Instytut Europy Środkowej/Artykuły według: Andrzej Szabaciuk

Autor: Andrzej Szabaciuk

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1431
12 września 2025
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Religijny wymiar rosyjskiej agresji: zabiegi o zapewnienie „duchowej suwerenności” Ukrainy

Ustawa o ochronie porządku konstytucyjnego z 20 sierpnia 2024 r. stała się kluczowym instrumentem polityki bezpieczeństwa narodowego Ukrainy, wymierzonym w religijne podmioty utrzymujące powiązania z agresorem. Jej bezpośrednim adresatem była Ukraińska Cerkiew Prawosławna, postrzegana jako narzędzie rosyjskich wpływów. Po serii działań administracyjnych związanych...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1390
30 czerwca 2025
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Problem statusu Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej jako instrument w rozgrywce geostrategicznej Rosji

Po rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. kwestia statusu Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej (dalej: UCP) związanej z Rosją stała się istotnym elementem rosyjskiej propagandy, mającym uzasadniać agresję jako obronę „kanonicznego” prawosławia. Była ona również częścią szerszej negatywnej kampanii informacyjnej, koordynowanej przez...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1359
20 maja 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Andrzej Szabaciuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Prawosławie w Estonii: między autonomią a bezpieczeństwem narodowym

Odzyskanie niepodległości przez Estonię przyniosło podział miejscowego prawosławia na Cerkiew podległą Patriarchatowi Konstantynopolitańskiemu i Cerkiew zależną od Patriarchatu Moskiewskiego. Agresja Rosji na Ukrainę w 2022 r. zaostrzyła stosunek Estonii do Estońskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego, co przełożyło się na decyzje administracyjne,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1349
9 maja 2025
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Odessa w neoimperialnych planach Władimira Putina po 2014 r.

Odessa, określana jako „perła w koronie” Cesarstwa Rosyjskiego, była kluczowym portem przeładunkowym płodów rolnych, które stanowiły jeden z filarów gospodarki chylącego się ku upadkowi imperium Romanowów. Jej strategiczne położenie i wielokulturowa historia uczyniły z niej tygiel różnych tradycji i wpływów. Dziś miasto zajmuje szczególne miejsce w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1323
27 marca 2025
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Dekret Władimira Putina o uregulowaniu statusu obywateli Ukrainy w Federacji Rosyjskiej z 20 marca 2025 r.

Rosyjska inwazja na Ukrainę po 24 lutego 2022 r. ma wyraźny wymiar biopolityczny. Jej celem jest całkowita kontrola nad ludnością okupowanych terytoriów poprzez jej wynarodowienie, przymusową asymilację i eliminację grup uznawanych za niepożądane. Z tego powodu prowadzone są deportacje dzieci z terenów okupowanych, paszportyzacja pod groźbą utraty dostępu do opieki...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1292
18 lutego 2025
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Sankcje Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy wobec Petra Poroszenki i ich potencjalne konsekwencje

12 lutego 2025 r. Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy (RBNiO) nałożyła na Petra Poroszenkę, Wiktora Medwedczuka oraz szereg innych osób sankcje personalne, zatwierdzone 13 lutego przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Działania władz wywołały oburzenie części środowisk opozycyjnych, które oskarżają obecne władze Ukrainy o bezprawne i...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1265
20 stycznia 2025
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wyzwania mobilizacyjne ukraińskiej armii w styczniu 2025 roku

Skuteczna obrona Ukrainy przed rosyjską agresją zależy od mobilizacji społeczeństwa oraz wsparcia zachodnich sojuszników. W dyskursie publicznym wiele miejsca poświęca się pomocy finansowej i militarnej przekazywanej Ukrainie, jednak to czynnik ludzki jest kluczowy dla dalszego przebiegu wojny. Zmęczenie konfliktem zbrojnym społeczeństwa oraz problemy z uzupełnieniem...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1232
28 października 2024
Krzysztof Fedorowicz | Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Gruzińskie marzenie czy koszmar?

26 października 2024 r. w Gruzji odbyły się wybory parlamentarne, które po raz czwarty wygrało rządzące ugrupowanie – Gruzińskie Marzenie. Z uwagi na znaczną polaryzację klasy politycznej oraz społeczeństwa miały one także charakter plebiscytu między eurointegracją a zachowaniem dotychczasowego status quo. Zdominowana przez partię rządzącą kampania wyborcza...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1214
2 października 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wizyta prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego w USA (22-28 września 2024)

Wizyta prezydenta Wołodymyra Zełenskiego w Stanach Zjednoczonych, która odbyła się 22-28 września 2024 r., kilka tygodni przed wyborami prezydenckimi, była próbą przekonania amerykańskich elit politycznych do kontynuowania militarnego i finansowego wsparcia Ukrainy w wojnie obronnej z Rosją. Niemniej kontrowersje wokół wizyty prezydenta w fabryce amunicji w...

Więcej →

Zespół Wschodni

KOMENTARZE IEŚ 1215
25 września 2024
Andrzej Szabaciuk | Dmytro Herasymenko - Zespół Wschodni

Sytuacja osób wewnętrznie przesiedlonych w Ukrainie w trzecim roku wojny

Masowe przesiedlenia milionów osób, obserwowane od 2014 r., wraz z pełnoskalową wojną znacznie przybrały na sile, stając się jednym z kluczowych problemów społecznych Ukrainy. Obecnie funkcjonujące programy pomocowe ze względu na szczupłość wyasygnowanych na ten cel środków nie są w stanie skutecznie integrować społecznie osób wewnętrznie przesiedlonych ani...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1190
28 sierpnia 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Kwestia likwidacji Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej w Ukrainie

20 sierpnia 2024 r. Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła ustawę, która umożliwia wydanie zakazu działalności struktur wyznaniowych utrzymujących więzi z państwem agresorem, Federacją Rosyjską. Przepisy te uderzą przede wszystkim w Ukraińską Cerkiew Prawosławną (Patriarchatu Moskiewskiego) powiązaną kanoniczne i administracyjne z Rosyjską Cerkwią Prawosławną....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1183
14 sierpnia 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Operacja kurska Ukrainy: jej znaczenie i potencjalne konsekwencje

6 sierpnia 2024 r. wojska Ukrainy rozpoczęły w obwodzie kurskim Federacji Rosyjskiej operację wojskową, w wyniku której udało się zająć ok. 1000 km2 rosyjskiego terytorium (zgodnie z deklaracją gen. Ołeksandra Syrskiego), w tym częściowo strategicznie ważne miasteczko przygraniczne Sudża. Według władz Rosji wojsko ukraińskie kontroluje 28 miejscowości w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1178
1 sierpnia 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Werbunek migrantów ekonomicznych w Rosji na wojnę przeciwko Ukrainie

Ponad dwa lata nowej fazy toczącej się w Ukrainie wojny, która przybrała charakter wojny na wyniszczenie, skłania władze Rosji do szukania niekonwencjonalnych metod w celu uzyskania przewagi. Jednym z takich sposobów jest werbowanie migrantów ekonomicznych zarówno do rosyjskiej armii, jak i w charakterze pracowników, którzy tworzą umocnienia na obszarach okupowanych...

Więcej →

Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1166
17 lipca 2024
Jakub Bornio | Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Szczyt NATO w Waszyngtonie – oczekiwania i rzeczywistość

Jubileuszowy szczyt NATO zorganizowany w Waszyngtonie w 75. rocznicę powstania Sojuszu stanowi próbę odpowiedzi Sojuszu na dynamicznie zmieniającą się architekturę bezpieczeństwa międzynarodowego. Kwestie, które rodzą największe obawy członków, związane są z przedłużającą się agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz wsparciem udzielanym władzom na...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1142
10 czerwca 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Radykalizacja narracji Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej na temat wojny

Atak na Ukrainę w 2022 r. wymusił na hierarchii Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej (RCP) zajęcie określonego stanowiska wobec tzw. „specjalnej operacji wojskowej”. W zamian za wsparcie agresji władze Federacji Rosyjskiej zdecydowały się na wprowadzenie szeregu przepisów uderzających w mniejszości seksualne. Zwiększono również pomoc dla rodzin wielodzietnych i...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1109
23 kwietnia 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Dalsze zmiany przepisów mobilizacyjnych w Ukrainie

16 kwietnia 2024 r. prezydent Wołodymyr Zełenski podpisał kolejną ustawę wprowadzającą zmiany w procedurze mobilizacyjnej oraz służbie wojskowej. Nastąpiło to po wielu miesiącach ożywionej i budzącej ogromne emocje społeczne dyskusji na ten temat. Nowe przepisy określają szczegółowo, kto jest objęty obowiązkiem mobilizacyjnym, kto został zwolniony, na jakie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1098
8 kwietnia 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Wyścig z czasem. Powolne zmiany przepisów mobilizacyjnych w Ukrainie

Kwestia mobilizacji jest jednym z kluczowych problemów, z jakimi władze Ukrainy mierzą się w ostatnich miesiącach. Opracowanie nowych zasad powoływania pod broń obywateli budzi ogromne emocje społeczne, w dużej mierze wynikające z obaw dotyczących skali nowego etapu mobilizacji. Władze Ukrainy, forsując konieczne zmiany, starają się zminimalizować koszty polityczne...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1078
18 marca 2024
Tomasz Stępniewski | Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Kontynuacja reżimu Putina: wyniki wyborów prezydenckich w Rosji

Przeprowadzone w dniach 15-17 marca 2024 r. tzw. wybory prezydenckie w Rosji wyłoniły zwycięzcę – Władimira Putina. Centralna Komisja Wyborcza Federacji Rosyjskiej potwierdziła, że Władimir Putin uzyskał 87,28% głosów. Jest to najlepszy wynik w historii (w 2018 r. uzyskał 76,69%). Drugie miejsce zajął Nikołaj Charitonow (4,31%), kandydat Komunistycznej Partii...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1067
4 marca 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Priorytety powojennej odbudowy Ukrainy: potencjał ludnościowy

Ważnym elementem dyskusji wokół odbudowy Ukrainy jest kwestia odtworzenia potencjału demograficznego państwa. Ma ona szczególne znaczenie w kontekście długofalowego planu wzmacniania zdolności obronnych oraz budowania ukraińskiego potencjału naukowego i gospodarczego. Pomoc osobom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji jest także kluczowa z punktu...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1061
22 lutego 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Po cudzie nad Dnieprem: zmiany w ukraińskiej armii i ich potencjalne konsekwencje

8 lutego 2024 r. prezydent Wołodymyr Zełenski podjął decyzję o dymisji naczelnego dowódcy sił zbrojnych Ukrainy gen. Walerija Załużnego. W kolejnych dniach przeprowadzono dodatkowe zmiany czołowych dowódców armii, które zachodzą w niezwykle trudnym okresie wojny. Nowy naczelny dowódca, gen. Ołeksandr Syrski, poinformował o rozpoczęciu ukraińskiej operacji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1032
15 stycznia 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Bohaterowie także umierają: debata wokół mobilizacji w Ukrainie (część 2)

Obok dyskusji na temat losów dalszego wsparcia Zachodu w walce z rosyjską agresją w Ukrainie ma miejsce debata o skali, zakresie i formie mobilizacji do armii ukraińskiej. W tym kontekście duże emocje wywołały słowa prezydenta Zełenskiego o możliwej potrzebie powołania pod broń dodatkowo od 450 do 500 tys. osób. Dyskusja ta ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1031
15 stycznia 2024
Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Bohaterowie także umierają: debata wokół mobilizacji w Ukrainie (część 1)

Obok dyskusji na temat losów dalszego wsparcia Zachodu w walce z rosyjską agresją w Ukrainie ma miejsce debata o skali, zakresie i formie mobilizacji do armii ukraińskiej. W tym kontekście duże emocje wywołały słowa prezydenta Zełenskiego o możliwej potrzebie powołania pod broń dodatkowo od 450 do 500 tys. osób. Dyskusja ta ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia...

Więcej →