Autor: Jakub Bornio

Zespół Bałtycki, Zespół Pamięci Zbiorowej

Komentarze IEŚ 1357
19 maja 2025
Jakub Bornio | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Pamięci Zbiorowej

Dziesiąty szczyt Inicjatywy Trójmorza w Warszawie – główne postanowienia i perspektywy rozwoju

W dniach 28-29 kwietnia 2025 r. w Warszawie odbył się jubileuszowy, dziesiąty szczyt Inicjatywy Trójmorza (Three Seas Initative, 3SI), którego gospodarzem był prezydent Andrzej Duda i któremu tradycyjnie towarzyszyło Forum Biznesowe. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele 23 państw i podmiotów. Do głównych osiągnięć szczytu można zaliczyć poszerzenie 3SI o...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1330
14 kwietnia 2025
Jakub Bornio - Zespół Bałtycki

Biała Księga Bezpieczeństwa Unii Europejskiej w kontekście nowych wyzwań strategicznych

Pod koniec marca br. Unia Europejska opublikowała Białą Księgę Bezpieczeństwa. Dokument ten stanowi próbę uchwycenia strategicznych uwarunkowań środowiska bezpieczeństwa UE, kształtowanego przez zmiany, jakie dokonały się w nim po rozpoczęciu wielkoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, ale przede wszystkim w związku z polityką administracji Donalda Trumpa wobec...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Pamięci Zbiorowej

Komentarze IEŚ 1297
21 lutego 2025
Jakub Bornio | Agata Tatarenko - Zespół Bałtycki, Zespół Pamięci Zbiorowej

Europejska (nie)jedność. Szczyt w Paryżu a wyzwania dla bezpieczeństwa regionalnego

Szczyt w Paryżu, który odbył się 17 lutego 2025 r., miał na celu wypracowanie europejskiej strategii wobec wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz roli Europy w negocjacjach pokojowych. Spotkanie uwidoczniło jednak głębokie podziały między państwami europejskimi, zarówno w kwestii potencjalnego wysłania sił stabilizacyjnych, jak i kształtu przyszłej polityki...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1294
19 lutego 2025
Jakub Bornio - Zespół Bałtycki

Czy państwa NATO podniosą wydatki obronne do 5% PKB? Rosyjskie zagrożenie i cele postulatu Donalda Trumpa

Państwa NATO w zróżnicowany sposób odniosły się do postulatu Donalda Trumpa dotyczącego zwiększenia przez nie wydatków obronnych do 5% PKB (zob. „Komentarze IEŚ, nr 1293). Zmiany w architekturze bezpieczeństwa, jakie dokonały się po 2022 r., wymagają jednak zdecydowanych działań, jeżeli NATO ma efektywnie odstraszać Rosję od dalszej eskalacji napięć....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1293
19 lutego 2025
Jakub Bornio - Zespół Bałtycki

Reakcje państw NATO na postulat Donalda Trumpa o zwiększeniu wydatków obronnych do 5% PKB

23 stycznia 2025 r. na Światowym Forum Ekonomicznym w Davos prezydent USA Donald Trump zapowiedział, że będzie dążył do podniesienia przez państwa Sojuszu Północnoatlantyckiego wydatków obronnych do 5% PKB. Reakcja na ten postulat wewnątrz NATO była zróżnicowana, a jego potencjalna realizacja będzie determinowana nie tylko wolą polityczną czy odmienną percepcją...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1267
21 stycznia 2025
Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki

„Wartownik Bałtyku” – odpowiedź NATO na działania sabotażowe Rosji na Bałtyku

Rosyjska „flota cieni” w 2024 r. znacząco zintensyfikowała swoją działalność na Morzu Bałtyckim, umożliwiając Rosji omijanie międzynarodowych sankcji. Oprócz tego, że stwarza to duże ryzyko wypadków morskich i szkód dla środowiska, statki tej floty są też podejrzewane o sabotaże, m.in. uszkodzenia podmorskiej infrastruktury krytycznej na Morzu Bałtyckim. W...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1263
12 stycznia 2025
Jakub Bornio - Zespół Bałtycki

Działania kognitywne Rosji wobec Polski przy użyciu migrantów z obszaru postradzieckiego

W swoich działaniach hybrydowych wobec Polski rosyjskie służby dokonują różnego rodzaju aktów sabotażu. W związku ze wzrostem imigracji do Polski ludności z obszaru postradzieckiego staje się ona dla rosyjskich służb potencjalnym aktywem w ramach działań kognitywnych. Mają one na celu wytworzenie wśród polskiego społeczeństwa określonych procesów myślowych,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1257
21 grudnia 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Wzmożenie w zakresie inicjatyw dotyczących bezpieczeństwa w Europie – efekt Trumpa?

