Instytut Europy Środkowej/Artykuły według: Piotr Oleksy

Autor: Piotr Oleksy

Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Komentarze IEŚ 1334
15 kwietnia 2025
Piotr Oleksy - Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Rumunia przed wyborami: dynamika na prawicy i konflikty liberałów

4 kwietnia 2025 r. oficjalnie rozpoczęła się kampania przed wyborami prezydenckimi w Rumunii. Pierwsza tura została zaplanowana na 4 maja 2025 r. Centralna Komisja Wyborcza oraz Sąd Konstytucyjny uniemożliwiły start w wyborach Călinowi Georgescu, który wygrał pierwszą turę anulowanych wyborów prezydenckich w listopadzie 2024 r. oraz był liderem sondaży. Eliminacja...

Więcej →

Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Komentarze IEŚ 1319
24 marca 2025
Piotr Oleksy - Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Mołdawia: próżnia w centrum, niepewna przyszłość

Na mołdawskiej scenie politycznej pojawiło się nowe ugrupowanie opozycyjne – Alternatywa. Formacja ta, będąca blokiem łączącym cztery środowiska, została stworzona przez polityków postrzeganych jako zwolennicy bliskich relacji z Rosją. Do wyraziście prorosyjskiej retoryki powróciła również Partia Socjalistów. Siły opozycyjne będą starały się wykorzystać...

Więcej →

Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Komentarze IEŚ 1300
26 lutego 2025
Piotr Oleksy - Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Georgescu – zatrzymany faworyt wyborów prezydenckich w Rumunii

26 lutego w Bukareszcie zatrzymano Călina Georgescu, który jest faworytem nadchodzących wyborów prezydenckich w Rumunii. Zarzuty dotyczą nietransparentnego finansowania poprzedniej kampanii wyborczej. Georgescu promuje nacjonalistyczną i skrajnie prawicową narrację i jest przy tym krytyczny wobec NATO, UE i Ukrainy. Zatrzymanie kandydata może wzburzyć jego zwolenników...

Więcej →

Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Komentarze Brief IEŚ 1280
31 stycznia 2025
Piotr Oleksy - Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Naddniestrze na unijnym gazie

Unia Europejska opłaci dostawy gazu do Naddniestrza realizowane od 1 do 10 lutego 2025 r. W ten sposób chce pomóc nieuznanej i separatystycznej republice wyjść z kryzysu energetycznego, który trwa od 1 stycznia („Komentarze IEŚ”, nr 1268). Przełomowa decyzja stwarza szanse na rozluźnienie relacji Naddniestrza z Rosją i jest znaczącym krokiem w stronę reintegracji...

Więcej →

Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Komentarze Brief IEŚ 1268
21 stycznia 2025
Piotr Oleksy - Zespół Integracji i Konfliktów w Europie

Kryzys energetyczny w Naddniestrzu i rosyjska „pomoc humanitarna”

Vadim Krasnosielski, tzw. prezydent nieuznawanego Naddniestrza, ogłosił, że Rosja będzie dostarczać gaz do separatystycznej republiki w trybie pomocy humanitarnej. Decyzja, ogłoszona po wizycie w Moskwie, ma zakończyć kryzys energetyczny, w którym znalazło się Naddniestrze. Od 1 stycznia 2025 r. nieuznawana republika, de iure będąca częścią Republiki Mołdawii,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1244
28 listopada 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Rumunia: wyborczy wstrząs

W drugiej turze wyborów prezydenta Rumunii, która odbędzie się 8 grudnia 2024 r., zmierzą się Călin Georgescu, kandydat niezależny o poglądach nacjonalistycznych, oraz Elena Lasconi, która reprezentuje liberalną i opozycyjną partię Związek Zbawienia Rumunii (USR). Sukces Georgescu w pierwszej turze jest szokiem dla dużej części społeczeństwa, a jego narracja...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1237
4 listopada 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: Sandu wygrywa, niepokój rośnie

Drugą turę wyborów prezydenckich w Mołdawii wygrała Maia Sandu. Na urzędującą prezydentkę i liderkę prozachodniego obozu władzy swój głos oddało 55,4% wyborców. Jej konkurent – popierany przez Partię Socjalistów (PSRM) Alexandru Stoianoglo – zdobył 44,59% głosów. Frekwencja wyniosła 54,33%, czyli była o 3% wyższa niż w pierwszej turze. Gdyby wziąć pod...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1229
21 października 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Pyrrusowe zwycięstwo? Wyniki referendum i wyborów prezydenckich w Mołdawii

Po przeliczeniu 99,5% protokołów można stwierdzić, że pierwszą turę wyborów prezydenta Mołdawii wygrała starająca się o reelekcję Maia Sandu, która uzyskała wynik 42,3%. Drugie miejsce zajął popierany przez Partię Socjalistów Republiki Mołdawii Alexandr Stoianoglo, z wynikiem 26,07%. Ta dwójka kandydatów zmierzy się w drugiej turze wyborów, która odbędzie...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1226
15 października 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Wybory prezydenckie i referendum konstytucyjne w Mołdawii

20 października 2024 r. w Republice Mołdawii odbędą się wybory prezydenckie oraz referendum w sprawie zmian w konstytucji, które mają zapewnić trwałość integracji europejskiej tego państwa. Faworytką wyborów jest urzędująca prezydentka Maia Sandu, jednak bardzo prawdopodobna jest druga tura. Przebieg kampanii pokazał, że siły prorosyjskie szukają nowych...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1213
2 października 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Rumunia – początek walki o prezydenturę

24 listopada 2024 r. odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich w Rumunii. Tydzień później zostaną przeprowadzone wybory parlamentarne. Wiele wskazuje na to, że Rumuni udadzą się do urn również 8 grudnia, by wziąć udział w drugiej turze wyborów głowy państwa. To właśnie ta rywalizacja skupia największą uwagę opinii publicznej i komentatorów. Panuje...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1189
27 sierpnia 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Wybory prezydenckie w Mołdawii – nowa taktyka sił prorosyjskich

20 października 2024 r. w Republice Mołdawii odbędą się wybory prezydenckie oraz referendum w sprawie integracji europejskiej. Rozmowy o wspólnym kandydacie opozycji zakończyły się niepowodzeniem – w wyścigu o fotel prezydenta weźmie udział kilku kandydatów prezentujących postawy prorosyjskie. Maia Sandu, która jest realną liderką rządzącej Partii Działania i...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1144
12 czerwca 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Podwójne wybory w Rumunii: koalicja potwierdza dominację

9 czerwca 2024 r. w Rumunii odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego oraz wybory władz lokalnych. Ugrupowania tworzące koalicję rządzącą – Partia Socjaldemokratyczna (PSD) oraz Partia Narodowo-Liberalna (PNL) – potwierdziły w nich swoją dominację na scenie politycznej. Frekwencja w wyborach europejskich wyniosła 52%, a w samorządowych – 49,9%. W wyborach do...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1107
22 kwietnia 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Gagauzja – rosyjskie narzędzie destabilizacyjne

Władze Autonomii Gagauskiej wykazują postawy otwarcie prorosyjskie i dążą do pogłębienia relacji z Federacją Rosyjską. W trakcie wizyt przedstawicieli władz Republiki Mołdawii w regionie organizowane są protesty. Gagauzja, kontrolowana przez grupę polityczną Ilana Șora, stała się najważniejszym z rosyjskich narzędzi, wykorzystywanych do destabilizacji sytuacji w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1086
22 marca 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Klaus Iohannis walczy o fotel sekretarza generalnego NATO

Prezydent Rumunii Klaus Iohannis 11 marca 2024 r. ogłosił, że zamierza ubiegać się o stanowisko sekretarza generalnego Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wcześniej największe państwa członkowskie – USA, Wielka Brytania, Niemcy i Francja – oficjalnie poparły kandydaturę Marka Ruttego, byłego premiera Holandii. Decyzja dotycząca następcy Jensa Stoltenberga,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze Brief IEŚ 1080
19 marca 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: głosowanie na Putina i doniesienia o zamachu

17 marca 2024 r. na terytorium Republiki Mołdawii odbyło się głosowanie w wyborach prezydenta Federacji Rosyjskiej. Władze państwa wyraziły zgodę na otwarcie tylko jednego lokalu wyborczego – na terenie ambasady Federacji Rosyjskiej. Mimo to kolejnych sześć, wbrew protestom Kiszyniowa, otwarto na terenie Naddniestrza. Do lokali, znajdujących się w Tyraspolu,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1072
7 marca 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Naddniestrze prosi o pomoc. Znaczenie komunikatów Tyraspola

Naddniestrze zwróciło się do Rosji, ONZ i innych organizacji międzynarodowych o wsparcie w obliczu „nacisku ze strony Mołdawii”. W tym celu zorganizowano Zjazd Deputowanych Wszystkich Szczebli. Działanie to było próbą zmiękczenia polityki Mołdawii wobec Naddniestrza oraz promowania jego podmiotowości w międzynarodowej opinii publicznej. Prośba o wsparcie. 28...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1065
29 lutego 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Rumunia na starcie maratonu wyborczego – ostry skręt w prawo

W Rumunii rośnie popularność ugrupowań prawicowych o charakterze nacjonalistycznym, antysystemowym i antyzachodnim. Utrzymanie tego trendu może istotnie wpłynąć na dyskurs polityczny w Rumunii, ponieważ w 2024 r. obywatele tego państwa aż trzykrotnie udadzą się do urn wyborczych. Sondaże na początku roku wyborczego. W 2024 r. obywatele Rumunii wybiorą swoich...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1047
6 lutego 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia na drodze do Unii. Z Naddniestrzem czy bez?

Problem Naddniestrza będzie ogromnym wyzwaniem dla procesu akcesji Republiki Mołdawii do Unii Europejskiej. Do tej pory kwestia ta była odsuwana na drugi plan. Pojawiły się też liczne sugestie, że Mołdawia może przystąpić do UE bez separatystycznej republiki. W rzeczywistości należy je jednak odczytywać jako element gry politycznej o przyszły status Naddniestrza....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1044
31 stycznia 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Spór o cło. Kiszyniów poszerza kontrolę, Tyraspol bije na trwogę

Od 1 stycznia 2023 r. przedsiębiorstwa z Naddniestrza są zobowiązane do odprowadzania opłat celnych do budżetu Republiki Mołdawii. Wprowadzając nowe prawo, Kiszyniów zasygnalizował, że poważnie traktuje kwestię swej jurysdykcji na całym terytorium państwa i jest w stanie uderzyć w interesy naddniestrzańskiej elity polityczno-biznesowej. Wywołało to bardzo...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1037
18 stycznia 2024
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Ryzykowne referendum. Mołdawska gra polityczna wokół eurointegracji

Obóz rządzący w Republice Mołdawii promuje pomysł organizacji referendum dotyczącego polityki zagranicznej. Idea integracji europejskiej jest głównym elementem narracji politycznej Partii Działania i Solidarności. Pomysł referendum jest jednak odbierany jako kontrowersyjny i ryzykowny. Zaskakująca propozycja. Prezydentka Republiki Mołdawii Maia Sandu ogłosiła, że...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 996
10 listopada 2023
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Gdy wszyscy zwyciężają. Wybory władz lokalnych w Mołdawii

Wynik wyborów władz lokalnych nie wpłynie na układ sił na mołdawskiej scenie politycznej w perspektywie krótkoterminowej. Paradoksalnie rezultat ten pozwala ogłosić sukces każdej z liczących się sił politycznych. W okresie przedwyborczym obóz władzy zdołał znacząco ograniczyć wpływy prorosyjskiego oligarchy Ilana Șora, nie udało się jednak ich...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 987
25 października 2023
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Rumunia zacieśnia współpracę z Ukrainą

Rumunia i Ukraina osiągnęły nieznany do tej pory stopień wzajemnego zrozumienia. Państwa te zdołały ułożyć relacje w najbardziej drażliwych kwestiach, takich jak problem importu produktów rolnych oraz prawa mniejszości narodowych. Tworzy to podstawy do rozwoju stabilnej architektury bezpieczeństwa w tej części regionu czarnomorskiego. Efektem zbliżenia jest...

Więcej →