Podcasty

W najnowszym odcinku „Rozmów IEŚ” zastanawiamy się nad skutecznością sankcji nakładanych na Rosję. Na ile mogą się one okazać efektywne i w jaki sposób Rosja próbuje je obchodzić? O istocie sankcji, zarówno w wymiarze politycznym, jak i ekonomicznym, rozmawiamy z dr hab. Anną Moraczewską z Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS i dr. Jakubem Olchowskim, kierownikiem Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Wikimedia]

Aleksander Łukaszenka liczy na wsparcie gospodarki swojego państwa przez Chiny. Rosyjska agresja na Ukrainę dramatycznie osłabiła Białoruś. Po udostępnieniu swojego terytorium rosyjskiemu agresorowi, na Mińsk nałożono sankcje. Dodatkowo eksport białoruskich towarów przez ukraińskie porty stał się niemożliwy. Zagadnienia gospodarcze były głównymi tematami omawianymi podczas niedawnej wizyty Aleksandra Łukaszenki w Chinach. O efektach tych rozmów i kolejnych rosyjskich naciskach na Białoruś mówi dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. president.by]

Rosja nie ma realnych możliwości, by zająć Mołdawię, jednak prowadzi szereg działań dezinformacyjnych oraz wspiera środowiska przeciwne obecnym, prozachodnim władzom w Kiszyniowie. Takie wnioski nasuwają się po analizie ostatnich wydarzeń w Mołdawii, w tym antyrządowych demonstracji organizowanych przez opozycyjną partię Şor. Jak działania podejmowane przez Rosję wpływają na sytuację wewnętrzną Mołdawii i co zmienia się w relacjach z separatystycznym Naddniestrzem – wyjaśnia dr Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Joe Biden i Maia Sandu, źródło: Facebook/Maia Sandu]

Serbia i Kosowo są coraz bliżej podpisania historycznego porozumienia o normalizacji relacji. Zostało ono już przyjęte przez obie strony, ale jeszcze nie doszło do jego podpisania. Negocjacje prowadzili prezydent Serbii Aleksandar Vučić i premier Kosowa Albin Kurti. Obecnie trwają prace nad aneksem do porozumienia, który ma określać zasady implementacji. Porozumienie praktycznie prowadzi do uznania Kosowa przez Serbię, jednak wciąż pojawia się wiele pytań. Sprawę wyjaśnia szczegółowo kierownik Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr hab. Konrad Pawłowski. [Zdj. premier Kosowa i prezydent Serbii spotykają się po raz pierwszy w Brukseli, 15 czerwca 2021 r. / Josep Borrell / Twitter]

Wizyty prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena w Kijowie i w Warszawie miały ogromne znaczenie. Zarówno w stolicy Ukrainy, jak i w stolicy Polski prezydent zapewniał o dalszym wsparciu dla broniących się Ukraińców, wsparciu dla walki o wolność i demokrację. Z kolei z orędziem do Rosjan zwrócił się też Władimir Putin, który po raz kolejny podkreślał, że to Zachód odpowiada za obecną sytuację na Ukrainie. O znaczeniu wizyty Joe Bidena oraz sytuacji Rosji i Ukrainy mówią: dr Agnieszka Bryc z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dr Dariusz Materniak z portalu polukr.net oraz dr Jakub Olchowski z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. strona Prezydenta Ukrainy]

Zdecydowana większość państw bałkańskich popiera sankcje nakładane na Rosję za zaatakowanie Ukrainy. Wyjątkiem jest Serbia. Nie oznacza to jednak, że w innych państwach tego regionu nie ma środowisk wpisujących się w rosyjską retorykę. Mijający rok na Bałkanach, w kontekście wojny na Ukrainie, ocenia kierownik Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr hab. Konrad Pawłowski. [Aleksandar Vučić / Facebook]

Rok od rozpoczęcia rosyjskiego ataku na Ukrainę podsumowujemy politykę państw Grupy Wyszehradzkiej. Zauważamy tutaj duże różnice pomiędzy poszczególnymi państwami, a także zmianę nastrojów społecznych. O szczegółach mówi kierownik Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ dr Agata Tatarenko.[Zdj. Facebook Victora Orbána]

Pomimo dymisji rządu Natalii Gavrilițy prozachodnia polityka Mołdawii jest niezagrożona. Nowym premierem ma być Dorin Recean. Przyczyny dymisji to spadające poparcie dla partii rządzącej, zbyt wolne tempo reform oraz problemy z komunikacją pomiędzy rządem, parlamentem a społeczeństwem. O mołdawskiej polityce wewnętrznej i obawach wynikających z rosyjskich gróźb wobec Mołdawii mówi dr Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Kandydat na premiera Dorin Recean, 10 lutego 2023 r. / Kancelaria Prezydenta Mołdawii]

Szwecja wciąż nie może znaleźć wspólnego języka z Turcją w sprawie zgody na członkostwo w NATO. Strona turecka domaga się, między innymi, wydania jej osób podejrzanych o terroryzm. Chodzi o kilkadziesiąt osób kurdyjskiego pochodzenia, które otrzymały w Szwecji azyl. Zdaniem władz w Sztokholmie, ich wydanie byłoby złamaniem prawa. Dodatkowo relacje pomiędzy państwami zostały zaostrzone po niedawnym demonstracyjnym spaleniu Koranu przez jednego z duńsko-szwedzkich polityków. Jakie są zatem możliwe wyjścia z obecnej sytuacji i co z członkostwem w NATO Finlandii? Odpowiedzi na te i inne pytania udzielają prof. Kazimierz Musiał z Uniwersytetu Gdańskiego i dr Damian Szacawa z IEŚ. [Zdj. Konferencja prasowa Recepa Tayyipa Erdogana i Ulfa Kristerssona w Ankarze, 8 listopada 2022 r. / Depo Photos/ABACA / Abaca Press / Forum]

Atakując Ukrainę i prowadząc niezwykle brutalne działania wobec ludności cywilnej, Rosja złamała szereg zapisów prawa międzynarodowego. W powszechnym odczuciu społecznym agresor pozostaje bezkarny, a sprawcy zbrodni nie przejmują się jakimikolwiek zarzutami. Jednak wiele wskazuje na to, że rosyjska agresja przyczyni się do szerokich zmian prawnych. Nie można zatem wykluczyć, że z czasem sprawcy zbrodni zostaną osądzeni i skazani, tak jak to miało miejsce w przypadku zbrodniarzy z dawnej Jugosławii. Obecny i możliwy w przyszłości stan prawny ocenia dr Tomasz Lachowski z Uniwersytetu Łódzkiego. [zdj. Prezydent Zełenski i premier Sunak / Londyn / 8 lutego 2023 r. źródło: ABACA / Abaca Press / Forum]