Instytut Europy Środkowej/Artykuły według: Marlena Gołębiowska

Autor: Marlena Gołębiowska

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1316
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Eskalacja napięć handlowych między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską

Napięcia handlowe pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską ponownie wzrosły. Wprowadzone przez administrację USA 25-procentowe cła na stal i aluminium oraz produkty pochodne, a także reakcja UE w postaci kontrtaryf mogą spowodować istotne konsekwencje gospodarcze po obu stronach Atlantyku. Na negatywne skutki tych działań narażone są także państwa Europy...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1291
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nowy kompas – czyli jak Unia Europejska planuje odzyskać konkurencyjność

„Europa ma wiele atutów gospodarczych, ale musi działać teraz, aby odzyskać konkurencyjność i zabezpieczyć dobrobyt”. To pierwsze zdanie i jednocześnie kluczowe przesłanie opublikowanego 29 stycznia 2025 r. dokumentu strategicznego Komisji Europejskiej – Kompas konkurencyjności dla UE (A Competitiveness Compass for the EU). Przedstawiona w nim diagnoza jest...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1276
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

AI w biznesie: stan adopcji sztucznej inteligencji w Europie Środkowej

Europa Środkowa pozostaje w tyle za przodującymi państwami Unii Europejskiej w zakresie adopcji technologii sztucznej inteligencji w biznesie. Podczas gdy odsetek przedsiębiorstw wykorzystujących AI w Danii i Szwecji przekracza 25%, to w Rumunii wynosi niewiele ponad 3%, a w Polsce niespełna 6%. Ta dysproporcja technologiczna może istotnie wpłynąć na konkurencyjność...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1253
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Prognozy gospodarcze dla państw Europy Środkowej na 2025 rok

Według prognoz Komisji Europejskiej wszystkie gospodarki Europy Środkowej mają w 2025 r. odnotować wzrost gospodarczy, przy czym większość z nich wzrastać będzie w tempie przewyższającym średnią unijną. Najwyższy spośród państw regionu wzrost PKB prognozowany jest w Polsce i Chorwacji, z kolei najniższy w Estonii i na Łotwie. Prognozy te obarczone są jednak...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1218
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Cięcia stóp procentowych w Europie Środkowej

Po długotrwałym okresie wysokiej inflacji w państwach Unii Europejskiej obserwuje się złagodzenie presji cenowej. W odpowiedzi na to Europejski Bank Centralny kontynuuje obniżanie stóp procentowych. Cykl obniżek rozpoczęły również banki centralne państw środkowoeuropejskich spoza strefy euro – choć z różną intensywnością: czeski i węgierski zdecydowały się...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1210
Marlena Gołębiowska | Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Estonia: koncepcja „państwa osobistego”

W 2024 r. Estonia, uznawana za jednego ze światowych liderów cyfryzacji, ogłosiła kolejny etap w rozwoju administracji publicznej. Koncepcja „państwa osobistego” (est. personaalne riik) ma przenieść relacje między obywatelem a administracją na nowy poziom. Państwo ma bowiem nie tylko odpowiadać na potrzeby obywateli, ale je przewidywać, oferując spersonalizowane...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1175
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Polska, Słowacja, Węgry i Rumunia z procedurą nadmiernego deficytu

Po pandemicznym poluzowaniu reguł fiskalnych – w nowych ramach po przeprowadzonej reformie – powraca unijna procedura nadmiernego deficytu. 26 lipca 2024 r. Rada Unii Europejskiej zdecydowała o jej wszczęciu wobec siedmiu państw członkowskich, wśród których znalazły się trzy środkowoeuropejskie: Polska, Słowacja i Węgry. Jest to wynik niespełnienia kryterium...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1152
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Zawiłe ścieżki ku euro

Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2024 r. w państwach Unii Europejskiej pozostających poza strefą euro ożywiły debatę o przyjęciu wspólnej europejskiej waluty. Spośród nich Bułgaria jest najbliżej wprowadzenia euro, choć proces ten napotyka trudności związane z niestabilnością polityczną i niespełnieniem kryteriów konwergencji. Rumunia i Czechy podjęły...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1129
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Blue economy w Polsce i w państwach bałtyckich

