Polityczny start kampanii wyborczej na Węgrzech

Mimo że formalnie kampania wyborcza na Węgrzech przed planowanymi najprawdopodobniej na kwiecień 2026 r. wyborami parlamentarnymi jeszcze nie wystartowała, to niedziela 7 września stała się jej faktyczną inauguracją. Tego dnia, oprócz tradycyjnego, dorocznego pikniku Fidesz-KDNP w Kötcse, pierwszy raz nieomal równocześnie i zaledwie kilkaset metrów dalej od imprezy koalicji rządzącej swój wiec zorganizował jej najpoważniejszy rywal – partia Szacunek i Wolność (Tisztelet és Szabadság, TISZA). Po raz pierwszy także od pojawienia się na węgierskiej scenie politycznej Pétera Magyara w lutym 2024 r. w roli opozycjonisty, koalicja Fidesz-KDNP przejęła inicjatywę w dyskursie publicznym. Niefortunna wypowiedź wiceprzewodniczącego TISZA pozwoliła koalicji rządowej oskarżyć ugrupowanie o rzekome plany podniesienia podatków. W Kötcse Viktor Orbán zapowiedział także przeprowadzenie narodowych konsultacji na temat planów podatkowych partii TISZA.

Ofensywna komunikacja polityczna. Wypowiedź wiceprzewodniczącego partii TISZA Zoltána Tarra podczas jednego ze spotkań publicznych, dotycząca planów podatkowych ugrupowania, stała się głównym motywem agendy medialnej Fidesz-KDNP i sprzyjających koalicji rządowej środków masowego przekazu^[1]. Oświadczenie Z. Tarra zinterpretowano jako rzekomy zamiar podniesienia podatków po ewentualnym zwycięstwie wyborczym w 2026 r. Zgodnie z linią narracyjną Fidesz-KDNP, chodzi o możliwość wprowadzenia trzech stawek progresywnego podatku dochodowego w miejsce liniowego 15-procentowego PIT, co ma rzekomo potwierdzać wewnętrzna notatka dla kierownictwa TISZA, opublikowana przez portal internetowy Index, będący własnością zaprzyjaźnionego z węgierskim premierem przedsiębiorcy. Péter Magyar kwestionuje wiarygodność dokumentu i uważa, że słowa wiceszefa partii celowo zostały niewłaściwie zinterpretowane.

Plan podatkowy TISZA. Wiosną, podczas własnych ogólnokrajowych konsultacji, TISZA zapytała swoich zwolenników o redukcję podatku dochodowego od osób fizycznych do 9%. Spośród ponad 1,1 mln osób, które uczestniczyły w konsultacjach, 82% poparło obniżkę stawki podatkowej. W odpowiedzi na ofensywę medialną Fidesz-KDNP, TISZA opublikowała swój program podatkowy („Komentarze IEŚ”, nr 1430) i zamierza rozpocząć ogólnokrajową kampanię informacyjną. Wolontariusze partii będą prezentować plan podatkowy TISZA i informować o wprowadzeniu, zdaniem Pétera Magyara, w sumie ponad 60 nowych podatków podczas piętnastoletnich rządów Fidesz-KDNP. Do koordynacji pracy organizacyjnej ugrupowanie stworzyło specjalną, bezpłatną aplikację „Świat TISZY” (TISZA Világ) dla sympatyków, wolontariuszy oraz członków partii. Pierwszy raz TISZA zorganizowała także wiec wyborczy w Kötcse, miejscu dorocznego pikniku politycznego Fidesz-KDNP. W przeciwieństwie do wydarzenia koalicji rządzącej, spotkanie partii TISZA miało charakter otwartego zgromadzenia publicznego.

Dualizm węgierskiej sceny politycznej. Według najnowszych badań preferencji wyborczych, przeprowadzonych przez IDEA Intézet, 5-procentowy próg wyborczy może przekroczyć – oprócz partii TISZA (35% poparcia wśród całej populacji) i Fidesz-KDNP (29%) – jedynie lewicowa Koalicja Demokratyczna (Demokratikus Koalíció, DK)^[2]. Przewodnicząca DK Klára Dobrev program wyborczy swojego ugrupowania przedstawiła 6 września 2025 r. Podstawą agendy politycznej Koalicji Demokratycznej jest postulat uchwalenia neutralnej światopoglądowo, nowej Ustawy zasadniczej, a także odebranie diasporze prawa głosowania w wyborach, podwyżka najniższych emerytur odpowiednio o 25% i 50% w zależności od wysokości świadczenia, podniesienie płac w sektorze publicznym i zniesienie ustawy o nadgodzinach, zwanej potocznie niewolniczą z racji niesprawiedliwego sposobu rozliczania godzin nadliczbowych. Potencjał elektoratów lewicowego i liberalnego ocenia się na 10-12% wyborców, a 500 tys. osób – według różnych sondaży – deklaruje, że nigdy nie zagłosowałoby na partie prawicowe.

