Podcasty

Choć minął prawie rok od rozpoczęcia pełnej agresji Rosji na Ukrainę, na razie nie widać możliwości szybkiego zakończenia wojny. Ukraina stawia zacięty opór przy wsparciu społeczności międzynarodowej. Rosja także jest zdeterminowana do prowadzenia dalszych działań ofensywnych. W obecnej sytuacji nie ma miejsca na rozmowy pokojowe, jednak kiedyś wojna musi się zakończyć. Jakie warunki powinny być spełnione, aby tak się stało? Na to i inne pytania odpowiada dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Bruksela, 9.02.23, Szczyt Rady Europejskiej, n/z: Prezydent Ukrainy Volodymyr Zelenski / Aleksiej Witwicki / Forum]

Co dalej z działalnością Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego? Część duchownych, w tym także hierarchów, podjęła współpracę z rosyjskim agresorem na terenach okupowanych. Kilkudziesięciu oskarżono o przekazywanie rosyjskiej armii pozycji wojsk ukraińskich, szerzenie rosyjskiej propagandy czy też bezpośrednią pomoc agresorowi. Wykonanie w czasie nabożeństwa w kijowskiej Ławrze Peczerskiej prorosyjskiej pieśni spowodowało w końcu ostrą reakcję ukraińskich władz. Dokonano przeszukań budynków cerkiewnych i aresztowań. Rozpoczęto także prace nad przepisami, które mogą doprowadzić do likwidacji moskiewskiej prawosławnej struktury na Ukrainie. Na ile jest to możliwe i jakie może rodzić konsekwencje – wyjaśnia dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Metropolita Kijowa i całej Ukrainy Onufry / Wikimedia]

Petr Pavel będzie nowym prezydentem Czech. W drugiej turze wyborów uzyskał ponad 58% głosów, a jego konkurent Andrej Babiš około 42%. W polityce wewnętrznej prezydenta Petra Pavla można się spodziewać dobrej współpracy z rządem, a w polityce zewnętrznej – dalszego wsparcia dla Ukrainy. Priorytety nowego prezydenta omawia Szczepan Czarnecki z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. Petr Pavel / Twitter / wieczór wyborczy]

Wynik narodowych konsultacji przeprowadzonych na Węgrzech wskazuje, że obywatele tego państwa są przeciwni sankcjom nakładanym na Rosję. Taką opinię wyraziło 97% z 1,4 mln osób, które wzięły udział w konsultacjach. Dodajmy, że na Węgrzech mieszka około 9,7 mln osób. Rząd Viktora Orbána nie chce dalszych sankcji, ponieważ jego zdaniem, odbijają się one niekorzystnie na państwie. Dodatkowo w węgierskich mediach nie ukazuje się prawdziwego oblicza rosyjskiej agresji na Ukrainę. Czym są narodowe konsultacje na Węgrzech i do czego mogą być wykorzystane – wyjaśnia dr Dominik Héjj z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. Krajowe listy konsultacyjne rządu w sprawie sankcji / László Végh/ Magyar Hang]

Niemcy wyrażają zgodę na przekazanie Ukrainie czołgów Leopard 2. Dzięki temu będą je mogły wysłać zainteresowane państwa, takie jak na przykład Polska. Dodatkowo Stany Zjednoczone przekażą 31 czołgów typu Abrams. To ważne wsparcie, jednak Ukraina potrzebuje znacznie więcej, między innymi systemów artyleryjskich czy nowoczesnych samolotów. O tym, jaki sprzęt i w jakiej ilości może trafić w najbliższym czasie na Wschód, mówi dr Jakub Olchowski, kierownik Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Leopard 2A5 podczas pokazu dydaktyczno-bojowego /Bundeswehr Fotos/ Wikimedia]

Emerytowany generał Petr Pavel i doświadczony polityk Andrej Babiš spotkają się w drugiej turze wyborów prezydenckich w Czechach. Minimalnie lepszy w pierwszej turze okazał się Petr Pavel, ale Andrej Babiš nie jest na straconej pozycji. O czyje głosy będą zabiegać obaj kandydaci, jak ważna będzie frekwencja w drugiej turze i co oznacza wybór jednego lub drugiego kandydata – wyjaśnia Szczepan Czarnecki z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ. [Zdj. PRAGA, 14 stycznia: kandydat na prezydenta Andrej Babis i jego żona Monika Babisova / Lukas Kabon / AA/ABACA / Abaca Press / Forum]

Od 1 stycznia walutą obowiązującą w Chorwacji jest euro. Dla mieszkańców tego państwa sporym zaskoczeniem jest wzrost cen podstawowych produktów. Rząd wprowadza pewne działania, które mają temu przeciwdziałać. Czy będą to działania skuteczne? Na to pytanie odpowiada dr Jan Muś z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [Zdj. SIBENIK, Banknoty kuny i euro na straganie z warzywami w Szybeniku, Chorwacja, 14 stycznia 2023 r. / Dusko Jaramaz / Agencja informacyjna Xinhua / Forum]

Rosyjska telewizja „Deszcz” została pozbawiona koncesji na nadawanie na terytorium Łotwy. Zostało to spowodowane pojawiającymi się w jej programach sformułowaniami, które stoją w sprzeczności z łotewską narracją dotyczącą rosyjskiej agresji na Ukrainę. Dodatkowo stacja nie stosowała tłumaczenia nadawanych programów na język łotewski. Zdania na temat decyzji władz są jednak podzielone – mówi kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik. [Zdj. DENIS KAMINEV / Reuters / Forum]

1 stycznia Szwecja objęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Jednym z jej priorytetów jest budowanie silnego frontu państw Wspólnoty, wspierającego Ukrainę w walce z Rosją. Dodatkowo Szwecja wciąż prowadzi działania dyplomatyczne, które mają na celu skłonienie Turcji do poparcia jej członkostwa w NATO. Jak dotąd bez skutku. O priorytetach obecnej prezydencji i istocie sporu szwedzko-tureckiego opowiada dr Damian Szacawa z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [Zdj. Henrik Montgomery / TT newsagency / Forum]

Przedłużający się kryzys polityczny w Bułgarii powoduje wzrost znaczenia prezydenta na tamtejszej scenie politycznej. Pomimo kolejnych wyborów parlamentarnych nie udaje się wyłonić stabilnej większości. Zarówno obóz reformatorski, jak i politycy sprzeciwiający się zmianom nie są w stanie samodzielnie kierować państwem. Najprawdopodobniej w marcu czekają Bułgarię kolejne wybory – i to prezydent nadal będzie miał największy wpływ na kształt tymczasowego rządu. O słabościach bułgarskiego systemu politycznego i nastrojach społecznych w tym państwie opowiada dr Spasimir Domaradzki z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [Zdj. Prezydent Bułgarii Rumen Radew w Brukseli, 15 grudnia 2022 r. / JOHANNA GERON / Reuters / Forum]