Po wyborach prezydenckich w USA z 5 listopada 2024 r., których wpływu na architekturę bezpieczeństwa międzynarodowego nie da się przeszacować, nastąpiła intensyfikacja inicjatyw mających znaczenie dla środowiska bezpieczeństwa w Europie. Wybór Donalda Trumpa na 47. prezydenta USA stał się katalizatorem szeregu działań podejmowanych przez liderów kluczowych dla...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1234
31 października 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Spotkanie ministrów obrony NATO z ministrami państw Indo-Pacyfiku. W kierunku sojuszu globalnego?

W październiku 2024 r. odbyło się pierwsze w historii spotkanie ministrów obrony państw NATO i regionu Indo-Pacyfiku. Było ono wyrazem pogłębiającej się praktycznej współpracy pomiędzy partnerami z dwóch biegunów Eurazji, którą zintensyfikowała pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę. Pomimo geograficznego oddalenia obu obszarów ich systemy bezpieczeństwa są...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1223
14 października 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Mark Rutte: wyzwania stojące przed nowym sekretarzem generalnym NATO

Z początkiem października 2024 r. Mark Rutte zastąpił Jensa Stoltenberga na stanowisku sekretarza generalnego NATO. Były premier Królestwa Niderlandów objął urząd w wyjątkowo trudnym dla Sojuszu i architektury bezpieczeństwa w Europie momencie. Do głównych zadań, jakie przed nim stoją, należy utrzymanie spójności NATO, w tym więzi transatlantyckich, a także...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1215
7 października 2024
Jakub Bornio | Michał Banasiak | Mieszko Rajkiewicz - Zespół Wyszehradzki

Dyplomacja sportowa Viktora Orbána: mecze Izraela i Białorusi na Węgrzech

Sport odgrywa na Węgrzech istotną rolę w polityce zarówno wewnętrznej, jak i zagranicznej. Rząd Węgier przeznacza na jego rozwój proporcjonalnie najwięcej środków spośród wszystkich państw Unii Europejskiej. Szczególne miejsce w węgierskim modelu politycznym, społecznym i gospodarczym zajmuje piłka nożna, która jest kluczowym elementem dyplomacji sportowej V....

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1184
20 sierpnia 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Co przemówienie Viktora Orbána w Băile Tușnad mówi o polityce zagranicznej Węgier

Premier Węgier Viktor Orbán w corocznym przemówieniu do Węgrów żyjących w państwach ościennych, które wygłosił w Băile Tușnad w Rumunii, przedstawił swoją diagnozę międzynarodowej rzeczywistości oraz interpretację zachodzących w niej zmian. Wystąpienie było szeroko komentowane głównie ze względu na pojawiającą się w nim krytykę Zachodu. Co jednak...

Więcej →

Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1166
17 lipca 2024
Jakub Bornio | Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Szczyt NATO w Waszyngtonie – oczekiwania i rzeczywistość

Jubileuszowy szczyt NATO zorganizowany w Waszyngtonie w 75. rocznicę powstania Sojuszu stanowi próbę odpowiedzi Sojuszu na dynamicznie zmieniającą się architekturę bezpieczeństwa międzynarodowego. Kwestie, które rodzą największe obawy członków, związane są z przedłużającą się agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz wsparciem udzielanym władzom na...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1160
11 lipca 2024
Jakub Bornio | Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Oficjalna wizyta premiera Węgier Viktora Orbána w Rosji

5 lipca premier Węgier Viktor Orbán oraz przedstawiciele węgierskiego rządu odbyli oficjalną wizytę w Rosji, gdzie spotkali się z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Podczas oficjalnej części spotkania rozmawiano zarówno o bilateralnych relacjach węgiersko-rosyjskich, jak i sytuacji międzynarodowej. V. Orbán, choć formalnie nie posiadał kompetencji, aby...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1159
8 lipca 2024
Jakub Bornio | Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Pierwsza od wybuchu wojny wizyta premiera Węgier w Kijowie

2 lipca 2024 r. premier Węgier Viktor Orbán pierwszy raz od 12 lat, a więc także po raz pierwszy od wybuchu pełnoskalowej wojny z Rosją, odbył oficjalną wizytę w Kijowie, gdzie przeprowadzono rozmowy na wysokim szczeblu rządowym. W ramach wizyty odbyło się również spotkanie V. Orbána z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Dyskutowano przede wszystkim o...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1156
3 lipca 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Szczyt Bukaresztańskiej Dziewiątki w Rydze – ewolucja wschodniej flanki?

Szczyt Bukaresztańskiej Dziewiątki w Rydze przyniósł jakościowe zmiany w dotychczasowym funkcjonowaniu tej platformy współpracy regionalnej i unaocznił ewolucyjny charakter koncepcji wschodniej flanki NATO. Coraz bardziej asertywna polityka Węgier stawia przed formatem nowe wyzwania, a uczestnictwo w spotkaniu przedstawicieli Finlandii i Szwecji może przyczynić się do...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1141
10 czerwca 2024

Wybory do Parlamentu Europejskiego: zapowiedź zmian w Europie Środkowej?

