Prawa człowieka w polityce zagranicznej Ukrainy. O wartościach liberalnych w czasach pokoju i wojny

Human rights in the foreign policy of Ukraine. About liberal values in times of peace and war

Abstrakt: Celem niniejszego artykułu jest próba zaprezentowania procesu implementacji problematyki praw człowieka w polityce zagranicznej Ukrainy od 2014 r., kiedy w wyniku Rewolucji Godności zdecydowanie zadeklarowano proeuropejski kierunek rozwoju państwa jako ostateczne uwolnienie się spod kolonialnego wpływu rosyjskiego. Hipoteza zaprezentowanych rozważań zakłada, że europejska droga rozwoju i budowa systemu ochrony praw człowieka, opartego na wzorcach europejskich, stanowią podstawę do umiędzynarodowienia kwestii praw człowieka w polityce zagranicznej Ukrainy oraz mają ważne znaczenie w budowie koalicji międzynarodowej przeciwko agresji rosyjskiej. Specyfika poruszonego tematu wymagała zwrócenia się do teorii realizmu klasycznego, teorii polityki zagranicznej państwa oraz teorii liberalnej. Dla zrealizowania nakreślonego celu zastosowano analizę dyskursu oraz analizę politologiczno- prawną. Niniejszy artykuł powstał na podstawie analizy monografii i artykułów naukowych z zakresu problematyki praw człowieka, zwrócona została uwaga na wybrane dokumenty ustawodawstwa ukraińskiego dotyczącego polityki zagranicznej, szczególnie zaakcentowano znaczenie Strategii polityki zagranicznej Ukrainy z 2021 r., uwzględniono także wybrane rezolucje oraz inne dokumenty organizacji międzynarodowych, które odnoszą się do kwestii praw człowieka w Ukrainie, uwzględniono aktualne wydarzenia i ich wpływ na poziom aktywności polityki zagranicznej Ukrainy w problematyce praw człowieka. Na podstawie zaprezentowanych rozważań wnioskować można, że zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa, jakim jest wojna, nie wyklucza aktywnych działań w polityce zagranicznej na rzecz ochrony praw i wolności człowieka, w tym także zajmowanie przez Ukrainę zdecydowanego stanowiska w obronie wartości liberalnych.

Bibliografia:

An Independent Legal Analysis of the Russian Federation’s Breaches of the Genocide Convention in Ukraine and the Duty to Prevent, https://newlinesinstitute.org/wp-content/uploads/English-Report.pdf.

Analityczna dopowid’ do szczoricznoho Posłannia Prezydenta Ukrajiny do Werchownoji Rady Ukrajiny. Ukrajina – trydciat’ rokiw peretworeń, https://niss.gov.ua/sites/default/files/2021-12/analitichna_dopovid_do_poslannya_prezidenta_do_vr_ukraini_2021-1.pdf.

Applebaum A., Czerwony głód, Agora, Warszawa 2018.

Biełokołos O., Jaremenko B., Prawa ludyny u miżnarodnych widnosynach i nowiў koncepciï zowniszńioï polityky Ukraïny, https://mfaua.org/content/files/op/q2/opq2r44ysb6tvfsutcdwamuqcsirsqcu.pdf.

Bieńczyk-Missala A., Prawa człowieka w polskiej polityce zagranicznej po 1989 roku, Warszawa 2005.

Bílková V., Lidskoprávní rozměr české zahraniční politiky, https://www.dokumenty-iir.cz/Knihy/Rocenka_2016_kapitoly/Kapitola%2018%20Lidskopravni%20rozmer.pdf.

Brysk A., Global Good Samaritans. Human Rights as Foreign Policy, Oxford University Press, 2009.

Dannenbaum T., Mechanisms for Criminal Prosecution of Russia’s Aggression Against Ukraine, https://www.justsecurity.org/80626/mechanisms-for-criminal-prosecution-of-russias-aggression-against-ukraine/.

Donnelly J., Universal Human Rights in Theory and Practice, Cornell University Press, 2013.

Forum wilnych narodiw Rosiji uchwaływ dekłaraciju pro dekołonizaciju RF, https://www.polskieradio.pl/398/7856/Artykul/3007195,Форум-вільних-народів-Росії-ухвалив-декларацію-про-деколонізацію-РФ.

