Kosowo ma nowy rząd. Na jego czele stanął Avdullah Hoti z Demokratycznej Ligii Kosowa, były wicepremier i minister finansów. Trudno jednak mówić o mocnej pozycji nowej koalicji rządzącej, która ma minimalną przewagę w parlamencie – wyjaśnia dr hab. Agata Domachowska, starszy analityk w Zespole Bałkańskim IEŚ.
Ukraina została członkiem Programu Rozszerzonych Możliwości NATO. Oznacza to docenienie jej zaangażowania w działalność tej organizacji. Z drugiej jednak strony udział w programie nie wiąże się z pełnym członkostwem w Sojuszu Północnoatlantyckim. Aby to nastąpiło, muszą zostać spełnione określone warunki, o czym mówią: zastępca dyrektora IEŚ ds. badawczo-analitycznych dr hab. Tomasz Stępniewski oraz dr Piotr Andrusieczko, dziennikarz, korespondent z Ukrainy.
Kandydaci na prezydenta Białorusi mają coraz większe problemy. Oczywiście poza obecnie urzędującym Alaksanderm Łukaszenką. W ostatnich dniach zatrzymano Wiktara Babarykę, cieszącego się dużym poparciem społecznym. Wszystko wskazuje na to, że prezydent Łukaszenka, powołując się na łamanie prawa przez kontrkandydatów, uniemożliwi niektórym z nich start w wyborach. Opinię na ten temat przygotował starszy analityk w Zespole Europy Wschodniej IEŚ dr Andrzej Szabaciuk.
Pandemii wirusa COVID-19 towarzyszy globalna dezinformacja. Niejednokrotnie stykamy się z nieprawdziwymi informacjami, celowo zmanipulowanymi, za pomocą których pewne środowiska czy nawet państwa chcą osiągnąć określone cele. Za przykład może służyć narracja rosyjska dotycząca zwalczania pandemii w Unii Europejskiej. Odróżnienie prawdziwej informacji od zmanipulowanej nie jest proste. Indywidualni odbiorcy są w bardzo trudnej sytuacji – podkreśla dr Jakub Olchowski, kierownik Zespołu Europy Wschodniej IEŚ.
Na początku czerwca doszło do pierwszej w historii oficjalnej wizyty premiera Węgier na Białorusi. Jak się okazuje, niektóre tematy zbliżyły przywódców tych państw, na przykład problematyka europejskiego bezpieczeństwa czy energetyka atomowa. Białorusi bardzo zależy na rozwijaniu kontaktów z państwami unijnymi i Węgry mogą być tutaj bardzo pomocne – podkreśla dr hab. Krzysztof Fedorowicz, profesor w Katedrze Studiów Wschodnich Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, autor komentarza gościnnego.
Zakończyło się pierwsze w historii przewodnictwo Estonii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ – czas na wnioski i podsumowania. Priorytetem prezydencji, o czym wspominaliśmy przed objęciem przewodnictwa, było zwrócenie uwagi na zagadnienia związane z bezpieczeństwem w cyberprzestrzeni oraz przeciwstawienie się rosyjskiej narracji historycznej dotyczącej II wojny światowej. Rola, jaka przypadła Estonii w czasie pandemii wirusa COVID-19, była sporym wyzwaniem, z którym to państwo sobie poradziło – zauważa kierownik Zespołu Bałtyckiego IEŚ dr Aleksandra Kuczyńska-Zonik.
Po raz pierwszy od aneksji Krymu w 2014 roku szef resortu spraw zagranicznych Rosji wziął udział w spotkaniu ministerialnym Rady Państw Morza Bałtyckiego. Obecność Siergieja Ławrowa podczas majowego szczytu tego gremium nie oznacza jednak, że państwa współtworzące Radę pogodziły się z rosyjską polityką wobec Ukrainy i godzą się na łamanie prawa międzynarodowego. Minister Ławrow nawoływał do szerokiego otwarcia na współpracę, jednak na razie nie ma takiej możliwości – podkreśla dr Damian Szacawa, starszy analityk w Zespole Bałtyckim IEŚ.
Mija 100 lat od zawarcia traktatu z Trianon, na mocy którego Węgry utraciły około 2/3 swojego terytorium i 63 procent ludności. Był to skutek porażki państwa austro-węgierskiego w I wojnie światowej. Największą część utraconego terytorium – czyli Siedmiogród – przyłączono do Rumunii. Z kolei dzisiejsza Słowacja, określana jako północne Węgry, weszła w skład Czechosłowacji. Dla Węgrów 4 czerwca 1920 roku jest jedną z najboleśniejszych kart w ich historii. W znacznej mierze determinuje to politykę zagraniczną tego państwa – podkreśla dr Dominik Héjj, starszy analityk w Zespole Wyszehradzkim IEŚ.
Projekt autonomii Seklerszczyzny spowodował wzrost napięcia w relacjach węgiersko-rumuńskich. Region ten, leżący w Siedmiogrodzie, jest zamieszkany przez ludność o tożsamości węgierskiej, która domaga się większej samodzielności. Znajduje ona wsparcie w Budapeszcie i jednocześnie nie ma poparcia w Bukareszcie. Zdecydowana większość rumuńskich senatorów odrzuciła przedstawiony projekt. Został on także mocno skrytykowany przez prezydenta Rumunii Klausa Iohannisa – zauważa kierownik Zespołu Wyszehradzkiego IEŚ dr Agata Tatarenko.
Z pozoru błahy spór o interpretację historii i tożsamości może utrudnić integrację Macedonii Północnej z Unią Europejską. Przez lata państwo to nie mogło przystąpić do NATO z powodu sporu o swoją nazwę z Grecją. Tym razem Bułgaria ma poważne zastrzeżenia co do macedońskiego punktu widzenia dotyczącego m.in. tożsamości bohaterów narodowych. Dialog historyczny przerodził się w spór polityczny – podkreśla dr Jan Muś, starszy analityk w Zespole Bałkańskim IEŚ.