Niebieska gospodarka (blue economy) to koncepcja zrównoważonego wykorzystania zasobów morskich, oceanicznych i przybrzeżnych, która ma na celu wspieranie rozwoju gospodarczego przy jednoczesnym dbaniu o środowisko. W Polsce, na Litwie, Łotwie i w Estonii ta część gospodarki generuje w sumie ponad 5 mld euro rocznej wartości dodanej i daje zatrudnienie ponad 200 tys....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1105
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Trójkąt Weimarski: nowy – stary horyzont współpracy

Trójkąt Weimarski, platforma współpracy pomiędzy Francją, Niemcami i Polską, zyskuje na znaczeniu jako forum dialogu o kwestiach bezpieczeństwa w Europie. Ostatnie spotkania tego formatu pokazują determinację w dążeniu do wzmocnienia trójstronnej współpracy, także poprzez rozszerzanie działań na nowe obszary, takie jak m.in. ochrona przed dezinformacją czy...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze Brief IEŚ 1102
Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Inicjatywa Trójmorza po szczycie w Wilnie: po pierwsze bezpieczeństwo

W dniu 11 kwietnia 2024 r. w Wilnie odbył się 9. Szczyt Inicjatywy Trójmorza (3SI). 3SI to zainicjowany w 2016 r. format współpracy regionalnej, rozwijany przez przywódców państw Europy Środkowej. Kluczowym celem tej inicjatywy jest stymulowanie rozwoju infrastruktury energetycznej, transportowej i cyfrowej. W 3SI uczestniczy obecnie 13 państw członkowskich UE, które...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1076
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Propozycje nowych reguł fiskalnych w UE: perspektywa państw Europy Środkowej

Reforma architektury finansów publicznych w Unii Europejskiej koncentruje się na rozwiązaniach, które z jednej strony pozwolą państwom członkowskim zapewnić długoterminową stabilność finansową, ale z drugiej strony nie wyhamują wzrostu gospodarczego oraz planowanych reform i inwestycji w strategicznych obszarach. Z punktu widzenia państw Europy Środkowej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1062
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Polska kluczowym partnerem gospodarczym Litwy

Współczesne stosunki polsko-litewskie, zwłaszcza w okresie po wejściu przez te państwa do Unii Europejskiej i dołączeniu do jednolitego rynku, ewoluowały w kierunku silnej współpracy gospodarczej. Wyraża się ona szczególną pozycją Polski jako kluczowego partnera handlowego i inwestycyjnego Litwy. Polska zajmuje obecnie pierwsze miejsce jako kierunek litewskiego...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1036
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Deficyt umiejętności cyfrowych w Europie Środkowej

Unia Europejska stawia sobie za cel, aby do 2030 r. 80% jej obywateli posiadało co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. Aktualnie żadne z państw Europy Środkowej nie spełnia tego kryterium, a niektóre z nich – Rumunia, Bułgaria, Łotwa i Polska – notują pod tym względem najniższe wyniki w całej UE. Szczególnie niepokojący jest niski poziom kompetencji...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 1024
Bartosz Jóźwik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Rok 2023: stan gospodarek Europy Środkowej

W 2023 r. pięć gospodarek Europy Środkowej (Estonia, Litwa, Węgry, Łotwa i Czechy) ma zakończyć rok w stanie recesji, natomiast cztery (Węgry, Czechy, Polska i Słowacja) z dwucyfrową średnioroczną inflacją. Ponadto aż siedem państw regionu ma odnotować deficyty budżetowe przekraczające 3% PKB. Prognozy gospodarcze na kolejne lata wskazują jednak, że gospodarki...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 1009
Marlena Gołębiowska | Bartosz Jóźwik - Zespół Wyszehradzki

