Podcasty

Rosyjskie wojska kontynuują zbrodnicze bombardowania celów cywilnych na Ukrainie. Szczególnie odczuwalne są ataki na elektrownie. Pojawiły się nawet zapowiedzi dotyczące możliwej ewakuacji Kijowa. Jednak w opinii naszego eksperta rosyjskie działania nie przynoszą zamierzonych skutków. Dodatkowo w ostatnim czasie Rosjanie zapowiedzieli wycofanie się z okupowanego Chersonia, co może stanowić pewne zaskoczenie. Kierownik Zespołu Wschodniego dr Jakub Olchowski wyjaśnia dlaczego. [Chersoń, Ukraina, listopad 2022 r./ WALENTYN OGIRENKO / Reuters / Forum]

Rosja próbuje destabilizować Mołdawię, wykorzystując do tego część ugrupować politycznych. Jednak miejscowe władze nie pozostają bierne i podejmują odpowiednie działania. W ostatnim czasie doszło do zatrzymań członków opozycyjnej partii Sor, którym zarzuca się przyjmowanie pieniędzy od grupy przestępczej. Dodatkowo pojawiły się kolejne informacje o rosyjskich pieniądzach, które miał otrzymywać były prezydent Mołdawii Igor Dodon. O rosyjskich próbach destabilizacji Mołdawii opowiada dr Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego. [Igor Dodon / Twitter]

Trzy elektrownie atomowe mają zostać wybudowane w Polsce. Wiadomo już, że dwie z nich powstaną we współpracy z partnerami ze Stanów Zjednoczonych i Korei Południowej. Budowa nowych elektrowni atomowych to odpowiedź na niestabilność na rynku gazowym i rozwiązanie mające zapewnić większe bezpieczeństwo państwa. Jak nowe elektrownie mogą wpłynąć na sytuację energetyczną w samej Polsce i Europie Środkowej – wyjaśnia dr Michał Paszkowski z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [Zdj. International Atomic Energy Agency].

Norwegia zdecydowała się na podwyższenie gotowości swojego wojska. Jest to spowodowane wojną na Ukrainie, ale także niepokojącymi wydarzeniami w samej Norwegii. W ostatnim czasie stwierdzono przypadki szpiegostwa na rzecz Rosji, w tym obecność obcych dronów przy norweskiej infrastrukturze krytycznej. Z kolei Duńczycy wybrali nowy parlament i ponownie zwycięstwo odniosła lewica. Priorytetem rządu nadal będzie łagodzenie skutków kryzysu energetycznego, a także zwiększenie wydatków na obronność. Sytuację w Norwegii i Danii komentuje dr Damian Szacawa z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [Zdj. Fregata Królewskiej Marynarki Wojennej Norwegii/ Po2 Damon Grosvenor/USA Marynarka / Zuma Prasa / Forum]

Mieszkańcy państw Bałkanów Zachodnich pesymistycznie oceniają możliwość integracji z Unią Europejską. Przeciągające się negocjacje powodują zniechęcenie tych społeczeństw i coraz mniejsze zaufanie do struktur zachodnich. Dlaczego Brukseli nie zależy na szybkim procesie integracji i jakie konsekwencje może spowodować taka polityka – wyjaśnia starszy analityk w Zespole Bałkańskim IEŚ dr Jan Muś. [Zdjęcie: spotkanie UE-Bałkany Zachodnie w Brukseli 16 lutego 2020 / POOL / Reuters / Forum]

Zbliżająca się zima będzie niezwykle ciężkim czasem dla mieszkańców Ukrainy, zwłaszcza na terenach okupowanych. Dodatkowo szczególnie trudna jest sytuacja osób znajdujących się w rejonach intensywnych walk. Niszczona jest ukraińska infrastruktura cywilna, a z terenów okupowanych wywozi się w głąb Rosji nie tylko dobra materialne, ale także dzieci. Obecną sytuację na Ukrainie ocenia dr Marta Drabczuk z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Polityka Węgier względem Ukrainy oddala je od większości państw naszego regionu. Brak udzielenia pomocy militarnej, odmowa szkolenia ukraińskich żołnierzy czy krytykowanie polityki Zachodu wobec Rosji powodują szeroką krytykę Węgier. Liderzy tego państwa argumentują, że Rosji nie da się pokonać i należy siąść z nią do rozmów pokojowych. Rosja docenia węgierskie stanowisko w tej sprawie, co przekłada się na stosunkowo niewielki wzrost cen energii w porównaniu do innych państw. Z czego wynika taka a nie inna polityka Węgier i jakie będą jej konsekwencje – wyjaśnia starszy analityk w Zespole Wyszehradzkim dr Dominik Héjj. [Facebook Péter Szijjártó / Moskwa 13 października 2022]

Szwecja i Dania są poważnie zaniepokojone uszkodzeniem bałtyckich gazociągów. Prowadzą intensywne śledztwa w tej sprawie i obawiają się o ewentualne uszkodzenia w przyszłości własnej infrastruktury krytycznej. Dodatkowo zaniepokojenie wiąże się też z obecnością broni chemicznej zatopionej po II wojnie światowej, znajdującej się stosunkowo niedaleko od gazociągów Nord Stream. Opinie na ten temat zebrał dr Damian Szacawa, starszy analityk w Zespole Bałtyckim.

Atak na most Krymski spowodował rosyjski odwet. Zaatakowane zostały cele cywilne w wielu miejscach Ukrainy, co doprowadziło do kolejnych ofiar śmiertelnych i uszkodzenia infrastruktury krytycznej. Rosja chce w ten sposób zastraszyć Ukraińców i spowodować załamanie ich morale. Nic jednak nie wskazuje na to, by miało do tego dojść. Ukraińskie wojska konsekwentnie prowadzą działania ofensywne i zapowiadają kolejne. Obecną sytuację ocenia dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego. [zdj. Eksplozja na Moście Krymskim / Telegram]

Rosyjskie groźby wobec Mołdawii nie przynoszą zamierzonego efektu. Ograniczenie dostaw gazu przez Gazprom spowodowało nawiązanie współpracy z innymi podmiotami. Dodatkowo Rumunia zadeklarowała sprzedaż Mołdawii energii elektrycznej po bardzo korzystnej cenie. Władze w Kiszyniowie konsekwentnie prowadzą politykę prozachodnią i nie chcą dalszego uzależnienia od Rosji. O tym, że jest to skomplikowany proces, opowiada dr Piotr Oleksy z Zespołu Wschodniego.