Podcasty

Niezwykle istotną rolę w podejmowaniu decyzji politycznych odgrywają opinie i ekspertyzy przygotowywane przez think tanki. Dzięki ich działalności badawczej lepiej rozumiane są wszelkie procesy społeczne, w tym polityczne i gospodarcze. O tym, które gremia eksperckie są najskuteczniejsze i jak powinny być one prowadzone, rozmawiamy z dziekanem Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS prof. Wojciechem Ziętarą, który niedawno wydał książkę zatytułowaną Think tanki w Europie Środkowej i Wschodniej.

Oczekiwania samorządów wobec inicjatywy Trójmorza, wspólne projekty i różnice w ich postrzeganiu – to tematy, które będą omawiane w Lublinie. W przyszłym tygodniu rozpocznie się tu Samorządowy Kongres Trójmorza z udziałem przedstawicieli różnych instytucji z państw zaangażowanych w tę inicjatywę. Z pewnością jednym z najważniejszych zagadnień będzie rosyjska agresja na Ukrainę. Partnerem przedsięwzięcia jest Instytut Europy Środkowej, a część zagadnień będą prezentowali Marlena Gołębiowska z Zespołu Bałtyckiego i dr Łukasz Lewkowicz z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.

Dlaczego rosyjskie służby specjalne wprowadzały w błąd Władimira Putina, informując go o sytuacji na Ukrainie? Rosja miała zająć Ukrainę w kilka dni, a tymczasem wojna trwa już czwarty miesiąc, ponieważ nie spodziewano się aż tak silnego oporu i determinacji obrońców. Odpowiedzią na to pytanie jest zrozumienie funkcjonowania systemu decyzyjnego w Rosji – wyjaśnia kierownik Zespołu Europy Wschodniej dr Jakub Olchowski.

W najnowszym podcaście Instytutu Europy Środkowej rozmawiamy o polityce Chin wobec wojny toczonej przez Rosję na Ukrainie. Nie zajęły one jednoznacznego stanowiska w odniesieniu do tego konfliktu i jak na razie obserwują rozwój wydarzeń. Chiny są jednym z najważniejszych partnerów gospodarczych dla Ukrainy. W ostatnim czasie zaapelowały o stworzenie specjalnego korytarza, poprzez który będzie można wywozić z Ukrainy m.in. produkty rolne. Na ile jest to możliwe – odpowiada starszy analityk z Zespołu Europy Wschodniej IEŚ dr Marta Drabczuk.

Możliwość płatności za rosyjski gaz w rublach dzieli państwa członkowskie Unii Europejskiej. Podczas niedawnego spotkania przedstawicieli Komisji Europejskiej z dyplomatami państw członkowskich UE miały być przedstawione informacje dotyczące tego, jak wnosić opłaty w rublach i jednocześnie nie łamać unijnych sankcji. Takie rozwiązanie zostało skrytykowane m.in. przez Polskę. Jak obecnie wygląda sytuacja na rynku paliwowym w naszej części Europy i dywersyfikacja dostaw – wyjaśnia dr Michał Paszkowski z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Bez udziału lotnictwa i gości z zagranicy odbyły się tegoroczne obchody Dnia Zwycięstwa w Moskwie. Rosyjskie władze, które rozpętały wojnę na Ukrainie, nie mają powodów do optymizmu. Ciężkie straty na froncie i bolesne sankcje odbijają się na kondycji państwa. Co prawda większość Rosjan ma popierać politykę Władimira Putina, ale wydaje się, że entuzjazmu jest coraz mniej. O obecnej sytuacji w Rosji i na Ukrainie rozmawiamy z dr. Jakubem Olchowskim, kierownikiem Zespołu Europy Wschodniej IEŚ.

Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała, że w Szwecji i Finlandii gwałtownie wzrosło poparcie dla członkostwa w NATO. Jak wskazują sondaże, około 70 procent mieszkańców tych państw chce wstąpić do Paktu Północnoatlantyckiego. Jeszcze niedawno zwolenników takiego rozwiązania było około 20 procent. Wiążące decyzje polityczne mają zapaść w najbliższych dniach – informuje dr Damian Szacawa z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

9 maja 1945 roku to data, która w rosyjskiej narracji jest dniem zakończenia II wojny światowej. W tym roku nabiera ona szczególnego znaczenia w związku z agresją na Ukrainę. Część ekspertów zauważa, że w związku z tym może dojść do rosyjskich prowokacji lub nawet działań zbrojnych w państwach, które w przeszłości wchodziły w skład ZSRR. Szczególnie niebezpiecznie sytuacja wygląda w Mołdawii, gdzie środowiska prorosyjskie zwiększyły swoją aktywność. Służby bezpieczeństwa w państwach bałtyckich także przygotowują się na ewentualne prowokacje. O obchodach 9 maja w przeszłości i obecnie w Mołdawii, na Litwie, Łotwie, w Estonii i Czechach opowiadają: dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik, dr Piotr Oleksy i Szczepan Czarnecki.

Państwa zaangażowane w Inicjatywę Trójmorza w większości są zgodne co do oceny rosyjskiej agresji na Ukrainę. Pojawiają się jednak znaczne różnice dotyczące zakresu sankcji nakładanych na Rosję czy też wsparcia dla broniącej się Ukrainy. Najbardziej wstrzemięźliwe stanowisko zajmują Węgry, na Słowacji widać spore różnice pomiędzy rządem a opozycją, z kolei w Chorwacji – pomiędzy ugrupowaniem rządzącym a prezydentem. O tym, co może wpłynąć na stanowiska poszczególnych państw w najbliższym czasie, rozmawiają prof. Tomasz Stępniewski i dr Łukasz Lewkowicz z IEŚ.

Ruch Wolności wygrywa wybory parlamentarne w Słowenii. To niedawno powstała partia, na której czele stanął Robert Golob. Tym samym władzę traci Janez Janša i jego Słoweńska Partia Demokratyczna. Wygrana Ruchu najprawdopodobniej spowoduje zmianę w relacjach słoweńsko-węgierskich i ocieplenie kontaktów z UE – uważa dr Jan Muś z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.