Podcasty

Koalicja rządowa na Słowacji coraz bardziej podzielona. Przyczyną takiego stanu rzeczy są decyzje podejmowane przez premiera Igora Matoviča w sprawie pandemii, a dokładnie zakup w Rosji szczepionki na COVID-19. Część koalicjantów jest temu przeciwna i w konsekwencji może to doprowadzić nawet do upadku rządu. Dodatkowo doszło także do pogorszenia relacji z Ukrainą. W czasie jednego z wywiadów radiowych premier Matovič powiedział, że w zamian za rosyjską szczepionkę przekaże Rosji ukraińskie Zakarpacie. To stwierdzenie wywołało gwałtowną reakcję władz w Kijowie. O politycznym kryzysie na Słowacji, z pandemią w tle, rozmawiamy dr. Łukaszem Lewkowiczem z Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ.

Coraz słabsza pozycja Alaksandra Łukaszenki wpływa na większą militarną obecność Rosji na Białorusi. Powstaną nowe, wspólne ośrodki szkoleniowe, przeprowadzone zostaną kolejne ćwiczenia sił zbrojnych, planuje się też zakup rosyjskiego sprzętu wojskowego. Białoruski przywódca zdaje sobie sprawę, że po sfałszowanych wyborach prezydenckich i masowych protestach Białorusinów utrzymuje się przy władzy przede wszystkim dzięki poparciu Rosji. To powoduje kolejne ustępstwa na jej rzecz, dotyczące np. problematyki wojskowej. Czy zatem stała obecność sił zbrojnych Rosji na terytorium Białorusi jest tylko kwestią czasu? Między innymi na to pytanie odpowiada kierownik Zespołu Europy Wschodniej IEŚ dr Jakub Olchowski.

Węgry liczą na to, że Chińczycy będą coraz bardziej inwestować w ich gospodarkę. W odróżnieniu od większości państw naszej części Europy władze w Budapeszcie zdecydowały się na szeroką współpracę z Chinami, m.in. w sektorze motoryzacyjnym czy energetycznym. Dodatkowo podjęto decyzję o sprowadzeniu chińskich szczepionek stosowanych w walce z pandemią COVID-19. Z czego wynika dynamiczny rozwój współpracy chińsko-węgierskiej i kto na niej najbardziej skorzysta? Na te oraz inne pytania odpowiada starszy analityk w Zespole Wyszehradzkim IEŚ dr Dominik Héjj.

W ostatnim czasie segment pojazdów o napędzie elektrycznym rozwija się bardzo dynamicznie. Jednak nie należy się spodziewać, że w najbliższych latach auta elektryczne wyprą pojazdy o napędzie tradycyjnym. Główne powody to wciąż wysokie ceny pojazdów elektrycznych i stosunkowo niewielka liczba punktów ładowania. Zdecydowanie większą popularnością cieszą się pojazdy hybrydowe. W naszej części Europy największy udział takich modeli w rynku samochodowym jest zauważalny w Estonii – 6%, a najmniejszy w Czechach – około 2%. Z pewnością w dalszej perspektywie udział pojazdów hybrydowych i elektrycznych będzie dynamicznie wzrastał – zauważa dr Michał Paszkowski z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Pandemia COVID-19 pogłębi obszary ubóstwa w Europie, zwłaszcza w południowej części kontynentu. Przed pandemią problem ten dotyczył około 22 milionów osób z tzw. nowych państw Unii Europejskiej. Trudno na razie wskazać, jak bardzo ta liczba wzrośnie. Należy przy tym pamiętać, że ubóstwo w poszczególnych państwach wygląda w różny sposób. Inaczej definiowane jest z perspektywy np. Luksemburga, a inaczej Czech czy Bułgarii – wskazują dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik i Marlena Gołębiowska z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Zalegająca na dnie Morza Bałtyckiego broń chemiczna, pochodząca z II wojny światowej, staje się coraz większym wyzwaniem dla wspólnoty międzynarodowej i przede wszystkim dla państw regionu bałtyckiego. Od czasu do czasu jest ona odnajdowana na plażach, pojawia się też w sieciach rybackich, co powoduje bardzo duże zagrożenie. Dodatkowo należy przypuszczać, że wzrost liczby inwestycji na Bałtyku przyczyni się do tego, że kolejne składowiska bojowych środków trujących będą odkrywane. Tu rodzi się szereg pytań, między innymi – co z nimi robić? Wydobywać je czy nie? I kto miałby ponosić koszty tych operacji? Na te pytania odpowiada dr Damian Szacawa, starszy analityk z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

W kolejnym odcinku naszych rozmów analizujemy zaangażowanie Chin w Europie Środkowej i Wschodniej. Omawialiśmy już relacje tego państwa z Litwą, Łotwą i Estonią oraz z państwami bałkańskimi. Tym razem powiemy o chińskiej obecności na Białorusi. Z pewnością azjatyckie mocarstwo liczyło tu na więcej korzyści, podobnie jak sama Białoruś. Co utrudnia rozwój tych relacji i jak postrzega je Rosja – wyjaśnia dr Andrzej Szabaciuk z Zespołu Europy Wschodniej.

Miniony rok był niezwykle trudny dla branży naftowej na całym świecie. Problemy miały i nadal mają przede wszystkim mniejsze rafinerie, którym z powodu spadku zapotrzebowania na paliwa grozi zamknięcie lub które już zostały zamknięte. Problem ten dotyczy także firm w naszej części Europy. O tym, kto ma największe trudności, a kto najlepiej radzi sobie w obecnej sytuacji rozmawiamy z dr. Michałem Paszkowskim z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

W kolejnym odcinku analizujemy politykę Chin wobec poszczególnych państw naszego regionu. Tym razem skoncentrujemy się na Bałkanach. Niedawny szczyt Chiny – Europa Środkowa (17+1) nie przyniósł przełomowych decyzji, przede wszystkim dotyczących gospodarki. Większość państw coraz sceptyczniej podchodzi do tej inicjatywy. Jednak pewne nadzieje związane z zaangażowaniem azjatyckiego mocarstwa w regionie wiąże Serbia, która zdecydowała się na zakup chińskich szczepionek. O perspektywach zaangażowania Chin na południu Europy rozmawiamy ze starszym analitykiem z Zespołu Bałkańskiego IEŚ, dr. Janem Musiem.

Niedawny szczyt Chiny – Europa Środkowa (17+1) nie okazał się wydarzeniem przełomowym. Dotychczasowe propozycje składane przez azjatyckie mocarstwo nie są atrakcyjne dla większości państw regionu i nie przekładają się na rozwój współpracy gospodarczej. Dodatkowo państwa bałtyckie i Polska podnoszą kwestie praw człowieka i skrytykowały próbę zaproszenia na szczyt białoruskiego przywódcy Alaksandra Łukaszenki. W kolejnych odcinkach będziemy omawiali politykę poszczególnych państw wobec Chin. Rozpoczynamy od Litwy, Łotwy i Estonii – mówi dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik, kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ.