Jakub Bornio | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1257

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Wzmożenie w zakresie inicjatyw dotyczących bezpieczeństwa w Europie – efekt Trumpa?

Po wyborach prezydenckich w USA z 5 listopada 2024 r., których wpływu na architekturę bezpieczeństwa międzynarodowego nie da się przeszacować, nastąpiła intensyfikacja inicjatyw mających znaczenie dla środowiska bezpieczeństwa w Europie. Wybór Donalda Trumpa na 47. prezydenta USA stał się katalizatorem szeregu działań podejmowanych przez liderów kluczowych dla...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1234

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Spotkanie ministrów obrony NATO z ministrami państw Indo-Pacyfiku. W kierunku sojuszu globalnego?

W październiku 2024 r. odbyło się pierwsze w historii spotkanie ministrów obrony państw NATO i regionu Indo-Pacyfiku. Było ono wyrazem pogłębiającej się praktycznej współpracy pomiędzy partnerami z dwóch biegunów Eurazji, którą zintensyfikowała pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę. Pomimo geograficznego oddalenia obu obszarów ich systemy bezpieczeństwa są...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1223

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Mark Rutte: wyzwania stojące przed nowym sekretarzem generalnym NATO

Z początkiem października 2024 r. Mark Rutte zastąpił Jensa Stoltenberga na stanowisku sekretarza generalnego NATO. Były premier Królestwa Niderlandów objął urząd w wyjątkowo trudnym dla Sojuszu i architektury bezpieczeństwa w Europie momencie. Do głównych zadań, jakie przed nim stoją, należy utrzymanie spójności NATO, w tym więzi transatlantyckich, a także...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1215

Jakub Bornio | Michał Banasiak | Mieszko Rajkiewicz - Zespół Wyszehradzki

Dyplomacja sportowa Viktora Orbána: mecze Izraela i Białorusi na Węgrzech

Sport odgrywa na Węgrzech istotną rolę w polityce zarówno wewnętrznej, jak i zagranicznej. Rząd Węgier przeznacza na jego rozwój proporcjonalnie najwięcej środków spośród wszystkich państw Unii Europejskiej. Szczególne miejsce w węgierskim modelu politycznym, społecznym i gospodarczym zajmuje piłka nożna, która jest kluczowym elementem dyplomacji sportowej V....

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1184

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Co przemówienie Viktora Orbána w Băile Tușnad mówi o polityce zagranicznej Węgier

Premier Węgier Viktor Orbán w corocznym przemówieniu do Węgrów żyjących w państwach ościennych, które wygłosił w Băile Tușnad w Rumunii, przedstawił swoją diagnozę międzynarodowej rzeczywistości oraz interpretację zachodzących w niej zmian. Wystąpienie było szeroko komentowane głównie ze względu na pojawiającą się w nim krytykę Zachodu. Co jednak...

Więcej →

Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1166

Jakub Bornio | Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni, Zespół Wyszehradzki

Szczyt NATO w Waszyngtonie – oczekiwania i rzeczywistość

Jubileuszowy szczyt NATO zorganizowany w Waszyngtonie w 75. rocznicę powstania Sojuszu stanowi próbę odpowiedzi Sojuszu na dynamicznie zmieniającą się architekturę bezpieczeństwa międzynarodowego. Kwestie, które rodzą największe obawy członków, związane są z przedłużającą się agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz wsparciem udzielanym władzom na...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1160

Jakub Bornio | Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Oficjalna wizyta premiera Węgier Viktora Orbána w Rosji

5 lipca premier Węgier Viktor Orbán oraz przedstawiciele węgierskiego rządu odbyli oficjalną wizytę w Rosji, gdzie spotkali się z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Podczas oficjalnej części spotkania rozmawiano zarówno o bilateralnych relacjach węgiersko-rosyjskich, jak i sytuacji międzynarodowej. V. Orbán, choć formalnie nie posiadał kompetencji, aby...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1159

Jakub Bornio | Aleksandra Poznar - Zespół Wyszehradzki

Pierwsza od wybuchu wojny wizyta premiera Węgier w Kijowie

2 lipca 2024 r. premier Węgier Viktor Orbán pierwszy raz od 12 lat, a więc także po raz pierwszy od wybuchu pełnoskalowej wojny z Rosją, odbył oficjalną wizytę w Kijowie, gdzie przeprowadzono rozmowy na wysokim szczeblu rządowym. W ramach wizyty odbyło się również spotkanie V. Orbána z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Dyskutowano przede wszystkim o...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1156

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Szczyt Bukaresztańskiej Dziewiątki w Rydze – ewolucja wschodniej flanki?

