Instytut Europy Środkowej/Artykuły według: Aleksandra Kuczyńska-Zonik

Autor: Aleksandra Kuczyńska-Zonik

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1476
26 listopada 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Litwa: kulminacja miesiąca protestów „Jesteśmy kulturą”

Od września 2025 r. trwają protesty środowisk związanych z kulturą i ich sympatyków, domagających się odsunięcia partii Świt Niemna od procesu nominacji osób w ministerstwie kultury. Rozbieżności w tej kwestii między koalicjantami – Litewską Partią Socjaldemokratyczną i Świtem Niemna – oraz Pałacem Prezydenckim, a następnie zatwierdzenie na stanowisku...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1471
18 listopada 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa: protesty przeciwko propozycji wycofania się z konwencji stambulskiej (cz. 2)

Od początku października 2025 r. na Łotwie odbyło się kilka masowych protestów przeciwko propozycji wycofania się państwa z konwencji stambulskiej (Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej). Ostatni z nich, zorganizowany 6 listopada 2025 r., zgromadził 10 tys. osób – największą liczbę uczestników w tego typu wydarzeniu w ciągu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1470
17 listopada 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa: protesty przeciwko propozycji wycofania się z konwencji stambulskiej (cz. 1)

Od początku października 2025 r. na Łotwie odbyło się kilka masowych protestów przeciwko propozycji wycofania się państwa z konwencji stambulskiej (Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej). Przyczyną stała się inicjatywa partii opozycyjnych, do których dołączył także będący w koalicji rządowej Związek Zielonych i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze Brief IEŚ 1453
20 października 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Kolejny incydent na granicy estońsko-rosyjskiej

10 października br. w regionie tzw. „buta Saatse” – tj. należącym do Rosji obszarze usytuowanym przy granicy z Estonią – estońskie służby graniczne zauważyły grupę kilku[1] umundurowanych osób, które przemieszczały się po stronie rosyjskiej. Rosyjskie służby graniczne regularnie patrolują ten obszar, jednak tym razem grupa była uzbrojona, nie posiadała...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1438
23 września 2025
Jakub Bornio | Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Rosyjska prowokacja nad Estonią – reakcja państw nordyckich i szerszy kontekst bezpieczeństwa

19 września 2025 r. trzy rosyjskie myśliwce MiG-31 naruszyły przestrzeń powietrzną Estonii, penetrując ją na głębokość 10 km. To najdłuższe z tegorocznych naruszeń trwało 12 minut, w trakcie których rosyjskie maszyny bez transponderów przeleciały 170 km nad terytorium Estonii, ignorując próby nawiązania kontaktu radiowego. Prowokacja wpisuje się w serię...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1436
19 września 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Państwa bałtyckie prowadzą szkolenia w zakresie obsługi i budowy dronów

Państwa bałtyckie – Litwa, Łotwa i Estonia – przeprowadzają obecnie jedną z bardziej ambitnych transformacji w obszarze obrony cywilnej w Europie, koncentrując się na technologiach dronowych jako kluczowym elemencie narodowej odporności. Podejmowane w tym zakresie inicjatywy odzwierciedlają zarówno praktyczne lekcje z wojny na Ukrainie, jak i zwiększone zagrożenie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1421
26 sierpnia 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Litwa: premier pod lupą i nowe rozdanie

Wskutek skandalu związanego z zarzutami o malwersacje finansowe premiera Litwy Gintautasa Paluckasa oraz poważnych napięć między partiami tworzącymi koalicję doszło do dymisji rządu. Misję utworzenia nowego rządu otrzymała Inga Ruginienė (Litewska Partia Socjaldemokratyczna, LSDP), dotychczasowa minister opieki społecznej i pracy, która do współpracy zaprosiła...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1414
20 sierpnia 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Państwa bałtyckie a kwestia izraelsko-palestyńska

Francja, Wielka Brytania i Kanada ogłosiły, że na najbliższej sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ podejmą decyzję w sprawie uznania Palestyny za państwo. Państwa bałtyckie na razie nie przewidują podobnego kroku. Tymczasem, w obliczu rosnącej międzynarodowej presji na Izrael w kwestii zawieszenia broni w Strefie Gazy, reprezentanci tego państwa starają się o wsparcie...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1406
21 lipca 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Strategiczne znaczenie stosunków litewsko-niemieckich

Z perspektywy Litwy partnerstwo z Niemcami ma wyjątkowe znaczenie – zarówno w kontekście stosunków dwustronnych, jak i wielostronnych. Potwierdzają to niedawne wizyty wysokich przedstawicieli Niemiec na Litwie. Po pierwsze, Niemcy stanowią drugi – po USA – filar jej bezpieczeństwa militarnego dzięki stałemu stacjonowaniu niemieckiej brygady. Po drugie, Niemcy są...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1375
9 czerwca 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Kobiety w armii. Obowiązkowa służba wojskowa w państwach nordyckich i bałtyckich

Obecnie tylko dwa państwa europejskie, Norwegia i Szwecja, wprowadziły neutralny pod względem płci pobór do wojska. W 2026 r. do tej grupy dołączy Dania. Finlandia, Litwa, Łotwa i Estonia również rozważają możliwość wprowadzenia obowiązkowej służby wojskowej dla kobiet. Stoi za tym potrzeba wzmocnienia potencjału militarnego państwa, a także problemy z...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze Brief IEŚ 1374
5 czerwca 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa w Radzie Bezpieczeństwa ONZ

3 czerwca 2025 r. w Zgromadzeniu Ogólnym Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) odbyło się głosowanie nad kandydaturą Łotwy na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ (RB ONZ) na kadencję 2026-2027. Łotwa ubiegała się o jedyny mandat w grupie państw Europy Wschodniej i została wybrana do Rady po raz pierwszy w swojej historii. Co istotne, uzyskała szerokie...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 1359
20 maja 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Andrzej Szabaciuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Prawosławie w Estonii: między autonomią a bezpieczeństwem narodowym

Odzyskanie niepodległości przez Estonię przyniosło podział miejscowego prawosławia na Cerkiew podległą Patriarchatowi Konstantynopolitańskiemu i Cerkiew zależną od Patriarchatu Moskiewskiego. Agresja Rosji na Ukrainę w 2022 r. zaostrzyła stosunek Estonii do Estońskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego, co przełożyło się na decyzje administracyjne,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1340
25 kwietnia 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Strategia na rzecz unii gotowości dla ochrony ludności i obrony cywilnej

Rosnące napięcia geopolityczne, zagrożenie atakami hybrydowymi, dezinformacja, zmiany klimatyczne i klęski żywiołowe wymagają skoordynowanych działań zarówno instytucji w obrębie poszczególnych państw, jak i na poziomie unijnym, a także zwiększenia świadomości obywateli i ich odporności na liczne wyzwania. Aby temu sprostać, Komisja Europejska oraz wysoki...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1311
13 marca 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa na językach. Język łotewski w życiu społecznym i politycznym

Łotwę wyróżnia szczególna pozycja języka łotewskiego, który jest nie tylko symbolem państwa, znaczącym zasobem jej kultury narodowej, ale także podstawą tożsamości i elementem bezpieczeństwa. Jego rola wynika zarówno z doświadczeń historycznych Łotwy jako części Związku Radzieckiego, jak i obecności w tym państwie licznej mniejszości rosyjskojęzycznej....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1306
4 marca 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Koalicja dronów: ambicje Łotwy w zakresie wzmacniania bezpieczeństwa i wizerunku międzynarodowego

Międzynarodową inicjatywę na rzecz przekazania Ukrainie bezzałogowych systemów, tzw. koalicję dronów, powołaną 14 lutego 2024 r. z inicjatywy Łotwy, tworzy obecnie 18 państw. Ma ona na celu dostarczanie Ukrainie dronów oraz zapewnianie wsparcia w szkoleniu personelu w zakresie wykorzystania najnowszych technologii. Z punktu widzenia Łotwy koalicja stwarza także...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1275
28 stycznia 2025
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Estonia: kontrowersje wokół zmiany prawa wyborczego w wyborach lokalnych

Wybory samorządowe w Estonii odbędą się w październiku 2025 r. Obecnie w parlamencie (Riigikogu) procedowany jest projekt nowelizacji Konstytucji, mający ograniczyć prawa wyborcze na poziomie lokalnym obywatelom Rosji, Białorusi i/lub osobom o nieokreślonym obywatelstwie. Podczas gdy celem zmiany ma być pozbawienie prawa do głosowania obywateli państw wrogich i...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1252
15 grudnia 2024
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Ochrona mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce w świetle regulacji międzynarodowych

W pierwszych tygodniach 2025 r. obchodzone będą dwie istotne rocznice związane z ochroną mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce: na 6 stycznia przypada 20-lecie Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, natomiast 1 lutego mija 30 lat od przygotowania Konwencji Ramowej o ochronie mniejszości narodowych, zawartej pod auspicjami Rady...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1246
2 grudnia 2024
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Nowe wymiary współpracy polsko-litewskiej: zaawansowane technologie dla bezpieczeństwa i innowacyjna gospodarka

Nowy rząd Litwy zapowiada kontynuację partnerstwa strategicznego z Polską w celu zapewnienia bezpieczeństwa regionalnego. W kontekście trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz wyborów prezydenckich w USA relacje te mogą nawet stać się jeszcze bliższe. W kolejnych latach obszary współpracy polsko-litewskiej zostaną poszerzone o innowacyjny przemysł obronny i...

Więcej →
8 listopada 2024

Socjaldemokraci budują koalicję rządzącą na Litwie

Rozmowa nr 424

Po zwycięstwie w wyborach parlamentarnych socjaldemokraci razem z ugrupowaniem Świt Niemna budują na Litwie koalicję rządzącą. Z pewnością nie znajdą się w niej rządzący do tej pory konserwatyści, Ruch Liberałów i Partia Wolności. O przyszłej polityce nowego rządu i zmianach, jakie czekają Litwę, mówi Aleksandra Kuczyńska-Zonik z Zespołu Bałtyckiego IEŚ.

Zespół Bałtycki

Komentarze Brief IEŚ 1225
14 października 2024
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Socjaldemokraci wygrywają pierwszą turę wyborów parlamentarnych na Litwie

13 października 2024 r. na Litwie odbyła się pierwsza tura wyborów parlamentarnych, w których wygrała Litewska Partia Socjaldemokratyczna (Lietuvos socialdemokratų partija, LSDP). Ugrupowanie zdobyło 19,36% głosów i uplasowało się przed obecnie rządzącym Związkiem Ojczyzny – Litewskimi Chrześcijańskimi Demokratami (Tėvynės sąjunga-Lietuvos krikščionys...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1210
30 września 2024
Marlena Gołębiowska | Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Estonia: koncepcja „państwa osobistego”

W 2024 r. Estonia, uznawana za jednego ze światowych liderów cyfryzacji, ogłosiła kolejny etap w rozwoju administracji publicznej. Koncepcja „państwa osobistego” (est. personaalne riik) ma przenieść relacje między obywatelem a administracją na nowy poziom. Państwo ma bowiem nie tylko odpowiadać na potrzeby obywateli, ale je przewidywać, oferując spersonalizowane...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1204
24 września 2024
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Rosjanie bez prawa zakupu nieruchomości w państwach regionu Morza Bałtyckiego

Państwa regionu Morza Bałtyckiego od lat cieszą się zainteresowaniem rosyjskich przedsiębiorców i inwestorów ze względu na bliskość geograficzną oraz ich dynamiczny rozwój gospodarczy. W rezultacie niektóre nieruchomości położone w pobliżu obiektów o znaczeniu strategicznym są obecnie w posiadaniu Rosjan, co stwarza wyzwanie dla bezpieczeństwa państw regionu....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1179
2 sierpnia 2024
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

System obrony cywilnej w Estonii

System obrony cywilnej w Estonii jest częścią kompleksowego ujęcia bezpieczeństwa, w którym społeczeństwo aktywnie uczestniczy w procesie budowania odporności państwa i jest w stanie samodzielnie odpowiadać na wyzwania o charakterze militarnym i pozamilitarnym. Specyfiką systemu obrony cywilnej tego państwa jest: 1. wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze Brief IEŚ 1172
29 lipca 2024
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Estonia: priorytety rządu Kristena Michala

23 lipca 2024 r., po tym jak Kaja Kallas została nominowana na stanowisko wysokiego przedstawiciela UE ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa („Komentarze Brief IEŚ” nr 1167), na nadzwyczajnym posiedzeniu Riigikogu został zaprzysiężony rząd premiera Kristena Michala. Kristen Michal, minister klimatu w rządzie Kai Kallas, a wcześniej minister gospodarki i...

Więcej →