Podcasty

W Bułgarii odbyły się czwarte wybory parlamentarne w ciągu niecałych dwóch lat i ponownie nie wiadomo, czy uda się zbudować stabilną większość rządową. Tym razem najwięcej głosów zdobyła opozycyjna partia GERB, na której czele stoi Bojko Borisow. Borisow kierował bułgarskim rządem przez kilkanaście lat i był oskarżany o korupcję. Komentatorzy zauważają, że coraz więcej Bułgarów nie wierzy w możliwość zmian w swoim kraju i nie bierze udziału w wyborach. Zawiłości bułgarskiej sceny politycznej wyjaśnia dr Spasimir Domaradzki z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [zdjęcie Twitter]

Socjaldemokratyczna Zgoda, reprezentująca rosyjskojęzycznych mieszkańców Łotwy, poniosła klęskę w wyborach parlamentarnych. W poprzednich wyborach zdobyła 20 procent głosów, teraz jednak nie pokonała nawet progu wyborczego. Wybory ponownie wygrała natomiast centroprawicowa Nowa Jedność, która będzie budować nową koalicję rządzącą. Jak głosowali rosyjskojęzyczni mieszkańcy Łotwy i jak może wyglądać nowa koalicja – wyjaśnia dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik z Zespołu Bałtyckiego IEŚ. [zdjęcie: JANIS LAIZANS / Reuters / Forum]

Rosyjscy politycy grożą użyciem broni jądrowej podczas wojny na Ukrainie. Skutki jej zastosowania byłyby tragiczne i spowodowały nieobliczalne konsekwencje. Czy tego typu zapowiedzi należy traktować bardzo poważnie, czy jest to tylko element wojny informacyjnej? Na te i inne pytania odpowiada dr Jakub Olchowski z Zespołu Wschodniego IEŚ. [Zdj. Parada na placu czerwonym N/z Jars Rs-24 / Aleksiej Witwicki / Forum]

Władimir Putin podpisał dekret o częściowej mobilizacji, która ma objąć 300 tysięcy osób. Do wojska mają zostać powołani rezerwiści i osoby z doświadczeniem wojskowym o różnych specjalnościach. Zapowiedź mobilizacji spowodowała masowe wykupowanie przez Rosjan biletów lotniczych za granicę.

W telewizyjnym orędziu Putin powiedział, że państwa zachodnie grożą Rosji bronią jądrową i chcą ją zniszczyć, a on użyje wszelkich środków, aby obronić suwerenność i integralność państwa. Tymczasem za kilka dni na terenach Ukrainy zajętych przez rosyjską armię mają się odbyć referenda dotyczące włączenia tych terenów do Rosji. O skutkach decyzji Putina mówi dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Wschodniego IEŚ. [zdj. kremlin.ru]

W wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę coraz więcej osób rezygnuje z używania języka rosyjskiego. We wschodnich i południowych regionach Ukrainy język rosyjski jest dominujący, jednak wojna przyspieszyła proces odwrotu od tego języka na rzecz ukraińskiego. Oczywiście zmiany językowe nie nastąpią szybko, jednak tendencja jest zauważalna. O tym, jak wygląda ten proces na Ukrainie, w tym na terenach okupowanych, a także w środowiskach emigracyjnych, opowiada dr Marta Drabczuk z Zespołu Wschodniego IEŚ.

Zmiana warty na szwedzkiej scenie politycznej. Koalicja prawicowa wygrywa wybory parlamentarne, co oznacza koniec ośmioletnich rządów lewicy. Co prawda socjaldemokraci uzyskali lepszy wynik niż poprzednio, ale to nie wystarczyło. Zdecydowanym zwycięzcą wyborów zostali Szwedzcy Demokraci – ugrupowanie określane jako antyimigranckie. Co oznacza zwrot na szwedzkiej scenie politycznej i czy prawicy uda się zbudować stabilną koalicję? Na te pytania odpowiada dr Damian Szacawa z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Coraz więcej Czechów protestuje przeciwko rosnącym cenom. Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała ich dynamiczny wzrost, zwłaszcza w energetyce. Oczywiście kryzys dotyczy większości europejskich państw, jednak zaufanie do władz w Czechach jest najniższe spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej. Coraz głośniej krytykuje się między innymi antyrosyjską politykę obecnego rządu, co łączy środowiska skrajnie prawicowe z komunistycznymi. O czeskiej rzeczywistości politycznej opowiada analityk IEŚ Szczepan Czarnecki. [Zdj. Turysta.org]

Białoruskie władze pracują nad kolejnymi propozycjami ustawowymi, które mają jeszcze bardziej osłabić opozycję. Planowane są zmiany w ustawie o obywatelstwie, w myśl których osoby przebywające poza granicami Białorusi mogłyby być pozbawiane obywatelstwa. Dodatkowe ograniczenia miałyby także dotyczyć osób posługujących się Kartą Polaka. O szczegółach mówi starszy analityk z Zespołu Wschodniego IEŚ – dr Andrzej Szabaciuk. [zdjęcie: Spotkanie premiera Mateusza Morawieckiego ze Swiatlana Cichanouska /Jacek Szydlowski / Forum]

Słowacja będzie miała rząd mniejszościowy lub wcześniejsze wybory parlamentarne. Trwający kilka miesięcy spór w koalicji rządzącej zakończył się wyjściem z niej przedstawicieli ugrupowania Wolność i Solidarność. Tym samym rząd Eduarda Hegera stracił większość parlamentarną i mocne wsparcie polityków, którzy opowiadali się za militarnym wsparciem Ukrainy w wojnie z Rosją. Jak może się zmienić słowacka scena polityczna w najbliższym czasie – wyjaśnia kierownik Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ dr Łukasz Lewkowicz [zdjęcie: Richard Sulík i Igor Matovič / Bystricoviny.sk]

W ostatnim roku serbski eksport wzrósł o ponad 25 procent. Bardzo ciekawe wnioski wypływają z analizy jego kierunków. Główni partnerzy gospodarczy znajdują się w krajach unijnych, ale także w państwach Bałkanów Zachodnich. Jak się okazuje, wielkość eksportu do Macedonii Północnej czy Czarnogóry jest porównywalna z eksportem do Rosji. Z czego to wynika, jak Serbia może wykorzystać obecną koniunkturę i czy będzie bardziej obecna na rynkach Europy Środkowej – ocenia dr Jan Muś z Zespołu Bałkańskiego IEŚ. [Nikola Tesla Airport, Belgrade / G. Thielmann / Arco / Forum]