Szczyt Bukaresztańskiej Dziewiątki w Rydze przyniósł jakościowe zmiany w dotychczasowym funkcjonowaniu tej platformy współpracy regionalnej i unaocznił ewolucyjny charakter koncepcji wschodniej flanki NATO. Coraz bardziej asertywna polityka Węgier stawia przed formatem nowe wyzwania, a uczestnictwo w spotkaniu przedstawicieli Finlandii i Szwecji może przyczynić się do...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1141

Jakub Bornio | Szczepan Czarnecki | Łukasz Lewkowicz | Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Wybory do Parlamentu Europejskiego: zapowiedź zmian w Europie Środkowej?

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Republice Czeskiej, na Słowacji i na Węgrzech przyniosły znaczące zmiany na scenie politycznej tych państw. W Czechach zwyciężył ruch ANO Andreja Babiša, zdobywając 26,14% głosów. Na Słowacji sukces odniosła Progresywna Słowacja, na którą zagłosowało 27,81% Słowaków. Na Węgrzech wygrała partia Fidesz. Jednak bardzo dobry...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1135

Jakub Bornio | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Reakcja Finlandii na prowokacje Federacji Rosyjskiej dotyczące zmiany granic morskich na Morzu Bałtyckim

22 maja 2024 r. Federacja Rosyjska przedstawiła projekt korekty granicy wód wewnętrznych na Morzu Bałtyckim. Wprawdzie został on szybko usunięty z agendy prac legislacyjnych rosyjskiej Dumy, wywołał jednak relatywnie duże zaniepokojenie wśród państw sąsiednich, wynikające z możliwej rewizji umów dwustronnych i wielostronnych regulujących podział obszarów...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1131

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Polityczna gra o Gruzję: UE, Węgry i kontrowersje wokół „ustawy o zagranicznych agentach”

W Gruzji, która posiada status państwa kandydującego do Unii Europejskiej, od połowy marca trwają protesty związane z próbą uchwalenia tzw. „ustawy o zagranicznych agentach”. Unia Europejska długo nie przedstawiała jasnego stanowiska w tej sprawie. Wspólną deklarację państw członkowskich, dotyczącą zaistniałej sytuacji, ostatecznie zablokowały Węgry, przy...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1117

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Odstraszanie nuklearne na wschodniej flance NATO

Państwa Sojuszu Północnoatlantyckiego od 2014 r. skupiają swoje wysiłki na zabezpieczaniu tzw. wschodniej flanki. Dotychczas działania te były pozbawione elementów odstraszania nuklearnego. Brak możliwości efektywnego politycznego oddziaływania na NATO sprawia jednak, że Rosja coraz częściej posługuje się „szantażem atomowym”. Wobec tych uwarunkowań coraz...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komantarze IEŚ 1075

Jakub Bornio | Damian Szacawa - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szwecja w NATO: znaczenie dla Europy Środkowej i Wschodniej

7 marca 2024 r. premier Szwecji Ulf Kristersson i minister spraw zagranicznych tego państwa Tobias Billström przekazali dokumenty akcesyjne sekretarzowi stanu USA Antony’emu Blinkenowi, który jako reprezentant państwa depozytariusza Traktatu Waszyngtońskiego oficjalnie ogłosił, że Szwecja stała się 32. członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego. Obecność Szwecji w...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1073

Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Szwecja w NATO: ostatni etap negocjacji

26 lutego 2024 r. Zgromadzenie Krajowe Węgier ratyfikowało protokół akcesyjny Szwecji do Sojuszu Północnoatlantyckiego. Nowy prezydent Węgier Tamás Sulyok, który 5 marca 2024 r. zastąpił na tym stanowisku Katalin Novák, potwierdził decyzję parlamentu. Wyrażenie zgody na rozszerzenie NATO przez Węgry zostało poprzedzone wizytą premiera Szwecji Ulfa Kristerssona...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1066

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Zakup F-35 kolejnym krokiem na drodze do wzmacniania zdolności wojskowych Republiki Czeskiej

29 stycznia 2024 r. Minister Obrony Republiki Czeskiej Janá Černochová podpisała list ofertowy i akceptacyjny dotyczący zakupu 24 myśliwców piątej generacji F-35, produkowanych przez amerykański koncern Lockheed Martin. Kontrakt jest jednym z szeregu zakupów modernizacyjnych, które Republika Czeska podjęła po wybuchu pełnoskalowej wojny na Ukrainie. Stanowi on...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1048

