Podcasty

Podczas niedawnego szczytu NATO w Wilnie nie pojawiło się zaproszenie Ukrainy do Sojuszu. Można było za to zaobserwować duże różnice w tej kwestii wśród poszczególnych państw członkowskich. Brak jednoznacznego stanowiska spowodował ostrą krytykę ze strony ukraińskiej. Powody takiego stanu rzeczy wyjaśnia kierownik Zespołu Wschodniego IEŚ dr Jakub Olchowski. [zdj. Dominika Zarzycka / Zuma Press / Forum]

Zmarły niedawno znakomity pisarz Milan Kundera był wyjątkowym obserwatorem rzeczywistości, z perspektywy Europy zarówno środkowej, jak i zachodniej. Tworzył w Czechach, a później na emigracji we Francji. Autor między innymi takich powieści, jak „Żart”, „Księga śmiechu i zapomnienia” czy „Nieznośna lekkość bytu”. Często określany jako pisarz kontrowersyjny i jednocześnie wybitny intelektualista, pochylający się nad człowiekiem uwikłanym w skomplikowaną rzeczywistość. O różnych wymiarach twórczości Milana Kundery opowiada kierownik Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ dr Agata Tatarenko.

Zgoda Turcji na wstąpienie Szwecji do NATO jest jednym z najważniejszych efektów szczytu Sojuszu w Wilnie – przynajmniej z punktu widzenia państw regionu bałtyckiego. Uzgodniono także zwiększenie środków przeznaczanych na cele obronne i także nowe plany obronne. Pewnym rozczarowaniem był brak jasnej deklaracji w sprawie przystąpienia Ukrainy do NATO. O podsumowaniu szczytu w Wilnie z perspektywy państw regionu bałtyckiego mówi dr Damian Szacawa. [zdj. AA/ABACA / Abaca Press / Forum]

Ewentualna obecność najemników z grupy Wagnera na Białorusi może rodzić kolejne zagrożenia na granicy z Unią Europejską. Po nieudanej próbie puczu Jewgienija Prigożyna i jego ludzi, lider wagnerowców trafił na Białoruś. Niewykluczone, że powstanie tam obóz dla najemników, o czym wspominał ostatnio białoruski przywódca Alaksandr Łukaszenka. Tymczasem liczba prób nielegalnego przekraczania granicy z Polską nadal utrzymuje się na wysokim poziomie i można się spodziewać, że będzie wzrastać – wyjaśnia dr hab. Krzysztof Fedorowicz z Zespołu Wschodniego IEŚ.

[zdj. ALEXANDER ERMOCHENKO / Reuters / Forum]

Bunt Jewgienija Prigożyna i jego oddziałów obnaża słabość rosyjskiego państwa. Zapowiedź marszu na Moskwę wywołała popłoch wśród elit politycznych i wielu mieszkańców rosyjskiej stolicy. Bunt znacznie osłabia też pozycję prezydenta Rosji Władimira Putina. O dalszych konsekwencjach wydarzeń w Rosji mówią eksperci Zespołu Wschodniego IEŚ – dr Jakub Olchowski i dr Andrzej Szabaciuk. [zdj. Telegram]

Radykalną zmianę systemu emerytalnego wprowadza rząd w Czechach. Nie będzie ujednoliconego wieku uprawniającego do otrzymywania świadczenia. Na wcześniejszą emeryturę będzie można przejść po 40 latach opłacania składek, a emerytura gwarantowana ma sięgać 20% przeciętnego wynagrodzenia. Zaproponowana przez rząd reforma jest częścią większego planu oszczędnościowego. O szczegółach, w tym o reakcjach społecznych na proponowane zmiany, opowiada dr Agata Tatarenko z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [zdj. .aasapolska.pl]

Od prawie dwóch miesięcy w Serbii odbywają się wielotysięczne antyrządowe protesty. Zostały one spowodowane dwoma tragicznymi zdarzeniami. Na początku maja w jednej ze szkół trzynastoletni chłopak zastrzelił kilkanaście osób, następnego dnia inny młody mężczyzna dokonał podobnego czynu. Wywołało to ogromne poruszenie społeczne i zarzuty wobec ekipy rządzącej. Ostrej krytyce poddano także serbskie media, między innymi za brutalizację języka i nierzetelne informowanie o sytuacji w państwie. W najnowszym odcinku naszych Rozmów podsumowujemy te wydarzenia, o których pisaliśmy także w ostatnich „Komentarzach IEŚ”. O przyszłości protestów i ich konsekwencjach mówi dr hab. Konrad Pawłowski. [Zdj. protest w Belgradzie 27 maja 2023 / Reuters / Forum]

Ugrupowanie „Europa Teraz” prezydenta Jakova Milatovicia wygrywa – choć nieznacznie – wybory parlamentarne w Czarnogórze. Na drugim miejscu znalazła się koalicja Razem z Demokratyczną Partią Socjalistów. Niewielka różnica głosów pomiędzy ugrupowaniami oznacza, że trudno będzie utworzyć stabilną większość rządzącą. Ostatnie wybory i wyzwania stojące przed przyszłym rządem ocenia dr Anna Jagiełło-Szostak z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [zdj. Jakov Milatović / Facebook]

Wysadzenie zapory na Dnieprze nie zahamuje ukraińskich działań ofensywnych. Takiego zdania jest dr Jakub Olchowski – kierownik Zespołu Wschodniego IEŚ. W wyniku wysadzenia obiektu, pod wodą znalazły się znaczne obszary południowej Ukrainy, w tym około 80 miejscowości. Władze ukraińskie ogłosiły, że zniszczenie zapory to rosyjski akt terroru. W najnowszym odcinku podcastu podsumowujemy ostatnie wydarzenia na rosyjsko-ukraińskim froncie i zastanawiamy się nad konsekwencjami ataku na rosyjski obwód biełgorodzki. [Zdj. Укргідроенерго]

W ostatnich dniach pojawiały się informacje o krytycznym stanie zdrowia Alaksandra Łukaszenki. Nie znalazły one oficjalnego potwierdzenia, jednak te i inne doniesienia na temat kondycji białoruskiego przywódcy rodzą pytania o jego najbliższą przyszłość. O presji, jaką na Białoruś wywiera Rosja, i relacjach Łukaszenka – Putin mówi dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Kremlin]