30 lat rosyjskiej polityki imigracyjnej i jej znaczenie z perspektywy Federacji Rosyjskiej i obszaru poradzieckiego

30 years of Russian immigration policy and its significance from the perspective of the Russian Federation and the post-Soviet area

Abstrakt: Celem artykułu jest analiza polityki imigracyjnej Federacji Rosyjskiej w ostatnich trzech dekadach z uwzględnieniem jej znaczenia z punktu widzenia polityki wewnętrznej i zagranicznej państwa. Począwszy od roku 2000 r., wraz z początkiem pierwszej prezydentury Władimira Putina obserwujemy istotny wzrost znaczenia polityki imigracyjnej Federacji Rosyjskiej, która stanowiła ważny komponent rosyjskiej polityki ludnościowej, będąc jednym z kluczowych instrumentów przeciwdziałania pogłębiającej się depopulacji państwa. Jednak rosnąca popularność migracji zarobkowej do Federacji Rosyjskiej oraz niska skuteczność zarządzania przepływami migracyjnymi spowodowały masowy napływ migrantów nieregularnych, co wykorzystała część rosyjskich środowisk politycznych do podsycania nastrojów antyimigracyjnych. W konsekwencji począwszy od 2007 r. obserwujemy stopniowe odchodzenie od wcześniejszego modelu polityki imigracyjnej, otwartej na migrację zarobkową z obszaru Wspólnoty Niepodległych Państw, w kierunku polityki ograniczającej napływ muzułmańskich migrantów z Azji Centralnej, a jednocześnie zachęcającej do osiedlania się w Rosji osób rosyjskojęzycznych z obszaru poradzieckiego. Wprowadzone restrykcje umożliwiły Federacji Rosyjskiej wykorzystanie ułatwień w dostępie do rosyjskiego rynku pracy jako instrumentu zachęcającego do integracji politycznej i gospodarczej państw poradzieckich w ramach struktur kontrolowanych przez Federację Rosyjską. Wzrost komponentu politycznego polityki imigracyjnej nie zmienił faktu, że to dzięki napływowi osób z państw obszaru poradzieckiego Rosja uniknęła depopulacji, jaką obserwujemy obecnie na Ukrainie. Do analizy sytuacji Federacji Rosyjskiej i jej polityki wobec regionu poradzieckiego wykorzystano paradygmat realistyczny jako najlepiej oddający specyfikę regionu.

Bibliografia:

Djaczenko A. N., Pieczkurow I. W., Mamina D. A., Migracyonnaja situacija w Rossii w pieriod pandiemii covid-19 (na primierie trudowoj migracii), „Wiestnik JURGTU” 2020, nr 5. Inoziemcew W. Ł., Potieriannoje diesiatiletije,Moskowskaja szkoła politiczeskich issledowanij, Moskwa 2013.

Intierwju rukowoditiela FMS Rossii K. O. Romodanowskogo żurnału „Itogi”, 02.12.2013.

Koncepcija diemograficzeskogo razwitija Rossijskoj Fiedieracii na pieriod do 2015 goda, 24.09.2001, „Demoscope Weekly”, www.demoscope.ru/weekly/knigi/koncepciya/koncepciya.html [12.07.2020].

Koncepcija diemograficzeskoj politiki Rossijskoj Fiedieracii na pieriod do 2025 goda, 9.10.2007, „Demoscope Weekly”, http://demoscope.ru/weekly/knigi/koncepciya/koncepciya25.html [12.07.2020].

Koncepcija gosudarstwiennoj migracionnoj politiki Rossijskoj Fiedieracii na pieriod do 2025 goda, Utwierżdiena priezidientom Rossijskoj Fiedieracii W. Putinom 31 ijunia 2012 g., www.kremlin.ru, 10.11.2020.

Koncepcija gosudarstwiennoj migracyonnoj politiki Rossijskoj Fiedieracii na 2019-2025 gody, Utwierżdiena priezidientom Rossijskoj Fiedieracii W. Putinom 13 oktiabria 2018 g., www.kremlin.ru, 10.11.2020.

Light M., Fragile Migration Rights. Freedom of Movement in Post-Soviet Russia, London – New York 2017.

Mukomiel W., Migracyonnaja politika Rossii: Postsowietskije kontieksty, Moskwa 2005.

Ob odobrienii Koncepcii riegulirowanija migracyonnych processow w Rossijskoj Fiedieracii, 1 marta 2003 god, № 256-р, Sobranije zakonodatielstwa Rossijskoj Fiedieracii ot 2003 g., № 10, st. 923.

Rogozin L., Russia Wants Immigrants the World Doesn’t, Bloomberg, 14.03.2017.

Schenk C., Why Control Immigration? Strategic Uses of Migration Management in Russia, Toronto 2018.

Szabaciuk A., Islamofobia w Federacji Rosyjskiej: geneza i potencjalne skutki zjawiska, [w:] Religia i polityka na obszarze Europy Wschodniej, Kaukazu i Azji Centralnej, red. T. Stępniewski, Lublin 2013.

Szabaciuk A., Polityka ludnościowa Federacji Rosyjskiej w kontekście kryzysu ukraińskiego, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, t. 15, 2017, nr 4.

Szabaciuk A., Znaczenie imigracji zarobkowej z Europy Wschodniej do Polski po 2014 roku, Prace, nr 6/2020, Lublin 2020.

Toal G., Near Abroad. Putin, the West and the contest over Ukraine and the Caucasus, New York 2017.

Trienin D. W., Diemografija i immigracija, [w:] Migracija w Rossii 2000-2012.

Chriestomatija w triech tomach, red. I. S. Iwanow, t. 1, cz. 1: Migracyonnyje procesy i aktualnyje woprosy migracii, Moskwa 2013.

Ukaz priezidienta Rossijskoj Fiedieracii ot 10.01.2000 g. № 24, O Koncepcii nacyonalnoj biezopasnosti Rossijskoj Fiedieracii, www.kremlin.ru [12.03.2021].

W Rossii istiekajet pieriod posłablenij dla migrantow iz-za pandiemii, Tass, 29.08.2021.

Warszawier Je., Położenije inostrannych trudowych migrantow w Rossii wo wriemia pandiemii koronawirusa, „Monitoring ekonomiczeskoj situacyi w Rossii” 2020, nr 20 (122).

PDF: Pobierz