Społeczeństwo obywatelskie a stosunek do instytucji politycznych w Republice Czeskiej

Civil society and attitudes towards political institutions in the Czech Republic

Abstrakt: W artykule skupiono się na obecnym stanie społeczeństwa obywatelskiego w Republice Czeskiej, odnosząc się przede wszystkim do aktywności społecznej w politycznej sferze funkcjonowania tego państwa. Wyrazem tego jest m.in. stosunkowo niski stopień partycypacji politycznej. Istotną częścią rozważań są liczne odwołania do badań opinii publicznej oraz do idei rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i „niepolitycznej polityki” sformułowanej przez Václava Havla.
Generalnie społeczna aktywność polityczna mieszkańców Czech stoi na niskim poziomie. Jest to z jednej strony pochodną transformacji ustrojowej po upadku systemu komunistycznego, z drugiej zaś bardzo niskiej oceny instytucji politycznych funkcjonujących w tym państwie (parlament, rząd, partie polityczne). Ta z kolei jest konsekwencją licznych afer z udziałem polityków najwyższego szczebla. Wyjątek stanowi lokalny poziom polityki, co wyraźnie wskazuje, że Czesi są jednak zainteresowani polityką, przede wszystkim tą, która jest im najbliższa i z którą stykają się na co dzień. Dają temu wyraz np. w bardzo licznych referendach lokalnych.

Bibliografia:

Czech Republic, civil society, political participation, political system of the Czech Republic, political institutions

Antezza A. et al., The Ukraine Support Trucker: Which countries help Ukraine and how, „Kiel Working Paper”, no. 2218, June 2022.

Balík S., Oligarchizace české politiky, [w:] Od Palackého k Babišovi. Česká politika 19. až 21. století, S. Balík i in. (red.), Praha 2019.

Balík S., Referenda a česká demokracie, [w:] S. Balík i in., Kvalita demokracie v České Republice, Brno 2016.

Bankowicz M., Przywódcy polityczni współczesnego świata. Mężowie stanu, demokraci i tyrani, Kraków 2007.

Bukalska P., Czeskie czołgi jadą na wschód, „Tygodnik Powszechny”, nr 20, 15.05.2022.

CVVM, Angažovanost občanů a zájem o politiku – únor 2020, https://cvvm.soc.cas.cz/media/com_form2content/documents/c2/a5177/f9/pd200326.pdf.

CVVM, Česká veřejnost o fungování demokracie a nedemokratických alternativách politického systému – srpen/září 2021, https://cvvm.soc.cas.cz/cz/tiskove-zpravy/politicke/demokracie-obcanska-spolecnost/5513-ceska-verejnost-o-fungovani-demokracie-a-nedemokratickych-alternativach-politickeho-systemu-srpen-zari-2021.

CVVM, Důvěra ústavním institucím na jaře 2022, https://cvvm.soc.cas.cz/cz/tiskove-zpravy/politicke/instituce-a-politici/5550-duvera-ustavnim-institucim-na-jare-2022.

CVVM, Postoj české veřejnosti k přijímání uprchlíků z Ukrajiny – jaro 2022, https://cvvm.soc.cas.cz/media/com_form2content/documents/c2/a5540/f9/pm220708.pdf.

CVVM, Postoje obyvatel České republiky k politickým stranám – září 2019, https://cvvm.soc.cas.cz/media/com_form2content/documents/c2/a5009/f9/pv191010.pdf.

Czarnecki S., Republika Czeska wobec kryzysu uchodźczego (cz. 1), „Komentarze IEŚ” 2022, nr 620, https://ies.lublin.pl/komentarze/republika-czeska-wobec-kryzysu-uchodzczego-cz-1/.

Grzesiczak Ł., Czesi wychodzą na ulice: „Nie chcemy iść drogą Polski i Węgier”, https://oko.press/czesi-wychodza-na-ulice-nie-chcemy-isc-droga-polski-i-wegier/.

Havel V., Letnie rozmyślania, tłum. A. Jagodziński, Warszawa 2012.

Kazimierczuk M., Ewolucja pojęcia idei społeczeństwa obywatelskiego, [w:] Społeczeństwo obywatelskie. Historia, teoria, praktyka, R. Kania, M. Kazimierczuk (red.), Warszawa 2021.

Koźbiał K., Czeska Partia Piratów jako nowe ugrupowanie w systemie partyjnym Czeskiej Republiki, [w:] Postulaty polityczne i wyborcze partii politycznych, A. Kruk (red.), Zielona Góra 2021.

Koźbiał K., Potencjalne zagrożenia dla demokratycznego systemu politycznego Republiki Czeskiej, [w:] Pomiędzy demokracją a autorytaryzmem. Doświadczenia polityczno-ustrojowe państw współczesnych, J. Wojnicki, J. Zaleśny (red.), Warszawa 2018.

Koźbiał K., Referenda w systemie politycznym Republiki Czeskiej, „Wschodnioznawstwo”, t. 15, 2021, DOI: 10.4467/20827695WSC.21.004.14711.

Kunštát D. a kol., 25 let české demokracie očima veřejnosti, Praha 2014.

Müller K.B., Češi, občanská společnost a evropské výzvy. Mezi nacionalismem a liberalizmem aneb od etnické exkluze k aktivní hranici, Praha 2016.

Popławski Ł., Popławski Z., Instytucje i społeczeństwo obywatelskie w procesie globalizacji, [w:] Instytucje państwa a społeczeństwo obywatelskie, A. Chodubski, L. Kacprzak, K. Pająk (red.), Piła 2009.

Pospíšilová J., Krulichová E. a kol., Jak se žije Čechům v současné Evropě?, Praha 2018.

Rychlík J., Československo v období socialismu 1945-1989, Praha 2020.

Spáč P., Politická participace, [w:] S. Balík i in., Kvalita demokracie v České Republice, Brno 2016.

Szacki J., Liberalizm po komunizmie, Kraków 1994.

Święch W., Václav Havel wobec społeczeństwa obywatelskiego – koncepcja i krytyka, „Acta Scientifica Academiae Ostroviensis”. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne, 2017, nr 9(1).

Vráblíková K., Jak se účastníme na polityce?, [w:] L. Linek in., Občanství a politická participace v České republice, Praha 2017.

PDF: Pobierz