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

„Steadfast Defender 2024” – element komunikacji strategicznej NATO

Manewry „Steadfast Defender 2024”, które rozpoczęły się 24 stycznia 2024 r., są największymi ćwiczeniami wojskowymi Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO) w jego postzimnowojennej historii. Zaplanowane na pierwsze półrocze bieżącego roku będą odbywały się przede wszystkim w Niemczech, Polsce i państwach bałtyckich, a ich głównym celem jest odstraszanie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1034

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Naruszenia przestrzeni powietrznej w państwach Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście wojny na Ukrainie

W efekcie wybuchu pełnoskalowej wojny rosyjsko-ukraińskiej w przestrzeni powietrznej państw Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) doszło do licznych incydentów z użyciem środków napadu powietrznego i systemów obrony przeciwlotniczej. Z całą pewnością część z nich ma charakter intencjonalnych prowokacji, których celem jest realizowanie przez Rosję określonej agendy...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1015

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Niemcy ogłaszają szczegóły sformowania brygady na Litwie

Niemcy i Litwa ustalają szczegóły rozmieszczenia niemieckiej brygady na Litwie. Ma się ona składać z istniejących już batalionów relokowanych z Niemiec i operującej na Litwie międzynarodowej batalionowej grupy bojowej NATO. Brygada ma osiągnąć pełną zdolność bojową do 2028 r. i pełnić funkcję nie tylko wzmacniającą krajowy potencjał obronny, ale także...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1003

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Inwestycje niemieckiego sektora zbrojeniowego na Węgrzech (cz. 2)

Pełnoskalowa wojna rosyjsko-ukraińska spowodowała wzrost zamówień w sektorze zbrojeniowym i unaoczniła trudności w przestawieniu produkcji na tryb wojenny. Niemieckie firmy tego sektora, pomimo swojej niekwestionowanej wysokiej pozycji na rynku globalnym, szukają możliwości zwiększenia zdolności wytwórczych. Potrzeba ta zbiegła się z założeniami polityki...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1002

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Inwestycje niemieckiego sektora zbrojeniowego na Węgrzech (cz. 1)

Pełnoskalowa wojna rosyjsko-ukraińska spowodowała wzrost zamówień w sektorze zbrojeniowym i unaoczniła trudności w przestawieniu produkcji na tryb wojenny. Niemieckie firmy tego sektora, pomimo swojej niekwestionowanej wysokiej pozycji na rynku globalnym, szukają możliwości zwiększenia zdolności wytwórczych. Potrzeba ta zbiegła się z założeniami polityki...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 981

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Przemysł zbrojeniowy i wsparcie militarne Republiki Czeskiej wobec Ukrainy

Potencjał przemysłu zbrojeniowego Republiki Czeskiej stał się jednym z istotnych elementów zachodniego wsparcia wojskowego względem Ukrainy. Składają się na niego zarówno produkcja, jak też serwis i naprawa uzbrojenia oraz dostawy amunicji, które są wykorzystywane przez Siły Zbrojne Ukrainy. Znaczenie Republiki Czeskiej dla przetrwania państwa ukraińskiego...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 966

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Znaczenie Inicjatywy Trójmorza dla wojskowej współpracy w regionie

W pierwszych latach funkcjonowania Inicjatywy Trójmorza (Three Seas Initative, 3SI) wchodzące w jej skład państwa – nawet te, które przejawiały ambicje uczynienia z niej platformy geopolitycznego oddziaływania – w wymiarze narracyjnym unikały takich stwierdzeń. Przedstawiciele niektórych państw w sposób wyraźny zaznaczali nawet, że Inicjatywa ma charakter jedynie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 952

Jakub Bornio - Zespół Wyszehradzki

Rozwój współpracy wojskowej państw Grupy Wyszehradzkiej w ramach jednostek międzynarodowych w 2023 roku

Ze względu na swoje położenie geopolityczne, w centrum obszaru wschodniej flanki Sojuszu Północnoatlantyckiego, państwa Grupy Wyszehradzkiej stanowią istotny zwornik procesów bezpieczeństwa w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Wymiar militarny współpracy w ramach Grupy Wyszehradzkiej był jej kluczowym elementem od początku funkcjonowania platformy, kiedy to...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 951

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Damian Szacawa | Jakub Bornio - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Infrastruktura graniczna na północno-wschodnim odcinku Unii Europejskiej: Litwa, Polska

W Polsce, na granicach z Białorusią i Rosją, od kilku lat konsekwentnie budowany jest system detekcji optoelektronicznej, który w rezultacie doświadczeń wynikających z kryzysu migracyjnego na granicy z Białorusią został uzupełniony o czujniki sejsmiczne i fizyczne bariery. Systemy są ciągle udoskonalane i rozbudowywane. Najnowsza zapora elektroniczna na granicy z...

Więcej →