Podcasty

Zaostrzająca się sytuacja wokół Ukrainy z niepokojem jest obserwowana przez państwa bałtyckie oraz nordyckie. Nieprzewidywalność władz rosyjskich skłania do wzmacniania potencjału militarnego oraz większej aktywności międzynarodowej. W znajdujących się poza NATO Finlandii i Szwecji coraz częściej pojawiają się głosy dotyczące ewentualnego członkostwa w Pakcie Północnoatlantyckim. Na razie jednak liczba zwolenników takiego rozwiązania w tych państwach nie jest zbyt duża. Oprócz tego trwa ożywiona dyskusja związana z ewentualnymi sankcjami, które miałyby być nałożone na Rosję. Ich wprowadzenie spowodowałoby także ogromne kłopoty dla państw Unii Europejskiej. Dlaczego? Wyjaśniają: dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik, dr Damian Szacawa i dr Michał Paszkowski – analitycy z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

O oczekiwaniach społecznych i spodziewanych w tym roku na Bałkanach wydarzeniach rozmawiamy z naszymi analitykami w kolejnym odcinku „Rozmów IEŚ”. We wcześniejszym posumowaniu omówiliśmy sytuację polityczną w Albanii, Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze, Chorwacji, Kosowie, Macedonii Północnej oraz Serbii. Tym razem wybiegamy w bliską przyszłość i jednocześnie oceniamy pierwsze wydarzenia tegoroczne. Jednym z nich było referendum poświęcone zmianom prawym w Serbii. O szczegółach mówią: dr hab. Agata Domachowska, dr hab. Konrad Pawłowski oraz dr Jan Muś – eksperci z Zespołu Bałkańskiego IEŚ.

W kolejnym odcinku Rozmów podsumowujemy miniony rok z perspektywy wydarzeń na Bałkanach. Z pewnością był to czas gorących sporów politycznych i bezowocnych negocjacji serbsko-kosowskich. Nie doszło też do postępów w negocjacjach w sprawie członkostwa zainteresowanych państw w Unii Europejskiej. Najważniejsze wydarzenia na Bałkanach oceniają analitycy Zespołu Bałkańskiego IEŚ: dr hab. Agata Domachowska, dr hab. Konrad Pawłowski i dr Jan Muś.

Zmiana koalicji rządowej w Czechach, węgierska prezydencja w Grupie Wyszehradzkiej czy spory o szczepionkę Sputnik na Słowacji – to tylko część najważniejszych wydarzeń, które omawialiśmy w minionym roku. W dużym stopniu koncentrowaliśmy się oczywiście na skutkach pandemii COVID-19 oraz na podwyżkach cen gazu i energii elektrycznej i z pewnością te zagadnienia nadal będą aktualne w roku bieżącym. O podsumowaniach i perspektywach na 2022 rok mówią analitycy Zespołu Wyszehradzkiego – dr Łukasz Lewkowicz i Szczepan Czarnecki.

Dotychczasowe rozmowy amerykańsko-rosyjskie dotyczące obecności NATO w Europie Środkowej i Wschodniej nie przynoszą rozstrzygnięć. Rosja ostro sprzeciwia się możliwości przyjęcia do paktu Ukrainy i Gruzji i żąda gwarancji, że tak się w przyszłości nie stanie. Stany Zjednoczone odrzucają te żądania. Rozmowy przeprowadzono w Genewie. Stronę amerykańską reprezentowała zastępca sekretarza stanu Wendy Sherman, natomiast rosyjską wiceminister spraw zagranicznych Siergiej Riabkow. To spotkanie oraz rosyjską aktywność wojskową na Ukrainie i w Kazachstanie podsumowuje kierownik Zespołu Europy Wschodniej – dr Jakub Olchowski.

Agresywne działania Rosji wobec Ukrainy i kryzys na granicy białorusko-polskiej to najważniejsze wydarzenia minionego roku z perspektywy Zespołu Europy Wschodniej IEŚ. Należy się spodziewać, że będą one miały kontynuację w roku bieżącym i będą dotyczyły także innych państw regionu. Jaka przyszłość czeka Alaksandra Łukaszenkę, co dalej z ograniczeniem wpływów oligarchów na Ukrainie i jak Mołdawia poradzi sobie z kryzysem gazowym wywołanym przez Rosję? W tym odcinku naszych Rozmów to między innymi na te pytania szukamy odpowiedzi razem z dr. Andrzejem Szabaciukiem, dr. Jakubem Olchowskim i dr Martą Drabczuk.

Kryzys migracyjny, walka z inflacją, rosnące ceny gazu i zmiany polityczne w poszczególnych państwach – to główne tematy, którymi w 2021 roku zajmowali się eksperci z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. Koniec grudnia to dobry czas na podsumowanie ostatnich dwunastu miesięcy oraz omówienie scenariuszy na kolejny rok. Swoimi spostrzeżeniami podzielą się ze słuchaczami analitycy zespołu: Aleksandra Kuczyńska-Zonik, Marlena Gołębiowska, Damian Szacawa i Michał Paszkowski.

Tysiące mieszkańców Serbii sprzeciwia się budowie kopalni litu w zachodniej części kraju. W wielu miastach, w tym w Belgradzie, doszło do demonstracji i blokad dróg. Oburzenie społeczeństwa spowodowała nie tylko sama inwestycja, która miałaby powstać na terenach o dużych walorach przyrodniczych, ale także zmiany prawne. Przede wszystkim chodzi o możliwość bardzo szybkiego wywłaszczenia z terenów, gdzie kopalnia ma być zlokalizowana. Inwestycje miałaby przeprowadzić firma Rio Tinto, która jest jednym z największych koncernów wydobywczych na świecie. Sam lit jest wyjątkowo cenny i użyteczny w elektronice, zwłaszcza w perspektywie rozwoju rynku aut elektrycznych. Na ten temat rozmawiamy z kierownikiem Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr. hab. Konradem Pawłowskim.

Dwie godziny trwała rozmowa pomiędzy prezydentem Rosji Władimirem Putinem a prezydentem USA Joe Bidenem. Rosyjski przywódca miał zażądać gwarancji obejmujących zakaz rozszerzania NATO na Wschód – chodzi przede wszystkim o obecność Paktu na Ukrainie. Z kolei prezydent Biden miał nie składać żadnych obietnic. Szczegóły ustaleń mamy poznać niebawem. Rozmowę Putin–Biden ocenia kierownik Zespołu Europy Wschodniej IEŚ dr Jakub Olchowski.

Węgry zachowują wstrzemięźliwość w ocenie sytuacji na wschodniej granicy Unii Europejskiej. O wykorzystaniu migrantów do destabilizacji granicy białorusko-polskiej mówi się tu zupełnie inaczej niż w Polsce. Obecność tych osób na granicy wpisuje się raczej ogólnie w kryzys migracyjny trwający od 2015 roku. Nie wskazuje się białoruskich władz jako winnych zaistniałej sytuacji ani nie krytykuje się postawy Rosji w tej sprawie. W podobnym tonie węgierskie media opisują kryzys wokół Ukrainy – podkreśla dr Dominik Héjj z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.