Podcasty

Odbudowa kolumny mariackiej w centrum Pragi wywołała ożywioną dyskusję czeskiego społeczeństwa. Oryginalną budowlę postawiono na tamtejszym rynku w XVII wieku, jednak po uzyskaniu przez Czechy niepodległości po I wojnie światowej została ona zburzona. Była postrzegana jako symbol germanizacji i austriackiej dominacji. Przez wiele lat toczyła się dyskusja poświęcona ewentualnej odbudowie monumentu i sposobu traktowania podobnych miejsc, będących pozostałością dziedzictwa cesarstwa austriackiego i austro-więgierskiego. Była to debata wielowątkowa, obejmująca zagadnienia nie tylko historyczne, ale także religijne i polityczne – podkreśla w rozmowie z red. Marcinem Superczyńskim dr Agata Tatarenko, kierownik Zespołu Wyszehradzkiego.

W czasie pandemii COVID-19 byliśmy świadkami wielu rosyjskich działań dezinformacyjnych. Dotyczyły one m.in. sytuacji na Białorusi, Ukrainie, Estonii czy Łotwie. Narracja Moskwy wskazywała na szereg negatywnych zjawisk, do których miało dochodzić w tych państwach. Podkreślano jednocześnie, że sytuacja z pewnością byłaby zupełnie inna, gdyby prowadzono w nich politykę zbieżną z interesami Rosji. O przyczynach takiego stanu rzeczy opowiada dr Jakub Olchowski, kierownik Zespołu Europy Wschodniej.

W nowym parlamencie Macedonii Północnej znalazły się trzy albańskie partie polityczne. W wyniku ostatnich wyborów zdobyły one rekordową liczbę 32 mandatów. I to właśnie o tych parlamentarzystów będzie zabiegać Socjalistyczny Związek Macedonii, który co prawda wygrał wybory, ale do utworzenia rządu potrzebuje koalicjantów. Jakie są szanse na porozumienie? Wyjaśnia starszy analityk w Zespole Bałkańskim, dr hab. Agata Domachowska.

Zapowiedź wprowadzenia godziny policyjnej – w ramach walki z pandemią – spowodowała intensywne protesty w Serbii. Na ulice Belgradu wyszli mieszkańcy miasta, sprzeciwiający się pomysłom władz. Doszło do starć z policją. Pojawiły się też informacje, że demonstracje zostały sprowokowane przez inne państwa. Z takim twierdzeniem nie zgadza się jednak dr hab. Konrad Pawłowski, kierownik Zespołu Bałkańskiego IEŚ.

Władimir Putin może być prezydentem Rosji praktycznie do 2036 roku. To efekt ogólnorosyjskiego głosowania dotyczącego zmian w konstytucji, które odbywało się od 25 czerwca do 1 lipca. Głosować można było zarówno w lokalach wyborczych, jak i zdalnie. Sposób przeprowadzenia głosowania – w tym m.in. ograniczenie działalności obserwatorów, przypadki naruszania zasady tajności oraz fałszerstwa – uniemożliwia uznanie jego wyników za wiarygodne i zgodne z prawem. O tych zagadnieniach red. Marcin Superczyński rozmawia ze starszym analitykiem w Zespole Europy Wschodniej IEŚ dr. Andrzejem Szabaciukiem.

Pracownicy z Ukrainy chcą wrócić do Polski. Pandemia spowodowała ich odpływ, jednak teraz sytuacja powoli zaczyna się zmieniać. Większość z nich z pewnością woli przyjechać do Polski, niż wybrać np. Czechy lub Niemcy. Co prawda w tych państwach mogliby liczyć na większe zarobki, jednak w tym wypadku nie jest to decydujące – wyjaśnia dr Marta Drabczuk.

Chorwacka Wspólnota Demokratyczna wygrała wybory parlamentarne. Zdobyła nawet o kilka mandatów więcej niż w poprzednich wyborach. To dosyć zaskakujące – oceniają eksperci. Rząd Chorwacji będzie miał z pewnością mocną pozycję i będzie mógł się skoncentrować na dużych wyzwaniach, szczególnie gospodarczych – ocenia starszy analityk w Zespole Bałkańskim IEŚ dr Jan Muś.

Nowe rozdanie polityczne w Serbii i Kosowie może ułatwić uregulowanie wzajemnych relacji pomiędzy tymi państwami. Jest to warunek konieczny, aby w przyszłości Serbia i Kosowo znalazły się w Unii Europejskiej. Rozmowy serbsko-kosowskie zostały zawieszone prawie dwa lata temu, po wprowadzeniu przez władze w Prisztinie wysokich ceł na serbskie towary. Obecnie, po zmianie rządu w Kosowie i zakończonych wyborach w Serbii, zapowiadane jest wznowienie rozmów w Brukseli – zauważa kierownik Zespołu Bałkańskiego IEŚ dr hab. Konrad Pawłowski.

W czasie pandemii COVID-19 zagadnienia związane z bezpieczeństwem zdrowotnym stały się kluczowe. Dlatego też wybory w takich państwach, jak np. Macedonia Północna, Polska czy Serbia, trzeba było przesunąć. Jak się wydaje, rozwiązania bezpieczne – i to pod różnymi względami – stosuje się od lat w Estonii, o czym przypomina kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik.

Niskie ceny na rynkach paliw to bardzo duży problem dla Rosji. Mniejsze zapotrzebowanie na te produkty, spowodowane pandemią, mocno osłabia rosyjską gospodarkę. W najbliższym czasie trudno oczekiwać poprawy tej sytuacji – uważa dr Michał Paszkowski, analityk rynku ropy naftowej i paliw w Grupie LOTOS S.A.