad Pawłowski. [Zdj. protest w Belgradzie 27 maja 2023 / Reuters / Forum]

Ugrupowanie „Europa Teraz” prezydenta Jakova Milatovicia wygrywa – choć nieznacznie – wybory parlamentarne w Czarnogórze. Na drugim miejscu znalazła się koalicja Razem z Demokratyczną Partią Socjalistów. Niewielka różnica głosów pomiędzy ugrupowaniami oznacza, że trudno będzie utworzyć stabilną większość rządzącą. Ostatnie wybory i wyzwania stojące przed przyszłym rządem ocenia dr Anna Jagiełło-Szostak z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [zdj. Jakov Milatović / Facebook]

Wysadzenie zapory na Dnieprze nie zahamuje ukraińskich działań ofensywnych. Takiego zdania jest dr Jakub Olchowski – kierownik Zespołu Wschodniego IEŚ. W wyniku wysadzenia obiektu, pod wodą znalazły się znaczne obszary południowej Ukrainy, w tym około 80 miejscowości. Władze ukraińskie ogłosiły, że zniszczenie zapory to rosyjski akt terroru. W najnowszym odcinku podcastu podsumowujemy ostatnie wydarzenia na rosyjsko-ukraińskim froncie i zastanawiamy się nad konsekwencjami ataku na rosyjski obwód biełgorodzki. [Zdj. Укргідроенерго]

W ostatnich dniach pojawiały się informacje o krytycznym stanie zdrowia Alaksandra Łukaszenki. Nie znalazły one oficjalnego potwierdzenia, jednak te i inne doniesienia na temat kondycji białoruskiego przywódcy rodzą pytania o jego najbliższą przyszłość. O presji, jaką na Białoruś wywiera Rosja, i relacjach Łukaszenka – Putin mówi dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Kremlin]

Do starć pomiędzy Serbami a kosowską policją i siłami KFOR doszło w północnym Kosowie. Stanowiąca większość w tamtym rejonie ludność serbska zablokowała wejścia do budynków administracji samorządowej, do których próbowali się dostać kosowscy urzędnicy. W wyniku starć po obu stronach jest wielu rannych. Serbowie informują o kilkudziesięciu osobach po stronie protestujących, KFOR także donosi o rannych kilkudziesięciu żołnierzach, których obrzucono granatami hukowymi. Przyczyny obecnej sytuacji, a także postawę władz kosowskich i serbskich ocenia dr hab. Konrad Pawłowski, kierownik Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [Zdj. YOUTUBE/PRINTSCREEN/ KOSSEV]

Na kilka dni przed wyborami prezydenckimi na Łotwie trudno wskazać faworyta głosowania. Partie koalicyjne wystawiły dwóch kandydatów – są to Edgars Rinkēvičs oraz Uldis Pilens. Jest jeszcze, reprezentowana przez opozycję, Elina Pinto. Prezydent na Łotwie jest wybierany przez parlament i musi uzyskać przynajmniej 51 głosów w 100-osobowym sejmie. O złożonej sytuacji politycznej wokół wyborów prezydenckich na Łotwie opowiada dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik.

O wyzwaniach stojących przed Inicjatywą Trójmorza oraz szansach, jakie niesie ten projekt, i zagrożeniach dla jego powodzenia dyskutowano w Lublinie. Już po raz trzeci zorganizowano tutaj Samorządowy Kongres Trójmorza połączony z Forum Gospodarczym. Jednym z jego efektów było powołanie Sieci Uniwersytetów Trójmorza, której inicjatorem jest Katolicki Uniwersytet Lubelski. Współorganizatorem Forum był Instytut Europy Środkowej. O szczegółach opowiadają analitycy IEŚ: Marlena Gołębiowska i Łukasz Lewkowicz. [Zdj. materiały IEŚ]

Nowym baszkanem Gagauzji została Jewgienija Gucul – kandydatka partii Șor. Jej wybór jest zaskakujący, ponieważ do niedawna nie była zupełnie zaangażowana w działalność polityczną tego autonomicznego regionu Mołdawii. Dodatkowo jest ona związana z opozycyjną i jednocześnie prorosyjską partią Șor, która w ostatnim czasie organizowała antyrządowe demonstracje. Co oznacza ten wybór zarówno dla Mołdawii, jak i dla samej Gagauzji – wyjaśnia dr Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego IEŚ. [zdj. Евгения Гуцул/ Facebook]

Wprowadzenie ograniczeń na sprowadzanie do niektórych państw Unii Europejskiej ukraińskich produktów rolniczych nie powinno znacząco wpłynąć na stan gospodarki Ukrainy. Utrzymanie dotychczasowych kanałów eksportowych jest kluczowe dla państwa broniącego się przed rosyjską agresją. O wyzwaniach, jakie stoją przed ukraińskim rolnictwem, opowiada dr Hanna Bazhenova z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Ukraina prowadzi intensywne działania dyplomatyczne, które mają wspomóc jej wysiłki w walce z Rosją. W ostatnim czasie prezydent Wołodymyr Zełenski odwiedził Finlandię i Holandię. Wizyta w państwie, które niedawno zostało przyjęte do NATO, oraz wizyta w Hadze miały istotne znaczenie polityczne. O ukraińskich działaniach dyplomatycznych i militarnych opowiada kierownik Zespołu Wschodniego IEŚ dr Jakub Olchowski. [zdj. president.gov.ua]