Podcasty

1 stycznia Szwecja objęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Jednym z jej priorytetów jest budowanie silnego frontu państw Wspólnoty, wspierającego Ukrainę w walce z Rosją. Dodatkowo Szwecja wciąż prowadzi działania dyplomatyczne, które mają na celu skłonienie Turcji do poparcia jej członkostwa w NATO. Jak dotąd bez skutku. O priorytetach obecnej prezydencji i istocie sporu szwedzko-tureckiego opowiada dr Damian Szacawa z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [Zdj. Henrik Montgomery / TT newsagency / Forum]

Przedłużający się kryzys polityczny w Bułgarii powoduje wzrost znaczenia prezydenta na tamtejszej scenie politycznej. Pomimo kolejnych wyborów parlamentarnych nie udaje się wyłonić stabilnej większości. Zarówno obóz reformatorski, jak i politycy sprzeciwiający się zmianom nie są w stanie samodzielnie kierować państwem. Najprawdopodobniej w marcu czekają Bułgarię kolejne wybory – i to prezydent nadal będzie miał największy wpływ na kształt tymczasowego rządu. O słabościach bułgarskiego systemu politycznego i nastrojach społecznych w tym państwie opowiada dr Spasimir Domaradzki z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [Zdj. Prezydent Bułgarii Rumen Radew w Brukseli, 15 grudnia 2022 r. / JOHANNA GERON / Reuters / Forum]

Rosyjska ropa nie może być już sprowadzana do Unii Europejskiej drogą morską – to efekt kolejnych sankcji nałożonych na to państwo po agresji na Ukrainę. W lutym ma także wejść w życie zakaz importu produktów ropopochodnych. Na ile te ograniczenia wpłyną na stan rosyjskiego budżetu i politykę Rosji wobec Ukrainy oraz państw zachodnich – wyjaśnia dr Michał Paszkowski z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [Zdj. Moskwa zimą 2022 / Michaił Metzel / TASS / Forum]

Rosyjska agresja na Ukrainę to najważniejsze wydarzenie mijającego roku. Od miesięcy oglądamy brutalność rosyjskich działań, które spowodowały tysiące ofiar, zniszczenie miast i wsi oraz kryzys migracyjny. Razem z analitykami z Zespołu Wschodniego podsumowujemy dotychczasowe wydarzenia i zastanawiamy się nad możliwymi scenariuszami na przyszłość. Rozmówcami Marcina Superczyńskiego są: Anna Bazhenova, Marta Drabczuk, Jakub Olchowski, Piotr Oleksy i Andrzej Szabaciuk.

Parlament Europejski uchwalił rezolucję, która uznaje Rosję za sponsora terroryzmu. Podkreślono w niej, że państwo to celowo atakuje cele cywilne na terenie Ukrainy, niszczy infrastrukturę i dopuszcza się aktów okrucieństwa. Jakie są konsekwencje rezolucji zarówno dla samej Rosji, jak i dla innych państw – wyjaśnia dr Jakub Olchowski z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Kobieta trzyma tabliczkę z napisem „Rosja jest państwem terrorystycznym” podczas wiecu przed ambasadą Rosji 15 października 2022 r. w Warszawie / Aleksander Kalka / Zuma Press / Forum]

Kto zastąpi Miloša Zemana na stanowisku prezydenta Republiki Czeskiej? W styczniu odbędą się wybory, jednak już teraz można przewidzieć, kto ma największe szanse. Najszerszym poparciem cieszą się obecnie były premier Andrej Babiš, emerytowany generał Petr Pavel oraz Danuše Nerudová. Niewątpliwie obecną kampanię wyborczą zdominowała problematyka dotycząca bezpieczeństwa i rosnących cen. Najnowsze sondaże komentuje analityk Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ Szczepan Czarnecki.

Dramatycznie pogarsza się sytuacja ludności cywilnej na Ukrainie. Po rosyjskich bombardowaniach infrastruktury krytycznej wiele miast i wsi pozostaje bez prądu i ogrzewania. Niektóre obiekty, takie jak elektrownie czy ciepłownie, nie nadają się już do remontu, ponieważ uległy całkowitemu zniszczeniu. Co może poprawić sytuację ludności i czy możemy się spodziewać kolejnej dużej fali migracyjnej – wyjaśnia dr Marta Drabczuk z Zespołu Wschodniego IEŚ [ Zdj. ratownicy walczący ze skutkami ataku rakietowego na Kijów 23 listopada 2022 r. / Państwowa Służba Ratunkowa Ukrainy / Forum]

Litwa i Łotwa wciąż wzmacniają swoje granice w obawie przed możliwymi migracjami z Białorusi. Sztucznie wywołany ubiegłoroczny kryzys spowodował energiczne działania obronne obu państw. Zarówno ugrupowania polityczne, jak i społeczeństwa Litwy oraz Łotwy w większości poparły i popierają te działania, pomimo krytyki niektórych instytucji międzynarodowych. O obecnej sytuacji na granicach państw bałtyckich opowiada dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

To prawdopodobnie rakiety ukraińskiej obrony przeciwlotniczej spadły na wieś Przewodów na Lubelszczyźnie. Niestety, zginęły dwie przypadkowe osoby. Incydent spowodował podwyższenie gotowości niektórych polskich jednostek wojskowych i szerokie konsultacje polskich polityków z przywódcami państw NATO. Zgodnie podkreślono, że incydent nie był celowym działaniem, i stwierdzono, że ostatecznie winę ponosi Rosja, dokonująca zmasowanego uderzenia rakietowego na Ukrainę. O konsekwencjach wynikających z tego zdarzenia mówi dr Andrzej Szabaciuk, starszy analityk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Przewodow, pow. hrubieszowski. Policjanci blogują dojazd do miejsca, w którym spadł pocisk, zabijając dwie osoby / Jacek Szydlowski / Forum]

Nataša Pirc Musar będzie nowym prezydentem Słowenii i zarazem pierwszą kobietą na tym stanowisku. Nie jest związana z żadną partią polityczną, ale z pewnością jest jej bliżej do środowisk lewicowych. Na Pirc Musar zagłosowało 54 procent wyborców, podczas gdy jej rywal, konserwatysta Anže Logar, otrzymał 46 procent głosów. Na co będzie kładła nacisk nowa prezydent i jaki będzie jej stosunek do idei Trójmorza – wyjaśnia starszy analityk z Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr Jan Muś. [Zdj. domena publiczna]