Międzynarodowa konkurencyjność gospodarek: Czechy i Słowacja

Czechy, które osiągnęły wysokie 18. miejsce w globalnym rankingu konkurencyjności, znacząco dystansują swojego sąsiada, Słowację, zajmującą 53. pozycję. Ta różnica w rankingu odzwierciedla odmienne trajektorie rozwojowe obu państw. Mimo to zarówno gospodarka czeska, jak i słowacka stoją obecnie przed tymi samymi wyzwaniami – wysoką inflacją oraz wyhamowaniem...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 994
Marlena Gołębiowska | Bartosz Jóźwik - Zespół Bałtycki

Międzynarodowa konkurencyjność gospodarek: państwa bałtyckie

Konkurencyjność stanowi kluczowy element strategii rozwojowej Unii Europejskiej. We wszystkich państwach bałtyckich obserwowane jest obecnie jej istotne osłabienie za sprawą przede wszystkim czynników zewnętrznych, na które państwa te jako małe i otwarte gospodarki mają ograniczony wpływ. Równocześnie jednak Litwa, Łotwa i Estonia nie ustają w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 982
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Trajektorie wzrostu gospodarczego Europy Środkowej: mozaika reakcji na kryzysy

W ciągu zaledwie trzech lat region Europy Środkowej przeszedł od wyraźnej recesji gospodarczej przez dynamiczne odbicie do ponownego spowolnienia. Zmienność koniunktury uwidoczniła wrażliwość tego regionu na zmiany w międzynarodowym otoczeniu, ale równocześnie ujawniła pewne różnice między poszczególnymi państwami. Wynikały one zarówno z ich zdolności do...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 949
Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Inicjatywa Trójmorza po szczycie w Bukareszcie: południowe rozszerzenie i brak dalszej instytucjonalizacji

W dniach 6-7 września 2023 r. Rumunia była organizatorem ósmego szczytu Inicjatywy Trójmorza (3SI). W Bukareszcie dokonano pierwszego w historii rozszerzenia o nowe, trzynaste państwo uczestniczące – Grecję, a także o kolejne państwo stowarzyszone – Mołdawię. Podczas spotkania podkreślono też znaczenie kwestii bezpieczeństwa w kontekście trwającej wciąż wojny...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 943
Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Inicjatywa Trójmorza przed szczytem w Bukareszcie: oczekiwania i perspektywy

6-7 września 2023 r. w Bukareszcie odbędzie się ósmy szczyt Inicjatywy Trójmorza (The Three Seas Initiative, 3SI). W trakcie spotkania mogą zostać podjęte decyzje kluczowe dla wyznaczenia kierunku rozwoju tej platformy współpracy regionalnej w najbliższych latach: od zacieśnienia współpracy w zakresie bezpieczeństwa przez potencjalne rozszerzenie 3SI o nowe państwa...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 924
Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Litewska strategia wobec regionu Indo-Pacyfiku

5 lipca 2023 r. litewski rząd przyjął przygotowaną przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych strategię wobec regionu Indo-Pacyfiku. Dokument został opracowany w odpowiedzi na potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa i wzmocnienia międzynarodowej pozycji Litwy oraz zacieśnienia współpracy gospodarczej z partnerami z tego regionu. Równocześnie w strategii Litwa po raz kolejny...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 914
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Długa droga do stabilności cen. Inflacja w Europie Środkowej

Inflacja wciąż pozostaje jednym z najważniejszych wyzwań gospodarczych w Europie Środkowej. Choć restrykcyjna polityka pieniężna daje pierwsze efekty i presja inflacyjna powoli ustępuje, wzrosty cen wciąż znacznie przekraczają cele inflacyjne. Obecnie listę państw z najwyższą inflacją w tym regionie otwierają państwa Grupy Wyszehradzkiej, z Węgrami na czele,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 896
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Finansowanie projektów infrastrukturalnych Inicjatywy Trójmorza

Modernizacja i rozbudowa połączeń infrastrukturalnych – transportowych, energetycznych i cyfrowych – jest zasadniczym celem współpracy w ramach Inicjatywy Trójmorza (3SI). Równocześnie przy skali priorytetowych projektów infrastrukturalnych, których łączna wartość przekracza 168 mld euro, kluczowe staje się znalezienie odpowiednich źródeł finansowania. Mimo...

Więcej →