Komentarz. Rywalizacja polityczna na Węgrzech przed planowanymi najprawdopodobniej na kwiecień 2026 r. wyborami parlamentarnymi koncentrować się będzie przede wszystkim na pojedynku pomiędzy koalicją Fidesz-KDNP oraz partią TISZA. Według opublikowanego przez portal hvg.hu wrześniowego sondażu Medián, 60% badanych opowiada się za zmianą rządu, a 34% jest przeciwnego zdania^[3]. Z kolei badania opinii publicznej przeprowadzone przez ten sam ośrodek na przełomie sierpnia i września wskazują, że w całej populacji poparcie dla ugrupowania TISZA wynosi 37%, a dla Fideszu – 30%. Natomiast według 21 Kutatóközpont TISZA cieszy się poparciem 34% całej populacji, a Fidesz-KDNP może liczyć na głosy 26% zwolenników^[4].

Celem realizowanych przez Fidesz-KDNP działań jest kwestionowanie zdolności partii TISZA do sprawowania władzy politycznej oraz dezawuowanie jej lidera Pétera Magyara, któremu sprzyjające koalicji rządowej media oraz jej politycy zarzucają egocentryzm oraz brak szacunku do kobiet. Jednak personalne ataki na P. Magyara zwiększają jego osobistą rozpoznawalność oraz wiarygodność jako opozycyjnego polityka. Popularność jego ugrupowania wynika m.in. z faktu podnoszenia w debacie publicznej tematu rosnących kosztów codziennego życia na Węgrzech oraz kryzysu w ochronie zdrowia czy edukacji. Racjonalizm polityczny Pétera Magyara przejawiał się brakiem jednoznacznego zaangażowania w narzucane w dyskursie politycznym przez Fidesz-KDNP narracje ideologiczne, których istotą było ograniczenie obecności w debacie publicznej bieżących problemów społecznych i gospodarczych („Komentarze IEŚ”, nr 1331).

Jednak narracja dotycząca rzekomych planów podwyżek podatkowych może skutecznie zniechęcić do głosowania na ugrupowanie TISZA zawiedzionych lub wahających się dotychczasowych wyborców Fidesz-KDNP, których liczbę szacuje się na 200-300 tys. osób.

TISZA zbudowała swoją popularność przede wszystkim dzięki skutecznej i efektownej komunikacji sieciowej. Ze względu na ograniczenia w reklamie politycznej w Internecie, które zaczną obowiązywać w UE w październiku, obecnie Fidesz-KDNP rozwija w Internecie sieć sympatyków i zwolenników („Komentarze IEŚ”, nr 1409). Zwiększeniu zasięgów społecznych sprzyja także rosnąca obecność polityków koalicji rządowej w podcastach oraz intensyfikowanie w Internecie transmisji na żywo, w tym po raz pierwszy prezentacja dorocznego przemówienia Viktora Orbána na pikniku w Kötcse. Postawa młodych wyborców, wśród których TISZA ma przewagę, może istotnie wpłynąć na wynik przyszłorocznych wyborów parlamentarnych, jeśli głosujący po raz pierwszy zostaną skutecznie zmobilizowani do pójścia do urn wyborczych.

Największym natomiast wyzwaniem dla koalicji rządzącej jest recesja spowodowana stagflacją węgierskiej gospodarki. Rosnące zadłużenie publiczne i bardzo niski poziom wzrostu PKB oraz przede wszystkim rosnące ceny konsumpcyjne w znaczący sposób wpływają na jakość codziennego życia na Węgrzech („Komentarze IEŚ”, nr 1402). Stąd też obie najpopularniejsze partie polityczne rywalizują w propozycjach obniżek podatkowych dla najmniej zarabiających oraz emerytów („Komentarze IEŚ”, nr 1430). Mobilizacja tych grup wyborców oraz pozyskanie ich poparcia to kluczowe kwestie służące osiągnięciu sukcesu w wyborach parlamentarnych w 2026 r.

^[1] Wypowiedź dotyczyła ewentualności zmian podatkowych w razie zwycięstwa wyborczego ugrupowania TISZA. Polityk zasugerował także, że poruszanie obecnie tego tematu może przyczynić się do porażki w wyborach.

^[2] Zob. https://www.facebook.com/ideaintezet/photos/stabil-tisza-el%C5%91ny-h%C3%A1romp%C3%A1rti-parlament-ha-szeptember-legelej%C3%A9n-orsz%C3%A1ggy%C5%B1l%C3%A9si-v%C3%A1/1092920936255885/?_rdr [11.09.2025].

^[3] Zob. https://hvg.hu/360/20250910_Median-A-Fidesz-kapaszkodik-de-a-Tisza-vezet-13-szazalekkal [11.09.2025].

^[4] Zob. https://telex.hu/belfold/2025/09/10/median-kozvelemeny-kutatas-partpreferencia-fidesz-tisza-part [11.09.2025].