Heller K.J., Creating a Special Tribunal for Aggression Against Ukraine Is a Bad Idea, https://opiniojuris.org/2022/03/07/creating-a-special-tribunal-for-aggression-against-ukraine-is-a-bad-idea/.

Human Rights and Comparative Foreign Policy, D.P. Forsythe (ed.), United Nations University Press, 2000.

Human Rights in the ‘War on Terror’, R.A. Wilson (ed.), Cambridge University Press, 2005.

Judina T., U WR stworyły miżfrakcijne objednannia «Za wilnyj Kawkaz», https://www.unn.com.ua/uk/news/1982054-u-vr-stvorili-mizhfraktsiyne-obyednannya-za-vilniy-kavkaz.

Kaymowa A., Nakazanye za Ukraynu: kak brata Achmeda Zakaewa zastawyły otruhat’ eho, https://www.kavkazr.com/a/nakazanie-za-ukrainu-kak-brata-ahmeda-zakaeva-zastavili-otrugatj-ego/31871333.html.

Kraluk P., Wijna i możływyj rozpad Rosiji. Czetwerta sproba?, https://www.radiosvoboda.org/a/forum-vilnykh-narodiv-rosiya/31970290.html.

Kuzio T., Russian Nationalism and the Russian-Ukrainian War. Autocracy-Orthodoxy-Nationality, Routledge, 2022.

Leszczenko L., Międzynarodowe standardy ochrony praw człowieka na Ukrainie, [w:] Kraje Europy Środkowej i Wschodniej na drodze przemian, B. Albin, J. Kupczak (red.), Wrocław 2004.

Leszczenko L., Ukraina w Radzie Europy, [w:] Europa Wschodnia. Dekada transformacji. Rosja, B. Albin, W. Baluk (red.), Wrocław 2003.

Maje buty obow’iazkowe j pryncypowe pokarannia dla wsich rosijśkych złoczynciw wystup Prezydenta na Miżnarodnij konferenciji szczodo prytiahnennia Rosiji do widpowidalnosti za złoczyny w Ukrajini (Haaha), https://www.president.gov.ua/news/maye-buti-obovyazkove-j-principove-pokarannya-dlya-vsih-rosi-76477.

Podpysanye Protokoła o Dekołonyzacyy RF w Prahe na Forume Swobodnыch Narodow 23.7.2022, https://www.youtube.com/watch?v=UA82nvJMfuw.

Political Declaration of the Ministerial Ukraine Accountability Conference, July 14 2022, The Hague, https://www.government.nl/ministries/ministry-of-foreign-affairs/documents/diplomatic-statements/2022/07/14/political-declaration-of-the-ministerial-ukraine-accountability-conference.

Prawa człowieka w polskiej polityce zagranicznej, Raport PISM, A. Bieńczyk-Missala, R. Kuźniar (red.), Warszawa 2005.

Roszczina O., Radi proponujut’ wyznaty Czeczniu nezałeżnoju wid Rosijśkoji Federaciji, https://www.pravda.com.ua/news/2022/07/12/7357710/.

Snyder T., Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem, Warszawa 2011.

Stratehija zowniszńiopolitycznoji dijalnosti Ukrajiny, zatwerdżeno Ukazom Prezydenta Ukrajiny wid 26 serpnia 2021 roku nr 448/2021, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/448/2021#Text.

Teoria realizmu w nauce o stosunkach międzynarodowych. Założenia i zastosowania badawcze, E. Haliżak, J. Czaputowicz (red.), Warszawa 2014.

We document the war crimes of the Russian Federation in Ukraine, https://warcrimes.gov.ua/en/.

Wołodymyr Zełenśkyj inicijuje stworennia specialnoho mechanizmu, jakyj dopomoże prytiahnuty do widpowidalnosti osib, pryczetnych do złoczyniw proty ukrajinśkoho narodu, https://www.president.gov.ua/news/volodimir-zelenskij-iniciyuye-stvorennya-specialnogo-mehaniz-74057.

Yschanow Ch., Demokratyja w Yczkeryy. Ystoryczeskaja pamiat’ Yczkeryy, https://www.youtube.com/watch?v=MUUJlv80cQk [09.07.2022].

Zakon Ukrajiny Pro prawowyj reżym wojennoho stanu, „Widomosti Werchownoji Rady” 2015, nr 28, st. 250, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/389-19.

PDF: Pobierz