Podcasty

Rosyjska agresja na Ukrainę to najważniejsze wydarzenie mijającego roku. Od miesięcy oglądamy brutalność rosyjskich działań, które spowodowały tysiące ofiar, zniszczenie miast i wsi oraz kryzys migracyjny. Razem z analitykami z Zespołu Wschodniego podsumowujemy dotychczasowe wydarzenia i zastanawiamy się nad możliwymi scenariuszami na przyszłość. Rozmówcami Marcina Superczyńskiego są: Anna Bazhenova, Marta Drabczuk, Jakub Olchowski, Piotr Oleksy i Andrzej Szabaciuk.

Parlament Europejski uchwalił rezolucję, która uznaje Rosję za sponsora terroryzmu. Podkreślono w niej, że państwo to celowo atakuje cele cywilne na terenie Ukrainy, niszczy infrastrukturę i dopuszcza się aktów okrucieństwa. Jakie są konsekwencje rezolucji zarówno dla samej Rosji, jak i dla innych państw – wyjaśnia dr Jakub Olchowski z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Kobieta trzyma tabliczkę z napisem „Rosja jest państwem terrorystycznym” podczas wiecu przed ambasadą Rosji 15 października 2022 r. w Warszawie / Aleksander Kalka / Zuma Press / Forum]

Kto zastąpi Miloša Zemana na stanowisku prezydenta Republiki Czeskiej? W styczniu odbędą się wybory, jednak już teraz można przewidzieć, kto ma największe szanse. Najszerszym poparciem cieszą się obecnie były premier Andrej Babiš, emerytowany generał Petr Pavel oraz Danuše Nerudová. Niewątpliwie obecną kampanię wyborczą zdominowała problematyka dotycząca bezpieczeństwa i rosnących cen. Najnowsze sondaże komentuje analityk Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ Szczepan Czarnecki.

Dramatycznie pogarsza się sytuacja ludności cywilnej na Ukrainie. Po rosyjskich bombardowaniach infrastruktury krytycznej wiele miast i wsi pozostaje bez prądu i ogrzewania. Niektóre obiekty, takie jak elektrownie czy ciepłownie, nie nadają się już do remontu, ponieważ uległy całkowitemu zniszczeniu. Co może poprawić sytuację ludności i czy możemy się spodziewać kolejnej dużej fali migracyjnej – wyjaśnia dr Marta Drabczuk z Zespołu Wschodniego IEŚ [ Zdj. ratownicy walczący ze skutkami ataku rakietowego na Kijów 23 listopada 2022 r. / Państwowa Służba Ratunkowa Ukrainy / Forum]

Litwa i Łotwa wciąż wzmacniają swoje granice w obawie przed możliwymi migracjami z Białorusi. Sztucznie wywołany ubiegłoroczny kryzys spowodował energiczne działania obronne obu państw. Zarówno ugrupowania polityczne, jak i społeczeństwa Litwy oraz Łotwy w większości poparły i popierają te działania, pomimo krytyki niektórych instytucji międzynarodowych. O obecnej sytuacji na granicach państw bałtyckich opowiada dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

To prawdopodobnie rakiety ukraińskiej obrony przeciwlotniczej spadły na wieś Przewodów na Lubelszczyźnie. Niestety, zginęły dwie przypadkowe osoby. Incydent spowodował podwyższenie gotowości niektórych polskich jednostek wojskowych i szerokie konsultacje polskich polityków z przywódcami państw NATO. Zgodnie podkreślono, że incydent nie był celowym działaniem, i stwierdzono, że ostatecznie winę ponosi Rosja, dokonująca zmasowanego uderzenia rakietowego na Ukrainę. O konsekwencjach wynikających z tego zdarzenia mówi dr Andrzej Szabaciuk, starszy analityk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Przewodow, pow. hrubieszowski. Policjanci blogują dojazd do miejsca, w którym spadł pocisk, zabijając dwie osoby / Jacek Szydlowski / Forum]

Nataša Pirc Musar będzie nowym prezydentem Słowenii i zarazem pierwszą kobietą na tym stanowisku. Nie jest związana z żadną partią polityczną, ale z pewnością jest jej bliżej do środowisk lewicowych. Na Pirc Musar zagłosowało 54 procent wyborców, podczas gdy jej rywal, konserwatysta Anže Logar, otrzymał 46 procent głosów. Na co będzie kładła nacisk nowa prezydent i jaki będzie jej stosunek do idei Trójmorza – wyjaśnia starszy analityk z Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr Jan Muś. [Zdj. domena publiczna]

Rosyjskie wojska kontynuują zbrodnicze bombardowania celów cywilnych na Ukrainie. Szczególnie odczuwalne są ataki na elektrownie. Pojawiły się nawet zapowiedzi dotyczące możliwej ewakuacji Kijowa. Jednak w opinii naszego eksperta rosyjskie działania nie przynoszą zamierzonych skutków. Dodatkowo w ostatnim czasie Rosjanie zapowiedzieli wycofanie się z okupowanego Chersonia, co może stanowić pewne zaskoczenie. Kierownik Zespołu Wschodniego dr Jakub Olchowski wyjaśnia dlaczego. [Chersoń, Ukraina, listopad 2022 r./ WALENTYN OGIRENKO / Reuters / Forum]

Rosja próbuje destabilizować Mołdawię, wykorzystując do tego część ugrupować politycznych. Jednak miejscowe władze nie pozostają bierne i podejmują odpowiednie działania. W ostatnim czasie doszło do zatrzymań członków opozycyjnej partii Sor, którym zarzuca się przyjmowanie pieniędzy od grupy przestępczej. Dodatkowo pojawiły się kolejne informacje o rosyjskich pieniądzach, które miał otrzymywać były prezydent Mołdawii Igor Dodon. O rosyjskich próbach destabilizacji Mołdawii opowiada dr Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego. [Igor Dodon / Twitter]

Trzy elektrownie atomowe mają zostać wybudowane w Polsce. Wiadomo już, że dwie z nich powstaną we współpracy z partnerami ze Stanów Zjednoczonych i Korei Południowej. Budowa nowych elektrowni atomowych to odpowiedź na niestabilność na rynku gazowym i rozwiązanie mające zapewnić większe bezpieczeństwo państwa. Jak nowe elektrownie mogą wpłynąć na sytuację energetyczną w samej Polsce i Europie Środkowej – wyjaśnia dr Michał Paszkowski z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [Zdj. International Atomic Energy Agency].