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Republice Czeskiej, na Słowacji i na Węgrzech przyniosły znaczące zmiany na scenie politycznej tych państw. W Czechach zwyciężył ruch ANO Andreja Babiša, zdobywając 26,14% głosów. Na Słowacji sukces odniosła Progresywna Słowacja, na którą zagłosowało 27,81% Słowaków. Na Węgrzech wygrała partia Fidesz. Jednak bardzo dobry...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1135
5 czerwca 2024
Jakub Bornio | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Reakcja Finlandii na prowokacje Federacji Rosyjskiej dotyczące zmiany granic morskich na Morzu Bałtyckim

22 maja 2024 r. Federacja Rosyjska przedstawiła projekt korekty granicy wód wewnętrznych na Morzu Bałtyckim. Wprawdzie został on szybko usunięty z agendy prac legislacyjnych rosyjskiej Dumy, wywołał jednak relatywnie duże zaniepokojenie wśród państw sąsiednich, wynikające z możliwej rewizji umów dwustronnych i wielostronnych regulujących podział obszarów...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1131
28 maja 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Polityczna gra o Gruzję: UE, Węgry i kontrowersje wokół „ustawy o zagranicznych agentach”

W Gruzji, która posiada status państwa kandydującego do Unii Europejskiej, od połowy marca trwają protesty związane z próbą uchwalenia tzw. „ustawy o zagranicznych agentach”. Unia Europejska długo nie przedstawiała jasnego stanowiska w tej sprawie. Wspólną deklarację państw członkowskich, dotyczącą zaistniałej sytuacji, ostatecznie zablokowały Węgry, przy...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1117
30 kwietnia 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Odstraszanie nuklearne na wschodniej flance NATO

Państwa Sojuszu Północnoatlantyckiego od 2014 r. skupiają swoje wysiłki na zabezpieczaniu tzw. wschodniej flanki. Dotychczas działania te były pozbawione elementów odstraszania nuklearnego. Brak możliwości efektywnego politycznego oddziaływania na NATO sprawia jednak, że Rosja coraz częściej posługuje się „szantażem atomowym”. Wobec tych uwarunkowań coraz...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komantarze IEŚ 1075
12 marca 2024
Jakub Bornio | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szwecja w NATO: znaczenie dla Europy Środkowej i Wschodniej

7 marca 2024 r. premier Szwecji Ulf Kristersson i minister spraw zagranicznych tego państwa Tobias Billström przekazali dokumenty akcesyjne sekretarzowi stanu USA Antony’emu Blinkenowi, który jako reprezentant państwa depozytariusza Traktatu Waszyngtońskiego oficjalnie ogłosił, że Szwecja stała się 32. członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego. Obecność Szwecji w...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1073
7 marca 2024
Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szwecja w NATO: ostatni etap negocjacji

26 lutego 2024 r. Zgromadzenie Krajowe Węgier ratyfikowało protokół akcesyjny Szwecji do Sojuszu Północnoatlantyckiego. Nowy prezydent Węgier Tamás Sulyok, który 5 marca 2024 r. zastąpił na tym stanowisku Katalin Novák, potwierdził decyzję parlamentu. Wyrażenie zgody na rozszerzenie NATO przez Węgry zostało poprzedzone wizytą premiera Szwecji Ulfa Kristerssona...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1066
1 marca 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Zakup F-35 kolejnym krokiem na drodze do wzmacniania zdolności wojskowych Republiki Czeskiej

29 stycznia 2024 r. Minister Obrony Republiki Czeskiej Janá Černochová podpisała list ofertowy i akceptacyjny dotyczący zakupu 24 myśliwców piątej generacji F-35, produkowanych przez amerykański koncern Lockheed Martin. Kontrakt jest jednym z szeregu zakupów modernizacyjnych, które Republika Czeska podjęła po wybuchu pełnoskalowej wojny na Ukrainie. Stanowi on...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1048
7 lutego 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

„Steadfast Defender 2024” – element komunikacji strategicznej NATO

Manewry „Steadfast Defender 2024”, które rozpoczęły się 24 stycznia 2024 r., są największymi ćwiczeniami wojskowymi Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO) w jego postzimnowojennej historii. Zaplanowane na pierwsze półrocze bieżącego roku będą odbywały się przede wszystkim w Niemczech, Polsce i państwach bałtyckich, a ich głównym celem jest odstraszanie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1034
17 stycznia 2024
Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Naruszenia przestrzeni powietrznej w państwach Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście wojny na Ukrainie

W efekcie wybuchu pełnoskalowej wojny rosyjsko-ukraińskiej w przestrzeni powietrznej państw Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) doszło do licznych incydentów z użyciem środków napadu powietrznego i systemów obrony przeciwlotniczej. Z całą pewnością część z nich ma charakter intencjonalnych prowokacji, których celem jest realizowanie przez Rosję określonej agendy...

Więcej →